Konu: Fiil (Eylem)
Yalnız Mesajı Göster

Cevap : Fiil (Eylem)

Eski 07-05-2009   #2
Şengül Şirin
Varsayılan

Cevap : Fiil (Eylem)



Dilbilgisiyle ilgili bir terim olarak varlıkların yaptığı her türlü eylemi bildiren bir sözcüktür Eylem bir iş, bir kılış olabileceği gibi o varlıkla ilgili bir oluş da olabilir Cümlede temel sözcük durumunda olan ve "yüklem" görevi yapan fiil için olup biteni anlatan sözcük de diyebiliriz {bak CÜMLE; DİLBİLGİSİ) Her fiilde "eylem" kavramıyla "zaman" ya da "tarz" ve "kişi" kavramları kaynaşmış durumdadır Başka türlü söylersek bir fiil belirli ya da belirsiz bir kişi tarafından bir zamana ya da tarza bağlı olarak yapılan bir eylemi bildirir Örneğin "çektim" ve "işlemeliyiz" fiilleri eylem, zaman, tarz ve kişi kavramlarını içermektedir

Eylem: çek işle
Zaman: ti (geçmiş zaman)
Tarz: meli (eylemin yapılmasındaki gereklilik)
Kişi: (i)m (ben, birinci tekil kişi) (y)iz (biz, birinci çoğul kişi)
Bir fiil zaman ya da tarz ve kişi bildirecek biçimde söylenmişse buna "çekimli fiil" diyoruz Herhangi bir yerde rastladığımız ve anlamını bilemediğimiz bir fiili cümlede kullanıldığı biçimiyle çekimli olarak sözlüklerde bulamayız Yukarıdaki "çektim" ve "işlemeliyiz" fiillerini sözlükten bu biçimleriyle aramayız Bunlardaki zaman ya da tarz ve kişi eklerini attıktan sonra geriye kalan "çek" ve "işle" kök ve gövdesine "mek" ekleri getirerek onları mastar biçimine sokar ve sözlükten de "çekmek" ve "işlemek" diye ararız

Fiillerde Kişi Her fiilde o eylemi yapan ya da yapması gereken bir kişi ya da varlık bulunması zorunludur Fiillerde üç kişi vardır:
Birinci kişi: Konuşan ya da söz söyleyen kişi ya da kişiler (tekilçoğul)
ikinci kişi : Kendisine söz söylenen kişi ya da kişiler (tekilçoğul)
Üçüncü kişi: Kendisinden söz edilen kişi ya da kişiler (tekilçoğul) Fiilerde kişiler şöyle sıralanır:

Ben: Birinci tekil kişi
Sen: İkinci tekil kişi
O : Üçüncü tekil kişi
Bi: Birinci çoğul kişi
Siz: İkinci çoğul kişi
Onlar: Üçüncü çoğul kişi
Yukarıda sıralanan kişi zamirleri, fiillerde birtakım ekler biçiminde yer alır ve genellikle de sözcüğün en sonunda bulunur Çalışacaksın, oturmalı(y)/z, yürüsünler

__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
Alıntı Yaparak Cevapla