İlyada Destanı

İlyada Destanı

Homeros’un Ilias, ya da İlyada adlı büyük destanı, Ilyon; yani Troya destanı adını taşıdığı halde, Troya savaşı efsanesinin ancak kısa bir bölümünü yansıtır:

Akhilleus’un orduların yöneticisi Agamemnon’a karşı öfkesi ve savaştan çekilmesiyle başlar, Akhilleus’un savaşa dönmesi, Hektor’u öldürüp Troya şehrinin çevresinde sürüklemesi, sonra da ölüsünü babası Priamos’a geri vermesiyle biter

BÖLÜM I (A) Sesleniş - Akhilleus’ un öfkesi

Ozan Musa’lara seslenip konusunu belirtir: Akhilleus’un öfkesi, bu yüzden Akça’lar arasında beliren veba salgını

Akha’ların Troya ovasındaki gemi ordugahındayız Tanrı Apollon’un rahibi Khryses gelir, Agamemnon’un tutsak olarak alıkoyduğu kızı Khryseis’i geri ister Agamemnon kızı vermediği için tanrı Apollon Akha ordusuna veba salar

Dokuz gün dokuz gece ordu hastalıktan kırılır Bilici Kalkhas kızı geri vermeyi buyurur Agamemnon kızı vermeye razı olur, ama onun yerine Akhilleus’un tutsağı Briseis’i alacaktır Akhilleus’la Agamemnon bu yüzden kavgaya tutuşurlar Agamemnon Briseis’i alır, ama Akhilleus da barakasına çekilir: savaşa artık katılmayacaktır Anası deniz tanrıçası Thetis’ ten öcünü almasını ister Thetis Olympos’a çıkıp Zeus’tan yalvarır: Akhilleus savaştan uzak durdukça Akça'lar zaferi kazanamasınlar Zeus söz verir, Akça'lar dan yana olan karısı tanrıça Hera ile kavga ederler Hephaistos tanrı onları yatıştırır

BÖLÜM II (B) Agamemnon’un düşü - Toplantı - Gemilerin sayımı

Zeus Agamemnon’a yalancı bir düş gönderir: Troya’yı alabileceğini bildirir Agamemnon Akha’ları toplantıya çağırır, onları denemek ister: Herkesin dokuz yıllık savaştan bıktığını, yurtlarına dönmek istediklerini anlar Thetis olayı Ordu savaş düzenine girer Ozan bir daha Musa’ya seslenir ve Akha ordularının, komutanlarının ve şehirlerinin adlarını, gemilerinin sayısıyla saymaya koyulur Ayni sayım Troya’lilar için de yapılır Troya ordusu da safa dizilir

BÖLÜM III (1) Antlar - Surların üstündeki sahne - Paris’le Menelaos’un teke tek savaşı

İki ordu karşı karşıyadır: Paris Menelaos’la teke tek savaşa girişmeyi teklif eder savaşı kazanan Helena’yı alacaktır Teklif kabul edilir, Priamos’u çağırmaya giderler

Sahne değişir: Priamos’la ihtiyarlar heyeti surların üstünde dizilip tek tek savaşı gözetlerler Helene gelir, onlara Akha yiğitlerini tanıtır Teke tek savaş baslar, Menelaos Paris’i alt etmek üzereyken tanrıça Aphrodite araya girip Paris’i kaçırır, Helene’yi de kocasının yanına götürür Helene’nin Aphrodite’ye, sonra da kocasına çıkışması

BÖLÜM IV ( Yeminlerin bozulması Agamemnon’un orduları teftişi

Olympos’ta: Zeus, Hera ve Athena arasında çatışma Hera, Lykia’lı Pindaros’un savaşmama andını bozmasını sağlar Menelaos’un yaralanması Gene silaha sarılan orduyu Agamemnon gözden geçirir Savaş baslar: Akha yiğitlerinden Antilokhos, Aias ve Odysseus birçok Troya’lıyı öldürürler

BÖLÜM V (E) Diomedes’in kahramanlıkları

Bütün bölüm Akha yiğidi Diomedes’in kahramanlıklarına ayrılmıştır: Korkunç bir boğuşma baslar, tanrılardan Ares, Athena ve Aphrodite de savaşa karışırlar Aineias’la Diomedes arasındaki savaş Aphrodite’nin araya girip yaralanması Diomedes savaş tanrı Ares’i yaralar

BÖLÜM VI (Z) Hektor’la Andromakhe’nin buluşması

Hektor şehre gelir, anası Hekabe’ye Athena tapınağına sunular koymasını söyler Bu arada Diomedes Lykia’lı Glaukos’la çarpışırken, aralarında konukluk bağları olduğu anlaşılır, savaştan vazgeçip silahlarını değiş tokuş ederler Bellerophontes efsanesinin anlatılması Hektor bati surlarının önünde karisi Andromakhe ile küçük oğlu Astyanaks’a rastlar Aralarındaki aile sahnesi

BÖLÜM VII (H) Hektor’la Aias arasındaki çarpışma Ölülerin kaldırılması

Hektor, Akha’ların en seçkin yiğitlerinden biri Telamon oğlu Aias’la teke tek savaşır Basa bas gelip ayrılırlar Ölüleri toplamak için savaşa ara verilir Akha'ların ordugahı bir sur ve bir hendekle çevirmeleri Olympos’ta tanrılar arasındaki tartışma

BÖLÜM VIII (æ) Zeus’un Ida dağından savaşı yönetmesi

Zeus Troya savaşının yönetimini ele alır, bunun için de gelir Ida dağının doruğuna yerleşir Üstünlük Troya’lılardadır, Akha’lar hendeğe kadar çekilirler
BÖLÜM IX (1) Akhilleus’a gönderilen elçiler - Yiğidin barakasındaki tartışma

Akha’lar toplantısında Akhilleus’un savaşa dönmesini sağlamak için ona elçiler gönderme kararı verilir Aias’la Odysseus elçi seçilirler Akhilleus onları iyi karşılar, ağırlar, ama savaşa dönmeme kararını bildirir Lalası Phoiniks’in bütün yakarmaları boşa gider Haberi alınca Akha’lar arasındaki üzüntü

BÖLÜM X (K) Odysseus’la Diomedes’in keşfe çıkmaları - Dolon

Gece toplanan kurultay: Akha'ların en yaşlı önderi Nestor Troya’lilar kampına gözcü gönderilmesini salık verir Odysseus’la Diomedes görevlendirilirler Yolda Troya’lıların gözcüsü Dolon’a rastlarlar, ağzından birçok bilgi aldıktan sonra onu öldürüp dönerler Trakya’lıların cins atlarını kaçırırlar

BÖLÜM XI (A) Agamemnon’un kahramanlıkları

Destanın yirmi altıncı gününde üçüncü büyük çatışma Hektor’la Agamemnon’un karşılaşması, Agamemnon, Diomedes ve daha birçok Akha yiğidinin yaralanması Akha’larda telaş Nestor, Akhilleus’ un arkadaşı Patroklos’a dert yanar

BÖLÜM XII (M) Duvar dibindeki savaş

Troya’lilar duvara saldırır Kıyasıya çarpışma Lykia’lıların duvarda delik açmaları Korkunç boğuşma Akha'ların gemilere doğru kaçışması

BÖLÜM XIII (N) Gemilerin önündeki savaş

Akhalardan yana olan tanrı Poseidon savası Semendirek adasından gözler İki Aias’i Troya saldırısına karşı koymaya kışkırtır Her iki tarafta da yararlık gösterenler olur, ama Troya’lilar gemilere kadar sokulurlar

BÖLÜM XIV (ß) Zeus’un aldatılması

Akha’larda şaşkınlık Hera, Zeus’u bastan çıkarmak için bir düzen kurar Tanrıça Aphrodite’den cinsel istek uyandıran memeliğini alır, süslenir püslenir ve Ida dağında Zeus’u bulup onunla sevişmesini başarır tanrı sevişmeden sonra uykuya dalar, o sırada Poseidon Akha'ların yardımına koşar

BÖLÜM XV (0) Duvara ikinci saldırış

Zeus uyanır, Hera’ya çıkışır Poseidon uzaklaşır, Zeus Apollon tanrıyı Hektor’a gönderir Hektor gene duvara saldırır Akha’lar gene gemilere kadar gerilerler Durum Akha’lar için çok kötüdür

BÖLÜM XVI (II) Patroklos destanı

Patroklos gelir, Akhilleus’a bu korkunç durumu bildirir, Akhilleus gitmeyecekse, kendi savaşa gidip dövüşmeye kararlıdır Yiğitten silahlarını ister Akhilleus arkadaşına silahlarını verir Patroklos Akhilleus’un silahlarıyla karşılarına dikilince, Troya’lilar önce bozguna uğrar, sonra Lykia'lı önder Sarpedon Patroklos’la dövüşür ve ölür Bas tanrı Zeus’un kadere boyun eğerek oğlu Sarpedon’u feda etmesi Sarpedon’un ölüsü çevresinde çarpışma Patroklos Hektor’u bati kapılarına kadar kovalar Apollon’un kışkırttığı Hektor Patroklos’u vurur Patroklos’un ölümü

BÖLÜM XVII (P) Menelaos’un kahramanlığı

Akha yiğitleri Patroklos’un ölüsünü Hektor’un elinden kurtarmak için dövüşürler, ama Hektor ölüyü silahlarından soymayı başarır Akhilleus’un ölümsüz atlarının ağlaması Zeus Troyalı’lara zaferi müjdeler Akha'ların bozgunu Patroklos’un ölüsü alınır ve kara haber Akhilleus’a götürülür

BÖLÜM XVIII (€) Akhilleus’a yeni silahlar yapılması

Akhilleus’un korkunç yası Deniz tanrıçası Thetis’i çağırıp yeni silahlar istemesi Thetis’in demirci tanrı Hephaistos’a bas vurması Silahlar destanı

BÖLÜM XIX (T) Akhilleus’la Agamemnon arasındaki barışma

Thetis silahları oğluna götürür Akha'ların toplantısında Akhilleus’la Agamemnon barışırlar Ordular silah kuşanır Savaş hazırlıkları Akhilleus için kara belirtiler: Hektor’u öldürdükten sonra kendi ölümü de yakındır

BÖLÜM XX (Y) Tanrıların savaşa karışması

Olympos’ta tanrılar toplantısı: Zeus izin verir, her tanrı istediği gibi yardim edebilecektir savaşa tanrılar iki cepheye ayrılır: Hera, Athena, Poseidon, Hermes, Hephaistos Akha’lardan yana, Ares, Apollon, Artemis, Leto ve Aphrodite Troya’lılardan yanadır Akhilleus’un Aineias’la karsılaşması, Aineias’in savaş meydanından kaçırılması

BÖLÜM XXI (€) Irmak kıyılarında savaş

Akhilleus kudurmuş gibidir, önüne gelen Troya'lıyı insafsızca tepeleyip Troya ovasında akan Skamandros ve Simoeis ırmaklarına atar Kanlarla kızıla boyanan ırmaklar kabardıkça kabarır Irmak tanrı Skamandros öfkelenir, yatağından çıkıp Akhilleus’u kovalamaya baslar Derken ateş tanrı Hephaistos ırmakların karşısına dikilip alevleriyle onları durdurur
Sahne Olympos’a yükselir: tanrılar arasında kavga dövüş Akhilleus Troya’lıları püskürte püskürte Troya’nın surları önüne gelir Troya’lilar surların içine sığınırlar

BÖLÜM XXII (X) Hektor’un ölümü

Bir Hektor surların dışında kalır Priamos’la Hekabe yalvarırlar içeriye girip korusun diye, yiğit anasına babasına aldırmaz Hektor’un iç tartışması Korkuya kapılması tanrılar seyircidir Sonunda Zeus kader tartısını kaldırır: Hektor’un ölüm kefesi ağır basar Apollon bile onu korumaktan vazgeçer Tanrıça Athena Troya’lı yiğit Deiphobos’un kılığına girip Hektor’u aldatır Hektor Akhilleus’ un karşısına dikilir Çarpışırlar Hektor ölür Akhilleus ölüsünü yedi kez Troya surlarının çevresinde sürükler Troya surlarından seyredilen korkunç sahne Andromakhe’nin bayılması

BÖLÜM XXIII (’{') Patroklos’un ölüsüne düzenlenen yarışmalar

Akhilleus’un ordugahında Patroklos’a yapılan ölü törenleri Akhilleus’un yası Patroklos’un yakılması yarışmalar

BÖLÜM XXIV (Q) Priamos’un Hektor’un ölüsünü geri alması - Hektor’a ağıtlar

Gece Kral Priamos tanrı Hermes’in kılavuzluğunda Hektor’un ölüsünü geri almak için Akhilleus’un barakasına gelir Priamos’la Akhilleus arasındaki konuşma Akhilleus yumuşar: Hektor’un ölüsünü babasına geri verir Priamos ölüyle Troya’ya döner Hektor’a ağıtlar yakılır Dokuz gün Hektor’un ateş yığını için odun taşınır Onuncu günü yapılan cenaze töreniyle İlyada kapanır

__________________