Paviz Savaşı ile Augsburg Barışı arasındaki dönem (1521-1555)

**Şengül Şirin** · 09-16-2009

Paviz Savaşı ile Augsburg Barışı arasındaki dönem (1521-1555)

Amerika’da Kolomb’dan sonraki dönemde fetihler kaşif-asker komutanlar ve onların askerleri olan conquistador’larca yapılır Yeni keşfedilen Amerika kıtasına İspanyollar ayak bastığında yerel kabileler birbirleriyle savaş halindedir ve yine birbirlerine karşı İspanyollarla ittifak yapmaya hazır durumdadırlar

Bu kabillerin ortak düşmanları ise güçlü Aztek ve İnka imparatorluklarıdır Ayrıca yerel kabilelerin ve imparatorluk ordularının daha önce Amerika kıtasında bulunmayan ve bu yüzden bağışıklıkları olmayan yeni Avrupa hastalıklarıyla yüzleşmeleri salgın hastalıkları ve kitlesel ölümleri beraberinde getirir Conquistador’ların en başarılısı şüphesiz Hernán Cortés’dir 1519-21 yılları arasında müttefiki olan 200000 yerli savaşçıyla Aztek İmparatorluğunu yıkmış ve İspanyol sömürgelerinin merkezi olacak olan Meksika’ya girmiştir

Bir diğer başarılı conquistador Francisco Pizarro ise 1531 yılında iç savaş içinde sarsılan İnka İmparatorluğunu yıkmıştır Bu fetihle beraber bugünkü Peru’nun tamamı ele geçirilmiştir Meksika’nın fethinden sonra hep bir altınlar diyarı peşinde koşulmuş (El Dorado) ancak düzenlenen sayısız seferde ya hiç bir şey elde edilememiş ya da önemsiz keşifler yapılabilmiştir Amerika kıtasındaki altın ve gümüş üretimi İspanya için yaşamsal bir hal almıştır Yıllık altın üretimi 850 ton, gümüş üretimi ise bunun yüz katından fazladır

Bunun yanısıra bölgeden Avrupa kıtasına vanilya, kakao, şeker ticareti de başlamıştır Yeni dünyanın keşfiyle beaber coğrafi keşifler de hızlanmış, dünyanın etrafında ilk kez 1522 yılında dönülmüştür Magellan’ın başladığı yolculuk, kendisi Filipinli yerlilerce öldürülünce yardımcısı El Cano tarafından sonlandırılmıştır Avrupa’da ise Fransız kralı I François İtalya’daki İspanya topraklarına saldıracak ve Fransa ile İspanya arasında yeni çatışmalar tetiklenecektir

Durumu fırsat bilen Navarra halkı İspanya tahtına karşı isyan edecektir Noáin Savaşında yenilen isyancılar, İspanyol İmparatorluk ordusu tarafından kırılacaktır Diğer yandan İtalya’daki savaş Fransa için tam bir yıkım olmuş, hatta Fransa kralı esir düşmüştür Ele geçirdiği Milano şehrini tekrar İspanya’ya vermek zorunda kalır

09-16-2009	#5
Şengül Şirin	Paviz Savaşı ile Augsburg Barışı arasındaki dönem (1521-1555) Paviz Savaşı ile Augsburg Barışı arasındaki dönem (1521-1555) Amerika’da Kolomb’dan sonraki dönemde fetihler kaşif-asker komutanlar ve onların askerleri olan conquistador’larca yapılır Yeni keşfedilen Amerika kıtasına İspanyollar ayak bastığında yerel kabileler birbirleriyle savaş halindedir ve yine birbirlerine karşı İspanyollarla ittifak yapmaya hazır durumdadırlar Bu kabillerin ortak düşmanları ise güçlü Aztek ve İnka imparatorluklarıdır Ayrıca yerel kabilelerin ve imparatorluk ordularının daha önce Amerika kıtasında bulunmayan ve bu yüzden bağışıklıkları olmayan yeni Avrupa hastalıklarıyla yüzleşmeleri salgın hastalıkları ve kitlesel ölümleri beraberinde getirir Conquistador’ların en başarılısı şüphesiz Hernán Cortés’dir 1519-21 yılları arasında müttefiki olan 200000 yerli savaşçıyla Aztek İmparatorluğunu yıkmış ve İspanyol sömürgelerinin merkezi olacak olan Meksika’ya girmiştir Bir diğer başarılı conquistador Francisco Pizarro ise 1531 yılında iç savaş içinde sarsılan İnka İmparatorluğunu yıkmıştır Bu fetihle beraber bugünkü Peru’nun tamamı ele geçirilmiştir Meksika’nın fethinden sonra hep bir altınlar diyarı peşinde koşulmuş (El Dorado) ancak düzenlenen sayısız seferde ya hiç bir şey elde edilememiş ya da önemsiz keşifler yapılabilmiştir Amerika kıtasındaki altın ve gümüş üretimi İspanya için yaşamsal bir hal almıştır Yıllık altın üretimi 850 ton, gümüş üretimi ise bunun yüz katından fazladır Bunun yanısıra bölgeden Avrupa kıtasına vanilya, kakao, şeker ticareti de başlamıştır Yeni dünyanın keşfiyle beaber coğrafi keşifler de hızlanmış, dünyanın etrafında ilk kez 1522 yılında dönülmüştür Magellan’ın başladığı yolculuk, kendisi Filipinli yerlilerce öldürülünce yardımcısı El Cano tarafından sonlandırılmıştır Avrupa’da ise Fransız kralı I François İtalya’daki İspanya topraklarına saldıracak ve Fransa ile İspanya arasında yeni çatışmalar tetiklenecektir Durumu fırsat bilen Navarra halkı İspanya tahtına karşı isyan edecektir Noáin Savaşında yenilen isyancılar, İspanyol İmparatorluk ordusu tarafından kırılacaktır Diğer yandan İtalya’daki savaş Fransa için tam bir yıkım olmuş, hatta Fransa kralı esir düşmüştür Ele geçirdiği Milano şehrini tekrar İspanya’ya vermek zorunda kalır __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır