Osmanlılarda Duraklama Dönemi,iran,lehistan ve Venedik Ilişkileri

**Şengül Şirin** · 10-06-2009

DURAKLAMA DÖNEMİ İRAN, LEHİSTAN VE VENEDİK İLİŞKİLERİ

IVMurat Bağdat önlerinde

OSMANLI-İRAN İLİŞKİLERİ

HATIRLATMA: İlk Osmanlı-İran anlaşması AMASYA ANTLAŞMASI 1555 yılında Kanuni Sultan Süleyman zamanında imzalanmıştı Ancak bu anlaşma çok uzun sürmedi

1) 1577-1590 OSMANLI İRAN SAVAŞI (III Murat Dönemi)

Sebebi: Şah IIİsmail'in Amasya Antlaşmasını bozarak,Anadolu halkını Osmanlılara karşı kışkırtması

Savaş : 1577'den 1589'a kadar süren savaş çeşitli aşamalarla gerçekleşti MEŞALE SAVAŞI'nda Osmanlılar kazandı Ardından yapılan bir seferde Osmanlı ordusu Azerbeycan ve İran'a girdi Şah IIİsmail'in yerine geçen Şah Abbas barış istedi

Sonucu: FERHAT PAŞA(1İstanbul) ANTLAŞMASI imzalandı(1590)

Maddeleri: 1 Tebriz,Karabağ,Tiflis ve Nihavent Osmanlılarda kaldı

2 Osmanlı Devleti sınırlarını doğuda Hazar Denizi'ne kadar genişletti

NOT: Bu antlaşma Osmanlı Devletini doğuda en geniş sınırlarına ulaştıran antlaşmadır
2) 1603-1611 İRAN SAVAŞI (IAhmet Dönemi)

Sebebi: Osmanlı Devletinin Celali isyanları ile uğraşmasından ve Avusturya ile savaşmasından faydalanan İran'ın saldırıya geçerek daha önce kaybettiği yerleri ele geçirmesi

Sonucu: NASUH PAŞA (2İstanbul) ANTLAŞMASI imzalandı(1612)

Maddeleri: 1 Osmanlı Devleti Ferhat Paşa Antlaşması ile aldığı yerleri geri verecekti

2 Buna karşı İran Osmanlıya her yıl 200 yük ipek vermeyi kabul etti
3) 1617-1618 İRAN SAVAŞI (IAhmet - IMustafa - IIOsman Dönemleri)

Sebebi: İran'ın vaat ettiği ipeği göndermemesi ve Osmanlı elçisini tutuklaması

Savaş : Osmanlı ordusu pusuya düştü

Sonucu: SERAV ANTLAŞMASI imza edildi(1618)

Maddeleri: 1- İranın vergisi 100 yük kumaşa indirildi

2- Sınırlar Nasuh Paşa Antlaşmasına göre belirlendi
4) 1629-1639 İRAN SAVAŞLARI (IVMurat Dönemi)

a)- Sebebi: Safeviler'in Bağdat'ı ele geçirmeleri

Sonucu: Hüsrev Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Bağdat'ı kuşattı, fakat alamadı

b)- REVAN SEFERİ (1635): IV Murat'ın ilk seferidir

Sebebi: İran'ın Osmanlı topraklarına saldırması ve IVMuratın Anadolu'yu eşkiyalardan temizlemek istemesi

Sonucu: Revan alındı

c)- BAĞDAT SEFERİ (1638):

Sebebi: İran'ın Revan'ı geri alması

Sefer : Sefer sırasında Anadolu'daki asiler ve eşkiyalar temizlendi Bağdat alındı

Sonucu: KASR-I ŞİRİN ANTLAŞMASI imzalandı(1639)

Maddeleri:1- Bağdat ve Musul Osmanlılara kaldı

2-Türk-İran sınırı bugünkü şekliyle çizildi

NOT: İran ile 150 yıllık savaşı sona erdiren bu Antlaşma bugünkü TÜRK-İRAN sınırını çizmiştir

OSMANLI-VENEDİK İLİŞKİLERİ

17 yüzyılda Ege adalarının büyük bir kısmı Osmanlı hakimiyetindeydi Fakat Girit hala Venediklilerin elindeydi Sultan İbrahim'in padişahlığı döneminde 1645 Yılında adayı kuşatan Osmanlılar ile Venedik donanması arasında çetin savaşlar yaşandı Venedikliler 1648,1651 ve 1656 yıllarında Çanakkale Boğazını ablukaya aldılarVenedik Donanması İnebahtı'dan sonra ilk kez Osmanlı Donanmasını Çanakkale'de ağır bir yenilgiye uğrattı (IVMehmet Dönemi) IVMehmet Döneminde sadrazam olan Köprülü Fazıl Ahmet Paşa 1699'da Girit adasını tümüyle almayı başardı

OSMANLI-LEHİSTAN İLİŞKİLERİ

Lehistan(Polonya) Sokollu Mehmet Paşa zamanında Osmanlı himayesine alınmıştı 1587'de Osmanlı himayesinden çıkan Lehistan Erdel, Eflak ve Boğdan'ın iç işlerine karışınca IIOsman bu ülke üzerine sefer düzenledi

IIOsman(Genç Osman)'ın Leh Seferi: Yeniçerilerin itaatsizliği yüzünden başarılı olunamadı Lehistan ile HOTİN ANTLAŞMASI imzalandı(1621)

Maddeleri:

1- Hotin Kalesi Osmanlılarda kaldı,

2- Lehistan eskiden olduğu gibi Kırım hanlığına vergi verecekti

IVMehmet'in Leh seferi: Lehistan'ın Osmanlı'ya bağlı Kazaklara saldırması üzerine padişah IVMehmet sefer düzenledi Sonuçta BUCAŞ ANTLAŞMASI imzalandı(1672)

Maddeleri:

1- Podolya Osmanlılarda kaldı

2- Ukrayna Kazaklara verildi

3- Lehistan Kırım Hanlığına vergiye devam edecekti

NOT: Bu antlaşma Osmanlı Devleti'nin Batı'da son toprak kazandığı antlaşmadır Bu Antlaşmayla Osmanlı Devleti Batı'daki EN GENİŞ sınırlarına ulaşmıştır

OSMANLI-RUSYA İLİŞKİLERİ

Çehrin Seferi: IV Mehmet Döneminde Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Rusların Dinyeper Kazaklarının elindeki Ukrayna'ya saldırması üzere ÇEHRİN seferine çıkarak, Çehrin kalesini ele geçirdi(1678) Ardından Rusların isteği ile 1681 yılında Ruslarla İLK BARIŞ ANTLAŞMASI imzalandı

10-06-2009	#1
Şengül Şirin	Osmanlılarda Duraklama Dönemi,iran,lehistan ve Venedik Ilişkileri DURAKLAMA DÖNEMİ İRAN, LEHİSTAN VE VENEDİK İLİŞKİLERİ IVMurat Bağdat önlerinde OSMANLI-İRAN İLİŞKİLERİ HATIRLATMA: İlk Osmanlı-İran anlaşması AMASYA ANTLAŞMASI 1555 yılında Kanuni Sultan Süleyman zamanında imzalanmıştı Ancak bu anlaşma çok uzun sürmedi 1) 1577-1590 OSMANLI İRAN SAVAŞI (III Murat Dönemi) Sebebi: Şah IIİsmail'in Amasya Antlaşmasını bozarak,Anadolu halkını Osmanlılara karşı kışkırtması Savaş : 1577'den 1589'a kadar süren savaş çeşitli aşamalarla gerçekleşti MEŞALE SAVAŞI'nda Osmanlılar kazandı Ardından yapılan bir seferde Osmanlı ordusu Azerbeycan ve İran'a girdi Şah IIİsmail'in yerine geçen Şah Abbas barış istedi Sonucu: FERHAT PAŞA(1İstanbul) ANTLAŞMASI imzalandı(1590) Maddeleri: 1 Tebriz,Karabağ,Tiflis ve Nihavent Osmanlılarda kaldı 2 Osmanlı Devleti sınırlarını doğuda Hazar Denizi'ne kadar genişletti NOT: Bu antlaşma Osmanlı Devletini doğuda en geniş sınırlarına ulaştıran antlaşmadır 2) 1603-1611 İRAN SAVAŞI (IAhmet Dönemi) Sebebi: Osmanlı Devletinin Celali isyanları ile uğraşmasından ve Avusturya ile savaşmasından faydalanan İran'ın saldırıya geçerek daha önce kaybettiği yerleri ele geçirmesi Sonucu: NASUH PAŞA (2İstanbul) ANTLAŞMASI imzalandı(1612) Maddeleri: 1 Osmanlı Devleti Ferhat Paşa Antlaşması ile aldığı yerleri geri verecekti 2 Buna karşı İran Osmanlıya her yıl 200 yük ipek vermeyi kabul etti 3) 1617-1618 İRAN SAVAŞI (IAhmet - IMustafa - IIOsman Dönemleri) Sebebi: İran'ın vaat ettiği ipeği göndermemesi ve Osmanlı elçisini tutuklaması Savaş : Osmanlı ordusu pusuya düştü Sonucu: SERAV ANTLAŞMASI imza edildi(1618) Maddeleri: 1- İranın vergisi 100 yük kumaşa indirildi 2- Sınırlar Nasuh Paşa Antlaşmasına göre belirlendi 4) 1629-1639 İRAN SAVAŞLARI (IVMurat Dönemi) a)- Sebebi: Safeviler'in Bağdat'ı ele geçirmeleri Sonucu: Hüsrev Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Bağdat'ı kuşattı, fakat alamadı b)- REVAN SEFERİ (1635): IV Murat'ın ilk seferidir Sebebi: İran'ın Osmanlı topraklarına saldırması ve IVMuratın Anadolu'yu eşkiyalardan temizlemek istemesi Sonucu: Revan alındı c)- BAĞDAT SEFERİ (1638): Sebebi: İran'ın Revan'ı geri alması Sefer : Sefer sırasında Anadolu'daki asiler ve eşkiyalar temizlendi Bağdat alındı Sonucu: KASR-I ŞİRİN ANTLAŞMASI imzalandı(1639) Maddeleri:1- Bağdat ve Musul Osmanlılara kaldı 2-Türk-İran sınırı bugünkü şekliyle çizildi NOT: İran ile 150 yıllık savaşı sona erdiren bu Antlaşma bugünkü TÜRK-İRAN sınırını çizmiştir OSMANLI-VENEDİK İLİŞKİLERİ 17 yüzyılda Ege adalarının büyük bir kısmı Osmanlı hakimiyetindeydi Fakat Girit hala Venediklilerin elindeydi Sultan İbrahim'in padişahlığı döneminde 1645 Yılında adayı kuşatan Osmanlılar ile Venedik donanması arasında çetin savaşlar yaşandı Venedikliler 1648,1651 ve 1656 yıllarında Çanakkale Boğazını ablukaya aldılarVenedik Donanması İnebahtı'dan sonra ilk kez Osmanlı Donanmasını Çanakkale'de ağır bir yenilgiye uğrattı (IVMehmet Dönemi) IVMehmet Döneminde sadrazam olan Köprülü Fazıl Ahmet Paşa 1699'da Girit adasını tümüyle almayı başardı OSMANLI-LEHİSTAN İLİŞKİLERİ Lehistan(Polonya) Sokollu Mehmet Paşa zamanında Osmanlı himayesine alınmıştı 1587'de Osmanlı himayesinden çıkan Lehistan Erdel, Eflak ve Boğdan'ın iç işlerine karışınca IIOsman bu ülke üzerine sefer düzenledi IIOsman(Genç Osman)'ın Leh Seferi: Yeniçerilerin itaatsizliği yüzünden başarılı olunamadı Lehistan ile HOTİN ANTLAŞMASI imzalandı(1621) Maddeleri: 1- Hotin Kalesi Osmanlılarda kaldı, 2- Lehistan eskiden olduğu gibi Kırım hanlığına vergi verecekti IVMehmet'in Leh seferi: Lehistan'ın Osmanlı'ya bağlı Kazaklara saldırması üzerine padişah IVMehmet sefer düzenledi Sonuçta BUCAŞ ANTLAŞMASI imzalandı(1672) Maddeleri: 1- Podolya Osmanlılarda kaldı 2- Ukrayna Kazaklara verildi 3- Lehistan Kırım Hanlığına vergiye devam edecekti NOT: Bu antlaşma Osmanlı Devleti'nin Batı'da son toprak kazandığı antlaşmadır Bu Antlaşmayla Osmanlı Devleti Batı'daki EN GENİŞ sınırlarına ulaşmıştır OSMANLI-RUSYA İLİŞKİLERİ Çehrin Seferi: IV Mehmet Döneminde Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Rusların Dinyeper Kazaklarının elindeki Ukrayna'ya saldırması üzere ÇEHRİN seferine çıkarak, Çehrin kalesini ele geçirdi(1678) Ardından Rusların isteği ile 1681 yılında Ruslarla İLK BARIŞ ANTLAŞMASI imzalandı __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır