Sohbetin önemi

Sohbetin önemi
Sual: Sohbet ne demektir?
CEVAP
Şimdi söyleşi diyorlar Söyleşi, konuşarak vakit geçirme demektir
Ama dinimizde sohbetin tarifi başkadır Sohbet, beraber olmak demektir İnsanın derece bakımından kendinin üstünde veya altında yahut akranı ile bir araya gelip, Allahü teâlânın ve Peygamber efendimizin beğendiği, hoşnut olduğu şeyleri konuşması demektir

Kişinin kendinden üstün olanla beraber olmasının hakikati, o zata hizmettir Aşağısında olanla sohbetin gereği, onun hallerinden bir noksanı gördüğünde onu ikaz edip, kusurundan haberdar etmektir Aynı seviyede olan sohbet arkadaşlarının sohbetlerinin hakikati, başkalarının, yabancıların yanında birbirlerinin kusurlarını görmezlikten gelmektir

İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Sohbetin fazileti, bütün faziletlerin üstündedir Büyüklerin sohbetini ganimet bilmelidir

Behaeddin Buhari hazretleri, (Bizim yolumuzun temeli sohbettir) buyurdu

Evliyanın sohbetinin bir saati, kırk günlük mücahedelerden daha üstündür
Yabancılar ile sohbetten, bid'at ehlinin sohbetinden kaçınılmalıdır Dervişlerin ve salihlerin sohbeti kıymetlidir Sohbet, dünya için olup, ahiret düşünülmez ise, sonu hüsrandır

Günah lekeleri ile kalbi paslanan kimse, salihlerin sohbetinde bulunursa, kalbinin pası silinir, günah işlemesi zorlaşır, iyilik etme isteği artar Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Kırk gün içinde bir ilim sohbetinde bulunmayan kimsenin kalbi kararır Büyük günah işlemeye başlar Çünkü ilim kalbe hayat verir İlimsiz ibadet olmaz) [Müj Mek]

(Fıkıh sohbetinde bulunmak, bir senelik ibadetten üstündür) [Deylemi]

(Âlimlerin sohbetine katılın, onlara yakın oturun! Çünkü Allahü teâlâ, yağmurla ölü toprağı dirilttiği gibi, ölü kalbleri de, hikmet nuru ile diriltir) [Taberani]

(Âlimlere hürmet eden, bana hürmet etmiş olur Onları ziyaret eden beni ziyaret etmiş olur Âlim meclisinde bulunan, benim meclisimde bulunmuş olur) [İRafii]

(Ãlimin sohbetinde bulunmak, bin rekat nafile namazdan üstündür) [İGazali]

(Bir defa salih kimsenin sohbetinde bulunmak, defalarca kötü kimselerin sohbetlerinde bulunmanın günahlarına kefaret olur) [Deylemi]

Sohbet ehli yoksa
Sohbet ehli âlim bulunmadığı zaman, eskiden yaşamış, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarını okumak gerekir Bir âlimin kitabını okuyan, yarı yarıya onunla sohbet etmiş sayılır

İlminden, iyi ahlakından istifade edilen salih bir arkadaş bulunca, ona lüzumlu hürmeti göstermelidir! Onun can ve malını, kendi can ve malından önce tutmalıdır! Ayıplarını araştırmamalı, aybı olsa bile görmemeli ve kimseye söylememeli, hatta kendi kendine aybını düşünmemeli, unutmalıdır! Sözüne itiraz etmemeli, asla münakaşaya girmemelidir! Aleyhinde konuşan olursa, uygun şekilde susturmalı, alınacağı veya üzüleceği bir söz söylememelidir! Suizanda bulunmamalı, uygunsuz hareketlerini dalgınlığa veya unutkanlığa yormalıdır! Yani bir mazeret arayıp suçsuz olduğunu kabul etmelidir! Çünkü güzel ahlak sahibi, insanları mazur görür Onların kusurlarını meydana çıkarmaz

Yunus Emre diyor ki:
Erenlerin sohbeti, ele giresi değil
Sohbete kavuşanlar, mahrum kalası değil

Bulmak için bir eri, gezmek gerek çok yeri,
Sarraf tanır cevheri, herkes bilesi değil

Akıp duran pınara, yanına testi kona,
Kırk yıl orada dura, kendi dolası değil

Ten fânidir can ölmez, giderse geri gelmez
Ölür ise ten ölür, canlar ölesi değil

Sohbetle parlar iman, talip kazanır irfan
İnsanı ârif yapan, fesi, hırkası değil

Gönülde cevher yoksa, yüzbin kitap okusa
Haktan medet olmasa nasip olası değil

Önce doğru iman et, haramlardan elin çek
Ruha gıdadır sohbet, herkes bulası değil!

Yârin gönlü bir sırça, kırmayasın sakın ha,
Eğer sırça kırılsa, bütün olası değil

Yunus hiç oyalanma, azığını hazırla
Gelen gider dünyaya, bâkî kalası değil

__________________