10-08-2009
|
#5
|
Şengül Şirin
|
Türkiye akarsuları
Türkiye akarsuları Türkiye akarsuları: Türkiye'de irili ufaklı birçok su vardır Bunların büyük bir dağlardan, bazıları da ova ve yaylalardan doğarak çeşitli havzalara yönelir
Bu havzaların en genişi Karadeniz havzasıdır Yani Türkiye'deki akarsuların önemli bir kısmı Karadeniz'e dökülür Bu suların çoğu Karadeniz dağlarının kuzey yamaçlarından doğarak az bir yol aldıktan sonra denize varan kısa akarsular, bir kısmı da İç Anadolu'dan doğarak Karadeniz dağları arasındaki boğazlardan geçip denize varan uzun akarsulardır (Kızılırmakk, Yeşilırmak, Sakarya, Çoruh gibi) Aynı durum Akdeniz'e varan sularda da görülür Buna karşılık Ege havzası akarsuları vadilerinin çok içerilere uzanışı bakımından diğer il;i bölgeye benzemez Bu bölgenin uzun ve kısa akarsuları doğudan batıya uzanan oluk biçimindeki vâd ilerden geçerek önemli bir dağ engeli aşmadan denize ulaşır Akarsularımızın bir kısmı da Marmara'ya dökülür Kuzeyden dökülenler kısa, güneyden gelenler uzuncadır
Bu dört denize dökülen akarsuların dışında kalan bazı ırmaklar da sınırlarımız dışına çıkarak başka ülkelerde denize dökülür Bunlardan Araş ve Kura nehirleri Hazar Denizi'-ne, Dicle ve Fırat nehirleri Hint Okyanus u'na ulaşır
Türkiye'de denizlere ulaşan akarsulardan başka akarsular da vardır Bu sular denize ulaşamayıp kapalı havzalarda son bulur Başlıca üç kapalı havza vardır: İç Anadolu, Göller Yöresi ve Van İç Anadolu'da, Toros ve Erciyas'tan inen suları alan Develi, Toroi lar'dan ve başka çevreden gelen sular: toplayan Ereğli ve Konya havzaları ile daha geniş bir alanın sularını alan Tuz Gölü kapalı havzası gibi dağınık havzalar bulunur Buralarda toplanan irili ufaklı akarsuların dördü önemlidir: Peçenek Suyu, Uluçay, Kırkdelik Suyu, İnsuyu
Göller Yöresi kapalı havzası İç Anadolu'dakilerden farklıdır Çoğunlukla kalkerli araziden oluşan bu bölgede daha çok yeraltına' akış veren çukurlar bulunur Çevreden gelen sular bu çukurlardaki deliklerden (düdenler) yeraltına boşaltıldığı için, bölgede genellikle yerüstü su akışı oluşamaz
Doğuda bulunan Van kapalı havzasının ortasında Van Gölü yer alır Başta Bendimahi, Zilan, Karasu (Marmit) ve Hoşap (Micinger) Suyu olmak üzere; birçok akarsu bu göle dökülür
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|