Antik-Bizans Dönemi Mimarisi Yüzey Araştırması

**Şengül Şirin** · 06-19-2009

Antik-Bizans Dönemi Mimarisi Yüzey Araştırması

Mersin-Silifke, Seyranlık Köyü Geç Antik-Bizans Dönemi Mimarisi Yüzey Araştırması 2002 Ayşe AYDIN

2002 yılı içinde Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü izni ile Başkanlığını yaptığımız, Mimar Güneş Dik ve Mustafa Çetgin'den oluşan ekiple Mersin ili Silifke ilçesine 30 km uzaklıktaki Dağlık Kilikia bölgesi içinde kalan Seyranlık Köyü'nde Geç Antik-Bizans Dönemi'ne ait yapıların belirlenmesine yönelik bir yüzey araştırması yapılmıştır

Kadastro görmemesi, tescilinin yapılmış olmaması nedeniyle Antik yerleşim, ne bölgenin turizmine yönelik tanıtım çalışmalarında, ne de bölgeyle ilgili mevcut bilimsel yayınlarda yer almamıştır

Geç Antik- Bizans Dönemi'ne tarihlendirilebilecek çok sayıda eve ait kemer ve kapı söveleri, ek yapı ve işlikleriyle bir çiftlik villasına ait olabilecek kalıntılar, sarnıçlar, lahitler ve bir kilise ile geniş bir alana yayılan Antik yerleşimde bu yıl öncelikle kilise üzerinde çalışılmıştır

Avlusu ile birlikte yerleşimin güneyinde yer alan, üzerinde yazıtı olmadığı için ismi bilinmeyen 11

30 m x 16

20 m ölçülerindeki kilise, üç nefli, bazilikal planlı olup, büyük kesme taştan yapılmıştır

Bema alanındaki kırık mermer parçaları, naos tabanına ait opus sectile döşemeye ait kare, altıgen, yedigen gibi geometrik şekillerde kesilmiş pembe ve sarı renkteki taşlar, ayrıca farklı renklerde cam tesserae çalışmanın küçük buluntularını oluşturmuştur

Seyranlık Kilisesi, malzeme kullanımı, planı, doğuda düz bir duvarla sınırlandırılmış bema ile kuzey ve güneyindeki yan odalarla, naostaki üçlü destek sistemine ait madalyon içinde haç ve köşelerde koç başlarına sahip sütun başlıklarıyla, opus sectile yer döşemesiyle hem Kilikia ve Isauria Bölgesi 5

yy

ikinci yarısı - 6

yy

arasında yapılan kiliselerinin, hem de komşu bölgelerde (özellikle Suriye bölgesi) Erken Hıristiyan Dönemi'nde yapılan kiliselerin özelliklerini yansıtır

İçindeki in situ vaftiz teknesiyle kuzey yan odanın vaftiz odası olarak kullanıldığı belirlenmiştir

Ancak bu odanın tonozundaki oldukça silik madalyon içinde erkek büstlerine yer verilen duvar resimleri, naosta sütunlara eklenen ayaklar Orta Bizans Dönemi'nde Kilise'nin bir değişiklik geçirdiği olasılığını akla getirir

Hellenistik Dönem'den beri bölgede süre gelen toprak feodalizminin Roma ve Bizans Dönemi'nde de korunduğunu gösterebilecek ögelere (kilisenin hemen yanında kuzeyinde anakayaya oyulmuş, içinde işlikler olan mekanlar, bunun hemen karşısında ve etrafında iç mekanı kemerlerle bölünmüş yan yana dizilmiş yapıları ile karşımıza çıkan kompleks burada bir çiftlik villasının varlığını akla getirir) sahip olan Seyranlık yerleşimi Dağlık Kilikia'daki bugüne kadar keşfedilmemiş hem ticari, hem dini önemi olan yerleşimlerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır

06-19-2009	#1
Şengül Şirin	Antik-Bizans Dönemi Mimarisi Yüzey Araştırması Antik-Bizans Dönemi Mimarisi Yüzey Araştırması Mersin-Silifke, Seyranlık Köyü Geç Antik-Bizans Dönemi Mimarisi Yüzey Araştırması 2002 Ayşe AYDIN 2002 yılı içinde Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü izni ile Başkanlığını yaptığımız, Mimar Güneş Dik ve Mustafa Çetgin'den oluşan ekiple Mersin ili Silifke ilçesine 30 km uzaklıktaki Dağlık Kilikia bölgesi içinde kalan Seyranlık Köyü'nde Geç Antik-Bizans Dönemi'ne ait yapıların belirlenmesine yönelik bir yüzey araştırması yapılmıştır Kadastro görmemesi, tescilinin yapılmış olmaması nedeniyle Antik yerleşim, ne bölgenin turizmine yönelik tanıtım çalışmalarında, ne de bölgeyle ilgili mevcut bilimsel yayınlarda yer almamıştır Geç Antik- Bizans Dönemi'ne tarihlendirilebilecek çok sayıda eve ait kemer ve kapı söveleri, ek yapı ve işlikleriyle bir çiftlik villasına ait olabilecek kalıntılar, sarnıçlar, lahitler ve bir kilise ile geniş bir alana yayılan Antik yerleşimde bu yıl öncelikle kilise üzerinde çalışılmıştır Avlusu ile birlikte yerleşimin güneyinde yer alan, üzerinde yazıtı olmadığı için ismi bilinmeyen 1130 m x 1620 m ölçülerindeki kilise, üç nefli, bazilikal planlı olup, büyük kesme taştan yapılmıştır Bema alanındaki kırık mermer parçaları, naos tabanına ait opus sectile döşemeye ait kare, altıgen, yedigen gibi geometrik şekillerde kesilmiş pembe ve sarı renkteki taşlar, ayrıca farklı renklerde cam tesserae çalışmanın küçük buluntularını oluşturmuştur Seyranlık Kilisesi, malzeme kullanımı, planı, doğuda düz bir duvarla sınırlandırılmış bema ile kuzey ve güneyindeki yan odalarla, naostaki üçlü destek sistemine ait madalyon içinde haç ve köşelerde koç başlarına sahip sütun başlıklarıyla, opus sectile yer döşemesiyle hem Kilikia ve Isauria Bölgesi 5 yy ikinci yarısı - 6 yy arasında yapılan kiliselerinin, hem de komşu bölgelerde (özellikle Suriye bölgesi) Erken Hıristiyan Dönemi'nde yapılan kiliselerin özelliklerini yansıtır İçindeki in situ vaftiz teknesiyle kuzey yan odanın vaftiz odası olarak kullanıldığı belirlenmiştir Ancak bu odanın tonozundaki oldukça silik madalyon içinde erkek büstlerine yer verilen duvar resimleri, naosta sütunlara eklenen ayaklar Orta Bizans Dönemi'nde Kilise'nin bir değişiklik geçirdiği olasılığını akla getirir Hellenistik Dönem'den beri bölgede süre gelen toprak feodalizminin Roma ve Bizans Dönemi'nde de korunduğunu gösterebilecek ögelere (kilisenin hemen yanında kuzeyinde anakayaya oyulmuş, içinde işlikler olan mekanlar, bunun hemen karşısında ve etrafında iç mekanı kemerlerle bölünmüş yan yana dizilmiş yapıları ile karşımıza çıkan kompleks burada bir çiftlik villasının varlığını akla getirir) sahip olan Seyranlık yerleşimi Dağlık Kilikia'daki bugüne kadar keşfedilmemiş hem ticari, hem dini önemi olan yerleşimlerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır