Cevap : Osmanlıda Merkez Teşkilatı/saray

**Şengül Şirin** · 10-09-2009

SARAY

İç Oğlan Çavuşu

Padişahın hem özel hayatının geçtiği, hem de devletin yönetildiği yerdi Saray ENDERUN ve BİRUN olmak üzere iki bölümden oluşuyorduBu iki bölüm BAB'ÜS-SAADE(Orta kapı) denilen kapıyla birbirine bağlanmıştı

1) ENDERUN :

Padişahın özel hayatının geçtiği sarayın iç bölümüdür Burada padişahın hizmetine bakan güvenilir kimselerin bulunduğu hizmet ve eğitim odaları ve harem bulunuyordu Enderundaki odalar şunlardır:

a)-HASODA: Padişahın günlük hizmetine bakarlardı

b)-HAZİNE ODASI: Padişahın özel hazinesine bakarlardı

c)-KİLER ODASI: Yemek ve sofra hizmetlerini yaparlardı

d)-SEFERLİ ODASI: Berber, terzi, müzisyen gibi görevliler bulunurdu

Enderun, devlet adamı yetiştiren ve bugün bile dünyada benzerine pek rastlanmayan bir yüksek okuldu Enderun talebesi, uzun süreli bir eğitim ve öğretimden sonra, devlet kademelerinden birinde görev alırdı

Devşirme usulüyle toplanan oğlanlar, Acemi oğlanlar ocağına götürülmeden önce, içlerinden seçilenler Topkapı sarayına alınarak, sıkı bir disiplin altında yetiştirilirlerdi Bunlara dini bilgiler, Arapça, Farsça gibi dersler ve pratik el sanatları öğretilirdi Bunlara İÇOĞLANI denilirdi Amaç saraya alınan bu içoğlanlarını gerçek bir dindar, devlet adamı, asker ve seçkin nitelikli bir kişi olarak yetiştirmekti Hasoda, kiler odası, hazine ya da seferli odalarında hem hizmet ederler, hemde eğitim ve öğretimlerini sürdürürlerdi Daha sonra ÇIKMA denilen bir atama usulüyle Birun da görevlendirilir, bu odaların başındaki ağalar da sancak beyliği gibi önemli görevlere tayin edilirlerdi
HAREM: Sarayda kadınların yaşadığı bölüme denirdiSaraya alınan kızlar tıpkı iç oğlanları gibi sıkı bir eğitim görürlerdi Eğer padişah tarafından sarayda tutulmazlarsa Çıkma ile saray dışında görevlendirilen Kapıkullarıyla evlendirilirlerdi

Kızlar Ağası, Cüce ve Ak Ağa

Osmanlı Sarayında Harem-i Hümayun'un amiriydi Bu siyahi hadım, aynı zamanda Haremeyn ( Mekke ve Medine ) vakıfları ve selatin camilerin işlerinede nezaret ederdi
Ak Ağalar, Babüssaade'yi beklemeye memur beyaz hadımlardı

2) BİRUN:

Sarayın dış bölümüne denirdi Bîrûnda geniş bir yönetici kadro yer alırdı Bîrûndaki görevliler ve teşkilatları şunlardı:

a)-Yeniçeriler
b)-Altı Bölük halkı (sipahiler, silahdar, sağ ve sol garipler, sağ ve sol ulûfeciler)
c)-Topçular ve Cebeciler
d)-Mehterler

Mehterhane, musikiye meyilli olanların yetiştirildiği okuldu Buradan yetişenler, mehter takımında görev alırlardı Soldan sağa: Baş Mehter, Zilzen, Boruzen, Mehter Başı, İçoğlan Başçavuşu

e)-Müteferrikalar: (Enderundan çıkma içoğlanlar, beyzade çocukları, devlet ileri gelenlerinin çocukları) Birunda başka görevlilerde vardı Başlıcaları:

Padişah Hocası: Şehzadelerin eğitimiyle meşgul olur
Hekimbaşı: Cerrahbaşı da denilen doktor
Çavuşlar ve Çavuşbaşı: Haberleşme ve elçilik görevini yapar
Ayrıca Müneccimbaşı, Mimarbaşı, seyisler, okçular, rikabdarlar, Darbhane emini vb
Üstün başarı gösterenler, saray dışındaki görevlere atanarak ödüllendirilirlerdi

NOT: Osmanlılar'da ilk saray Bursa da yapılmıştı Başkent Edirne olunca burada daha büyük bir saray yapılmış, İstanbul'un fethiyle Fatih Beyazıt'taki mevcut sarayda oturmuş, buranın yeterli gelmemesi üzerine aynı yerde başka bir saray yaptırılmıştı Eski Saray denilen bu sarayın da yeterli olmaması üzerine Topkapı Sarayı (yeni saray) yapılmıştır Padişahlar 19 yüzyıla kadar burada oturmuşlar, 19 yüzyılda Dolmabahçe, Beylerbeyi, Çırağan ve Yıldız sarayları yapılmıştır

10-09-2009	#2
Şengül Şirin	Cevap : Osmanlıda Merkez Teşkilatı/saray SARAY İç Oğlan Çavuşu Padişahın hem özel hayatının geçtiği, hem de devletin yönetildiği yerdi Saray ENDERUN ve BİRUN olmak üzere iki bölümden oluşuyorduBu iki bölüm BAB'ÜS-SAADE(Orta kapı) denilen kapıyla birbirine bağlanmıştı 1) ENDERUN : Padişahın özel hayatının geçtiği sarayın iç bölümüdür Burada padişahın hizmetine bakan güvenilir kimselerin bulunduğu hizmet ve eğitim odaları ve harem bulunuyordu Enderundaki odalar şunlardır: a)-HASODA: Padişahın günlük hizmetine bakarlardı b)-HAZİNE ODASI: Padişahın özel hazinesine bakarlardı c)-KİLER ODASI: Yemek ve sofra hizmetlerini yaparlardı d)-SEFERLİ ODASI: Berber, terzi, müzisyen gibi görevliler bulunurdu Enderun, devlet adamı yetiştiren ve bugün bile dünyada benzerine pek rastlanmayan bir yüksek okuldu Enderun talebesi, uzun süreli bir eğitim ve öğretimden sonra, devlet kademelerinden birinde görev alırdı Devşirme usulüyle toplanan oğlanlar, Acemi oğlanlar ocağına götürülmeden önce, içlerinden seçilenler Topkapı sarayına alınarak, sıkı bir disiplin altında yetiştirilirlerdi Bunlara dini bilgiler, Arapça, Farsça gibi dersler ve pratik el sanatları öğretilirdi Bunlara İÇOĞLANI denilirdi Amaç saraya alınan bu içoğlanlarını gerçek bir dindar, devlet adamı, asker ve seçkin nitelikli bir kişi olarak yetiştirmekti Hasoda, kiler odası, hazine ya da seferli odalarında hem hizmet ederler, hemde eğitim ve öğretimlerini sürdürürlerdi Daha sonra ÇIKMA denilen bir atama usulüyle Birun da görevlendirilir, bu odaların başındaki ağalar da sancak beyliği gibi önemli görevlere tayin edilirlerdi HAREM: Sarayda kadınların yaşadığı bölüme denirdiSaraya alınan kızlar tıpkı iç oğlanları gibi sıkı bir eğitim görürlerdi Eğer padişah tarafından sarayda tutulmazlarsa Çıkma ile saray dışında görevlendirilen Kapıkullarıyla evlendirilirlerdi Kızlar Ağası, Cüce ve Ak Ağa Osmanlı Sarayında Harem-i Hümayun'un amiriydi Bu siyahi hadım, aynı zamanda Haremeyn ( Mekke ve Medine ) vakıfları ve selatin camilerin işlerinede nezaret ederdi Ak Ağalar, Babüssaade'yi beklemeye memur beyaz hadımlardı 2) BİRUN: Sarayın dış bölümüne denirdi Bîrûnda geniş bir yönetici kadro yer alırdı Bîrûndaki görevliler ve teşkilatları şunlardı: a)-Yeniçeriler b)-Altı Bölük halkı (sipahiler, silahdar, sağ ve sol garipler, sağ ve sol ulûfeciler) c)-Topçular ve Cebeciler d)-Mehterler Mehterhane, musikiye meyilli olanların yetiştirildiği okuldu Buradan yetişenler, mehter takımında görev alırlardı Soldan sağa: Baş Mehter, Zilzen, Boruzen, Mehter Başı, İçoğlan Başçavuşu e)-Müteferrikalar: (Enderundan çıkma içoğlanlar, beyzade çocukları, devlet ileri gelenlerinin çocukları) Birunda başka görevlilerde vardı Başlıcaları: Padişah Hocası: Şehzadelerin eğitimiyle meşgul olur Hekimbaşı: Cerrahbaşı da denilen doktor Çavuşlar ve Çavuşbaşı: Haberleşme ve elçilik görevini yapar Ayrıca Müneccimbaşı, Mimarbaşı, seyisler, okçular, rikabdarlar, Darbhane emini vb Üstün başarı gösterenler, saray dışındaki görevlere atanarak ödüllendirilirlerdi NOT: Osmanlılar'da ilk saray Bursa da yapılmıştı Başkent Edirne olunca burada daha büyük bir saray yapılmış, İstanbul'un fethiyle Fatih Beyazıt'taki mevcut sarayda oturmuş, buranın yeterli gelmemesi üzerine aynı yerde başka bir saray yaptırılmıştı Eski Saray denilen bu sarayın da yeterli olmaması üzerine Topkapı Sarayı (yeni saray) yapılmıştır Padişahlar 19 yüzyıla kadar burada oturmuşlar, 19 yüzyılda Dolmabahçe, Beylerbeyi, Çırağan ve Yıldız sarayları yapılmıştır __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır