Batik

Batik



Batik, özel bir kumaş boyama yöntemidir Batik sanatının 1000 yıllık bir geçmişi vardır Doğu kökenli olan bu sanat Çin, Hindistan, Endonezya ve Filipinler'de uygularımaktadır Son yıllarda gerek Avrupa, gerek ABD'de batik sanatına büyük bir ilgi uyanmıştır
Batik boyamasıyla çok güzel desenler ve renkler elde edilebilir İlk batik çalışmalannda tek renk kulllanılırken, 18 yüzyıldan sonra Hintliler çok renkli kumaşlar yapmak için yeni bir teknik geliştirdiler İyi bir batik çalışması, boyalann ve renklerin kullanılışı bakımından büyük bir beceri ve bilgi gerektirir


Batik tekniğinde kumaş, üzerine çizilen desenler boya emmesin diye balmumuyla kaplanır İlk desen ortaya çıkınca balmumu eritilir ve yeni bir desen uygulanır Böylece, balmumu çıkarıldığında, yalnızca balmumu sürülmeyen yerler renklendirilmiş olur Amatör bir sanatçı bir ya da iki renk kullanılarak basit desenler yapabilirken, usta bir sanatçı birçok renkle karmaşık desenler yaratabilir Bu, zaman alan ve dikkatle tasarlarıması gereken bir süreçtir Batik genellikle yastık kılıfı, perde, duvar panosu, eşarp ve giysilerde kulllanılır Cavalı (Endonezya) erkek ve kadınların giydiği "sarong" adı verilen renkli eteklikler batik desenlerle süslüdür




Cava batiklerinin tipik deseni üçgen dizilerdir; bunlar bazen kumaşın ortasında karşı karşıya dizilir, bazen de baştan başa geometrik ya da çiçekli desenlerle kaplarımış olan kumaşın kenarlarında bir su olarak kulllanılır Desenlerin birçoğu kuşaklar boyu değişmeden kullanılmıştır Kuş, hayvan, kelebek desenlerinde bir ölçüde Çin etkisi görülür Fil, kobra ve ejderha desenleri Hindistan'dan gelmedir Batik desenlerinde insan figürünün çok fazla kullanılmamasına karşın, bazen gölge oyunlarındaki kuklalardan esinlenilerek çizilen tuhaf figürlere yer verilir ve bunlar genellikle koyu kahverengi tonlarda boyanır Eskiden batik deseninin karmaşıklığı ve güzelliği, giysiyi giyenin toplumsal konumunu yansıtırdı


Batik yapmanın ulusal bir sanat olduğu Cava'da, eski batiklerden bazıları dünyanınen güzel dokuma desenleri arasında yer alır Cavalılar'ın batik teknikleri uzun ve yorucudur Kumaş yıkanır, elle yoğrulur ya da ayakla çiğnenir ve kurutulur; yumuşaklık ve esneklik vermek için yağa ve küllü suya batırılır; ipliklerin balmumunu gerektiğinden fazla




çekmesini önlemek için, pirinç nişastasında kaynatıldıktan sonra kurutulur; sonra da kayganlık vermek için tokmakla dövülür Kumaşı genellikle erkekler hazırlar ve boyar
Bir çerçeveye gerilen kumaşa, kadınlar karakalem desen çizer ve balmumu uygular Eskiden balmumu, belli bir biçimde yontulmuş bambu kamışlarla uygulanırdı 17 yüzyılda ise tjanting adı verilen birkaç delikli küçük bir bakır kap kullanılarak, balmumu uygulama tekniği geliştirildi Çalışan kişi, tjantinğ'i sıcak balmumuna batırır ve kumaşa değdirmeden tam üzerinde tutar Sıvı balmumu değişik kalınlıkta çizgiler halinde

kumaşın boy anmayacak yerleanne akıtılır; sonra aynı işlem kumaşın tersinde yinelenir
Daha sonra balmumu ile kaplı olan ve tuli adı verilen kumaş boyaya batırılır (Eskiden kullanılan boyalann hepsi doğal boyalardı; günümüzde ise bazı yapay boyalar kullanılmaktadır) Bu işlemden sonra, balmumunu çıkarmak için kumaş kaynatılır Kullanılan her renk için tüm işlem yinelenir Mavi, sarı ve kahverengi en çok kullanılan renklerdir Her bölgenin kendine özgü belli desenleri ve renkleri vardır


15 yüzyılda, balmumu uygulamak için daha çabuk ve ucuz bir yöntem bulundu; desen basmak için tjap denen bir bakır damga ya da kalıp kullanıldı Bununla birlikte, birçok Cavalı bu ta/flerin, eski yöntemle yapilanlar kadar nitelikli olmadığı kanısındadır
Tjap yöntemiyle güzel desenler elde edilir ve bu yöntemle yapilan bir batiği elle yapilandan ayırt etmek için uzman olmak gerekir Batik tekniğini Avrupa'ya getiren Hollandalılar'dır Batılı çağdaş desencilerin batik yapımında uyguladıkları yöntemler, Cavalılar'ın kullarıdıklarına benzemekle birlikte, batik tekniğini ticarileştirmek yolundaki çabalar yüzünden, batik sanatında gerileme olmuştur

__________________