Brunei-tarihi-ekonomisi-doğal Yapısı

**Şengül Şirin** · 06-28-2009

Brunei-tarihi-ekonomisi-doğal yapısı

Brunei; Güney Çin Denizi'nde büyük bir ada olan Borneo'nun kuzeybatı kıyısında, Ekvator'un biraz kuzeyinde yer alan küçük bir ülkedir

Güney Çin Denizi'ne bakan kıyıları dışında, karadan Malezya'nın eyaleti Saravak'la çevrelenmiştir, Saravak Brunei Koyu'nda ülkeyi iki ayrı kesime böler

Dağlık iç bölgeden gelen birkaç ırmak, dar kıyı ovasını sular

İklimi sıcak ve nemli, özellikle iç kesimleri çok yağışlıdır

Kuzeydoğudan

esen muson rüzgârları kasımmart arasında bol yağış getirir

Ülkenin yaklaşık dörtte üçü tropik yağmur ormanlarıyla kaplıdır

Bu ormanlarda sert odunlu ağaçlar yetişir

Doğal yaşamı çok zengin olan Brunei'de aslanlar, kaplanlar, maymunlar, kertenkeleler ve yılanların yanı sıra birçok kuş türü de vardır

Brunei'ye ilişkin bilgiler

Nüfusunun yarıdan çoğunu Malaylar, dörtte birini de Çinliler oluşturur

Geriye kalanı, İbanlar da denen Deniz Dayakları ve Murutlar gibi Yerli kabilelerdir

Nüfusun büyük bölümü ırmak ağızlarındaki yerleşim bölgelerinde yaşar

Tarımsal üretim düşük olduğundan çiftçiler yoksuldur

Kıyılarda balıkçılık yapılır

Önemli işyerleri ve ticaret genellikle Çinliler'in elindedir

Kıyıda, Seria yakınlarındaki petrol yataklarını Brunei devletiyle ortaklaşa yabancı petrol şirketleri işletir

Eskiden başlıca gelir kaynağı kauçuk üretimiyken, petrolün bulunmasıyla kauçuk eski önemini yitirdi

1980'lerin başında Brunei Doğu Asya'nın beşinci büyük petrol üretici siydi

Öbür ürünleri doğal gaz, kauçuk ve biberdir

Lumut'ta dünyanın en büyük doğal gaz sıvılaştırma tesisleri vardır

Brunei'nin nüfusunun görece azlığı, petrol ve doğal gaz satışından sağlanan gelirin bir bölümünün toplumsal hizmetlere ayrılmasına olanak verir

Ülkede sağlık ve eğitim hizmetleri yaygındır

Brunei'nin başkenti, ülkenin doğusundaki Bandar Seri Begawan'dır

Ulusal din İslam' dır ve görkemli altın kubbesiyle Bandar Seri Begawan'daki cami Uzakdoğu'nun en büyük camilerinden biridir

Modern kentin hemen yanı başında Kampong Ayer olarak bilinen eski kent yer alır

Burada, ırmağın oluşturduğu koylarda, kazıklar üzerine kurulu evlerde yaşanır

Bu evler tahta köprülerle birbirine bağlanır

Evlerle kara arasında ulaşım küçük kayıklarla sağlanır

Brunei 1888'de İngiltere'nin koruması altına girdi

1971'de yeniden kendi kendini yönetmeye başladı

1 Ocak 1984'te tam bağımsızlığına kavuşuncaya kadar, İngiltere savunma ve dış ilişkilerdeki etkinliğini sürdürdü

Brunei'de devlet ve hükümet başkanı sultandır

RESMİ ADI: Barışın Yurdu Brunei Devleti

YÖNETİM BİÇİMİ: Sultanlık

YÜZÖLÇÜMÜ: 5

765 km2

NÜFUS (1991): 264

000

BAŞKENT: Bandar Seri Begavvan

BAŞLICA KENTLER VE NÜFUSLARI: Bandar Seri Begavvan (52

300), Seria (23

511)

COĞRAFİÖZELLİKLER: 90 kilometrelik mercan kumsalı boyunca uzanan dar bir kıyı ovası vardır

İç kesimlerdeki tropik iklimli tepeler deniz düzeyinden 500 metreye kadar yükselir

BAŞLICA SANAYİLER: Petrol, doğal gaz, kereste

1 Ocak 1984'te bağımsızlığına kavuşan Brunei'de 1985'te sultanın öncülüğünde, ülkenin tek siyasal partisi Brunei Ulusal Demokrasi Partisi kuruldu

Yurtdışında üslenen yasadışı Brunei Halk Partisi Nisan 1990'da Sultan Hassanal Bolkiah'a bir mektup göndererek, ülkede demokrasiye geçilmesini istedi

İngilizler'in 27 yıl önce bastırdığı ayaklanmadan bu yana hapiste tutulan rejim karşıtları aşamalı olarak serbest bırakıldı

Temmuz 1990'da sultan, yasaların İslami kurallara göre yeniden düzenleneceğini, ama ülkede yaşayan bütün etnik topluluklara adil davramlacağını açıkladı

Ardından, hükümetin içki satışlarını yasaklaması ve bazı mezheplerle öbür dinler üzerindeki baskıları sürdürmesi, sultanın henüz demokratikleşmeye hazır olmadığını ortaya koydu

06-28-2009	#1
Şengül Şirin	Brunei-tarihi-ekonomisi-doğal Yapısı Brunei-tarihi-ekonomisi-doğal yapısı Brunei; Güney Çin Denizi'nde büyük bir ada olan Borneo'nun kuzeybatı kıyısında, Ekvator'un biraz kuzeyinde yer alan küçük bir ülkedir Güney Çin Denizi'ne bakan kıyıları dışında, karadan Malezya'nın eyaleti Saravak'la çevrelenmiştir, Saravak Brunei Koyu'nda ülkeyi iki ayrı kesime böler Dağlık iç bölgeden gelen birkaç ırmak, dar kıyı ovasını sular İklimi sıcak ve nemli, özellikle iç kesimleri çok yağışlıdır Kuzeydoğudan esen muson rüzgârları kasımmart arasında bol yağış getirir Ülkenin yaklaşık dörtte üçü tropik yağmur ormanlarıyla kaplıdır Bu ormanlarda sert odunlu ağaçlar yetişir Doğal yaşamı çok zengin olan Brunei'de aslanlar, kaplanlar, maymunlar, kertenkeleler ve yılanların yanı sıra birçok kuş türü de vardır Brunei'ye ilişkin bilgiler Nüfusunun yarıdan çoğunu Malaylar, dörtte birini de Çinliler oluşturur Geriye kalanı, İbanlar da denen Deniz Dayakları ve Murutlar gibi Yerli kabilelerdir Nüfusun büyük bölümü ırmak ağızlarındaki yerleşim bölgelerinde yaşar Tarımsal üretim düşük olduğundan çiftçiler yoksuldur Kıyılarda balıkçılık yapılır Önemli işyerleri ve ticaret genellikle Çinliler'in elindedir Kıyıda, Seria yakınlarındaki petrol yataklarını Brunei devletiyle ortaklaşa yabancı petrol şirketleri işletir Eskiden başlıca gelir kaynağı kauçuk üretimiyken, petrolün bulunmasıyla kauçuk eski önemini yitirdi 1980'lerin başında Brunei Doğu Asya'nın beşinci büyük petrol üretici siydi Öbür ürünleri doğal gaz, kauçuk ve biberdir Lumut'ta dünyanın en büyük doğal gaz sıvılaştırma tesisleri vardır Brunei'nin nüfusunun görece azlığı, petrol ve doğal gaz satışından sağlanan gelirin bir bölümünün toplumsal hizmetlere ayrılmasına olanak verir Ülkede sağlık ve eğitim hizmetleri yaygındır Brunei'nin başkenti, ülkenin doğusundaki Bandar Seri Begawan'dır Ulusal din İslam' dır ve görkemli altın kubbesiyle Bandar Seri Begawan'daki cami Uzakdoğu'nun en büyük camilerinden biridir Modern kentin hemen yanı başında Kampong Ayer olarak bilinen eski kent yer alır Burada, ırmağın oluşturduğu koylarda, kazıklar üzerine kurulu evlerde yaşanır Bu evler tahta köprülerle birbirine bağlanır Evlerle kara arasında ulaşım küçük kayıklarla sağlanır Brunei 1888'de İngiltere'nin koruması altına girdi 1971'de yeniden kendi kendini yönetmeye başladı 1 Ocak 1984'te tam bağımsızlığına kavuşuncaya kadar, İngiltere savunma ve dış ilişkilerdeki etkinliğini sürdürdü Brunei'de devlet ve hükümet başkanı sultandır RESMİ ADI: Barışın Yurdu Brunei Devleti YÖNETİM BİÇİMİ: Sultanlık YÜZÖLÇÜMÜ: 5765 km2 NÜFUS (1991): 264000 BAŞKENT: Bandar Seri Begavvan BAŞLICA KENTLER VE NÜFUSLARI: Bandar Seri Begavvan (52300), Seria (23511) COĞRAFİÖZELLİKLER: 90 kilometrelik mercan kumsalı boyunca uzanan dar bir kıyı ovası vardır İç kesimlerdeki tropik iklimli tepeler deniz düzeyinden 500 metreye kadar yükselir BAŞLICA SANAYİLER: Petrol, doğal gaz, kereste 1 Ocak 1984'te bağımsızlığına kavuşan Brunei'de 1985'te sultanın öncülüğünde, ülkenin tek siyasal partisi Brunei Ulusal Demokrasi Partisi kuruldu Yurtdışında üslenen yasadışı Brunei Halk Partisi Nisan 1990'da Sultan Hassanal Bolkiah'a bir mektup göndererek, ülkede demokrasiye geçilmesini istedi İngilizler'in 27 yıl önce bastırdığı ayaklanmadan bu yana hapiste tutulan rejim karşıtları aşamalı olarak serbest bırakıldı Temmuz 1990'da sultan, yasaların İslami kurallara göre yeniden düzenleneceğini, ama ülkede yaşayan bütün etnik topluluklara adil davramlacağını açıkladı Ardından, hükümetin içki satışlarını yasaklaması ve bazı mezheplerle öbür dinler üzerindeki baskıları sürdürmesi, sultanın henüz demokratikleşmeye hazır olmadığını ortaya koydu __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır