Bel Ağrılarında Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

**Şengül Şirin** · 08-16-2009

Bel ağrılarında fizik tedavi ve rehabilitasyon

Bel ağrılarında ağrının nedenine göre bir takim fizik tedavi yöntemleri uygulanabilir

Ancak bunlardan da önemlisi bel okuludur

Hastanın belini nasıl kullanacağının öğretilmesi, hastaya öğretilecek egzersizler, hastanın kendi kendine yetebilmesinin sağlanması son derece önemlidir

Çeşitli elektroterapi yöntemleri kas spazmının azaltılmasını sağlar

Traksiyon kas spazmını azaltmanın yanı sıra sinir kökü üzerindeki basıncı da azaltır

Ultrason yine kas spazmını azaltmak için kullanılabilir

Akut ağrılarda TENS kullanılabilir

Bel ağrılarında kullanılan perkütan girişimler: Bel ağrısının nedeni muayene ve radyolojik tetkiklerle her zaman ortaya konamaz

Ağrı nedeni olabilecek birkaç faktör olabilir

Bu durumda ilgili bölgenin blokajı ile ağrının geçmesi altın standarttır

Bel ağrısında tanısal olarak önemli bir yere sahip olan perkütan girişimler aynı zamanda konservatif tedaviye yanıt alınamadığında veya tedavinin uzaması halinde cerrahiden önce tercih edilmesi gereken tedavi yöntemleridir

Bel ağrılarında kullanılan perkütan girişimler aşağıdaki biçimde sıralanabilir: A

Sinir bloklari

■ Diagnostik sinir blokları
■ Triger nokta enjeksiyonları
■ Epidural steroid enjeksiyonu
■ Epidural nöroplasti
■ Faset sinir blokları
■ Lomber sempatik sinir bloğu
B

Radyofrekans termokoagülasyon
■ Radyofrekans faset denervasyonu
■ Radyofrekans parsiyel rizotomi
■ Radyofrekans ramus komunikans denervasyonu
■ Radyofrekans disk lezyonu
■ IDET (Disk içi elektrotermal terapi) C

Spinal kord stimülasyonu D

Spinal opioidler

Cerrahi: Cerrahi bel ağrılarının tedavisinde en son başvurulması gereken yoldur

Hasta ayrıntılı olarak incelenmeden, bel ağrısında altta yatan neden tam olarak belirlenmeden, diğer daha konservatif yöntemler ve perkütan girişimlerin sonuçları ortaya çıkmadan bu yöntemlere başvurulması doğru değildir

Bel ağrısında cerrahinin şartları aşağıdaki biçimde özetlenebilir:
■ Altta yatan patoloji tam olarak saptanmalıdır

■ Hastanın cerrahi sonucunda beklentileri tam olarak belirlenmeli hasta bu konuda bilgilendirilmelidir

■ Hastada yapılan testlerle klinik bulgular tam bir uyum içinde olmalıdır

■ Konservatif tedavide başarısız olunmalıdır

■Altta yatan patolojiye bağlı ilerleyici bir nörolojik bozukluk ortaya çıkmalıdır

Cerrahi multidisipliner yaklaşımın sadece bir bölümüdür

Bazı hastalarda cerrahi sonucunda kısa süreli iyileşmeler görülmekle birlikte daha sonraki yıllarda durum daha kötüye gidebilmektedir

Operasyon bölgesinde meydana gelen skar dokusu Failed back - başarısız bel hastalığının ortaya çıkmasına yol açmaktadır

Bu hastalarda tekrarlayan operasyonlar hastanın durumunu daha da kötüleştirmektedir

Ancak bazı hastalarda ani olarak ortaya çıkan refleks kayıp ve nörolojik bozukluklar durumunda hastanın acil olarak ameliyatı gerekebilir

Sonuç olarak bel ağrılı hastaya yaklaşım multidisipliner olmalıdır

Konservtif tedaviye yanıt vermeyen hastalarda ve ilerleyici nörolojik bulgusu olan hastalarda ileri tetkikler düşünülmelidır

Multidispliner yaklaşım sonrası fizik tedavi, girişimsel ağrı tedavi yöntemleri ve mutlak gerekli olduğunda cerrahi yöntemler içinden en uygun tedavi yöntemleri tespit edilmelidir

Makale yazarı
Dr İsmail GÖKYAR
Bayındır Hastanesi Anesteziyoloji Bölümü, Ankara

08-16-2009	#1
Şengül Şirin	Bel Ağrılarında Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bel ağrılarında fizik tedavi ve rehabilitasyon Bel ağrılarında ağrının nedenine göre bir takim fizik tedavi yöntemleri uygulanabilir Ancak bunlardan da önemlisi bel okuludur Hastanın belini nasıl kullanacağının öğretilmesi, hastaya öğretilecek egzersizler, hastanın kendi kendine yetebilmesinin sağlanması son derece önemlidir Çeşitli elektroterapi yöntemleri kas spazmının azaltılmasını sağlar Traksiyon kas spazmını azaltmanın yanı sıra sinir kökü üzerindeki basıncı da azaltır Ultrason yine kas spazmını azaltmak için kullanılabilir Akut ağrılarda TENS kullanılabilir Bel ağrılarında kullanılan perkütan girişimler: Bel ağrısının nedeni muayene ve radyolojik tetkiklerle her zaman ortaya konamaz Ağrı nedeni olabilecek birkaç faktör olabilir Bu durumda ilgili bölgenin blokajı ile ağrının geçmesi altın standarttır Bel ağrısında tanısal olarak önemli bir yere sahip olan perkütan girişimler aynı zamanda konservatif tedaviye yanıt alınamadığında veya tedavinin uzaması halinde cerrahiden önce tercih edilmesi gereken tedavi yöntemleridir Bel ağrılarında kullanılan perkütan girişimler aşağıdaki biçimde sıralanabilir: ASinir bloklari ■ Diagnostik sinir blokları ■ Triger nokta enjeksiyonları ■ Epidural steroid enjeksiyonu ■ Epidural nöroplasti ■ Faset sinir blokları ■ Lomber sempatik sinir bloğu B Radyofrekans termokoagülasyon ■ Radyofrekans faset denervasyonu ■ Radyofrekans parsiyel rizotomi ■ Radyofrekans ramus komunikans denervasyonu ■ Radyofrekans disk lezyonu ■ IDET (Disk içi elektrotermal terapi) CSpinal kord stimülasyonu DSpinal opioidler Cerrahi: Cerrahi bel ağrılarının tedavisinde en son başvurulması gereken yoldur Hasta ayrıntılı olarak incelenmeden, bel ağrısında altta yatan neden tam olarak belirlenmeden, diğer daha konservatif yöntemler ve perkütan girişimlerin sonuçları ortaya çıkmadan bu yöntemlere başvurulması doğru değildir Bel ağrısında cerrahinin şartları aşağıdaki biçimde özetlenebilir: ■ Altta yatan patoloji tam olarak saptanmalıdır ■ Hastanın cerrahi sonucunda beklentileri tam olarak belirlenmeli hasta bu konuda bilgilendirilmelidir ■ Hastada yapılan testlerle klinik bulgular tam bir uyum içinde olmalıdır ■ Konservatif tedavide başarısız olunmalıdır ■Altta yatan patolojiye bağlı ilerleyici bir nörolojik bozukluk ortaya çıkmalıdır Cerrahi multidisipliner yaklaşımın sadece bir bölümüdür Bazı hastalarda cerrahi sonucunda kısa süreli iyileşmeler görülmekle birlikte daha sonraki yıllarda durum daha kötüye gidebilmektedir Operasyon bölgesinde meydana gelen skar dokusu Failed back - başarısız bel hastalığının ortaya çıkmasına yol açmaktadır Bu hastalarda tekrarlayan operasyonlar hastanın durumunu daha da kötüleştirmektedir Ancak bazı hastalarda ani olarak ortaya çıkan refleks kayıp ve nörolojik bozukluklar durumunda hastanın acil olarak ameliyatı gerekebilir Sonuç olarak bel ağrılı hastaya yaklaşım multidisipliner olmalıdır Konservtif tedaviye yanıt vermeyen hastalarda ve ilerleyici nörolojik bulgusu olan hastalarda ileri tetkikler düşünülmelidır Multidispliner yaklaşım sonrası fizik tedavi, girişimsel ağrı tedavi yöntemleri ve mutlak gerekli olduğunda cerrahi yöntemler içinden en uygun tedavi yöntemleri tespit edilmelidir Makale yazarı Dr İsmail GÖKYAR Bayındır Hastanesi Anesteziyoloji Bölümü, Ankara __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır