Pnömatik Aygıtlar Sıkıştırılmış Havayla çalışan Aletlerdir.

**Şengül Şirin** · 09-30-2009

Pnömatik Aygıtlar Sıkıştırılmış Havayla çalışan Aletlerdir

"Pnömatik" sözcüğü, "rüzgâr" ya da "nefes" anlamındaki Eski Yunanca pneuma sözcüğünden gelir

Pnömatik aygıtların, çekiç, matkap, kömür kazma aygıtı (havöz), taşlama aygıtı, perçinleme ve perçin kesme aygıtı gibi çeşitli türleri vardır

(Perçin, metal levhaları birbirine tutturmak için kullanılır

Kalın bir çiviye benzer

Levhalardaki deliklerden geçirildikten ve başı yerine oturtulduktan sonra ucu çekiçlenerek delikten çıkmayacak biçimde levha yüzeyine taşırılır

)

Sıkıştırılmış havanın gücü eskiden beri bilinir, ama bundan pek yararlanılmazdı

1861'de, Alpler'den geçen ve Fransa ile İtalya'yı birbirine bağlayan Mont Cenis (Frejus) Tüneli'ni yapmakla görevli İtalyan mühendis Germain Sommeiller, kayalarda delik delmek için bir pnömatik matkap geliştirdi

Aslında tünel yapım işi birkaç yıl önce ve tamamen insan gücüne dayalı olarak başlatılmıştı; bu yeni aygıtın kullanılmasıyla çalışmalar büyük bir hız kazandı

Pnömatik aygıtlar için gerekli basınçlı hava bir kompresörden sağlanır

Kompresör havayı sıkıştırarak, sağlam, çelik bir tankta depolar; tankın basıncı santimetre kareye 3,5-7 kg arasında tutulur

Yol işlerinde ve inşaat alanlarında kullanılan kompresörler genellikle tekerleklidir

Kompresörde kamyonlardakine benzer bir dizel motoru vardır; bu motor tanka hava basan bir pompayı çalıştırır

Kompresörün otomatik denetim düzeneği, tank basıncı yeterli düzeye eriştiğinde pompa motorunu yavaşlatır, ama tank basıncı düştüğünde bu kez motoru hızlandırır ve pompanın daha çok hava basmasını sağlar

Hava tankı esnek, kauçuk bir hortumla pnömatik aygıta bağlanır; hortumun ezilmesini ya da yırtılmasını önlemek için çevresi çelik telle sarılır

Pnömatik aygıtlar hafiftir, elektrik çarpma tehlikesi yoktur, kıvılcım ya da duman çıkarmazlar

Bu nedenlerle, atmosferin temiz tutulmasının gerektiği ya da bir kıvılcım atlamasıyla yangın çıkma tehlikesinin bulunduğu maden ocağı ve tünel gibi yerlerde kullanılmaya çok elverişlidirler

Dalgıçlar da sualtı işlerinde pnömatik aygıtlardan yararlanabilirler

Başlıca iki tip pnömatik aygıt vardır: Hava motoruyla çalıştırılanlar ve alternatif piston hareketli motorla çalıştırılanlar

Hava motoru, bir karter içinde dönen bir rotordan oluşur

Kompresörden gelen basınçlı hava karterden içeri girer, rotora takılı kanatlara çarpar ve rotoru döndürür

Rotorun göbeğinden çıkan mil ise, işi gerçekleştirecek takıma bağlıdır

Sıkıştırılmış havayla çalışan taşlama ve parlatma aygıtlan, döner tel fırçalı aygıtlar, matkaplar, tornavida ve lokma takımları bu tiptendir

Alternatif piston hareketli pnömatik aygıtlar, sıkıştırılmış havanın etkisiyle ileri geri gidip gelen bir pistonla çalıştırılır

Piston ileri doğru giderken, kendisine bağlı bir ucu, örneğin bir kazma ucunu da ileri doğru hareket ettirir

Sert zeminleri kırmaya, gevşetmeye yarayan kırma ya da kazma aygıtları; kazantaşlanm kırma gibi işlerde kullanılan çekiç ve keskiler; perçin tabancalan; dökümhanelerde kalıp kumunu sıkıştırmak için kullanılan tokmaklar {bak DÖKÜM) bu tür aygıtlardır

Madenlerde kullanılan pnömatik delme aygıtlan da bu biçimde çalışan çekiç türleridir

Sıkıştınlmış hava pnömatik aygıtlarda olduğu kadar, kaldırma makinelerini, presleri, şahmerdanlan ve başka makineleri çalıştırmakta da kullanılır

09-30-2009	#1
Şengül Şirin	Pnömatik Aygıtlar Sıkıştırılmış Havayla çalışan Aletlerdir. Pnömatik Aygıtlar Sıkıştırılmış Havayla çalışan Aletlerdir "Pnömatik" sözcüğü, "rüzgâr" ya da "nefes" anlamındaki Eski Yunanca pneuma sözcüğünden gelir Pnömatik aygıtların, çekiç, matkap, kömür kazma aygıtı (havöz), taşlama aygıtı, perçinleme ve perçin kesme aygıtı gibi çeşitli türleri vardır (Perçin, metal levhaları birbirine tutturmak için kullanılır Kalın bir çiviye benzer Levhalardaki deliklerden geçirildikten ve başı yerine oturtulduktan sonra ucu çekiçlenerek delikten çıkmayacak biçimde levha yüzeyine taşırılır) Sıkıştırılmış havanın gücü eskiden beri bilinir, ama bundan pek yararlanılmazdı 1861'de, Alpler'den geçen ve Fransa ile İtalya'yı birbirine bağlayan Mont Cenis (Frejus) Tüneli'ni yapmakla görevli İtalyan mühendis Germain Sommeiller, kayalarda delik delmek için bir pnömatik matkap geliştirdi Aslında tünel yapım işi birkaç yıl önce ve tamamen insan gücüne dayalı olarak başlatılmıştı; bu yeni aygıtın kullanılmasıyla çalışmalar büyük bir hız kazandı Pnömatik aygıtlar için gerekli basınçlı hava bir kompresörden sağlanır Kompresör havayı sıkıştırarak, sağlam, çelik bir tankta depolar; tankın basıncı santimetre kareye 3,5-7 kg arasında tutulur Yol işlerinde ve inşaat alanlarında kullanılan kompresörler genellikle tekerleklidir Kompresörde kamyonlardakine benzer bir dizel motoru vardır; bu motor tanka hava basan bir pompayı çalıştırır Kompresörün otomatik denetim düzeneği, tank basıncı yeterli düzeye eriştiğinde pompa motorunu yavaşlatır, ama tank basıncı düştüğünde bu kez motoru hızlandırır ve pompanın daha çok hava basmasını sağlar Hava tankı esnek, kauçuk bir hortumla pnömatik aygıta bağlanır; hortumun ezilmesini ya da yırtılmasını önlemek için çevresi çelik telle sarılır Pnömatik aygıtlar hafiftir, elektrik çarpma tehlikesi yoktur, kıvılcım ya da duman çıkarmazlar Bu nedenlerle, atmosferin temiz tutulmasının gerektiği ya da bir kıvılcım atlamasıyla yangın çıkma tehlikesinin bulunduğu maden ocağı ve tünel gibi yerlerde kullanılmaya çok elverişlidirler Dalgıçlar da sualtı işlerinde pnömatik aygıtlardan yararlanabilirler Başlıca iki tip pnömatik aygıt vardır: Hava motoruyla çalıştırılanlar ve alternatif piston hareketli motorla çalıştırılanlar Hava motoru, bir karter içinde dönen bir rotordan oluşur Kompresörden gelen basınçlı hava karterden içeri girer, rotora takılı kanatlara çarpar ve rotoru döndürür Rotorun göbeğinden çıkan mil ise, işi gerçekleştirecek takıma bağlıdır Sıkıştırılmış havayla çalışan taşlama ve parlatma aygıtlan, döner tel fırçalı aygıtlar, matkaplar, tornavida ve lokma takımları bu tiptendir Alternatif piston hareketli pnömatik aygıtlar, sıkıştırılmış havanın etkisiyle ileri geri gidip gelen bir pistonla çalıştırılır Piston ileri doğru giderken, kendisine bağlı bir ucu, örneğin bir kazma ucunu da ileri doğru hareket ettirir Sert zeminleri kırmaya, gevşetmeye yarayan kırma ya da kazma aygıtları; kazantaşlanm kırma gibi işlerde kullanılan çekiç ve keskiler; perçin tabancalan; dökümhanelerde kalıp kumunu sıkıştırmak için kullanılan tokmaklar {bak DÖKÜM) bu tür aygıtlardır Madenlerde kullanılan pnömatik delme aygıtlan da bu biçimde çalışan çekiç türleridir Sıkıştınlmış hava pnömatik aygıtlarda olduğu kadar, kaldırma makinelerini, presleri, şahmerdanlan ve başka makineleri çalıştırmakta da kullanılır __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır