üstün Iletkenlerin Uygulanma Yeri-Elektrik Dağıtım şebekeleri,kabarcık Odası,tanecik

**Şengül Şirin** · 10-15-2009

üstün iletkenlerin uygulanma yeri-Elektrik dağıtım şebekeleri,kabarcık odası,tanecik

Uygulamalar:

Günümüzde üstün iletkenlerin en önemli uygulanma yeri, çok yüksek magnetik alanların elde edilişidir

Tel biçimine sokulan üstün iletken, SOLENOİT halinde sarılır ve bir kriostat içine monte edilip sıvı hidrojenin sıcaklığına kadar soğutulur

Laboratuvarlarda çok küçük hacim içinde 14 teslaya varan magnetik alanlar elde etmek için, bu türden mıknatıslar kullanılır

Ayrıca, daha düşük dozlarda çalışan çok daha büyük mıknatıslar da üretilmektedir

Önemli uygulama alanlarından biri de, nükleer fiziktir

Bu alanda üstün iletkenler, tanecik demetlerinin büküldüğü ve izlerinin gözlendiği "KABARCIK ODASI" nda kullanılırlar

A

B

D'ndeki büyük bir kabarcık odasında bulunan mıknatısın boyu 5

2 m'dir; 2 teslalık akı yoğunluğu üretir ve 50 ton iletken kullanır

Üstün iletkenlerin elektromıknatıslardan üstünlüğü, yüksek magnetik alanlar üretebilmeleri, küçük hacimler içinde de oluşturulabilmeleri ve pek az enerjiyle çalışabilmeleridir

Gerçekte, ilk soğutma işleminden sonra, enerjinin büyük bir bölümü, kabloları soğutmak için tüketilir

Gelecekte üstün iletkenlerin 'TANECİK HIZLANDIRICILARI'nda da kullanılacağı sanılmaktadır

Ne var ki, magnetik alanın çok hızlı değiştirilmesi gerektiğinden, akı hareketi sonucu üstün iletkende ortaya çıkan enerji yitimlerinin azaltılması sorun yaratmaktadır

Elektrik dağıtım şebekeleri:

Yeraltı elektrik dağıtım şebekeleri yerine, elektrik aktarmak için üstün iletkenli dağıtım şebekeleri kullanılması düşünülmektedir

Üstünden alternatif akım geçirildiğinde, üstün iletkenlerde enerji yitimleri olmaktadır

Düzgün yüzeyli silindir biçimli ince iletkenler kullanılarak, soruna çözüm getirilmeye çalışılmaktadır

Bu tür yöntemler bir ölçüde başarıya ulaşmıştır

Ama uzun mesafelerde kabloları soğuk tutacak sistemlerin geliştirilmesi gibi, çözüm bekleyen daha pek çok sorun vardır

Motor ve jeneratörler:

Bir İngiliz laboratuvarında, alan sarımları için üstün iletken kullanan 3 250 beygirgücünde bir elektrik motoru geliştirilmiştir

Bir magnetik alanda, disk biçimindeki bir iletkenden büyük bir akım geçirilmekte ve diski döndürecek bir kuvvet oluşturulmaktadır

Bu kuvvet, geçen akım şiddeti ile orantılıdır ve dönme hızı da ona bağlıdır

İlke olarak işlem, tersine de işletilebilir

Disk döndürülerek, çap boyunca bir elektrik akımı elde edilir

Başka uygulamalar:

Son 20 yılda pek çok üstün iletkenli aygıt geliştirilmiştir, ama bunların tümü küçük ölçeklidir

Aralarında anahtarlar ve bilgisayarlar için bellek aygıtları (kriotron ve crowe pilleri), KIZILALTI IŞINIM'ı saptamak için BOLOMETRE'ler ve josephson bitişimleri (elektriksel ölçmelerdeki standartların tanımlanmasında kullanılan üstün iletkenli kuvantum aygıtları) de bulunmaktadır

Gelecekte enerji sorunlarının çözülmesinde üstün iletkenlerin geniş ölçüde kullanılacağına inanılmaktadır

10-15-2009	#1
Şengül Şirin	üstün Iletkenlerin Uygulanma Yeri-Elektrik Dağıtım şebekeleri,kabarcık Odası,tanecik üstün iletkenlerin uygulanma yeri-Elektrik dağıtım şebekeleri,kabarcık odası,tanecik *Uygulamalar:* Günümüzde üstün iletkenlerin en önemli uygulanma yeri, çok yüksek magnetik alanların elde edilişidir Tel biçimine sokulan üstün iletken, SOLENOİT halinde sarılır ve bir kriostat içine monte edilip sıvı hidrojenin sıcaklığına kadar soğutulur Laboratuvarlarda çok küçük hacim içinde 14 teslaya varan magnetik alanlar elde etmek için, bu türden mıknatıslar kullanılır Ayrıca, daha düşük dozlarda çalışan çok daha büyük mıknatıslar da üretilmektedir Önemli uygulama alanlarından biri de, nükleer fiziktir Bu alanda üstün iletkenler, tanecik demetlerinin büküldüğü ve izlerinin gözlendiği "KABARCIK ODASI" nda kullanılırlar ABD'ndeki büyük bir kabarcık odasında bulunan mıknatısın boyu 52 m'dir; 2 teslalık akı yoğunluğu üretir ve 50 ton iletken kullanır Üstün iletkenlerin elektromıknatıslardan üstünlüğü, yüksek magnetik alanlar üretebilmeleri, küçük hacimler içinde de oluşturulabilmeleri ve pek az enerjiyle çalışabilmeleridir Gerçekte, ilk soğutma işleminden sonra, enerjinin büyük bir bölümü, kabloları soğutmak için tüketilir Gelecekte üstün iletkenlerin 'TANECİK HIZLANDIRICILARI'nda da kullanılacağı sanılmaktadır Ne var ki, magnetik alanın çok hızlı değiştirilmesi gerektiğinden, akı hareketi sonucu üstün iletkende ortaya çıkan enerji yitimlerinin azaltılması sorun yaratmaktadır *Elektrik dağıtım şebekeleri:* Yeraltı elektrik dağıtım şebekeleri yerine, elektrik aktarmak için üstün iletkenli dağıtım şebekeleri kullanılması düşünülmektedir Üstünden alternatif akım geçirildiğinde, üstün iletkenlerde enerji yitimleri olmaktadır Düzgün yüzeyli silindir biçimli ince iletkenler kullanılarak, soruna çözüm getirilmeye çalışılmaktadır Bu tür yöntemler bir ölçüde başarıya ulaşmıştır Ama uzun mesafelerde kabloları soğuk tutacak sistemlerin geliştirilmesi gibi, çözüm bekleyen daha pek çok sorun vardır *Motor ve jeneratörler:* Bir İngiliz laboratuvarında, alan sarımları için üstün iletken kullanan 3 250 beygirgücünde bir elektrik motoru geliştirilmiştir Bir magnetik alanda, disk biçimindeki bir iletkenden büyük bir akım geçirilmekte ve diski döndürecek bir kuvvet oluşturulmaktadır Bu kuvvet, geçen akım şiddeti ile orantılıdır ve dönme hızı da ona bağlıdır İlke olarak işlem, tersine de işletilebilir Disk döndürülerek, çap boyunca bir elektrik akımı elde edilir *Başka uygulamalar:* Son 20 yılda pek çok üstün iletkenli aygıt geliştirilmiştir, ama bunların tümü küçük ölçeklidir Aralarında anahtarlar ve bilgisayarlar için bellek aygıtları (kriotron ve crowe pilleri), KIZILALTI IŞINIM'ı saptamak için BOLOMETRE'ler ve josephson bitişimleri (elektriksel ölçmelerdeki standartların tanımlanmasında kullanılan üstün iletkenli kuvantum aygıtları) de bulunmaktadır Gelecekte enerji sorunlarının çözülmesinde üstün iletkenlerin geniş ölçüde kullanılacağına inanılmaktadır __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır