Akarsular-rejimleri, Verdikleri-akarsularda Yaşam-akarsular, Insan-Türkiye Akarsuları

**Şengül Şirin** · 10-08-2009

Akarsular-rejimleri, verdikleri-akarsularda yaşam-akarsular, insan-Türkiye akarsuları

Kaynak suları ve yağışlar (yağmur, kar ve buzulların erimesi) önce ince su akıntıları, sonra coşkun seller meydana getirir ve bunlar dağlardan aşağı, bazen çağlayanlar halinde iner

Yamaçları, daracık vadiler yaparak oyar, geçerken kopardığı çeşitli maddeleri (çakıltaşı, toprak) sürükler

Yamaçların eğimi azaldıkça, ince akıntılar ağır ağır derelere dönüşür

Dereler, düzlükte artık sakin sakin akar ve taşıyamadığı alüvyon fazlasını bırakır, böylece, bir birikinti meydana getirir

Başka kolların getirdiği sularla giderek çoğalan akasu, yatağını (yatak: akarsuyun aktığı çukur çığır) oyar ve bulunduğu vadiye biçim verir

Bu biçim, vadiyi o-luşturan kayaların niteliğine bağlıdır: kayalar sertse vadi dardır, yumuşak arazide ise genişler

Çoğu zaman akarsu, vadinin bütün dibini kaplamaz,' bazen menderes adını verdiğimiz zikzaklar çizerek ince bir suyolu halinde uzar gider

Akarsu, suların çok yükseldiği dönemlerde (taşkın) vadinin bütün dibini örter

İnsanlar, "baraj ve bent yaparak, çoğu zaman feci sonuçlar doğuran bu taşkınların önünü alma ğa çalışırlar

Akarsular birbirinden beslenir, en küçükler büyüklere kol halinde bağlanır; dereler ırmaklara, onlar da göllere ve denizlere dökülür

Irmaklar denizlere çeşitli biçimlerde dökülebilir

Denizde '"gelgit ve akıntı güçlüyse, ırmağın taşıdığı tortuları uzaklara, açık denize sürükleye-biliyorsa, akarsuyun ağzında bir haliç oluşur, deniz tortulan sürükleyc-miyorsa, o zaman tortular ırmağın ağzında toplanır ve bir delta oluşur ('Nil v

b

)

Deltalar giderek denizi doldurur

Anadolu'da İlkçağ'da Büyük Menderes ağzında işlek bir liman olan Efes kenti, B

Menderes'in denizi doldurması yüzünden bugün kilometrelerce içeride kalmıştır

10-08-2009	#1
Şengül Şirin	Akarsular-rejimleri, Verdikleri-akarsularda Yaşam-akarsular, Insan-Türkiye Akarsuları Akarsular-rejimleri, verdikleri-akarsularda yaşam-akarsular, insan-Türkiye akarsuları Kaynak suları ve yağışlar (yağmur, kar ve buzulların erimesi) önce ince su akıntıları, sonra coşkun seller meydana getirir ve bunlar dağlardan aşağı, bazen çağlayanlar halinde iner Yamaçları, daracık vadiler yaparak oyar, geçerken kopardığı çeşitli maddeleri (çakıltaşı, toprak) sürükler Yamaçların eğimi azaldıkça, ince akıntılar ağır ağır derelere dönüşür Dereler, düzlükte artık sakin sakin akar ve taşıyamadığı alüvyon fazlasını bırakır, böylece, bir birikinti meydana getirir Başka kolların getirdiği sularla giderek çoğalan akasu, yatağını (yatak: akarsuyun aktığı çukur çığır) oyar ve bulunduğu vadiye biçim verir Bu biçim, vadiyi o-luşturan kayaların niteliğine bağlıdır: kayalar sertse vadi dardır, yumuşak arazide ise genişler Çoğu zaman akarsu, vadinin bütün dibini kaplamaz,' bazen menderes adını verdiğimiz zikzaklar çizerek ince bir suyolu halinde uzar gider Akarsu, suların çok yükseldiği dönemlerde (taşkın) vadinin bütün dibini örter İnsanlar, "baraj ve bent yaparak, çoğu zaman feci sonuçlar doğuran bu taşkınların önünü alma ğa çalışırlar Akarsular birbirinden beslenir, en küçükler büyüklere kol halinde bağlanır; dereler ırmaklara, onlar da göllere ve denizlere dökülür Irmaklar denizlere çeşitli biçimlerde dökülebilir Denizde '"gelgit ve akıntı güçlüyse, ırmağın taşıdığı tortuları uzaklara, açık denize sürükleye-biliyorsa, akarsuyun ağzında bir haliç oluşur, deniz tortulan sürükleyc-miyorsa, o zaman tortular ırmağın ağzında toplanır ve bir delta oluşur ('Nil vb) Deltalar giderek denizi doldurur Anadolu'da İlkçağ'da Büyük Menderes ağzında işlek bir liman olan Efes kenti, B Menderes'in denizi doldurması yüzünden bugün kilometrelerce içeride kalmıştır __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır