Belçika'nın Coğrafi Bölgeleri-Nüfusu

**Şengül Şirin** · 08-16-2009

Belçika'nın Coğrafi Bölgeleri-Nüfusu

BELÇİKA, hollanda dilinde Belgie, Batı Avrupa'da devlet; 9 eyaletten oluşur (Anvers, Brabant, Batı Flandre, Doğu Flandre, Hainaut, Liege, Limbourg

Lüksemburg, Namur); 30 513 km2, 9 860 000 nüf

Başkenti Brüksel: resmi dilleri fransızca, hollandaca

COĞRAFYA bölgeler

Ülkenin güney-doğu ucu dışında, yükseltiler, Ardenne kütlesinin bulunduğu güney-doğu'dan, Kuzey denizi tortul havzasının killeri ve kumlarıyla aynı yapısal özellikleri taşıyan ovalardan, tepelerden, platolardan oluşan kuzey-batı'ya doğru azalır

Bu iki bütün arasındaki sınırı, ırmakların (Haine, Sambre, Meuse ya da Maar, Vesdre) izlediği B

-G

-B

'dan D

-K

-D

'ya doğru uzanan çöküntü çizer

Ülkenin güney-doğu ucunda, Belçika Lorraine'i, Paris havzası içinde yer alır ve kumtaşlı ya da kireçtaşlı yamaçlardan (cuestalar) oluşan bir yüzey şekli vardır

Ardenne kütlesindekinden daha verimli topraklar, hayvancılığın ağır bastığı bir tarım, çıkarılan biraz demir filizi, birkaç makine sanayisi tesisi, bölgeden dışarıya göçü önlemeye yetmemektedir

Ardenne kütlesi, Chimay-Marche-Verviers arasındaki bir çizginin G

'inde D

'ya doğru genişleyen bir üçgen oluşturur

Burası, yükseltilerin D

'ya doğru 350-400 m'den 694 m'ye (Botrange tepesi) kadar yükseldiği, kumtaşlı ve şistli Birinci Zaman kayaçlarından oluşmuş bir platodur; ırmaklar (Meuse, Semois, Lesse, Ourthe, Ambleve) derinlemesine gömülmüştür ve K

'e ya da K

-B

'ya doğru akarlar

Küçük köylere dağılmış nüfusun yoğunluğu km2'de 50 kişinin altındadır ve gün geçtikçe daha da azalmaktadır

Toprakların ve iklimin sertliğinden ötürü, ülke yüzölçümünün üçte biri hâlâ ormanlarla kaplıdır

Tarımda hayvancılık ağır basar

Tarım işletmeleri küçüktür (10-20 ha)

Bölgenin ormanlarından, sularından, maden filizlerinden, taşlarından, killerinden yararlanılarak kurulmuş eski sanayilerin büyük bölümü ortadan kalkmış, yerlerini, bir ölçüde, süt işleyen tesislere ve Kuzey-Batı Avrupa'nın ortasında çeşitli olanaklar (yüzey şekilleri, orman, sular) sunan turizme bırakmıştır

Kentler (Dinant, Bouıllon, Bastogne, Spa), boyutlarından çok, tarihleri ya da turizm olanakları açısından önemlidir

Ardenne'in K

'inde, Fransa'nın Givet' de denetlediği önemli bir ulaşım ekseni olan kireçtaşlı bir tümsek yer alır

Bu tümseği, şistlerde oyulmuş bir çöküntü izler: Meuse'ün D

'sunda Famenne, B

'sında Fagne diye adlandırılan bu çöküntüde, toprağın % 80-90'ı otlarla kaplıdır

Ardenne kütlesini kuzeyden sınırlayan' Haine-Sambre-Meuse-Vesdre ekseni, iki etmene bağlı olarak gelişmiştir: kentlerin (özellikle Liege'in) önemli tarihsel rol oynadıkları bir ulaşım ekseni olması; kömür üretiminin, çelik, dönüştürme metalürjisi, cam ve ısıya dayanıklı ürünler sanayisi ile kimya sanayisini (karbokimya, mineral sanayileri) geliştirmesi

O tarihlerde bu eksende, önemli sanayi tesisleri kurulmuştu: çelik sanayisinde Cockerill, Ougree, Providence, kimya sanayisinde Solvay, cam sanayisinde Glaverbel, makine ya da elektrikli gereçler yapımında ACEC (Charleroi elektrikli gereçler yapımevi)

Günümüzde kömür çıkarılması sona ermiştir

Üstelik, eski zenginliği denizaşırı ticaretten de kaynaklanan bu bölgenin, denizle bağlantısı da kesilmiştir

Bu yüzden, Wallonie bölgesinin iktisadi temelini oluşturmuş olan yörede, işsizlik kol gezmekte, özellikle Mons, Charleroi ve Liege çevresindeki çabalara karşın, yeni sanayilerin ya da üçüncü kesimin gelişmesi istihdamın azalmasını önleyememektedir

Eksenin K

'inde, D

'dan B

'ya doğru, platolar birbirini izler: Herve bölgesi, Hes-baye, Brabant

Meuse ırmağı ile Almanya sınırı arasında yer alan Herve bölgesi, hâlâ yarı yarıya bir Ardenne bölgesidir

Birinci Zaman kayaçları vadi tabanlarında yer alır, yüksekliğin çok olması iklimi sertleştirmektedir; her yan otsu koruluklarla örtülüdür

Kalın bir mil tabakasıyla kaplı bir plato olan Hesbaye'de, tersine, hiçbir çite rastlanmayan, tarım alanının %75'i tarlalarla kaplı, buğday ve şekerpancarı yetiştirilen, çiftliklerin köyler halinde toplandığı bir bölgedir

Biraz daha az milli olan Brabant'da da evler birbirine yakındır, tarlalar çitle sınırlanmamıştır, ama otların kapladığı yer daha fazladır (%20-30) ve seyrek ormanlar görülür

ABC (Anvers-Brüksel-Charleroı) ekseninin ortasında yer alan başkent Brüksel' de, etkin nüfusun % 20'si çalışır ve kent Belçika'nın başlıca sanayi merkezidir

Ne var ki, çeşitli sanayilerin (hazır giyim, basımcılık, makine yapımı, besin sanayisi) toplandığı kentte, sanayi kuruluşlarınıbaşka yerlere taşıma eğilimi başlamıştır

Başkent olmanın getirdiği etkinlikler, Avrupa kuruluşlarının kente yerleşmesiyle daha da güçlenmiştir

Bununla birlikte, yapılan yönetim reformuyla çok küçük bir Brüksel bölgesi yaratılmıştır ve başkentin statüsü, ülkedeki görüş ayrılıklarına yol açmaktadır

ABC ekseninin kuzey ucundaki Anvers, Belçika'nın en büyük limanıdır ve etkisi Belçika sınırları dışına taşar

Anvers'in önemi, liman donanımından, ticaret bağlantılarından ve Avrupa'nın her yanına yönelen büyük ulaşım eksenlerinden gelir

1960 yıllarından bu yana gelişen büyük bir sanayi-liman kompleksi, ancak sınırlı boyutta gemilere hizmet verebilmekte ve Escaut'nın (ya da Schelde) sol kıyısında genişlemekte olan Anvers, Zeebrugge' nin günden güne artan rekabetinden zarar görmektedir

K

-D

'da, ülkenin geri kalan kesiminden kopuk, toprakları verimsiz olan Campine, uzun süre yoksul kalmış, ama iki etmen sayesinde değişmiştir: Anvers, Liege, Ruhr arasında uzanan ve giderek daha da büyüyen ulaşım yollarının yöreden geçirilmesi; aşağı yukarı Belçika'nın bütün kömür üretimini sağlayan bir yatağın bulunması

Fundalıklar, önce orman, sonra otluklar karşısında gerilemiş, sanayiler gelişmiştir: kentler ve büyük ulaşım eksenleri çevresinde cam ve demirsiz maden sanayileri, hafif sanayiler

1960 yıllarının başında, iki flaman eyaleti, Ortaçağ'daki parlak dönemlerinin çok gerisinde kalmışlardı

Nüfus yoğunluğu, doğum oranı yüksek, sanayi azdı; Flamanlar Wallonie bölgesine, Brüksel'e ya da Fransa'ya göçmek zorundaydılar

Ama o tarihten başlayarak hızlı bir değişme görüldü: ieper, Roeselare, Sınt -Nıklaas gibi kentler yakınında birçok sanayi tesisi kuruldu

Gent'te, denizle bağlantılı etkinlikler gelişti

Zeebrugge'de önemli bayındırlık çalışmaları gerçekleştirildi

Bununla birlikte, Flandre hâlâ, nüfusu çok yoğun, birbirine uzak çiftliklerin çitlerle çevrili otlaklarla kuşatıldığı, üretimi son derece çeşitli geniş kesimlerinde sebze ve çiçek yetiştirilen bir bölgedir

nüfus

1850-1950 arasında iki kat artmış olan nüfusun çoğalması, büyük ölçüde yavaşlamıştır

1979'da, doğum oranının % 12,4, ölüm oranınınsa %11,4 olmasının da gösterdiği gibi, doğal nüfus artışı yavaştır ve nüfusun yaşlanmasına yol açmaktadır

Yabancıların sayısı nüfusun % 10'una yakındır (doğal artışın yarısını yabancılar sağlar)

08-16-2009	#1
Şengül Şirin	Belçika'nın Coğrafi Bölgeleri-Nüfusu Belçika'nın Coğrafi Bölgeleri-Nüfusu BELÇİKA, hollanda dilinde Belgie, Batı Avrupa'da devlet; 9 eyaletten oluşur (Anvers, Brabant, Batı Flandre, Doğu Flandre, Hainaut, Liege, LimbourgLüksemburg, Namur); 30 513 km2, 9 860 000 nüf Başkenti Brüksel: resmi dilleri fransızca, hollandaca COĞRAFYA bölgeler Ülkenin güney-doğu ucu dışında, yükseltiler, Ardenne kütlesinin bulunduğu güney-doğu'dan, Kuzey denizi tortul havzasının killeri ve kumlarıyla aynı yapısal özellikleri taşıyan ovalardan, tepelerden, platolardan oluşan kuzey-batı'ya doğru azalır Bu iki bütün arasındaki sınırı, ırmakların (Haine, Sambre, Meuse ya da Maar, Vesdre) izlediği B-G-B'dan D-K-D'ya doğru uzanan çöküntü çizer Ülkenin güney-doğu ucunda, Belçika Lorraine'i, Paris havzası içinde yer alır ve kumtaşlı ya da kireçtaşlı yamaçlardan (cuestalar) oluşan bir yüzey şekli vardır Ardenne kütlesindekinden daha verimli topraklar, hayvancılığın ağır bastığı bir tarım, çıkarılan biraz demir filizi, birkaç makine sanayisi tesisi, bölgeden dışarıya göçü önlemeye yetmemektedir Ardenne kütlesi, Chimay-Marche-Verviers arasındaki bir çizginin G'inde D'ya doğru genişleyen bir üçgen oluşturur Burası, yükseltilerin D'ya doğru 350-400 m'den 694 m'ye (Botrange tepesi) kadar yükseldiği, kumtaşlı ve şistli Birinci Zaman kayaçlarından oluşmuş bir platodur; ırmaklar (Meuse, Semois, Lesse, Ourthe, Ambleve) derinlemesine gömülmüştür ve K'e ya da K-B'ya doğru akarlar Küçük köylere dağılmış nüfusun yoğunluğu km2'de 50 kişinin altındadır ve gün geçtikçe daha da azalmaktadır Toprakların ve iklimin sertliğinden ötürü, ülke yüzölçümünün üçte biri hâlâ ormanlarla kaplıdır Tarımda hayvancılık ağır basar Tarım işletmeleri küçüktür (10-20 ha) Bölgenin ormanlarından, sularından, maden filizlerinden, taşlarından, killerinden yararlanılarak kurulmuş eski sanayilerin büyük bölümü ortadan kalkmış, yerlerini, bir ölçüde, süt işleyen tesislere ve Kuzey-Batı Avrupa'nın ortasında çeşitli olanaklar (yüzey şekilleri, orman, sular) sunan turizme bırakmıştır Kentler (Dinant, Bouıllon, Bastogne, Spa), boyutlarından çok, tarihleri ya da turizm olanakları açısından önemlidir Ardenne'in K'inde, Fransa'nın Givet' de denetlediği önemli bir ulaşım ekseni olan kireçtaşlı bir tümsek yer alır Bu tümseği, şistlerde oyulmuş bir çöküntü izler: Meuse'ün D'sunda Famenne, B'sında Fagne diye adlandırılan bu çöküntüde, toprağın % 80-90'ı otlarla kaplıdır Ardenne kütlesini kuzeyden sınırlayan' Haine-Sambre-Meuse-Vesdre ekseni, iki etmene bağlı olarak gelişmiştir: kentlerin (özellikle Liege'in) önemli tarihsel rol oynadıkları bir ulaşım ekseni olması; kömür üretiminin, çelik, dönüştürme metalürjisi, cam ve ısıya dayanıklı ürünler sanayisi ile kimya sanayisini (karbokimya, mineral sanayileri) geliştirmesi O tarihlerde bu eksende, önemli sanayi tesisleri kurulmuştu: çelik sanayisinde Cockerill, Ougree, Providence, kimya sanayisinde Solvay, cam sanayisinde Glaverbel, makine ya da elektrikli gereçler yapımında ACEC (Charleroi elektrikli gereçler yapımevi) Günümüzde kömür çıkarılması sona ermiştir Üstelik, eski zenginliği denizaşırı ticaretten de kaynaklanan bu bölgenin, denizle bağlantısı da kesilmiştir Bu yüzden, Wallonie bölgesinin iktisadi temelini oluşturmuş olan yörede, işsizlik kol gezmekte, özellikle Mons, Charleroi ve Liege çevresindeki çabalara karşın, yeni sanayilerin ya da üçüncü kesimin gelişmesi istihdamın azalmasını önleyememektedir Eksenin K'inde, D'dan B'ya doğru, platolar birbirini izler: Herve bölgesi, Hes-baye, Brabant Meuse ırmağı ile Almanya sınırı arasında yer alan Herve bölgesi, hâlâ yarı yarıya bir Ardenne bölgesidir Birinci Zaman kayaçları vadi tabanlarında yer alır, yüksekliğin çok olması iklimi sertleştirmektedir; her yan otsu koruluklarla örtülüdür Kalın bir mil tabakasıyla kaplı bir plato olan Hesbaye'de, tersine, hiçbir çite rastlanmayan, tarım alanının %75'i tarlalarla kaplı, buğday ve şekerpancarı yetiştirilen, çiftliklerin köyler halinde toplandığı bir bölgedir Biraz daha az milli olan Brabant'da da evler birbirine yakındır, tarlalar çitle sınırlanmamıştır, ama otların kapladığı yer daha fazladır (%20-30) ve seyrek ormanlar görülür ABC (Anvers-Brüksel-Charleroı) ekseninin ortasında yer alan başkent Brüksel' de, etkin nüfusun % 20'si çalışır ve kent Belçika'nın başlıca sanayi merkezidir Ne var ki, çeşitli sanayilerin (hazır giyim, basımcılık, makine yapımı, besin sanayisi) toplandığı kentte, sanayi kuruluşlarınıbaşka yerlere taşıma eğilimi başlamıştır Başkent olmanın getirdiği etkinlikler, Avrupa kuruluşlarının kente yerleşmesiyle daha da güçlenmiştir Bununla birlikte, yapılan yönetim reformuyla çok küçük bir Brüksel bölgesi yaratılmıştır ve başkentin statüsü, ülkedeki görüş ayrılıklarına yol açmaktadır ABC ekseninin kuzey ucundaki Anvers, Belçika'nın en büyük limanıdır ve etkisi Belçika sınırları dışına taşar Anvers'in önemi, liman donanımından, ticaret bağlantılarından ve Avrupa'nın her yanına yönelen büyük ulaşım eksenlerinden gelir 1960 yıllarından bu yana gelişen büyük bir sanayi-liman kompleksi, ancak sınırlı boyutta gemilere hizmet verebilmekte ve Escaut'nın (ya da Schelde) sol kıyısında genişlemekte olan Anvers, Zeebrugge' nin günden güne artan rekabetinden zarar görmektedir K-D'da, ülkenin geri kalan kesiminden kopuk, toprakları verimsiz olan Campine, uzun süre yoksul kalmış, ama iki etmen sayesinde değişmiştir: Anvers, Liege, Ruhr arasında uzanan ve giderek daha da büyüyen ulaşım yollarının yöreden geçirilmesi; aşağı yukarı Belçika'nın bütün kömür üretimini sağlayan bir yatağın bulunması Fundalıklar, önce orman, sonra otluklar karşısında gerilemiş, sanayiler gelişmiştir: kentler ve büyük ulaşım eksenleri çevresinde cam ve demirsiz maden sanayileri, hafif sanayiler 1960 yıllarının başında, iki flaman eyaleti, Ortaçağ'daki parlak dönemlerinin çok gerisinde kalmışlardı Nüfus yoğunluğu, doğum oranı yüksek, sanayi azdı; Flamanlar Wallonie bölgesine, Brüksel'e ya da Fransa'ya göçmek zorundaydılar Ama o tarihten başlayarak hızlı bir değişme görüldü: ieper, Roeselare, Sınt -Nıklaas gibi kentler yakınında birçok sanayi tesisi kuruldu Gent'te, denizle bağlantılı etkinlikler gelişti Zeebrugge'de önemli bayındırlık çalışmaları gerçekleştirildi Bununla birlikte, Flandre hâlâ, nüfusu çok yoğun, birbirine uzak çiftliklerin çitlerle çevrili otlaklarla kuşatıldığı, üretimi son derece çeşitli geniş kesimlerinde sebze ve çiçek yetiştirilen bir bölgedir nüfus 1850-1950 arasında iki kat artmış olan nüfusun çoğalması, büyük ölçüde yavaşlamıştır 1979'da, doğum oranının % 12,4, ölüm oranınınsa %11,4 olmasının da gösterdiği gibi, doğal nüfus artışı yavaştır ve nüfusun yaşlanmasına yol açmaktadır Yabancıların sayısı nüfusun % 10'una yakındır (doğal artışın yarısını yabancılar sağlar) __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır