Gandhi Mohandas Karamçand

Gandhi Mohandas Karamçand


Mohandas Gandhi (18691948) Hindistan halkının İngiliz yönetimine karşı bağımsızlık mücadelesine önderlik etmiş olan Mohandas Gandhi'ye Hintliler "yüce ruhlu" anlamında Mahatma derler Gandhi Hindistan'ın batı kıyısında, Gucerat Sultanlığının başkenti Porbandar'da doğdu Ailesi şiddete ve canlılara zarar vermeye karşı bir Brahman tanrısı olan Vişnu'ya bağlıydı Gandhi de Vişnuculuk'un barışçıl ve hoşgörüden yana ilkelerini benimsedi Geleneklere uygun olarak 13 yaşında evlendirildi 1888'de hukuk eğitimi görmek için İngiltere'ye gitti Londra'da Etyemezler Derneği'ne üye olan Gandhi, bu dernekte dönemin ileri düşüncelere sahip yazar ve politikacılarıyla tanışma fırsatı buldu Onlarla sanayi toplumunun geleceği, kapitalizmin olumsuzlukları, insan ve değerleri gibi konuları tartıştı 1891'de öğrenimini tamamlayarak avukat olan Gandhi aynı yıl Hindistan'a döndü

Bombay'da geçimini sağlayamayınca, Güney Afrika'da bir Hint şirketinde çalışmak üzere 1893'te ülkesinden ayrıldı Hintliler ve Siyahlar üzerindeki ırkçı baskılara karşı koyan Gandhi, çevresindeki insanları bu konuda eğiterek kendi sorunlarına sahip çıkmaları için çaba gösterdi 20 yıl kaldığı Güney Afrika'da şiddete başvurmaksızın örgütlediği direnişlerle Hintliler'e mücadelede kararlılık aşıladı ve önderlik etti Hintliler'in bir eyaletten başka bir eyalete geçmesini yasaklayan bir Güney Afrika yasasına meydan okuyarak, Transvaal ve Natal arasındaki sınırdan 2000 Hintli'yi geçirmesi bu eylemlerden biridir Hintliler'in direnişi yedi yıldan fazla sürdü Sonunda istenen hakların tümü elde edilemediyse de belli bir uzlaşma sağlandı Gandhi 1914'te Hindistan'a döndü

Bir süre siyasal çalkantılardan uzak duran Gandhi, I Dünya Savaşı sırasında İngiltere' ye destek olmak amacıyla bir yardım ekibi kurdu Ne var ki, İngilizler'in baskıcı tutumlarından vazgeçmeyişi Gandhi'nin, halkı İngiliz yönetimine karşı, şiddet eylemlerine başvurmaksızın pasif direnişe çağırmasına yol açtı
Gandhi güçsüzlerin ve ezilmişlerin yılmaz savunucusuydu İnsanların birbirine daha saygılı davranmaları, kadınları köleleştiren törelerin yıkılması, halkın yoksulluk ve cehaletten kurtarılması için çalıştı Hindu kast sisteminin olumsuzluklarına karşı savaştı (bak Kast) Mahatma yoksul köylülerin sarındığı peştamaldan başka bir şey giymez, kumaşını kendi dokur, halkı da dokumaya özendirirdi Mahatma yaşamında emeğe değer verdi Maddi zenginliklerin onun için bir önemi yoktu Duygularını denetim altına almayı, öfke, şiddet ve kini ortadan kaldırmayı ilke edinmişti


Hindistan'ı İngiliz egemenliğinden kurtarmayı amaçlayan Hindistan Ulusal Kongresi'nin (Kongre Partisi) önderi olan Gandhi, 6 Nisan 1919'da çeşitli gösterilerle Hintliler'in yargılanmadan tutuklanmalarını protesto etti Direnişler çok geçmeden ülke çapında yayıldı Amritsar'da düzenlenen bir toplantı sırasında İngiliz polisi silahsız halkın üzerine ateş açarak 400 kişinin ölümüne, yüzlercesinin yaralanmasına neden oldu Daha fazla kan dökülmemesi için direnişi durduran Gandhi, sonraki yıl İngiliz okullarını, mahkemelerini, mağazalarını boykot eden yeni bir dizi eyleme girişti Bu eylemler halkın mücadele gücünü artırırken, İngilizler'i de telaşa düşürdü Gandhi bozgunculukla suçlanarak altı yıl hapse mahkûm edildi

1924'te serbest bırakılan Gandhi 1928'de yeniden Kongre Partisi'nin başına geçti Yoksul halkı ezen tuz vergisinin kaldırılmasını sağlamak için bir kampanya başlattı Yol boyunca kendisine katılanlarla birlikte Hint Okyanusu kıyılarına doğru yürüyüşe geçen Gandhi, 24 günün sonunda okyanus kıyısına vardı Kıyıdan aldığı bir avuç tuz, halkın bundan böyle kendi tuzunu üretmesi gerektiğinin işaretiydi Gandhi de içinde olmak üzere 60 bin kişinin tutuklandığı bu eylem bağımsızlık hareketinin ilk adımı oldu İngilizlerin kolay kolay uzlaşmayacağı anlaşılıyordu Kongre Partisi'ne karşı sistemli bir sindirme hareketine giriştiler Gandhi ikinci kez tutuklandı ve açlık grevine başlayarak geniş halk yığınlarının desteğini sağlamayı başardı

1934'te gençlere fırsat vermek için partinin önderliğinden çekilerek kast ayrımcılığının ortadan kaldırılmasını, halkın eğitilmesini, el emeğinin değerlendirilmesini amaçlayan bir programı yaşama geçirmek üzere bir köye yerleşti


1936'da yapılan seçimlerde Kongre Partisi her bölgede çoğunluğu sağladı II Dünya Savaşı çıkınca Kongre Partisi Hindistan'a özyönetim verilmesi durumunda İngiltere'nin yanında savaşa gireceğini açıkladı Oysa Gandhi halkının böyle bir savaşa girmesine karşıydı İngilizler'in Hindistan'dan hemen çekilmesi istemini öne sürdü Bunun üzerine İngilizler Kongre Partisi'ni dağıttı ve tüm yöneticilerini tutukladı
1945'te İngiltere'de yönetime İşçi Partisi' nin gelmesi ortamın bir ölçüde yumuşamasına yol açtı Ne var ki, Hindistan'da Müslüman ve Hindu toplumlarının birlik sağlayamayacağı ortaya çıkmıştı Bu nedenle 1947'de bağımsızlık görüşmeleri Hindistan ve Pakistan olmak üzere iki ayrı devletin kurulması kararıyla sonuçlandı
Hindular ve Müslümanlar arasında çıkan kanlı çatışmalar bağımsızlık sevincini gölgelemişti


Bu olaylar birlik ve bağımsızlığın şiddete başvurmadan gerçekleşmesi için ömür boyu mücadele etmiş olan Gandhi'ye acı veriyordu Bağımsızlık kutlamalarına katılmayı reddederek şiddet eylemlerinin durdurulması için açlık grevine başladı Bunun üzerine her iki tarafın önderleri çatışmaları durdurmaya söz verdiler Mahatma açlık grevini bıraktığı gün akşam duasına giderken aşırı dinci bir Hindu tarafından öldürüldü
Gandhi ilkelerinden ödün vermeyen bir halk önderiydi Halkına şiddete başvurmadan direnmekle bağımsızlık yolunun açılabileceğini gösterdiği gibi, başka ülkelere de bu konuda örnek oldu

__________________