Cevap : Veri İletimi

111 Veri İletişim Protokolleri

Verinin düzenli bir biçimde alınıp verilmesini sağlayan kurallar bütününe veri iletişim protokolü denir Veri hattı protokolleri temel olarak ikiye ayrılırlar:

qAsenkron protokoller : Asenkron protokoller karaktere yöneliktir Yani “iletim sonu (EOT)” veya “metin başlangıcı (STX)” karakterleri gibi benzersiz veri bağlantı denetim karakterleri, iletimin neresinde ortaya çıkarsa çıksınlar aynı eylemi gerçekleştirirler En çok kullanılan asenkron veri iletim protokolleri:
¨8A1/8B1 : Bell Systems’in seçmeli çağrı sistemi
¨83B : IBM’in asenkron veri hattı protokolü
qSenkron protokoller : Senkron protokoller karaktere veya bite yönelik olabilirler En çok kullanılan senkron protokoller:
¨BSC : En çok kullanılan karaktere yönelik protokol olan IBM’in 3270 ikili senkron iletişimi
¨SDLC : En yaygın kullanılan bite yönelik protokol olan (BPO) IBM’in senkron veri bağlantı iletişimi

112 Ağlar

1121 Büyüklüklerine göre ağlar

Hizmet verdikleri coğrafi alın büyüklüğüne göre ağlar, ikiye ayrılır:

qYerel ağlar (LAN) : Küçük bir coğrafi alanda, çok değişik veri iletişim terminal donanımı arasında iki yönlü iletişimi sağlamak üzere tasarlanmış bir veri iletişim ağıdır
qGenel ağlar (WAN) : Çok büyük coğrafi alanlara hizmet veren ağ türüdür

1122 Yerel iletişim ağları

Yerel iletişim ağlarında (LAN):

?Topoloji : En çok kullanılan topolojiler: Yıldız, halka, yol ve örgülü
?İletim ortamı : Bütün LAN’larda iletim ortamı olarak şimdilik koaksiyel kablo kullanılmaktadır Koaksiyel kabloların kullanıldığı LAN’larda toplam uzunluk, yaklaşık 1500 m ile sınırlıdır Yakın zamanda fiber optik kablolar da kullanılacaktır
?İletim formatı : İki temel iletim formatı kullanılmaktadır: Temel bant ve geniş bant
¨Temel bant iletimde, iletim ortamı tek kanallı bir aygıt olarak kullanılır Belli bir anda yalnızca bir istasyon iletim yapabilir ve bütün istasyonların aynı tür sinyalleri göndermesi ve alması gerekir Temel bant formatı, sinyalleri iletim ortamına zaman bölmeli çoğullar
¨Geniş bant iletimde ise, iletim ortamı çok kanallı bir aygıt olarak kullanılır Her kanal farklı bir frekans bandında bulunur Dolayısıyla her kanalda farklı bir kodlama tekniği olabilir ve her kanal farklı bir bit iletim hızında çalışabilir Geniş bant iletimi, sinyalleri iletim ortamına frekans bölmeli çoğullar
?Kanal erişimi : Bir istasyonun, yerel iletişim ağına erişebilmek için kullandığı mekanizmaya kanal erişimi denir LAN’larda kanal erişimi için iki yöntem kullanılır: Çarpışma algılamalı çoklu erişim, taşıyıcı algılama (CSMA/CD) ve sembol geçirme
¨Çarpışma algılamalı çoklu erişim, taşıyıcı algılama (CSMA/CD) : Bir istasyon, hattın meşgul olup olmadığını belirlemek üzere hattı izler (dinler) Eğer hat boş ise istasyon, mesajını gönderir Fakat hat meşgul ise istasyon, mesajı göndermeden önce kanalın boşalmasını bekler Eğer iki istasyon aynı anda mesaj göndermeye başlarsa, bir çarpışma meydana gelir Çarpışma oluştuğunda, iki istasyon da iletimi durdurur ve her biri iletime geçmeden önce rasgele bir süre bekler CSMA/CD’de; istasyonlar, ağ için rekabet etmelidir Çarpışmanın ortaya çıkmasını algılamak için her istasyonun veri gönderme ve alma özelliği bulunmalıdır Ethernet , CSMA/CD ile temel bant iletimini kullanan tanınmış bir yerel iletişim ağıdır
¨Sembol geçirme : halka topolojisi olan gerek temel bant gerekse geniş bant ağı için ideal bir kanal erişim düzenlemesidir Sembol geçirmede, elektriksel bir sembol (kod); halkada, bir istasyondan diğerine geçirilir Yani her istasyon sırası gelince sembolü alır İstasyonun mesajını gönderebilmesi için sembole sahip olması gerekir Sembolü alan istasyon, onu hattan kaldırır ve kendi mesajını yerleştirir Bir istasyon iletimini bitirdikten sonra; sembolü, sırası gelen bir sonraki istasyona verir Görüldüğü gibi; sembol geçirmede, her istasyonun iletişim ortamına erişimi eşittir Cambridge halkası , sembol geçirmeli temel bant iletimi kullanan tanınmış bir yerel iletişim ağıdır

Tablo-12 En sık kullanılan yerel iletişim ağ türleri

Adı

Geliştiren firma

Kullandığı kanal erişimi

Ethernet
Digital Equipment Corporation, Intel Corporation, Xerox Corporation
CSMA/CD’li temel bant
(10 Mbps)
Wangnet
Wang Computer Corporation
CSMA/CD’li geniş bant
Laocalnet
Sytek Corporation
CSMA/CD’li geniş bant
Cambridge halkası
Cambridge University
Simge geçirmeli geniş bant
(10 Mbps)
Domain
Apollo Computer Corporation
Simge geçirmeli geniş bant

1123 Kamuya açık veri ağı

Kamuya açık veri ağı (PDN) , kamuya açık telefon ağına benzer bir anahtarlamalı veri iletişim ağıdır, fakat PDN yalnızca veri aktarımı için tasarımlanmıştır Kamuya açık veri ağları ikiye ayrılır:

qKatma değerli ağ (VAN) : yeni iletişim hizmet türleri sağlamak üzere ortak bir taşıyıcının hizmetlerine veya donanımına değer katar Katma değere örnekler olarak; hata denetimi, artırılmış bağlantı güvenirliği, dinamik yönlendirme, arızaya karşı koruma, mantıksal çoğullama ve veri format dönüşümleri verilebilir En yaygın kullanılan katma değerli ağlar; GTE Telnet, DATAPAC, TRANSPAC ve Tymnet Inc’tir
qPaket anahtarlamalı ağ : Veri mesajları, küçük bilgi gruplarına bölünür ve bu gruplar bilgisayar denetimli anahtarlar kullanılmak suretiyle iletişim ağlarından varış yerlerine gönderilir Kamuya açık veri ağlarında yaygın olarak kullanılan üç anahtarlama tekniği vardır:
¨Devre anahtarlama : Kamuya açık telefon ağında, standart bir telefon araması gerçekleştirmek için kullanılır Arama bağlantısı sağlanır, bilgi iletilir ve sonra da bağlantı kesilir Aramayı sağlamak için gerekli süreye, kurma süresi denir Bir kez arama sağlandıktan sonra ag anahtarlarıyla birbirine bağlanan devreler, arama süresince tek bir kullanıcıya ayrılır Arama bağlantısı sağlandıktan sonra bilgi, gerçek zamanda iletilir Arama sona erdiğinde devreler ve anahtarlar, bir başka kullanıcı için kullanılabilir duruma gelir Sınırlı sayıda devre ve anahtarlama yolu mevcut olduğundan bloklama meydana gelebilir Kaynak ile varış yeri arasında kullanılabilir devre veya anahtarlama yolu bulunmadığından bir aramanın gerçekleştirilememesi durumuna bloklama denir Kaynaktaki ve varış yerindeki terminal donanımları, birbiriyle uyumlu olmalıdır
Bir devre anahtarı , “saydam” bir anahtardır Anahtar, veriye saydamdır; yaptığı tek şey, kaynak ile hedef (varış yeri) terminal donanımlarını birbirine bağlamaktır Bir devre anahtarı, devreye herhangi bir değer eklemez
¨Mesaj anahtarlama : Bir tür sakla ve gönder ağıdır Kaynak ve varış yeri tanımlama kodları da dahil olmak üzere veri, ağa aktarılır ve bir anahtarda saklanır Ağdaki her anahtarın, mesaj saklama kapasitesi mevcuttur Ağ; uygun olduğu taktirde, veriyi anahtardan anahtara aktarır Dolayısıyla veri, gerçek zamanda iletilmez Her anahtarda bir gecikme gerçekleşebilir Bazen bu gecikme 24 saati bulabilir Mesaj anahtarlamada, veri kaynağı ile alış yerindeki donanımların uyumlu olması gerekmez Çünkü veri ağa aktarıldıktan sonra, iletilmek için daha uygun bir formata dönüştürülür Mesaj anahtarlama, devre anahtarlamadan daha verimlidir Çünkü iş yoğunluluğunun yüksek olduğu zamanlarda ağa giren veri muhafaza edilip daha sonra yük azaldığında aktarılabilmektedir
Mesaj anahtarı , bir “işlem” anahtarıdır Çünkü veriyi saklayabilir, verinin formatını ve iletim hızını değiştirebilir Mesaj anahtarlama, farklı kaynaklardan gelen veriyi ortak bir kabloya çoğullar
¨Paket anahtarlama : Veriler, ağda iletilmeden önce paketler adı verilen küçük segmentlere bölünür Bir paket, bir anahtarda kısa bir süreliğine hafızada tutulabildiği için paket anahtarlamaya bazen tut ve ilet ağı da denir Paket anahtarlamada; mesajın bölündüğü paketlerden her biri, ağda farklı bir yol izleyebilir Dolayısıyla paketler, genellikle alma terminaline gönderildikleri zaman ve zaman içinde varmazlar Paketler küçük olduğu için tutma süresi oldukça kısadır ve iletim neredeyse gerçek zamanda gerçekleşir Ancak paket anahtarlama ağları karmaşık ve pahalı anahtarlama düzenlemeleri ve karmaşık protokoller gerektirir Paket anahtarı da bir “işlem” anahtarıdır

__________________