Irsaliyeli Fatura-sevk Irsaliyesfatura Hakkında Yasal Düzenlemeler

**Şengül Şirin** · 10-12-2009

FATURA - SEVK İRSALİYESİ - İRSALİYELİ FATURA
HAKKINDAKİ YASAL DÜZENLEMELER VE UYGULAMA ESASLARI

Vergi Usul Kanunu’nda; belli şekil ve şartlara bağlanmış olarak düzenlenmesi gereken belgeler (vesikalar) arasında yer alan, fatura, sevk irsaliyesi ve irsaliyeli fatura düzenleme ve uygulamalarında yaşanan bazı sıkıntılar (hatalar, cezalar ve yargı) nedeniyle konu bu üç belgenin bağlantısı ve ekseninde değerlendirilecektir

İşletmeler, VUK’na göre tuttukları defterlerde yer alan ve üçüncü şahıslarla olan ticari işlemlerini belgelemek (tevsik etmek) zorundadırlar

Vesikalar, mükellef açısından beyanın doğruluğunu gösteren bir ispat aracı olduğu gibi, vergi idaresi açısından da vergi denetimlerinde aranan belge olmaktadır

V

U

K

’da belli şekil ve şartlara bağlanmış olan bu belgelerin bir kısmının basım, dağıtım ve kullanımı da bazı esaslara bağlanmıştır

(Noterlerce tasdik ettirilmesi veya anlaşmalı matbaalarca bastırılması)
Yukarıda da değinildiği gibi, V

U

K

’da düzenlenmesi gereken vesikalar arasında bir çok belge sayılmış olmakla beraber yazı konumuz; en fazla tartışma konusu olan fatura, sevk irsaliyesi ve irsaliyeli fatura kapsamında olacaktır

Bu tür belgelerin hatalı kullanılmaları, kullananlar adına vergi cezalarının kesilmesine ve pek çok ihtilafın yargıya intikal etmesine yol açmaktadır

V

U

K

’nun “Vesikalar” kısmı ve “Kayıtların Tevsiki” bölümlerinde getirilen düzenlemeler kapsamında Vergi yasalarımıza ve ticari hayata önce FATURA kavramı, ardından İRSALİYE kavramı ve nihayet ihtiyaç sonucu İRSALİYELİ FATURA kavramı yerleşmiş ve bu belgeler bazı aksaklıklara rağmen mükellefler tarafından yasal belge olarak kullanılmakta ve ticari hayatımızda da genel kabul görmüş belgeler arasında yer almaktadırlar

Her gelişen ekonomide olduğu gibi ülkemizde de büyüyen ekonomi ile beraber ticari sahada mal ve hizmet hareketlerinin kayıt altına alınabilmesi için koşullar yaratılmakta ve tedbirler alınmaktadır

Her türlü mal ve hizmet hareketlerinin izlenmesinin ön koşulu belge düzeninin sağlanmasıdır

Belge düzeni ise; yasal düzenlemeye ve bu yasal düzenlemeye uyumun sağlanması için denetimin yapılmasını gerektirir

Fatura normal olarak malın teslimi sırasında düzenlenir

Bazı hallerde teslimden bir süre önce, bazı hallerde de teslimden bir süre sonra düzenlenmesi de mümkündür

Ancak faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren en geç 7 gün içinde düzenlenmesi gerekir

Satılan malın teslim tarihinden sonra veya teslimi sırasında düzenlenmiş olsa dahi, faturada malın teslim (irsaliye) tarihi ve irsaliye numarası yer alacak ve ayrıca sevk irsaliyesi de düzenlenecektir

Öte yandan, Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre, vergiye tabi muamelelerde bedel yabancı paraya endeksli olarak belirlenebilmektedir

Yurt içinde yapılan mal teslimi ve hizmet ifaları dolayısıyla tanzim edilen faturaların, sadece döviz karşılıkları belirtilerek düzenlenmesi mümkün değildir

Ancak bu faturanın uygun bir yerine fatura tarihindeki T

C

M

B

Döviz Alış Kurunun mal bedelinin ve Katma Değer Vergisinin Türk Lirası karşılıklarının da

10-12-2009	#1
Şengül Şirin	Irsaliyeli Fatura-sevk Irsaliyesfatura Hakkında Yasal Düzenlemeler FATURA - SEVK İRSALİYESİ - İRSALİYELİ FATURA HAKKINDAKİ YASAL DÜZENLEMELER VE UYGULAMA ESASLARI Vergi Usul Kanunu’nda; belli şekil ve şartlara bağlanmış olarak düzenlenmesi gereken belgeler (vesikalar) arasında yer alan, fatura, sevk irsaliyesi ve irsaliyeli fatura düzenleme ve uygulamalarında yaşanan bazı sıkıntılar (hatalar, cezalar ve yargı) nedeniyle konu bu üç belgenin bağlantısı ve ekseninde değerlendirilecektir İşletmeler, VUK’na göre tuttukları defterlerde yer alan ve üçüncü şahıslarla olan ticari işlemlerini belgelemek (tevsik etmek) zorundadırlar Vesikalar, mükellef açısından beyanın doğruluğunu gösteren bir ispat aracı olduğu gibi, vergi idaresi açısından da vergi denetimlerinde aranan belge olmaktadır VUK’da belli şekil ve şartlara bağlanmış olan bu belgelerin bir kısmının basım, dağıtım ve kullanımı da bazı esaslara bağlanmıştır (Noterlerce tasdik ettirilmesi veya anlaşmalı matbaalarca bastırılması) Yukarıda da değinildiği gibi, VUK’da düzenlenmesi gereken vesikalar arasında bir çok belge sayılmış olmakla beraber yazı konumuz; en fazla tartışma konusu olan fatura, sevk irsaliyesi ve irsaliyeli fatura kapsamında olacaktır Bu tür belgelerin hatalı kullanılmaları, kullananlar adına vergi cezalarının kesilmesine ve pek çok ihtilafın yargıya intikal etmesine yol açmaktadır VUK’nun “Vesikalar” kısmı ve “Kayıtların Tevsiki” bölümlerinde getirilen düzenlemeler kapsamında Vergi yasalarımıza ve ticari hayata önce FATURA kavramı, ardından İRSALİYE kavramı ve nihayet ihtiyaç sonucu İRSALİYELİ FATURA kavramı yerleşmiş ve bu belgeler bazı aksaklıklara rağmen mükellefler tarafından yasal belge olarak kullanılmakta ve ticari hayatımızda da genel kabul görmüş belgeler arasında yer almaktadırlar Her gelişen ekonomide olduğu gibi ülkemizde de büyüyen ekonomi ile beraber ticari sahada mal ve hizmet hareketlerinin kayıt altına alınabilmesi için koşullar yaratılmakta ve tedbirler alınmaktadır Her türlü mal ve hizmet hareketlerinin izlenmesinin ön koşulu belge düzeninin sağlanmasıdır Belge düzeni ise; yasal düzenlemeye ve bu yasal düzenlemeye uyumun sağlanması için denetimin yapılmasını gerektirir Fatura normal olarak malın teslimi sırasında düzenlenir Bazı hallerde teslimden bir süre önce, bazı hallerde de teslimden bir süre sonra düzenlenmesi de mümkündür Ancak faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren en geç 7 gün içinde düzenlenmesi gerekir Satılan malın teslim tarihinden sonra veya teslimi sırasında düzenlenmiş olsa dahi, faturada malın teslim (irsaliye) tarihi ve irsaliye numarası yer alacak ve ayrıca sevk irsaliyesi de düzenlenecektir Öte yandan, Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre, vergiye tabi muamelelerde bedel yabancı paraya endeksli olarak belirlenebilmektedir Yurt içinde yapılan mal teslimi ve hizmet ifaları dolayısıyla tanzim edilen faturaların, sadece döviz karşılıkları belirtilerek düzenlenmesi mümkün değildir Ancak bu faturanın uygun bir yerine fatura tarihindeki TCMB Döviz Alış Kurunun mal bedelinin ve Katma Değer Vergisinin Türk Lirası karşılıklarının da __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır