Arkwright, Sir Richard (1732-92)

**Şengül Şirin** · 06-24-2009

Arkwright, Sir Richard (1732-92)

Sir Richard Arkwright, İngiltere'nin bölgesinde bir liman kasabası olan Preston'da doğdu

On yaşındayken bir berberin yanma çırak olarak girdi

Burada çalışırken, gün ışığında saç renginin solmasını önleyen, yeni bir saç boyama yöntemi buldu

Ayrıca perukalar yaparak, bunları çevre kasaba ve köylere sattı

Arkwright evlerinde çalışan pamuklu kumaş dokumacılarını izlerdi

Dokumacıların tezgâhta enlemesine bağlanan atkı iplikleri için pamuk ipliği, ama uzunlamasına bağlanan çözgü iplikleri için İrlanda keten ipliği kullandıklarını fark etti

Bunun nedenini sorduğunda, dokumacılar ona, dokumanın çözgüsü için yeterince ince ya da sağlam pamuk ipliği bükemediklerini söylediler

Böylece ipliği daha iyi bükebilmenin yollarını araştırmaya başlayan Arkwright, sonunda su gücüyle çalıştığı için su tezgâhı adı da verilen bir eğirme tezgâhı geliştirdi

Bu tezgâhı yöredeki bir saat yapımcısının yardımıyla gerçekleştirdi

Buluşunun patentini 1769'da aldı

İki çift silindiri olan eğirme tezgâhının üstteki silindirleri deriyle kaplıydı; alttakiler ise çeliktendi ve üzerlerinde pamuğu tutmak için yivler vardı

Ayrıca silindirlerin arasından geçen pamuğu bükmeye yarayan iğler vardı

Silindirlerden bir çifti öbüründen daha hızlı döndüğü için, eğrilen iplik ince ama dayanıklı oluyordu

Bundan iki yıl sonra buluşunu denemek amacıyla, İngiltere'nin Nottingham kentinde, ilk iplik eğirme atölyesini kuran Arkwright eğirme tezgâhını daha da geliştirdi ve Lancashire bölgesinin dünya pamuk ticaretinin merkezi durumuna gelmesine katkıda bulundu

Arkwright'ın kurduğu fabrikalar düzenli çalışıyor ve öbürlerine iyi örnek oluyordu; iplik bükme işini makine kullanarak kolaylaştırma girişimleri, işsizliğe yol açacağı düşünülerek ilkönce hiç benimsenmedi

Bu arada Arkwright'a karşı olanlar ellerinden gelen her şeyi yaptılar; üstelik fabrikalarından birini de yaktılar

İlk günlerde kansı bile, zamanını boşa harcadığını düşünerek Arkwright'in maketlerinden birini parçalamıştı

Daha sonraları, Arkwright büyük bir mucit olarak kabullenilmiş ve ancak o zaman çocukken olanak bulamadığı eğitimini gerçekleştirebilmiştir

06-24-2009	#1
Şengül Şirin	Arkwright, Sir Richard (1732-92) Arkwright, Sir Richard (1732-92) Sir Richard Arkwright, İngiltere'nin bölgesinde bir liman kasabası olan Preston'da doğdu On yaşındayken bir berberin yanma çırak olarak girdi Burada çalışırken, gün ışığında saç renginin solmasını önleyen, yeni bir saç boyama yöntemi buldu Ayrıca perukalar yaparak, bunları çevre kasaba ve köylere sattı Arkwright evlerinde çalışan pamuklu kumaş dokumacılarını izlerdi Dokumacıların tezgâhta enlemesine bağlanan atkı iplikleri için pamuk ipliği, ama uzunlamasına bağlanan çözgü iplikleri için İrlanda keten ipliği kullandıklarını fark etti Bunun nedenini sorduğunda, dokumacılar ona, dokumanın çözgüsü için yeterince ince ya da sağlam pamuk ipliği bükemediklerini söylediler Böylece ipliği daha iyi bükebilmenin yollarını araştırmaya başlayan Arkwright, sonunda su gücüyle çalıştığı için su tezgâhı adı da verilen bir eğirme tezgâhı geliştirdi Bu tezgâhı yöredeki bir saat yapımcısının yardımıyla gerçekleştirdi Buluşunun patentini 1769'da aldı İki çift silindiri olan eğirme tezgâhının üstteki silindirleri deriyle kaplıydı; alttakiler ise çeliktendi ve üzerlerinde pamuğu tutmak için yivler vardı Ayrıca silindirlerin arasından geçen pamuğu bükmeye yarayan iğler vardı Silindirlerden bir çifti öbüründen daha hızlı döndüğü için, eğrilen iplik ince ama dayanıklı oluyordu Bundan iki yıl sonra buluşunu denemek amacıyla, İngiltere'nin Nottingham kentinde, ilk iplik eğirme atölyesini kuran Arkwright eğirme tezgâhını daha da geliştirdi ve Lancashire bölgesinin dünya pamuk ticaretinin merkezi durumuna gelmesine katkıda bulundu Arkwright'ın kurduğu fabrikalar düzenli çalışıyor ve öbürlerine iyi örnek oluyordu; iplik bükme işini makine kullanarak kolaylaştırma girişimleri, işsizliğe yol açacağı düşünülerek ilkönce hiç benimsenmedi Bu arada Arkwright'a karşı olanlar ellerinden gelen her şeyi yaptılar; üstelik fabrikalarından birini de yaktılar İlk günlerde kansı bile, zamanını boşa harcadığını düşünerek Arkwright'in maketlerinden birini parçalamıştı Daha sonraları, Arkwright büyük bir mucit olarak kabullenilmiş ve ancak o zaman çocukken olanak bulamadığı eğitimini gerçekleştirebilmiştir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır