Şengül Şirin
|
Cevap : Çin’in Doğal Yapı Ve Iklimi
Çin Halk Cumhuriyeti
Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó
Çin Halk Cumhuriyeti
  (Çin bayrağı) (Çin devlet amblemi) 
Resmi dil Standart Çince(普通话 Pu Tong Hua)¹ Başkent Pekin (Beijing) Önemli şehirleri Şanghay(Shanghai), Tianjin, Hongkong, Chongqing Devlet Başkanı Hu Jintao Başbakan Wen Jiabao Yönetim Sosyalist Cumhuriyet Nüfus 1 321851888 (tahmini Temmuz 2007) Nüfus Yoğunluğu 136,5 kişi / km² Coğrafi konumu Kuzeyinde Moğolistan, kuzey doğusunda Rusya ve Kuzey Kore, doğusunda Sarı Deniz ve Doğu Çin Denizi, güney doğusunda Güney Çin Denizi, güneyde Vietnam, Laos, Burma, Hindistan, Bhutan ve Nepal, güney batıda ise Pakistan, Afganistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Kazakistan ile çevrilidir
Kişi başına düşen yıllık gelir 1089 US-$ (2004) Bağımsızlık 1 Ekim 1949 Para birimi Renminbi Saat dilimi UTC+8 = MEZ+7 İnternet alan adı cn Uluslararası arama kodu +86 (¹) Ülkenin resmi dili bir kuzey lehçesi olan Mandarin Çince’sidir Ayrıca Pekin, Hunan, Gan ve Huizhov gibi farklı lehçeler de konuşulmaktadır
Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC; Çince: 中华人民共和国 (yardım·bilgi), Hanyu Pinyin: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó), Asya'da bulunan bir uzakdoğu ülkesidir Çin Halk Cumhuriyeti, nüfus sayımlarına göre dünyanın en kalabalık nüfuslu ülkesidir Kuzeyinde Moğolistan, kuzey doğusunda Rusya ve Kuzey Kore, doğusunda Sarı Deniz ve Doğu Çin Denizi, güney doğusunda Güney Çin Denizi, güneyde Vietnam, Laos, Birmanya, Hindistan, Bhutan ve Nepal, güney batıda Pakistan, Afganistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Kazakistan ile çevrilidir Başkenti Pekin'dir Çin sözcüğü sıklıkla Çin Halk Cumhuriyeti anlamında kullanılır Halen 24 ülke ve Tayvan tarafından tanınmamaktadır Çin'in, ÇHC'nden önce de yaklaşık 4000 yıl geriye uzanan bir 'yazılı tarihi' vardır Bununla
birlikte üzerinde ideografik çizimlerin bulunduğu yaklaşık 6000 yıl öncesine ait kalıntılara ulaşılmıştır[1] Günümüz medeniyetinin temel taşlarını oluşturan kâğıt, barut, pusula ve matbaacılık gibi pek çok buluşun kökenleri Antik Çin medeniyetine dayanmaktadır
ÇHC, son yıllarda, yapmış olduğu atılımlarla ve politikalarla, dünyanın en önemli ekonomik güçlerinden biri haline gelmeye başlamıştır ÇHC'nin bölgede ve dünyada nüfuzu, askeri alandan çok ekonomik alanda kendisini hissettirmektedir 20 sene içerisinde ÇHC'nin dünyanın en zengin ekonomisi olacağı öngörülmektedir Dünyanın alan olarak en büyük dördüncü ülkesi olan ÇHC, yaklaşık 13 milyar nüfusuyla dünyanın en kalabalık ülkesidir Dünya nüfusunun yaklaşık altıda biri ÇHC'de yaşamaktadır
Tarihçe
Binlerce yıl süren hanedanlar yönetimi, 1949'da Mao Zedung önderliğindeki kominispartinin, Çin Halk Cumhuriyeti'ni ilan etmesiyle son buldu Mao, sosyalist bir devlet kurmak için çalışmaya başladı Stalin'in ölümüyle ülkede bir süre daha özgürlükçü bir atmosfer hakim oldu Ama zamanla Mao eleştirilere kapalı ve yoldaşlarına güvenmez bir çizgi çizmeye başladı 1958 yılında başlattığı modernleşme hareketi ve endüstri ile ziraati birleştirmeyi öngören düzenlemeleri büyük başarısızlığa uğrayan Mao politik açıdan zor durumda kaldı Bu başarısızlığı 1960'larda partinin
Maoistler ve pragmatistler olarak ikiye ayrılmasına neden oldu Mao bir süre arka plana çekilse de halk arasında bir kült olmaya devam etti Fakat ülkenin kurucusu devrimi tamamlamak istiyordu ve hala özellikle ordu tarafından destekleniyordu Bu nedenle "kültürel devrim" adıyla yeni bir dizi çalışmayla politik hayata aktif olarak geri döndü Zamanla çevresindeki hemen herkesle arası açılsa da, 1976 yılında ölene kadar kültürel devrimine devam etti[2]
Kültürel Devrim
Mao kültürel devrim üzerine düşüncelerini "Küçük Kırmızı Kitap" başlığıyla yayınladı Bu kitap, ordunun da desteğiyle, kısa sürede milyonlarca kopya olarak çoğaltılarak halka dağıtıldı Ona göre "kapitalist yol"u seçen herkese karşı bir çeşit savaş açan Mao, edebiyat ve sanat alanında da yoğunlukla propaganda içerikli sosyalist gerçekçilik akımını savundu[3]
Mao'dan Sonra
Zhou En Lai başbakan oldu Zhou, 8 Ocak 1976 tarihinde 78 yaşında öldüğünde, Çin Komünist Partisi içinde "ılımlılar" ve "radikaller" olmak üzere iki kutup oluştu Radikalleri; 82 yaşındaki Mao Tse-Tung'un eşi Chian Chin yönetiyordu Chou ölünce, Başbakanlığa Deng Şaoping'in gelmesi beklenirken, Hua Kuo-feng Başbakan oldu Mao, 9 Eylül 1976'da 72 yaşında ölünce, eşi Chiang yönetiminde etkinliğini devam ettirmek istedi Ancak, Başbakan Hua, hem parti başkanlığını ve hem de Askeri Komite Başkanlığını ele geçirdi Bunun sonucu olarak Mao'nun eşi ve üç taraftarı tutuklandı Bu, radikallerin mücadeleyi kaybetmesi demekti
Çin Milli Kongresi, Şubat 1978'de, 1985 yılına kadar gerçekleştirilecek "Dört Modernizasyon Programı"nı kabul etti Bu program ile; tarım, endüstri, bilim, teknoloji ve savunma alanlarının, 1985'e kadar çağdaş şartlara kavuşturulması öngörülmekteydi Fakat, programın maliyeti 600 milyar doları bulmaktaydı Bu maliyet Çin'i yabancı sermaye teminine yöneltti Komünist Partinin Mart 1978'de Deng Şaoping'i Başbakan yardımcılığına seçmesi sonucu Çin, önce Japonya yanaştı ve iki devlet arasında Şubat 1978'de 60 milyar dolarlık bir ticaret antlaşması imzalandı Bu antlaşma, Çin ve Japonya arasında 1937'den beri devam eden savaş halini de sona erdirmiş oldu
Ağustos 1978'de Çin ile Japonya arasında " Barış ve Dostluk" antlaşması imzalandı ve Ekim 1978'de de Deng Şaoping Japonya'yı ziyaret etti Böylece, Mao'nun ölümünden iki yıl sonra Çin, batıya açılmaya başladı 1978 yılından itibaren de Amerika ile yakınlaşmaya başlayan Çin, bu ülkeden silah satın alımını başlattı Bir başka deyişle halk tarafından hoş görülmeyen bu ticaret kızgınlık yarattı ancak bir devrime yol açmadı
Halk Cumhuriyeti bayrağı ve modern Şangay
Yönetim
Çin Halk Cumhuriyeti
Bu şablon bir bölümünü gösterir
Çin Halk Cumhuriyeti'nin devlet yapısı
Hükümet
Merkezi Halk Hükümeti Anayasa
Eski anayasalar: 1954 1975 1978 Başlıca siyasi ideolojiler
Mao Zedong: Mao Zedong İdeolojisi
Deng Xiaoping: Deng Xiaoping Teorisi
Jiang Zemin: Üç Temsilciler
Hu Jintao: Bilimsel Gelişim Kavramı
Başkan: Hu Jintao
Halk Meclisi
UHC daimi komite
ÇHC yasama sistemi Başbakan: Wen Jiabao
Devlet Konseyi
Çin Halk Kurtuluş Ordusu
Merkezi Askeri Komisyon ÇHC yasaları
Yüksek Halk Mahkemesi
Yüksek Halk Denetçisi
ÇHC yargı sistemi Çin Komünist Partisi
Anayasa
Genel Sekreterlik
Ulusal kurultay
Merkez Komite
Sekreterlik
Politbüro
Politbüro daimi komitesi
HSDK
Diğer Partiler Seçimler (2008)
İdari bölümler
İnsan hakları
Dış ilişkiler
Dış yardımlar See also
Hong Kong'da siyaset
Macau'da siyaset
Bu kutu: gör • tartışma • değiştir
20 Eylül 1954 tarihli bir anayasa ile komünizm idaresi kurulmuştur İktidara ülkenin tek siyasi partisi olan Komünist Parti hakimdir Ülkede yaşama ve yönetim 1227 üyeli senede bir defa toplanan Milli Halk Kongresi'nin elindedir Seçmen yaşı 18'dir Senede bir gün toplanan "Milli Halk Kongresi"nin yürütme meclisi olan Daimi Komisyon veya Devlet Meclisi, Kongre üyeleri tarafından kendi aralarından seçilen bir başkan, 13 temsilci, bir genel sekreter ve 65 milletvekilinden teşekkül eder
Yürütme yetkisi başbakan, 12 temsilci, 32 bakan veya bakan seviyesindeki komisyon başkanları ve genel sekreterden teşekkül eden hükûmete aittir Yürütmenin bir kolu olan devlet başkanı kongre tarafından dört yıl için seçilir İdari bakımdan 28 eyalete ayrılmış olup, bunların 5'ini muhtar eyalet, 21'ini eyalet ve 2'sini de birer şehir olan iller teşkil eder
Liderler
Ülkenin devlet başkanı Hu Jintao'dur Hu, Mart 2003'te Ulusal Halk Kongresi tarafından seçilene dek pek tanınmıyordu 1964'ten bu yana Komünist Parti'nin sadık bir üyesi olan Hu, parti kariyerine 1970'lerin sonunda başladı 1980'lerde Guizhou ve Tibet'te parti başkanlığı yapan Hu, bu dönemlerde bağımsızlık yanlısı gösterilerin bastırılmasında rol oynadı Hu 1992'de, Komünist Parti'nin karar organı olan Politbüro Daimi Komisyonu'nun en genç üyesi oldu
Bu atama Hu'nun başkanlık için en önemli taliplerden biri haline gelmesi biçiminde yorumlandı Bu beklentiler Hu'nun 2002 yılında düzenlenen Komünist Parti kongresinde parti lideri olarak Jiang Zemin'in yerini almasıyla gerçekleşti Ancak Jiang'ın siyasi nüfuzunu büyük oranda sürdürdüğü belirtiliyor Eski Devlet Başkanı Jiang, son derece etkili olan Merkezi Askeri Komisyon'un başkanlığını sürdürüyor Politbüro Daimi Komisyonu üyelerinin büyük bölümü de Jiang'a yakınlığıyla tanınan isimler 1942 doğumlu Hu Jintao, Pekin Üniversitesi'nde hidroelektrik mühendisliği eğitimi aldı ve bir süre su kaynakları ve enerjiden sorumlu bakanlıkta çalıştı
- Devlet Başkanı Yardımcısı: Zeng Qinghong
- Başbakan: Wen Jiabao
- Dışişleri Bakanı: Li Zhaoxing
- Ulusal Halk Kongresi Başkanı: Wu Bangguo
Ekonomi
Uzun yıllar kapalı bir ekonomi yapısı gösteren Çin, 1980'lerin başlarında, kollektif tarım uygulamasını durdurdu ve özel teşebbüse yeniden izin verdi Şu anda Çin dünyanın en büyük ihracatçılarından ve rekor düzeylerde dış yatırım çekmektedir Dünya Ticaret Örgütü'ne katılma hakkı kazanan Çin'in bu anlamda yakında yeni bir devrim yaşayacağı düşünülmektedir Bu şekilde Çin dış pazarlara daha kolay erişim hakkı kazanacak, ancak dış rekabete de açık hale gelecektir Bu durumun özel sektör yatırımlarını arttırması ve devlet hala iktidarda tekelini ve bireyler üzerindeki sıkı denetimini sürdürmektedir
2001 yılının Aralık ayında, Çin Halk Cumhuriyeti'nin Dünya Ticaret Örgütü'yle 15 yıldır sürdürdüğü üyelik müzakereleri tamamlanmış ve hükümet, başta ticaret rejimi olmak üzere ekonomide çeşitli yapısal değişikliklere gideceği ve uluslararası ticaret kurallarına uyumlu hareket edeceğinin sözünü vermiştir Hemen ertesinde yıllardır sinyalleri verilen yüksek büyüme hızı gelmiş, ticaret hacimlerinde rekorlar kırılmış, uluslararası doğrudan yatırımların en cazip çekim merkezi ÇHC olmuştur Satın alma paritesine göre hesaplandığında dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan ÇHC'nin normal şartlar altında 20 sene içerisinde bu sıralamada birinci sıraya yükselmesi öngörülmektedir
Son 10 yıldır istikrarlı bir şekilde sürdürdüğü % 10'a ulaşan kalkınma hızıyla, 'yüzyılımızın yeni küresel gücü' olarak anılmaya başlanmıştır
Dış Ticaret
Ülkenin başlıca ihracat yaptığı ülkeler: ABD (%211), Hong Kong (%174), Japonya (%136), Güney Kore (% 46), Almanya (% 4), Hollanda (%27), Singapur (%22), Türkiye (%21) şeklinde sıralanmaktadır Aynı doğrultuda, ülke belli bir miktar da ithalat yapmaktadır Ülke, Japonya (%18), Tayvan (%119), Güney Kore (%104), ABD (%82), Almanya (%59), Hong Kong (%39), Rusya Federasyonu (%33), Malezya (%25) gibi ülkelerden mal satın almaktadır
Ülke dışarıya rafine edilmiş petrol ürünleri, yağlama maddeleri, kimyasal ürünler, alkollü içecekler, alkolsüz içecekler, bitkisel yağlar, hayvansal yağlar, elektrikli makineler, ulaşım ekipmanları, büro malzemeleri, canlı hayvanlar, su ürünleri, pirinç, çay, konserve meyve-sebze, ham ipek, kömür, pamuk ipliği, hazır giyim eşyası, ayakkabı, spor eşyası, hafif sanayi mamulleri, demir-çelik ürünleri, oyuncaklar, elektronik eşya, telekomünikasyon ekipmanları gibi ürünler satmaktadır Aynı doğrultuda, ülke dışarıdan muhtelif gıda ürünleri, elektrikli makineler,motorlu taşıtlar, ham petrol, yağlama maddeleri, bitkisel yağlar, hayvansal yağlar, doğal kauçuk, kereste, kâğıt hamuru, pamuk, demir cevheri, gübre, plastik ürünler, çelik mamulleri, elektronik devreler ve kimyasallar satın almaktadır
Ordu
Çin asker sayısı açısından dünyada birinci sıradadırBunun nedeni nufüs ve askerlik mesleğinin uygun olmasıdırPentagon ÇHC ordusunu 21yüzyıl'ın en büyük tehlikesi olarak görmektedir2007 yılında orduyu modernize etmek için tam 137 milyar $ dolar harcanmıştırAyrıca Komünist ünlü ÇHC ordusunun ihtiyaçlarını kendileri karşılamaktadırJ-10 adında bir jet ve Type serisi altında birçok tank yapılmıştır
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar
- AfDB (Afrika Kalkınma Bankası)
- APEC (Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Forumu)
- ARF
- AsDB (Asya Kalkınma Bankası)
- ASEAN (Güneydoğu Asya Ülkeleri Örgütü)
- BIS (Uluslararası İmar Bankası)
- CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi)
- CDB (Karayipler Kalkınma Bankası)
- ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu)
- FAO (Tarım ve Gıda Örgütü)
- G-77
- IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı)
- IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası)
- ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü)
- ICC (Milletlerarası Ticaret Odası)
- ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu)
- ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi)
- IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği)
- IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu)
- IFC (Uluslararası Finansman Kurumu)
- IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu)
- IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü)
- ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü)
- IMF (Uluslararası Para Fonu)
- IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü)
- Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı)
- Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü)
- Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı)
- IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi)
- ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü)
- ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği)
- LAIA (Latin Amerika Entegrasyon Birliği)
- MINURSO (BM Bati Sahra Referandum Misyonu)
- NAM
- OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu)
- PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi)
- UN (Birleşmiş Milletler)
- UN Güvenlik Konseyi
- UNAMSIL (BM Sierra Leone Misyonu)
- UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı)
- UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü)
- UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği)
- UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü)
- UNIKOM (BM Irak-Kuveyt Gözlem Misyonu)
- UNITAR (BM Eğitim Araştırma Enstitüsü)
- UNMEE (BM Etyopya-Eritre Misyonu)
- UNTAET (BM Doğu Timor Geçiş Yönetimi)
- UNTSO (BM Mütareke Gözlem Örgütü)
- UNU
- UPU (Dünya Posta Birliği)
- WHO (Dünya Sağlık Örgütü)
- WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı)
- WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü)
- WToO (Dünya Turizm Örgütü)
- WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)
- ZC
Bölgeler
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|