07-04-2009
|
#2
|
Şengül Şirin
|
Cevap : Benjamin Franklin, ABD'li Yayımcı, Yazar, Mucit, Felsefeci, Bilim Adamı, Diplomat
Diplomat, bilim adamı, yazar, yayımcı ve basımcı olarak çok değişik alanlardaki önemli katkılarıyla tanınan Benjamin Franklin'in(17061790), ABD tarihinde saygın bir yeri vardır İngiliz kökenli ve 17 çocuklu bir ailenin 10 oğlu olarak Massachusetts'in Boston kentinde doğdu Yalnızca iki yıl okula gidebildi Bir süre babasının sabun ve mum imalathanesinde çalıştıktan sonra, ağabeylerinden birinin basımevinde çıraklığa başladı El yazısını değiştirerek yazdığı birtakım yazıları basılması için gizlice ağabeyinin oda kapısının altından atıyordu Ağabeyi bunları kimin yazdığını anladığında aralarında kavga çıktı Kendine iş aramak zorunda kalan 17 yaşındaki Franklin Philadelphia'da bir basımevine girdi
İyi bir usta olduğundan Pennsylvania valisi ona kendi basımevini kurma olanağı sağladı Franklin baskı makinesi ve hurufat almak için İngiltere'ye gitti Ne var ki, vali sözünde durmayınca Londra'da parasız kaldı Ama çok geçmeden bir basımevinde iş bularak iki yıla yakın İngiltere'de kaldı Philadelphia'ya döndüğünde basım işini sürdürdü 1729'da, sıkıcı ve çok az sayıda okuyucusu olan bir gazeteyi satın alarak kısa zamanda bunu canlı, eğlendirici ve çok satılan bir yayına dönüştürdü 173257 yılları arasında dürüstlüğü, çalışkanlığı ve sağduyuyu öven özdeyişlerin yer aldığı bir almanak (Poor Richard's Almanac) yayımladı
Franklin'in ilgi alanı çok genişti Bir kitaplık, hastane, gönüllü itfaiye örgütü, kent temizliği ekibi, sigorta şirketi ve daha sonra Pennsylvania Üniversitesi'ne dönüşen Philadelphia Akademisi'ni kurdu Geliştirdiği odun sobası 200 yıl kullanıldı Bu arada birkaç yabancı dil ile birkaç müzik aleti çalmayı öğrenmek için de zaman buldu Bilime büyük bir ilgi duyan Franklin, fırtınalı bir havada gökyüzünde şimşekler çakarken uçurtma uçurarak yaptığı deneyde, şimşeğin aslında bir elektrik akımı olduğunu kanıtladı Bu deneyden sonra da paratoneri buldu Pozitif, negatif, elektrik pili gibi elektrikle ilgili terimleri de ilk kez Franklin kullanmıştır
1753'te Kuzey Amerika'daki İngiliz kolonilerinin posta müdürü yardımcılığına atandıktan sonra hem etkin, hem de kârlı bir posta hizmetleri servisi kurdu 1755'te, Fransızlar'a ve Yerliler'e karşı kuzeybatı cephesinin savunulmasında önemli bir görev üstlendi 1757'de, Pennsylvania halkı ile Pennsylvania topraklarının en büyük bölümüne sahip Penn ailesi arasındaki çatışmayı çözümlemek için İngiltere'ye
gönderildi Bu görevi başarıyla yerine getirdi ve 1762'de Philadelphia'ya geri döndü İki yıl sonra, Amerikan kolonilerinden istenen vergiler konusunda İngiliz bakanlarla görüşmek üzere bir kez daha İngiltere'ye gitti Savaşın kaçınılmaz olduğunu anlayınca, kolonilerdeki halka yardım etmek amacıyla Amerika'ya döndü 1776'da koloniler İngiliz yönetiminden bağımsız yaşamaya karar verdiklerinde, Bağımsızlık Bildirgesi'nin yazılmasına yardım eden ve imzalayanlardan biri de Franklin'di Sonraki yıl Fransa'dan ekonomik ve askeri yardım isteyen delegeler arasında bulunan Franklin, Fransızlar'ın kolonilerin müttefiki olmalarını sağladı Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nın sonunda İngiltere ile barış, görüşmelerine katıldı ve barış antlaşmasının hazırlanmasına katkıda bulundu ABD' nin yönetim biçimini belirlemek üzere 1787'de toplanan Philadelphİa Anayasa Kurultayı'nın üyelerinden biriydi
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|
|