Osmanlılarda Duraklama Dönemi Osmanlı-avusturya Ilişkileri

**Şengül Şirin** · 10-06-2009

DURAKLAMA DÖNEMİ OSMANLI-AVUSTURYA İLİŞKİLERİ

'HATIRLATMA:

Kanuni Sultan Süleyman Macaristan ve Orta Avrupa hakimiyeti yüzünden Avusturya Kralı Ferdinand üzerine seferler düzenlemiş, 1529'da Viyana'yı kuşatmış, 1532'de Almanya seferini yapmış, 1533 yılında da Avusturya ile İSTANBUL ANTLAŞMASI'nı imzalamıştı Bu antlaşmaya göre,

Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı sadrazamına eşit olacak ve Avusturya elinde tuttuğu Macar topraklarına karşılık Osmanlı Devletine vergi verecekti Sonraki yıllarda Kanuni 1566 yılında ölümüne dek çeşitli defalar Avusturya üzerine gitmişti

AÇIKLAMA: Duraklama döneminde Osmanlı Devleti'nin en çok savaştığı ülke Avusturya'dır Bu dönemde Avusturya ile yapılan savaşlar ve sonuçları şunlardır:

DURAKLAMA DÖNEMİ OSMANLI-AVUSTURYA SAVAŞLARI

1)- 1593-1606 SAVAŞLARI (IIIMurat, IIIMehmet ve IAhmet Dönemleri:

Nedeni: Avusturya'nın Osmanlı kuvvetlerine saldırması ve vergilerini ödemekten vazgeçmesi

Savaşlar: III Murat zamanında Osmanlı kuvvetleri SISKA'da yenildi Savaş IIIMurat'tan sonra yerine geçen III Mehmet döneminde de devam etti IIIMehmet bizzat ordunun başında sefere çıkarak EĞRİ KALESİ'ni aldı Bu yüzden III Mehmet'e Eğri Fatihi'' ünvanı verildi Haçova Meydan Savaşı'nda III Mehmet Avusturya Ordusunu ağır bir yenilgiye uğrattı

NOT: Haçova meydan Savaşı Osmanlı tarihinde zaferle sonuçlanan SON büyük meydan savaşıdır 1600 yılında Osmanlı Devleti KANİJE KALESİ'ni aldı Kale komutanlığına bırakılan TİRYAKİ HASAN PAŞA kaleyi kuşatan Ferdinand'ı az bir kuvvetle yenilgiye uğrattı IIIMehmetten sonra padişah olan IAhmet zamanında da savaş devam etti Osmanlılar ESTERGON kalesini aldıAvusturya'nın isteği üzerine ZİTVATOROK ANTLAŞMASI imzalandı(1606)

Merzifonlu Kara Mustafa Paşa

Zitvatorok Antlaşması(1606):

1- Savaş sırasında alınan Eğri, Kanije ve Estergon kaleleri Osmanlılarda kalacak
2- Avusturya artık Osmanlı'ya yıllık vergi vermeyecek, bir defaya mahsus savaş tazminatı verecek
3- Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı padişahına eşit sayılacak

NOT: Kanuni Döneminde Avusturya ile imzalanan İstanbul Antlaşmasında Avusturya kralı Osmanlı sadrazamına denk sayılmıştı ve vergiye bağlanmıştı Zitvatorok Antlaşması Osmanlı Devletinin Orta Avrupa'daki üstünlüğünü kaybetmeye başladığını göstermektedir

2)- 1658-1664 SAVAŞLARI(IVMehmet Dönemi)

Nedeni : Erdel, Eflak ve Boğdan Beyliklerinin Avusturya'nın kışkırtmasıyla Osmanlı Devleti'ne karşı isyan etmeleri

Sonuçlar: Köprülü Mehmet Paşa isyanları bastırdıKöprülü Fazıl Ahmet Paşa Uyvar kalesini fethetti Avusturya'nın isteği üzerine VASVAR ANTLAŞMASI imzalandı(1664)

Vasvar Antlaşması(1664):

1- Uyvar kalesi Osmanlılarda kalacak
2- Erdel Osmanlı Devletine bağlı kalacak
3- Avusturya savaş tazminatı ödeyecek

3)- IIVİYANA KUŞATMASI (IVMehmet Dönemi) 1683

Sebepleri: Avusturya'ya bağlı olan Macarların ayaklanarak Osmanlıdan yardım istemeleri, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın şöhret kazanma isteği

Kuşatma ve Savaş: Avusturya'nın yardım istemesi üzerine papanın teşvikiyle bir haçlı ittifakı kurulmaya çalışıldı Lehistan Osmanlılara karşı Avusturya ile ittifak yaptı Merzifonlu şehri kuşattı, fakat alamadı Kuşatmanın uzun sürmesi düşmana vakit kazandırdı Kırım Kuvvetleri Viyana'ya yardıma gelen Lehistan kuvvetlerini durdurmakta gereken gayreti göstermediler Osmanlı Ordusu Avusturya ve Lehistan kuvvetleri arasında kalarak ağır bir yenilgiye uğradı Dağılan kuvvetleriyle Belgrad'a çekilen Merzifonlu IVMehmet'in emriyle idam edildi

Sonuçları: Batıda Türklerin yenilebileceği ve Avrupa'dan atılabileceği düşüncesi doğdu Avrupa devletleri KUTSAL İTTİFAK adı verilen bir haçlı birliği oluşturdular Böylece Türklerin SAKARYA SAVAŞI'na kadar sürecek bir geri çekilme süreci başlamış oldu

KUTSAL İTTİFAK DEVLETLERİ:

Bunlar Avusturya, Rusya, Lehistan, Venedik ve Malta'dır

SAVAŞ: Kutsal ittifak Devletleri ile Osmanlı Devleti arasındaki savaşlar yaklaşık 16 yıl sürdü (1683-1699) (Bu arada IVMehmet yeniçerilerin isyanıyla tahttan indirildi Yerine sırasıyla II Süleyman, IIAhmet ve IIMustafa padişah oldular) Zor durumda kalan Osmanlı Devleti barış istemek zorunda kaldı Karlofça antlaşması imzalandı(1699)

KARLOFÇA ANTLAŞMASI(1699):

Avusturya'ya: Banat ve Temeşvar hariç bütün Macaristan ve Erdel Beyliği
Venedik'e: Mora ve dalmaçya kıyıları
Lehistan'a: Podolya ve Ukrayna verildi
Rusya ile ateşkes imzalandı, peşinden 1700 yılında İSTANBUL ANTLAŞMASI imzalandıBuna göre,
Azak Kalesi Rusya'ya verildi, Ruslar İstanbul'da elçi bulundurabileceklerdi

KARLOFÇA'NIN ÖNEMİ:

a)- Karlofça Osmanlının toprak kaybettiği ilk antlaşmadır
b)- Bu antlaşma ile Osmanlı'nın Orta Avrupa'daki egemenliği sona ermiştir
c)- Osmanlı Devleti ''Gerileme dönemi''ne girmiştir
d)- Ayrıca İstanbul antlaşmasında Rusların Azak kalesini almaları onların Karadeniz'e inmelerini sağlamıştır
'''

10-06-2009	#1
Şengül Şirin	Osmanlılarda Duraklama Dönemi Osmanlı-avusturya Ilişkileri DURAKLAMA DÖNEMİ OSMANLI-AVUSTURYA İLİŞKİLERİ 'HATIRLATMA: Kanuni Sultan Süleyman Macaristan ve Orta Avrupa hakimiyeti yüzünden Avusturya Kralı Ferdinand üzerine seferler düzenlemiş, 1529'da Viyana'yı kuşatmış, 1532'de Almanya seferini yapmış, 1533 yılında da Avusturya ile İSTANBUL ANTLAŞMASI'nı imzalamıştı Bu antlaşmaya göre, Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı sadrazamına eşit olacak ve Avusturya elinde tuttuğu Macar topraklarına karşılık Osmanlı Devletine vergi verecekti Sonraki yıllarda Kanuni 1566 yılında ölümüne dek çeşitli defalar Avusturya üzerine gitmişti AÇIKLAMA: Duraklama döneminde Osmanlı Devleti'nin en çok savaştığı ülke Avusturya'dır Bu dönemde Avusturya ile yapılan savaşlar ve sonuçları şunlardır: DURAKLAMA DÖNEMİ OSMANLI-AVUSTURYA SAVAŞLARI 1)- 1593-1606 SAVAŞLARI (IIIMurat, IIIMehmet ve IAhmet Dönemleri: Nedeni: Avusturya'nın Osmanlı kuvvetlerine saldırması ve vergilerini ödemekten vazgeçmesi Savaşlar: III Murat zamanında Osmanlı kuvvetleri SISKA'da yenildi Savaş IIIMurat'tan sonra yerine geçen III Mehmet döneminde de devam etti IIIMehmet bizzat ordunun başında sefere çıkarak EĞRİ KALESİ'ni aldı Bu yüzden III Mehmet'e Eğri Fatihi'' ünvanı verildi Haçova Meydan Savaşı'nda III Mehmet Avusturya Ordusunu ağır bir yenilgiye uğrattı NOT: Haçova meydan Savaşı Osmanlı tarihinde zaferle sonuçlanan SON büyük meydan savaşıdır 1600 yılında Osmanlı Devleti KANİJE KALESİ'ni aldı Kale komutanlığına bırakılan TİRYAKİ HASAN PAŞA kaleyi kuşatan Ferdinand'ı az bir kuvvetle yenilgiye uğrattı IIIMehmetten sonra padişah olan IAhmet zamanında da savaş devam etti Osmanlılar ESTERGON kalesini aldıAvusturya'nın isteği üzerine ZİTVATOROK ANTLAŞMASI imzalandı(1606) Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Zitvatorok Antlaşması(1606): 1- Savaş sırasında alınan Eğri, Kanije ve Estergon kaleleri Osmanlılarda kalacak 2- Avusturya artık Osmanlı'ya yıllık vergi vermeyecek, bir defaya mahsus savaş tazminatı verecek 3- Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı padişahına eşit sayılacak NOT: Kanuni Döneminde Avusturya ile imzalanan İstanbul Antlaşmasında Avusturya kralı Osmanlı sadrazamına denk sayılmıştı ve vergiye bağlanmıştı Zitvatorok Antlaşması Osmanlı Devletinin Orta Avrupa'daki üstünlüğünü kaybetmeye başladığını göstermektedir 2)- 1658-1664 SAVAŞLARI(IVMehmet Dönemi) Nedeni : Erdel, Eflak ve Boğdan Beyliklerinin Avusturya'nın kışkırtmasıyla Osmanlı Devleti'ne karşı isyan etmeleri Sonuçlar: Köprülü Mehmet Paşa isyanları bastırdıKöprülü Fazıl Ahmet Paşa Uyvar kalesini fethetti Avusturya'nın isteği üzerine VASVAR ANTLAŞMASI imzalandı(1664) Vasvar Antlaşması(1664): 1- Uyvar kalesi Osmanlılarda kalacak 2- Erdel Osmanlı Devletine bağlı kalacak 3- Avusturya savaş tazminatı ödeyecek 3)- IIVİYANA KUŞATMASI (IVMehmet Dönemi) 1683 Sebepleri: Avusturya'ya bağlı olan Macarların ayaklanarak Osmanlıdan yardım istemeleri, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın şöhret kazanma isteği Kuşatma ve Savaş: Avusturya'nın yardım istemesi üzerine papanın teşvikiyle bir haçlı ittifakı kurulmaya çalışıldı Lehistan Osmanlılara karşı Avusturya ile ittifak yaptı Merzifonlu şehri kuşattı, fakat alamadı Kuşatmanın uzun sürmesi düşmana vakit kazandırdı Kırım Kuvvetleri Viyana'ya yardıma gelen Lehistan kuvvetlerini durdurmakta gereken gayreti göstermediler Osmanlı Ordusu Avusturya ve Lehistan kuvvetleri arasında kalarak ağır bir yenilgiye uğradı Dağılan kuvvetleriyle Belgrad'a çekilen Merzifonlu IVMehmet'in emriyle idam edildi Sonuçları: Batıda Türklerin yenilebileceği ve Avrupa'dan atılabileceği düşüncesi doğdu Avrupa devletleri KUTSAL İTTİFAK adı verilen bir haçlı birliği oluşturdular Böylece Türklerin SAKARYA SAVAŞI'na kadar sürecek bir geri çekilme süreci başlamış oldu KUTSAL İTTİFAK DEVLETLERİ: Bunlar Avusturya, Rusya, Lehistan, Venedik ve Malta'dır SAVAŞ: Kutsal ittifak Devletleri ile Osmanlı Devleti arasındaki savaşlar yaklaşık 16 yıl sürdü (1683-1699) (Bu arada IVMehmet yeniçerilerin isyanıyla tahttan indirildi Yerine sırasıyla II Süleyman, IIAhmet ve IIMustafa padişah oldular) Zor durumda kalan Osmanlı Devleti barış istemek zorunda kaldı Karlofça antlaşması imzalandı(1699) KARLOFÇA ANTLAŞMASI(1699): Avusturya'ya: Banat ve Temeşvar hariç bütün Macaristan ve Erdel Beyliği Venedik'e: Mora ve dalmaçya kıyıları Lehistan'a: Podolya ve Ukrayna verildi Rusya ile ateşkes imzalandı, peşinden 1700 yılında İSTANBUL ANTLAŞMASI imzalandıBuna göre, Azak Kalesi Rusya'ya verildi, Ruslar İstanbul'da elçi bulundurabileceklerdi KARLOFÇA'NIN ÖNEMİ: a)- Karlofça Osmanlının toprak kaybettiği ilk antlaşmadır b)- Bu antlaşma ile Osmanlı'nın Orta Avrupa'daki egemenliği sona ermiştir c)- Osmanlı Devleti ''Gerileme dönemi''ne girmiştir d)- Ayrıca İstanbul antlaşmasında Rusların Azak kalesini almaları onların Karadeniz'e inmelerini sağlamıştır ''' __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır