Şengül Şirin
|
Doğu Akdeniz havzası Batı Akdeniz havzasından daha derindir.
Doğu Akdeniz havzası Batı Akdeniz havzasından daha derindir
Yapılan araştırmalar sonucunda lon denizinde 4 000 m'yi geçen 6 çukur bulunduğu ortaya çıkarılmıştır Ayrıca gene Doğu Akdeniz'de 3 000 m'yi geçen birçok derinlik vardır: Girit'in güneydoğusundaki çukurda 3 310 m; Rodos adası ile Anadolu kıyıları arasında 3 864 m Adriya denizindeki en derin yerse, 1 590 m'dir
Suların mikroplankton bakımından yoksul olması ve ırmakların taşıdığı alüvyonların sınırlı bir alana yayılması nedeniyle Akdeniz, genellikle mavi ve berrak bir denizdir Bununla birlikte, bazı yerlerinde suların değişik renkte olduğu görülür Sözgelimi, İon denizinde ve Girit ile Kıbrıs'ın güneyinde sular koyu mavi, Ege denizinde, Balear denizinde ve Tiren denizinde açık mavi, Cebelitarık boğazı dolaylarında yeşil ve sarımsıdır Akdeniz'in kuzey havzalarındaki ırmak ağızlarının çevresinde de suların sarımsı olduğu görülür
Bunun nedeni, ırmakların taşıdığı elementlerdir Ayrıca, yapılan araştırmalar sonucunda Doğu Akdeniz havzasındaki suların, Batı Akdeniz havzasındaki sulardan daha saydam olduğu ortaya çıkmıştır
Akdeniz'in yüzeyindeki sıcaklık, yıllık ortalama olarak, havanın sıcaklığından daha yüksektir Yüzey sulan genellikle sonbaharda ve kışın, havadan daha sıcaktır
Ama, Dalmaçya kıyılarında suların bazen donduğu da görülür Şubat ayında, ortalama sıcaklık Batı Akdeniz'de 13-14°C, Doğu Akdeniz'deyse 17°C m biraz üstündedir Ağustos ayında sıcaklık batıda 24-25°C, doğudaysa, 25-28°C arasındadır
Anadolu'nun Akdeniz kıyılarında da sıcaklık yaz ve kış aylarında batıdan doğuya doğru gidildikçe artar
Kışın, şubat ayında yüzey sularının ortalama sıcaklığı Fethiye ile Anamur arasında 15°G, daha doğudaysa 16°C tır Ağustos ayında sıcaklık batıda 26°C, doğuda 28°C tır Akdeniz'de 300 m'ye kadar sıcaklık değişmeleri görülür
Daha derinde, durgun suların okyanuslarla yeterli bağlantı kuramaması nedeniyle sıcaklık 13°C dolaylarında kalır Yağışın az, buharlaşmanın da fazla olmasından ötürü, Akdeniz'in büyük bir bölümünde tuzluluk, okyanusların tuzluluğundan fazladır
Batıdan doğuya gidildikçe artan tuzluluk oranı, Alb oran denizinde ortalama °/oo36,5-37, Ege denizinde %o38-39' dur Tuzluluk kuzeye doğru gidildikçe özellikle ırmak ağızlarında azahr Sözgelimi Adriya denizinin güneyinde %o37-38'ken, kuzeyde, Po deltası açığında %o33 kadardır Karadeniz' den gelen az tuzlu suların etkisinde kalan Ege denizinin kuzeyinde tuzluluk, güneye oranla daha düşüktür Kuzeyde %o30'u geçmez, güneydeyse %o 38'dir
Akdeniz'de gelgit hareketleri önemli değildir Cebelitarık boğazı yoluyla Atlas Okyanusu'ndan gelen deniz yükselmesi uzaklara kadar etkili olmaz Gelgit olayı en çok iki yerde kendini gösterir: Gabes körfezinde (122 sm );
Adriya denizinin kuzeyinde (100 sm)
Cebelitarık boğazında, Atlas Okyanusu'nda Akdeniz'e doğru bir yüzey akıntısı vardır 100 m derinliğe kadar etkisini gösteren bu akıntının altında da, Akdeniz'in sularını Atlas Okyanusu'na taşıyan ters yönde bir alt akıntı bulunur
Atlas Okyanusu'ndan Cebelitarık boğazı yoluyla Akdeniz'e giren sular,' Akdeniz'in güney kıyılarını izleyerek doğuya doğru ilerler Bu akıntıdan ayrılan bir kol, Sicilya ve italya kıyılarını dolaşarak kuzeybatıya döner; öbür kolsa, Libya ve Mısır kıyılarından geçerek Suriye'ye yönelir ve Suriye kıyılarından kuzeye çıkar
Türkiye' nin Akdeniz kıyılarında batıya yönelen bu akıntı, Rodos açıklarında Ege denizine girer ve Anadolu kıyıları boyunca kuzeye doğru çıkar Kuzey Ege'de, Çanakkale'den gelen akıntının şiddetiyle yeniden güneye yönelerek Yunanistan kıyılarını izler
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|