Cevap : Halifeliğin Kaldırılması

**Şengül Şirin** · 10-01-2009

HALİFELİĞİN KALDIRILMASI

(3 Mart 1924)

Nedenleri :

Cumhuriyetin ilanı ve cumhurbaşkanının seçilmesi ile halifeliğin bir rolünün kalmaması
Eski rejim taraftarlarının sığınabilecekleri tek makam olarak halifeyi görmesi
TBMM'deki bazı vekillerin Halife'yi TBMM'nin üstünde kabul etmesi
Halife Abdülmecid Efendi'nin talimatlara uymaması ve yetkilerini aşacak uygulamalara girişmesi
Batı'yı kendine örnek alan bir ülkede halifeliğin, laikliğe ve çağdaşlaşmaya engel olabileceği endişesi
Ağa Han ve Ali Han'ın İsmet Paşa'ya, Halife'nin korunması için yazdıkları mektubun İsmet Paşa'dan önce Tanin Gazetesi'nin eline geçmesi ve bunun gazetede yayınlanması
3 Mart 1924'te şu kararlar alınmıştır:

Halifelik kaldırılmıştır
Şer'iye ve Evkaf Vekâleti kaldırılmış, daha sonra yerine, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü kurulmuştur
Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Vekâleti kaldırılmış, yerine Genelkurmay Başkanlığı kurularak, asker siyasetten uzaklaştırılmıştır
Tevhid-i Tedrisat Kanunu kabul edilmiş, eğitimde birlik ve laiklik sağlanmıştır
Osmanlı Hanedanı üyelerinin sınır dışına çıkarılması kararlaştırılmıştır
Sonuçları :

Laikliğe geçişin en önemli aşaması tamamlanmıştır
Türkiye Cumhuriyeti'nin karakteri tam olarak ortaya konmuştur
Türkiye'de ümmetçilik arayışları sona ermiştir
Ulusal egemenlik güç kazanmıştır
İnkılapları gerçekleştirilmek için zemin hazırlanmıştır

10-01-2009	#2
Şengül Şirin	Cevap : Halifeliğin Kaldırılması HALİFELİĞİN KALDIRILMASI (3 Mart 1924) Nedenleri : Cumhuriyetin ilanı ve cumhurbaşkanının seçilmesi ile halifeliğin bir rolünün kalmaması Eski rejim taraftarlarının sığınabilecekleri tek makam olarak halifeyi görmesi TBMM'deki bazı vekillerin Halife'yi TBMM'nin üstünde kabul etmesi Halife Abdülmecid Efendi'nin talimatlara uymaması ve yetkilerini aşacak uygulamalara girişmesi Batı'yı kendine örnek alan bir ülkede halifeliğin, laikliğe ve çağdaşlaşmaya engel olabileceği endişesi Ağa Han ve Ali Han'ın İsmet Paşa'ya, Halife'nin korunması için yazdıkları mektubun İsmet Paşa'dan önce Tanin Gazetesi'nin eline geçmesi ve bunun gazetede yayınlanması 3 Mart 1924'te şu kararlar alınmıştır: Halifelik kaldırılmıştır Şer'iye ve Evkaf Vekâleti kaldırılmış, daha sonra yerine, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü kurulmuştur Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Vekâleti kaldırılmış, yerine Genelkurmay Başkanlığı kurularak, asker siyasetten uzaklaştırılmıştır Tevhid-i Tedrisat Kanunu kabul edilmiş, eğitimde birlik ve laiklik sağlanmıştır Osmanlı Hanedanı üyelerinin sınır dışına çıkarılması kararlaştırılmıştır Sonuçları : Laikliğe geçişin en önemli aşaması tamamlanmıştır Türkiye Cumhuriyeti'nin karakteri tam olarak ortaya konmuştur Türkiye'de ümmetçilik arayışları sona ermiştir Ulusal egemenlik güç kazanmıştır İnkılapları gerçekleştirilmek için zemin hazırlanmıştır __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır