Cevap : Trabzon

Doğal güzelliklerinin yanı sıra tarihi geçmişi, mimari ve sanatsal yapıları ile tanınan Trabzon Anadolunun Kuzey-doğusunda yer alan önemli bir liman kentidir Batısında Giresun, doğusunda Rize, güneyinde Gümüşhane, kuzeyinde de Karadeniz ile sınırlanan bu kentte yeşilin her tonu ile karşılaşılmaktadır Kuzeyde bir biri ardınca yükselen dar vadilerle sık sık kesilen dağlar ve tepeler birbirini izlemektedir Bunlar bazen yüksek tepeler halinde denize ulaşarak sarp burunlar meydana getirmektedirAyrıca dağların yamaçlarından inen sert akışlı derelerin ve zaman zaman şelalelerin oluşturduğu zengin bir akarsu düzenine sahiptir İkizdere, Değirmendere, Kuzgundere, Fol Deresi ve Zağanos Deresi bu akarsuların belli başlılarıdır

Trabzon yöresindeki yerleşimin MÖ10000 yıllarında Paleolitik Çağda başladığı ProfDrKılıç Köktenin 1944 yılında yaptığı yüzey araştırmaları ile mağaralardaki buluntulardan anlaşılmıştır Buralarda Erken Tunç tarihine tarihlenen keramikler bulunmuştur Antik coğrafyacı Strabon ise, Tibarien veya Chundiaire isimli kavimlerin yörede yaşadığını söylemiş ardından da Carassus (Giresun), Trapesusus (Trabzon) yörenin belli başlı limanları olduğunu belirtmiştir Bunun yanı sıra Thermisoyre (Terme) civarında amazonların da yaşadığını dile getirmiştir

MÖ2000 yıllarında Kafkasyadan gelen bir grup buraya yerleşmiş, MÖ1200 yıllarında Troiaya giden yöre sakinleri de olduğu bilinmektedir Hititler burasını Azzi, Hayasa gibi isimlerle tanımlamışlardır Asurluların egemenliği sırasında bölge ticari alanda ileri bir düzeye ulaşmıştır MÖ800den sonra Asurluların güçlerini yitirmeye başlamasından sonra, Yunanlı sömürgeciler Karadenizde görülmeye başlamış, ancak Kimmerler, Amazonlar ve İskitler karşısında başarılı olamamışlardır

MÖ885�te Sinop dolaylarına yerleşen Miletoslular 756da Trabzon yöresine gelmişlerdir Besari isimli bir Rum tarihçi Trabzonun kurucusu olarak Arkadın halkını ve Miletosluları göstermek isterse de o yıllarda burada Turanî ırkından yerli bir kavim yaşamaktaydı Bu da şehrin ilk kurucularının Orta Asya�lı kavimler olduğu ve daha sonra gelen Miletosluların egemen olduklarını göstermektedir Miletosluların egemenlikleri 700 yıl sürmüştür MÖ427-335 yıllarında yaşayan Yunanlı yazar Knesophon, Anabasis (Onbinlerin Dönüşü) isimli eserinde Pers Prensi Kyros�un kardeşi Antakserkese karşı savaşmak üzere Anadolu�ya gelen ücretli 10000 Yunan askerinin Kyrosun ölümünden sonra orada kaldıklarını yazmıştır Böylece Trapesus ismi on binlerden arta kalanların buraya yerleşmesiyle ilk kez tarihte ismini duyurmuştur

MÖ I Yüzyılda batıda güçlenen Romalılar Anadolu�yu da işgal etmeye başlamışlardır Roma kralı Pompeius�un Pontus Kralı V Mithridates�i Kelkit vadisinde bozguna uğratması üzerine Pontus Krallığı dağılmıştır Böylece Trabzon , MÖ 66 yılında Roma yönetimine girmiştir Romada Augustusla birlikte MÖ 27 yılındani tibaren imparatorluk dönemi başlamıştır Avgustusun idari düzenlemesi sonucu Trabzon, Pontus Polemoniacus adı verilen vasallık içinde yer almış, İmparator Tiberius zamanında (MS 14-37), diğer bir idare bölümü olan Kapadokya Eyaleti sınırları içinde kalmıştırRoma İmparatoru Neron döneminde ise (54-68) serbest kent olma ayrıcalığına kavuşturulmuştur Trabzon bu dönemde "ünlü" ve "zengin" kent olarak tanımlanmıştır Roma İmparatorluğunun doğu sınırının savunmasına önem veren Vespasianus zamanında (69-79) Trabzon, Kapadokya -Galatya Eyaleti içerisinde yer almıştır

Roma İmparatoru Hadrianus döneminde (117-138) tüm Roma imparatorluğunda olduğu gibi Trabzon da yeniden imar edilmiş;dini ve askeri binalar, yollar, su kemerleri ve yakın zamana kadar kalıntıları görülebilen liman inşa edilmiştir İmparator Hadrianus�dan sonra Trabzon�un parlak dönemi sona ermiş, 244 yılında para basma yetkisi elinden alınmıştır Roma Döneminde basılan Trabzon sikkelerinin ön yüzlerinde Roma İmparatorlarının büstü olmakla birlikte, arka yüzlerinde Pontus Krallığı döneminden beri süregelen kendi mitolojik figürlerine yer verilmiş ve Grekçe yazı kullanılmıştır Doğu Karadeniz Bölgesine akınlar yapan Gotlar 276 yılında Trabzona da saldırmış ve kent tümüyle yakılıp yıkılmıştır Roma İmparatorluğunun son dönemlerinde IV Yüzyılın başında Diocletian Maximian, Constantinius ve Galerius�tan oluşan dörtlü idare zamanında Trabzonda yeniden bir takım imar etkinliklerinde bulunulduğu Trabzon Müzesinde bulunan Latince kitabeden anlaşılmaktadır

Roma İmparatorluğu 395 yılında ikiye ayrılınca Trabzon, merkezi İstanbul olan Doğu Roma / Bizans İmparatorluğunun sınırları içinde kalmıştır Bizans İmparatoru Iustinianus (527-564) Trabzonda kent surlarını restore ettirerek yeni bir imar etkinliğini başlatmıştır Heraclius zamanında (610-641) imparatorluk askeri bölgelere ayrılmış ve Trabzon kurulan Khaldia Temasının merkezi olmuştur VIIIYüzyılın başlarında Anadoluya yönelik Arap akınları Doğu Karadeniz ve Trabzona kadar da ulaşmıştır

Bizans İmparatorluğunun 1204 de IV Haçlı seferleriyle gelen Latinlerin eline geçmesi üzerine, imparator I Andronikos Komnenos�un İstanbul�dan kaçan torunları Alexios ve David, Gürcü Kraliçesi Tamaranın da yardımıyla Trabzonda 1204 yılında bağımsız olarak Komnenos Krallığını kurmuşlardır Anadolu Selçukluları ile evlilik bağı oluşturarak ve vergi ödeyerek siyasi varlıklarını sürdürebilen Komnenos Krallığı, I Manuel Komnenos zamanında (1238-1265) en parlak dönemini yaşamıştır Gümüşhane�deki gümüş madenlerinin etkisiyle

XIYüzyılda Trabzon ticari öneminin yanı sıra askeri üs de büyük önem kazanmıştır Anadolu Selçukluları Trabzonu baskı altında tutmuş Sultan Melikşah zamanında (1107-1116) şehir Selçukluların eline geçmişse de kısa bir süre sonra Vali Thodoras Gabras tarafından geri alınmıştır

Birinci Dünya Savaşı sırasında, Ruslar Trabzona saldırmışlar (14 Nisan 1916), ve ele geçirmişlerdir Rus İhtilâlinin 1917de olmasından sonra Ruslar Trabzondan çekilmişlerdir Bu sırada Karadağda toplanan Türk Milis Güçleri Akçaabata inerek Yüzbaşı Kahraman Beyin komutasında Trabzona doğru yürümüşler ve 24 Şubat 1918 tarihinde Trabzona girmişlerdir


Trabzon Cumhuriyet döneminde de vilayet konumunu sürdürmüştür

__________________