Osmanlıda Merkez Teşkilatı/Padişah

**Şengül Şirin** · 10-09-2009

PADİŞAH

Yeniçeri

A) PADİŞAHLARIN BAŞA GEÇMESİ (VERASET SİSTEMİ):

Osmanlı Devletinde kimin padişah olacağı konusunda kesin bir kural yoktu Osmanlı ailesinin bütün erkekleri taht üzerinde hak sahibi idiler Onun için padişah ölünce oğullarının hangisinin tahta geçeceği konusunda devlet yönetimindeki etkili grupların(ümera,ulema vb) tercihleri önemli rol oynuyordu Eski Türk Devlet geleneğinden kaynaklanan bu sistem (Kut anlayışı) taht kavgalarına neden oluyordu

Veraset Sistemindeki Değişmeler:

* Fatih Sultan Mehmet bu sakıncayı ortadan kaldırmak için tahta geçme yöntemini belirleyen bir kanunname düzenledi

Bu kanunla Fatih'in amacı:

1 -Taht kavgasına son vererek,ülkenin birlik ve bütünlüğünü sağlamak,
2- En GÜÇLÜ olanın padişah olmasını sağlamaktı

* IAHMET zamanında yapılan değişiklikle EN YAŞLI ve AKILLI olanın (EKBER VE ERŞED) padişah olması esası benimsendi

AÇIKLAMA: Ekberiyet sistemi Şehzadeler arasındaki rekabet duygusunu ortadan kaldırması bakımından OLUMSUZ, taht kavgalarına son vermesi bakımından da OLUMLU sonuçlar doğurmuştur

B) PADİŞAHLARIN YETİŞMESİ:

16 yüzyılın sonlarına kadar şehzadeler 14-15 yaşlarına gelince, Anadolu’daki sancaklara SANCAKBEYİ olarak gönderilirlerdi Burada bir LALA'nın yanında devlet yönetiminde tecrübe kazanmaları sağlanırdı

NOT: Lala'yı Büyük Selçuklular'daki ATABEYLERE benzetebiliriz

III Mehmet'ten sonra şehzadelerin SANCAĞA ÇIKMA usulü kaldırıldı (Şehzadeler sarayda KAFES HAYATI yaşadılar)

C) PADİŞAHLARIN ÜNVANLARI:

Osmanlı Devletinin kuruluş yıllarında başta bulunan hükümdarlara BEY denilmiştir Yine hırıstiyanlara karşı savaştıklarından GAZİ de denilmiştir (Örneğin: Osman bey, Osman Gâzi, Orhan Bey, Orhan Gâzi gibi) Hükümdarların aldığı diğer başlıca ünvanlar, Han, Hakan, Hünkâr, Sultan ve genellikle Padişah'dır

NOT: Yavuz Sultan Selimin 1517 Mısır seferi sonucu HALİFELİK Osmanlı padişahlarına geçmiştir Böylelikle Osmanlı hükümdarları padişah olarak Devletin Başı, halife olarakta müslümanların başı olma özelliği taşımışlardır

10-09-2009	#1
Şengül Şirin	Osmanlıda Merkez Teşkilatı/Padişah PADİŞAH Yeniçeri A) PADİŞAHLARIN BAŞA GEÇMESİ (VERASET SİSTEMİ): Osmanlı Devletinde kimin padişah olacağı konusunda kesin bir kural yoktu Osmanlı ailesinin bütün erkekleri taht üzerinde hak sahibi idiler Onun için padişah ölünce oğullarının hangisinin tahta geçeceği konusunda devlet yönetimindeki etkili grupların(ümera,ulema vb) tercihleri önemli rol oynuyordu Eski Türk Devlet geleneğinden kaynaklanan bu sistem (Kut anlayışı) taht kavgalarına neden oluyordu Veraset Sistemindeki Değişmeler: * Fatih Sultan Mehmet bu sakıncayı ortadan kaldırmak için tahta geçme yöntemini belirleyen bir kanunname düzenledi Bu kanunla Fatih'in amacı: 1 -Taht kavgasına son vererek,ülkenin birlik ve bütünlüğünü sağlamak, 2- En GÜÇLÜ olanın padişah olmasını sağlamaktı * IAHMET zamanında yapılan değişiklikle EN YAŞLI ve AKILLI olanın (EKBER VE ERŞED) padişah olması esası benimsendi AÇIKLAMA: Ekberiyet sistemi Şehzadeler arasındaki rekabet duygusunu ortadan kaldırması bakımından OLUMSUZ, taht kavgalarına son vermesi bakımından da OLUMLU sonuçlar doğurmuştur B) PADİŞAHLARIN YETİŞMESİ: 16 yüzyılın sonlarına kadar şehzadeler 14-15 yaşlarına gelince, Anadolu’daki sancaklara SANCAKBEYİ olarak gönderilirlerdi Burada bir LALA'nın yanında devlet yönetiminde tecrübe kazanmaları sağlanırdı NOT: Lala'yı Büyük Selçuklular'daki ATABEYLERE benzetebiliriz III Mehmet'ten sonra şehzadelerin SANCAĞA ÇIKMA usulü kaldırıldı (Şehzadeler sarayda KAFES HAYATI yaşadılar) C) PADİŞAHLARIN ÜNVANLARI: Osmanlı Devletinin kuruluş yıllarında başta bulunan hükümdarlara BEY denilmiştir Yine hırıstiyanlara karşı savaştıklarından GAZİ de denilmiştir (Örneğin: Osman bey, Osman Gâzi, Orhan Bey, Orhan Gâzi gibi) Hükümdarların aldığı diğer başlıca ünvanlar, Han, Hakan, Hünkâr, Sultan ve genellikle Padişah'dır NOT: Yavuz Sultan Selimin 1517 Mısır seferi sonucu HALİFELİK Osmanlı padişahlarına geçmiştir Böylelikle Osmanlı hükümdarları padişah olarak Devletin Başı, halife olarakta müslümanların başı olma özelliği taşımışlardır __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır