Wolfgang Amadeus Mozart

Wolfgang Amadeus Mozart (1756 - 1791) 27 Ocak 1756'da Avusturya'da Salzburg şehrinde doğdu Babası Leopold Mozart, Salzburg Başpiskoposluğu Saray Orkestrası'nda keman çalan, bir çok besteler ve keman için bir metod yazan bir müzisyendi





Wolfgang Amadeus Mozart Ünlü besteci


Wolfgang Amadeus Mozart (1756 - 1791) 27 Ocak 1756'da Avusturya'da Salzburg şehrinde doğdu Babası Leopold Mozart, Salzburg Başpiskoposluğu Saray Orkestrası'nda keman çalan, bir çok besteler ve keman için bir metod yazan bir müzikçiydi Oğlu Wolfgang üç yaşına geldiği zaman kendisinden beş yaş büyük olan kızkardeşi Maria Anna (Nannerl)'ın çaldığı klavsen parçalarını belleğine yerleştirip kendi kendine çalmaya başlayınca ondaki mucizevi özelliği farketti, hele bir gün minik Wolfgang'ın eline geçirdiği bir nota kağıdına daha kullanmayı bile beceremediği kocaman tüy kalemle konçerto çiziktirdiğini görünce, ona ciddi olarak klavsen dersleri vermeye başladı


Gerçekten de Wolfgang'ın iyi bir müzikçi olmak için doğuştan olağanüstü özellikleri vardı; kulağı bir kemanda bir notanın sekizde bir kadar akort düşüklüğünü farkedecek derecede hassastı ve çirkin seslere, gürültülere karşı tepkisi ise baygınlık geçirecek ölçüde şiddetlenebiliyordu


Zaman geçtikçe Mozart'ın müzik yanında aritmetik ve resime de yeteneği olduğu ortaya çıkıyordu Çevrede bu harika çocuğa karşı ilginin artması üzerine, babası bu erken doğan güneşten faydalanmak, çocuklarının sayesinde para ve şöhret sağlayabilmek için, oğlunu ve kızını yanına alarak Avrupa kentlerini dolaşmaya, konserler vermeye başladı Wolfgang klavsen, keman ve org çalmadaki ustalığıyla, her şeyden fazla doğaçtan çalışlarıyla dinleyicilerini hayrette bırakıyordu Müzik aletlerini çalmakta gösterdiği kolaylığa denk bir kolaylıkla beste de yapmaya başladı Beş yaşında menuet, yedi yaşında konçerto ve sekiz yaşında senfoni meydana getirdi


Yaşamının ilk oniki yılında babası ve kızkardeşi ile birlikte konserler vererek boydan boya dolaştığı Avrupa'da geçtikleri her kentte hayranlık ve ilgi topladı, saraylarda krallar ve kraliçeler önünde çaldı Soylular, her defasında yeni bir eserle ortaya çıkan harika çocuk Wolfgang'ı dinlemek için yarıştılar, çağın ünlü ressamları Mozart'ların portre ve resimlerini yaptılar


O günlerde Wolfgang'ı dinleyen ünlü düşünürler Voltaire ve Goethe, bu küçük çocuğun bir gün sanatının en büyük ustaları arasına katılacağından emin olduklarını söylediler

Ondört yaşında iken, ilk opera eseri "Lucia Silla" Milano'da çalındığı zaman Mozart kendini opera sahnelerine de, üstelik operanın vatanı İtalya'da, kabul ettirmiş bulunuyordu Papa tarafından kabul edilerek ona, o güne kadar sadece büyük ustalara layık görülen "Altın Mahmuz" nişanı ve şövalyelik beratı verildi


Mozart, bilinci salt şarkı ve müzikten oluştuğu için kendisini o günlerdeki bu ihtişamlı olayların cazibesine kaptırmadı; sadece besteleri ile uğraştı, bu uğraşını durmadan inatla, ısrarla yürüttü


Yirmibeş yaşına kadar rahat ve huzur görmeden o kentten bu kente dolaştı, han köşelerinde barındı, bazen yiyeceksiz kaldı, kar ve yağmur yağarken atlı yolcu arabalarında titreyip durdu Bu meşakkatli yolculuklar esasen sağlıksız ve zayıf olan bünyesini oldukça yıprattı

Mozart'ın Yaşamı

Ailesi ve ilk yılları

Mozart, Avusturya'nın orta-kuzey kesiminde yerleşim bölgesiAlp dağlarının eteğinde, Almanya sınırında, Viyana'nın 270 km batısında yeralan aynı adlı eyaletin merkezi olan Salzburg'un nüfusu 150,000'dir

Leopold Mozart ve Johann Georg Leopold Mozart, ünlü besteci ve müzisyen Wolfgang Amadeus Mozart'in babasıdır Kendisi de müzisyen olan Leopold Mozart, oğlundaki yeteneği çok erken yaşlarda fark etmiş ve onun gelişmesini ve müzik eğitimi almasını sağlamıştır

Anna Maria Pertl Mozart'ın oğlu olarak Anna Maria Walburga Mozart (25 Aralık 1720 - 3 Haziran 1778) Wolfgang Amadeus Mozart`ın ve Maria Anna Mozart`ın annesidir


Salzburg'da Getreidegasse 9'un ön odasında doğmuştur Burası Salzburg Başpiskoposunun Avusturya'nın orta-kuzey kesiminde yerleşim bölgesiAlp dağlarının eteğinde, Almanya sınırında, Viyana'nın 270 km batısında yeralan aynı adlı eyaletin merkezi olan Salzburg'un nüfusu 150,000'dir


başkentidir Günümüzde Başkent ülkelerin yönetim merkezlerinin olduğu şehirleri ifade eder Politika'da başkent (ya da başşehir), bir devletin yönetim merkezi olan şehiri ; devletin merkezini temsil eder


Avusturya'da bulunup, o dönemde Avusturya Cumhuriyeti ya da kısaca Avusturya, Orta Avrupa'da denize kıyısı olmayan, dokuz eyaletten oluşan bir federasyondur Batıda Liechtenstein ve İsviçre, güneyde İtalya ve Slovenya, doğuda Macaristan ve Slovakya, kuzeyde ise Almanya ve Çek Cumhuriyeti ile komşudur


Roma İmparatorluğu'nun bir parçasıdır Kardeşleri arasında doğumdan sonra yaşayan sadece kız kardeşi, lakabı Nannerl olan, Bugünkü İtalya’nın Latium bölgesinde, Tiber Irmağı’na bakan tepelerde kurulmuş birkaç köyden oluşan eski Roma, sonradan dünyanın en büyük imparatorluklarından birinin merkezi oldu Romalılar tarihte pek çok ülkenin dilini, edebiyatını, yasalarını, yönetim biçimini ve mimarlığını etkiledi


Maria Anna Mozart idi Mozart doğumundan bir gün sonra Image:Maria Anna Mozart (Lorenzoni)jpg|thumb|250px|Maria Anna Mozart


St Rupert Katedrali'nde baptiz oldu Baptiz olduktan sonra ismi; Latince Joannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart oldu Bu isimlerden ilk ikisi John Chrysostom, kilisenin rahiplerinden biriydi, ve bu isimleri günlük hayatında kullanmıyordu İsmindeki dördüncü kelime Theophilus "Tanrı'nın sevdiği" manasındaydı, Mozart'ın hayatı süresince de bir çok kez Amadeus (Latince), Gottlieb (Latin Dili ve Edebiyatı ile Yunan Dili ve Edebiyatı iç içe iki ana bilim dalıdır ve Klasik filoloji olarak bilinmektedir Latince'nin günümüzdeki önemi bilim dalı olmasıdır; bu nedenle batı dillerinin ve yazınlarının yanı sıra Eskiçağ ve Ortaçağ Tarihi, felsefe tarihi, epigrafi, tiyatro tarihi, Roma Hukuku gibi bir çok alanda, ayrıca Osmanlı arşivlerinde bulunan Latince yazılmış belgeler üzerinde bilimsel araştırma yapmak için gereklidir


Almanca), Amadé (Almanca kökleri Hiristiyanlık öncesi döneme dayanan, Almanca da Deutsch olarak adlandırılan gelişmiş bir dildir Hint-Avrupa dillerinin Cermence koluna bağlıdır ve dünyanin yaygın dillerinden birisidir Avrupa Birligi'nin resmi dillerinden biri ve en cok konusulanıdır Özellikle Almanya, Avusturya, Lihtenşıtayn, Lüksenburg, İsviçre'nin büyük bölümü, İtalya'nın güney Tyrol bölümü, Belçika'nın dogu kantonları, Polonya ve Romanya'nın bazı bölgeleri ve


Fransızca) tercüme edildi Mozart'ın babası Leopold oğlunun doğumunu yayımcı Fransızca Hint-Avrupa dillerinden, Fransa ve Fransız uygarlığının etkilediği toplumlar tarafından kullanılan dil


Johann Jakob Lotter'e "çocuğun ismi Joannes Chrysostomus, Wolfgang, Gottlieb'dir" diye haber verir Mozart en çok üçüncü ismini tercih etti, ve süslü "Amadeus" ismini takip eden yıllarda kullandı

Mozart'ın babası Leopold Mozart (d 1719 - ö 1719 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler


1787) Avrupa'nın başlıca müzik hocalarından biriydi İlgi çeken ''Versuch einer gründlichen Violinschule'' ders kitabı 1787 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler


1756'da; Mozart'ın doğduğu yıl yayımlandı (Türkçesi, Keman Çalmanın Temel Prensiplerinin Bilimsel İncelenmesi) Kendisi Salzburg Başpiskoposunun 1756 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler


orkestrasının şefiydi, ve oldukça başarılı bir enstrüman müziği bestekarıydı Leopold bestekarlığı oğlunun olağanüstü müzik becerilerini gördükten sonra bıraktı Bu ilk olarak Wolfgang 3 yaşındayken oldu, ve Leopold, Wolfgang'in başarılarından gurur duyararak, oğluna çok ağır bir şekilde müzik eğitimi verdi Bu eğitiminde, Değişik tipte sazlardan meydana gelen müzik aletleri topluluğu Bir orkestrada nefesli sazlar, yaylı sazlar,



keman ve Keman'ın ilk kez nerede yapıldığı kesin olarak bilinmemekle birlikte, ortaçağda İngiltere'de Fiddle, Almanya'da Fiedel İtalya'da Lira da Braci, Fransa'da Viel adlarıyla kullanılan yaylı çalgılar Keman'ın atası sayılır Lavignac, Keman'ın Türklerin Kemençe'i guz (Oğuz Kemençesinden)alındığını yazar Bazı kaynaklarda ise Arapların Rebab'ından geliştirildiği öne sürülmüştür


organ gibi enstrümanları öğretti Leopold sadece ilk yıllarında bu eğitimi verdi Lopold'un Nannerl'in müzik kitabında, Wolfgang'in bir çok besteyi 4 yaşında öğrendiğini ve ilk bestesini, küçük bir Adante (K 1a) ve Allegro (K 1b)'yi 1761'de henüz beş yaşındayken yazdığını söylemektedir

Gezi yılları

İlk yıllarında, Mozart bir çok Avrupa gezisine çıktı Bunlardan ilki 1761 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler


1762 yılında, 1762 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler

Münih'in Münih ( Almanca: München), Almanya'nın üçüncü büyük şehri, Bavyera eyaletinin en büyük şehri ve başkentidir Berlin ve Hamburg dan sonra Almanya nın en büyük üçüncü şehridir


Bavarya'sında Elector meydanında, aynı yıl da Prag ve Prag (Çekçe Praha) Çek Cumhuriyeti'nin başkenti ve en büyük şehridir Çek Cumhuriyeti ve Slovakya birleşikken de başkentti Orta Bohemia'da Vltava Nehri'nin üzerinde yer alır ve 12 milyon nüfusu vardır İş dünyası istatistiklerine göre bu sayıya ek olarak 300000 kişi de, resmi kayıt olmadan Prag'ta yaşamaktadır Prag, geniş bir kitle tarafından, dünyanın en güzel şehirlerinden biri olarak gösterilir


Viyana'da imparatorluk meydanında gösteri yapmıştır Uzun bir konser turu, 3 buçuk yıl sürer, ve Wolfgang'i babası ile beraber Münih, Viyana Avusturya'nın başkenti ve ülkeyi meydana getiren dokuz federal eyaletten biri Avusturya’nın kuzeydoğusunda, Tuna Nehri kıyısında yer alır Nüfûsu bir buçuk milyon (metropoliten alanınki ise iki milyon) civarındadır Yüzölçümü 415 km2, metropoliten alanınki ise 3862 km2dir Viyana’da tipik bir kara iklimi hüküm sürer Ortalama sıcaklık ocakta 0°C, temmuzda ise 20°C’dir


Mannheim, Almanya'nın Baden-Württemberg eyaletinin bir şehridirTürk nüfusunun yoğun olduğu bir kenttir ve sanayi bakımından gelişmiştirHeidelberg'in batısında yer alır


Paris, Paris Fransa'nın başkenti ve Île-de-France bölgesinin merkezidir ve Seine nehri'nin üzerine kurulmuştur Tüm dünyada anıtları, sanatsal ve kültürel yaşamı ile tanınmış olan Paris aynı zamanda dünya tarihinde önemli bir şehir olmakla birlikte, başlıca ekonomik ve politik merkezler arasında yeralmakta ve uluslarası taşımacılığın geçiş noktalarından birini oluşturmaktadır Moda ve lüksün dünya başkentidir ve "Işık Şehir" (Ville de Lumière) diye de anılmaktadır


Londra (burada ünlü İtalyan çellocu İngiltere'nin başkenti Büyük Britanya Adasının güneydoğusunda, Kuzey Denizine dökülen Thames Nehrinin ağzından 64 km içeride ve ırmağın iki yakasında yer alır Banliyölerle birlikte yüzölçümü 1579 km2 olup, nüfûsu da 75 milyon civârındadır


Giovanni Battista Cirri ile çalmıştır), Lahey, tekrar Paris, Zürih, Zürih (Almanca: Zürich, İsviçre Almancası: Züri) İsviçre'nin en büyük kenti, ve ayrıca Zürih kantonu en çok nüfusu olan kantondur (Nüfus: 366,809 (2005); Alanı: 9188 km2) Zürih İsviçre’nin ticaret başkenti ve kozmopolit iki şehrinden biridir (Diğeri Cenevre) FIFA merkezi Zürih’te bulunur Zürih adının kökeni Kelt kelimesi Turus’tan gelmektedir 2 yüzyıldaki Roma işgalinde şehir Turicum diye adlandırılmıştır Günümüz İsviçre Almancası’nda Züri tsüri diye telaffuz edilir


Donaueschingen ve Münih'de konserler vermiştir Bu gezisi sırasında, Mozart bir çok ünlü müzisyenle tanışır ve kendisi de bu müzisyenlerin eserlerine aşina olur En önemli esin kaynaklarından biri Johann Christian Bach'dır, O'nunla da 1764-1764 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler


1765 yıllarında Londra'da arkadaş olmuşlardır Bach'ın eserleri bir çok kez Mozart'ın esinlendiği eserler olarak gösterilmiştir Tekrar Viyana'ya 1767'de giderler ve burada 1768 yılının Kasım ayına kadar kalırlar Bu gezi sırasında Mozart çiçek hastası olur, ve iyileşmesi babası Leopold tarafından Tanrı'nın oğlu için sevgisini temsil etmektedir


Salzburg'da geçen bir yıl sonunda; üç kez İtalya'ya yolculuğa çıkmıştır 17691771 Mart'ına kadar, 1771'in Ağustos'undan Kasım ayına kadar, ve 17721773 Mart'ına kadar Mozart bu dönemde üç opera besteler: "Mitridate Rè di Ponto" (1770), "Ascanio in Alba" (1771), ve "Lucio Silla" (1772) Üç opera da Milan'da oynanmıştır Bu gezilerin ilkinde, Mozart Venedikte Andrea Luchesi ile ve GB Martini ile Bologna'da buluşur, ve Accademia Filarmonica'nın bir üyesi olarak kabul edilir İtalya'daki yolculuğunun şu an efsanevi olan bir hikayesi de, Gregorio Allegri'nin Miserere'sini Sistine Chapel'de duyar ve tamamını hafızasından yazar, yalnız bunu yaparken parçadaki küçük hataları düzeltir, ve böylece Vatikan malının ilk illegal kopyasını üretir


23 Eylül 1777'de annesi ile beraber Mozart; Münih, Mannheim ve Paris'i kapsayan bir Avrupa turuna gider Mannheim'da, o dönemin en iyisi Mannheim orkestrası ile çalar Aloysia Weber'e aşık olur, ancak O da daha sonra Wolfgang'den ayrılır 4 yıl sonra da; Aloysia'nın kız kardeşi Constanze ile evlenir Paris'e başarısız ziyareti sırasında da; annesi 1778 yılında ölür

Viyana'da Mozart

1780 yılında, Mozart'ın ilk büyük operası Idomeneo Münih'de oynanır Ertesi yıl, Viyana'yı patronu, Prens Başpiskopos Colloredo ile ziyaret eder Salzburg'a geri döndüklerinde, opera şefi olan Mozart, isyanını arttırır ve başpiskopos'un müzik işleriyle ilgilenmek istemez Bu düşüncelerini söylemesiyle de başpiskopos desteğini çeker Mozart'ın açıklamasına göre, atılması; -resmen- "kıçına bir tekme yiyerek" olmuştur Mozart bundan sonra, aristokrasinin ilgisiyle özgür olarak Viyana'da müziğini geliştirmek için yerleşir


Bu bir nebzede Türk tarihi için önem taşır Türklerin Avrupa'da moda olduğu o yıllarda, Mehter marşı'ndaki ritimden esinlenen Mozart, 11 numaralı la majör piyano sanatı'nın (K 311) 3'üncü bölümünde "Ronda alla Turca" ( Türk Marşı)'nı besteler Bu beste halen, Türkiye Cumhuriyeti'nin tüm özel davetlerinin yanı sıra, ülke tanıtımında kullanılmaktadır ve belki de Türklere yazılmış Dünya'da en fazla tanınmış bestedir


4 Ağustos 1782'de, babasının isteğiyle Constanze Weber (d 1763 - ö 1842) (ismi ayrıca Costanze diye de yazılır) ile evlenir Constanze'nin babası Fridolin Weber, Carl Maris von Weber'in Franz Anton Weber'den üvey kardeşidir 6 çocukları olmasına rağmen, sadece 2 tanesi çocukluktan sonra yaşar: Carl Thomas Mozart (d 1784 - ö 1858) ve Franz Xaver Wolfgang Mozart (d 1791 - ö 1844) (daha sonra küçük bir bestekar olmuştur) İki çocuğu da evlenmemiş ve ya da yetişkin olabilmiş çocuğu olmamıştır Carl'ın Constanza isminde bir kızı olur, o da 1833'de çocukken ölür


1782 yılı Mozart'ın kariyeri için hayırlı bir yıldır: operası "Die Entführung aus dem Serail" ( Saraydan Kız Kaçırma) müthiş bir başarıya ulaşır Bu operasında bahsedilen saray, Topkapı Sarayı'dır ve opera Türkiye'de geçmektedir Selim Paşa'nın ve harem ağası Osman'ın tutsağı olan Konstanze ve hizmetçisini, Constanze'nin nişanlısı Belmonto kaçırmaya çalışır En sonunda da Selim Paşa razı olur Ardından konserlere çıkan Mozart, kendi piyano konçertolarının yönetmenliğinin yanı sıra, solo olarak da enstrümanlar çalar


1782 ve 1783 yılları arasında, Mozart JS Bach ve GF Handel'in eserlerine sahip olan Baron Gottfried van Swieten sayesinde aşina olur Mozart'ın bu eserleri çalışması üzerine, Barok tarzında yeni bir müzik tarzı ve dili yaratmasını sağlar Die Zauberflöte ( Sihirli Flüt) bu örneklerden biridir ve finali de 41 Senfoni'dir


1783 yılında, Wolfgang ve Constanze; babası Leopold'u Salzburg'da ziyaret ederler ancak babası Constanze'yi iyi karşılamaz Ancak bu ilham, Mozart'ın duasal eserlerinden biri, Große Messe (Do Minör yığını) henüz bitmemiş olsa da Salzburg'da gösterime girer ve hala en tanınmış eserlerindendir Wolfgang eşi Constanze'nin Leopold'ün sevgisini almak için başrolde solo şarkı söylemesini sağlar


Viyana'daki ilk yıllarında, Mozart Beethoven'ın da hocası olan 100'ün üzerinde senfoni bestelemiş Franz Joseph Haydn ile tanışır ve arkadaş olurlar Haydn ne zaman Viyana'yı ziyaret etse beraber yaylı kuartet çalarlar Mozart'ın Haydn'a çaldığı 6 kuartet (K 387, K 421, K 428, K 458, K 464, and K 465) 1782 ile 1785 yılları arasında yazılmıştır Bunlar Haydn'ın Opus 33 setine karşı bir yanıttır Haydn'a yazdığı bir mektupta Mozart şu sözleri yazar:


:"Çocuklarını büyük bir dünyaya göndermeye karar veren bir baba, düşünmüştü ki onlara o dönemde meşhur bir insanın koruması ve öncülük etmesi gerektiğini, ve ortaya çıkan şuydu ki en iyi dostu olmuştu Ben de aynı yolla, size 6 çocuğumu gönderiyorum Lütfen onları nezaketle bir baba, bir yol gösterici ve bir arkadaş olarak alınız! Ancak, size yalvarıyorum; lütfen babalarının gözlerinden kaçan hatalar için anlayış gösteriniz, ve bunlara rağmen, cömert dostluğunuzu buna oldukça saygı duyan kişiye"


Haydn bunun üzerine Mozart'a büyük bir hayranlık duydu, ve Mozart'ın son 3 serisini dinledikten sonra babası Leopold'a "Tanrı üzerine ve dürüst insanlığım üzerine size derim ki, çocuğunuz yüzyüze veyahutta ismiyle tanıdığım en büyük bestekardır: Zevki var, ve, daha önemlisi, bestekarlığın en derin bilgisine sahip"


1782 ila 1785 yılları arasında, Mozart piyano konçertolarında solo olarak çıktı bir seri konserler verir, ve en güzel çalışmaları olarak kabul edilir Bu konserler finansal olarak da başarılı olmuştur 1785'den sonra ise, Mozart daha az sahneye çıkar ve sadece bir kaç konçerto yazar Maynard Solomon bunu Mozart'ın elindeki yaralardan dolayı olduğunu söylemektedir, başka bir bakış açısı da halkın artık aynı ilgiyi göstermemesidir


Mozart 18'inci yüzyıldaki Avrupa'daki Aydınlanma Dönemi'nden de esinlenir, ve 1784 yılında Mason olur Locası spesifik olarak deist yerine katoliktir, ve babası 1787'de ölmden önce de babasını kendi inanışına çekmeye çalışır Die Zauberflöte (Sihirli flüt), sondan ikinci operası, da masonik alegoriler içermektedir Mozart ayrıca Haydn ile aynı mason locasındadır


Mozart'ın hayatı nadiren finansal zorluklarla dolu geçmiştir Ancak, bu yaşadığı zorluklar bir çok kez abartılmış ve romantikleştirilmiştir Ancak, arkadaşlarından bir çok kez borç almıştır, ve bir çok borcu ödenmemiş şekilde ölmüştür 1784 ile 1787 arasında bugün de ziyaret edilen Domgasse 5'de St Stephen Katedrali arkasında, yedi odalı bir apartmanda yaşamıştır Burada 1786'da "La nozze di Figaro" ( Figaro'nun Düğünü")'nü bestelemiştir

Mozart ve Prag

Mozart'ın Prag ve halkıyla özel bir ilişkisi vardır Buradaki seyircisi, Figaro'yu Viyana'dakilerden daha fazla kutlamıştır "Meine Prager verstehen mich" (Praglılarım beni anlıyor) sözü de Bohemya'da oldukça ünlü olmuştur Bir çok turist, Prag'daki izlerini takip eder ve Mozart Müzesi, yaşadığı Bertramka Villası'nda oda orkestralarını dinlerler Hayatının geri kalanında, Prag Mozart'a finansal olarak komisyonlarca destek sağlamıştır Don Giovanni 29 Ekim 1787'de Estates Tiyatro'sunda gösterime girmiştir Mozart son operası La Celemenza di Tito ( Tito'nun merhameti) 6 Eylül 1791'de, yine bu şehirde Leopold II'nın Bohemya Krallığı taş giyme göreninde gerçekleşmiştir Mozart bu görevi; Antonio Salieri'nin açıkca reddetmesi üzerine yapmıştırSon hastalığı ve ölümü


Mozart'ın son hastalığı ve ölümü incelenmesi oldukça zor bir konudur Romantik efsaneler ve birbiriyle uyuşmayan teoriler mevcuttur Bir çok araştırmacı, Mozart'ın hastalığının yükselme durumunda anlaşamaz - özellikle hangi noktada Mozart hastalığı hakkında haberdardı ve bu eserlerini etkiledi Romantik bakış açısı, hastalığının giderek kötüye gittiğine ve bunun da eserlerine paralel bir şekilde yansıdığını savunur Bunun karşısında ise, günümüzdeki bazı araştırmacılar da; durumunun iyi olduğunu ve ölümünün ailesi ve arkadaşlarına ani bir şok etkisi yarattığıydı Mozart'ın son sözleri: "Ölümün tadı dudaklarımda Bu dünyadan olmayan bir şey hissediyorum" dur Hastalığının asıl sebebi de bir varsayımdır Ölüm kayıtları "hitziges Frieselfieber" (mühim darı tanesi ateşi) der, ve bu sebebi modern tıpta açıklayıcı bir tanım değildir Bir çok teori önerilmiştir, bunların arasında, trişinoz, cıva zehirlenmesi, ve ateşli romatizma da vardır Hastaların kanatılması o dönemde genelde uygulanan bir anlayıştı, bu da sebepler arasında gösterilir


Mozart; 5 Kasım 1791 tarihinde gece 1 sularında Viyana'da ölür Hastalığının yükselmesi ile, son çalışması olan Requiem'e bir kaç gün önce başlamıştır Popüler efsaneye göre, Mozart kendi ölümünü düşünerek bu besteyi yapmıştır, ve bu dünyadan sonrasından bir haberci bunu madii olarak desteklemiştir Belgeselerdeki bulgular, bu anonim desteğin Schloss Stuppach Kontu Franz Walsegg tarafından geldiğini ispatlamıştır Eserin büyük bir çoğunluğu da, Mozart'ın sağlığı yerindeyken yazılmıştır Genç bir bestekar, ve Mozart'ın öğrencisi Franz Xaver Süssmayr; Constanze tarafından Requiem'i bitirmesi için görevlendirir İlk görevlendirilen Süssmayr değildir, Constanze öncelikle Joseph Eybler'e başvurur, ancak Eybler beceremez ve görevi reddeder


İsmi yazılmayan bir mezar taşıyla öldüğü için, genelde Mozart'ın parasız ve unutulmuş olarak öldüğü söylenir Ancak, Viyana'da eskisi kadar yüksek yaşam standartlarında yaşamasa da, komisyonlardan iyi bir gelir elde ediyordu Yılda yaklaşık olarak 10,000 florin kazanıyordu, bu da 2006'ya göre 42,000 Dolar (ya da 63,000 YTL) etmektedir Söz konusu miktar O'nu 18'inci yüzyılda Dünya'da en fazla para kazanan %5'in içerisine sokar Ancak, servetini kontrol edemiyordu Annesi hakkında "Wolfgang ne zaman yeni bir şeyler kazanırsa, kendisini ve malını etrafına veriyordu" demiştir Oldukça masraflı yaşamı da, o'nu bir çok kez kredi almaya yöneltmiştir Bir çok yalvarış mektupları hala günümüzde vardır, ama fakirliğine değin harcamalarına olduğu kadar fazla bir delil yoktur Toplu bir mezarda değil, 1785 Avusturya kanunlarına göre halka ait bir mezara gömülmüştür


St Marx mezarlığındaki orjinal mezarı kaybolsa da; anıtsal mezartaşları buraya ve Zentralfriedhof'a yerleştirilmiştir 2005'de Avusturya'nın Inssbruk Üniversitesi ve Rockville, Maryland'deki DNA labaratorlularında; Avusturya Müzesi'ndeki Mozart'ın kafatasının o'na ait olup olmadığı araştırılmış ve bu ananesinin ve yeğeninin DNA'leriyle karşılaştırılmıştır Test sonuçları yetersiz kalmıştır, ve DNA örneklerinin birbiriyle bir alakasını bulamamışardır


1809'da Constanze Danimarkalı diplomat Georg Nikolaus von Nissen (d 1761 – ö 1826) ile evlenir Yeni eşi de Mozart'ın büyük bir hayranıdır ve Mozart üzerine bir biyografi yazar Ömrü süresince bunu bitiremese de, öldükten sonra, Constanze bitirmiş ve yayınlamıştır


Dünya tarihinin belki de gelmiş geçmiş en büyük müzik dehasının sadece 35 yıllık bir ömür yaşaması ve bu ömüre 626 ölümsüz eser bırakması, kendisi belki de müzik dünyasının en büyük kazançlarından biri olsa da; kısa ömrü de müzik dünyasının en büyük kayıbıdır

Eserleri, müzik tarzı, ve yenilikleri

Tarzı

Mozart'ın müziği, Haydn'ın ki gibi, klasik müziğin ilk örneklerindendir Çalışmaları, o dönemin tarzını değiştirmiş ve barok tarzı ile de karışımını sağlamıştır Mozart'ın kendine ait tarzı klasik müziğin tamamının gelişimine paraleldir Çok yönlü bir bestekardı ve hemen hemen her türde müzik yazdı Bunların arasında senfoni, opera, solo konçerto, oda orkestrası, yaylı kuartet ve yaylı kintet, ve piyano sonataları da vardı Bu türlerin hiçbiri yeni değildi, ama piyano konçertosu Mozart'ın tek başına geliştirdiği ve popüler ettiği bir türdü Ayrıca önemli sayıda dini müzik de yayımladı, bunların arasında ayin müzikleri de vardı, ve bir çok dans müziği de besteledi; divertimenti, serenadlar ve diğer hafif eğlencele türlerini


Mozart ilk yıllarından beri müthiş bir kulağa sahipti Duyduğu her müziği hafızasına bir daha çıkmayacak üzere yazabiliyordu Gezilerinin de oldukça fazla olmasından dolayı, nadir bir tecrübe koleksiyonu edindi Londra'da bir çocuk olarak JC: Bach ile karşılaştı ve müziğini dinledi Paris, Mannheim, ve Vİyana'da da buradaki bestekarlarla karşılaştı Muhteşem Mannheim orkestrasıyla beraber çalıştı İtalyan açılışlarını ve opera buffalarıyla karşılaştı Bunların hepsi, gelişiminde önemli bir rol oynadı Londra'da ve İtalya'da galant tarzı o dönemde oldukça popülerdi Basit, hafif müzik, sesin

yavaşlamasına bir tutku, vurgulara önem veren, hakim, ve ana notanın üstündeki dördüncü ve altındaki notayı çıkartarak, simetrik cümlelerle, ve açık bir mimari sundu Bu tarzın etrafında gelişen klasik müzik, Barok'un komplike tarzına bir tepkiydi Mozart'ın ilk çalışmaları, İtalyan açılışlarıydı 3 hareketbirbiriyle buluşurdu Diğerleri JC Bach'ın eserlerine oldukça benzerdi, ve başkaları da Viyana'daki eserlerin değişik bir şekilde vurgulanmasıydı Mozart'ın en tanınan özelliklerinden biri de; belli bir düzenin uyuymuydu; ve sesin yavaşlamasına ana nota etrafında yöneliyordu Ama Mozart, bunu değiştirerek, uyumu ses yavaşlamasının daha güçlü yarıya geçmesini sağlamıştı Mozart'ın Phrygian anlayışı da bunu gösterir


Mozart olgunlaştıkça, Barok müziğinden birtakım yeni özellikler daha adapte etmiştir Örnek olarak; 29 Senfoni'nin La Majör (K 201) 'ünde kontrpuana ait iki veya daha çok sayıda melodinin bir arada çalınmasından meydana gelmiş tema kullanıyordu ilk hareketinde, ve düzensiz ifade uzunluklarını denemiştir 1773'deki bazı kuartetleri fugal finalleri vardır, ve büyük ihtimal Haydn'dan esinlenmiştir O da bunu opus 20 setinde kullanmıştır Fırtına ve stresin Alman literatüründeki etkisi, Romantizme doğru

yönelirken; müzikde de bestekarları da etkilemiştir Mozart'ın çalışma hayatında odağı enstrümental müzikten operalar gitmiş gelmiştir Avrupa'da o anda bulunan iki tarzda da operalar yazmıştır Figaro'nun Düğünü, Don Giovanni, ya da Cosi fan tutte (Bütün kadınlar böyle yapar) opera buffa tarzında iken; Idomeneo, Singspiel ve Sihirli Flüt de opera seria tarzındadır Daha sonraki operalarında da, enstrümanların, orkestranın, ton renginin psikolojik ve duygusal hisleri ve dramatik geçişleri ifade edebilmek için yeni yöntemler geliştirmiştir Senfonilerinde çözülemeyecek seviyede komplike bir şekilde orkestrasını kullanması, orkestranın psikolojik etkilerini geliştirmiş ve daha sonra da opera olmayan eserlerinde de görülmüştür

Etkisi

Mozart'ın jenerasyonlar boyunca, tüm müzik türlerinin bestekarlar üzerindeki etkisi oldukça büyüktür Lakin, Mozart'dan sonraki tüm önemli bestekarlar Mozart'ın büyüklüğünden bahsetmiştir Rossini hakkında "O bir dahi kadar bilgili, ve bilgi kadar dahi olan tek müzisyendi" demiştir Ludwig van Beethoven'in Mozart hayranlığı da açıktır Beethoven Mozart'ı bir çok kez kendisine örnek olarak almıştır Örnek olarak; Beethoven'in Sol majör 4 Piyano Konçertosu Mozart'ın Do Majör Piyano Konçerto'suna (K503) bir göstergedir Beethoven'in apartmanında öğrencilerinden birine, Mozart'ın Do majör kuartet'ini (K464) gösterip "Ah, ne eser Bu Mozart'ın "işte benim yapabileceğim bu, dinleyebilecek kulakların olsaydı!" demesidir" demiştir Beethoven'in daha bir çok

eseri Mozart'ın eserlerine benzemekte ve çağrıştırmaktadır Bunlara Beethoven'in Do minör 3 Piyano Konçertosu ile Mozart'ın Do mnör 24 Piyano Konçerto'su da dahildir İkisi de Haydn öğrencisi olup, buluştuğuna inanılır ve Mozart da Beethoven hakkında "Dünya'ya hakkında bahsedilecek bir şey bırakacak" dediği söylenmektedir TchaikovskyMozartiana'yı Mozart'ı övmek için yazmıştır Max Reger'in 1914'de yazdığı Mozart Tema'sı da en tanınmış eserlerinden biridir

Buna ek olarak Mozart; Frédéric Chopin, Franz Schubert, Peter Ilich Tchaikovsky, Robert Schumann, ve bir çok bestekar tarafından en iyi olarak gösterilmiştir

Mozart popüler müzik için de bir ilham kaynağı olarak kalmıştır Jazz'dan, Rock'a, hatta Heavy Metal'e kadar Jazz piyanisti Chick Corea, Mozart'ın piyano konçertolarını çalarken kendisini konçertolar yazmaya esinlenmiştir

Köchel Dizini


Mozart öldükten sonra, bir çok defa eserlerinin dizilimini için bir çok defa uğraşılmıştır Ancak, bunu 12 yıllık bir uğraşı sonunda; 1862'de Ludwig von Köchel başarır Mozart'ın halen eserleri Köchel'in katalog numaralarına göre sıralandırılmıştır Bu sebeple; örnek olarak La majör 23 Piyano Konçertosu demek yerine, basitçe "K 488" ya da "KV 488" diye yazılır Buradaki KV'nin açılımı Köchel Verzeichnis ( Köchel Dizini)'dir Bu katalog 6 kez revizyona gitmiş, Mozart'ın eserleri de K1 den K626'ya kadar numaralandırılmıştır


Söylenceler ve uyuşmazlıklar

Mozart bestekarlar arasında doğal olmayan bir efsane yumağıyla karşılaştı Bir bakıma çünkü ilk biyografisini yazanlar O'nu şahsen tanıyorlardı Bir ürün sunabilmek için hayali öğeler eklemek zorunda kalıyorlardı Bu söylenceler, Mozart öldükten sonra başladı, ama pek azı belli kanıtlar etrafındaydı Bunlardan biri de Mozart'ın Requiem'ini kendi ölümünü düşünerek yazması üzerineydi Hayali sözleri, gerçek olaylardan ayırmak Mozart araştırmacılarının devam eden bir görevi haline gelmiştir, lakin efsaneleri gerçek olaylardan ayırmak gerekir Dramatistler ve senaristler, araştırmacıların sorumluluklarından özgür olarak; bu efsaeneleri oldukça iyi birer öğe olarak kullandılar


Oldukça popüler olan bir nokta da; Mozart ve Antonio Salieri arasındaki rekabetdi Bazı versiyonlarda, Salieri'nin verdiği bir zehir sayesinde ölen Mozart; Aleksandr Puskin'in Mozart ve Salieri isimli oyununa, Nicolai Rimsky-Korsakov'un Mozart ve Salieri isimli operasına, ve Peter Shaffer'in Amadeus isimli oyununa konu olmuştur Amadeus ayrıca bir film olarak da çekilmiştir Shaffer'in oyunundaki Mozart görüntüsü oldukça tepki almıştır, ve bir çok kişi haksız bir şekilde Mozart'ın kişliliğinin abartıldığını hissetmiştir ama elbette Mozart'ın deli dolu bir kişiliği olduğu doğrudur Örnek olarak; Mozart kanonlarını "Leck mich im Arsch" (Kıçımı yala) ve "Leck mich im Arsch recht fein schön sauber" (Kıçımı iyi ve temizce yala) parti müziği olarak dostlarına bestelemiştir Bu eserlerinin Köchel numaraları 231 ve 233'dür


Başka bir tartışma konusu da; Mozart'ın çocukluktan ölümüne kadar insan üstü dehasıdır Bazıları ilk eserlerini basit ve unutulabilir bulurken, diğerleri Mozart'ın 5 yaşında yazdığı esere bile hayranlık duyarlar Her halukarda, ilk bestelerinin bir bölümü hala oldukça popülerdir K 165 örnek olarak, Mozart tarafından 17 yaşındayken bestelenmiştir ve en tanınan eserlerden biridir Başka bir söyleyiş de, henüz 5 ya da 6 yaşındayken, gözleri kapalı olarak ellerini çapraz bir şekilde tutup piyanoyu çalabildiğidir


Benjamin Simkin, Mozart üzerine yazdığı bir kitapta Mozart'ın Tourette sendromu

Amadeus (1984)

Milos Forman'ın 1984 yılında yönettiği Amadeus, Peter Shaffer'in oyunu üzerinedir 8 Oskar kazanan bu film, bu yılın da en popüler filmlerinden biri olmuştur Film Mozart'ın eserlerini halkın tanıması için oldukça faydalı olmuştur, ancak tarihsel eşitsizlikler yüzünden eleştirilmiştir Özellikle Antonio Salieri'nin Mozart ile olan rekabeti üzerine pek az tarihsel kanıt vardır Aksine, büyük bir ihtimalle Mozart ve Salieri birbirlerine arkadaş ve ortak gözüyle bakmaktadırlar Salieri'nin halk kütüphanesinden; Mozart'a partisyonlar verdiğinin belgelerle kanıtları vardır Bunun yanı sıra, bir çok kez Mozart'ın eserlerini sahnede sunmuştur Bunun da üstüne, Mozart'ın oğlu Franz Xaver'in müzik öğretmeni olmuştur


Eserlerini hiç bir zaman göstermemesi, filmde fazla dramatize edilmiştir Ayrıca, Mozart'ın eserleri incelendiğinde, bir çok revizyonlar yaptığı da gözükmektedir Mozart oldukça ağır çalışırdı, ve kendi izniyle üstün bilgisini ve becerilerini Avrupa'nın müzik geleneklerine göre geliştirmişti Schaffer ve Forman Amadeus'un hiç bir zaman Mozart'ın gerçek biyografisi olarak sunmak istemediklerini anlamış, filmin DVDİncil'deki Habil ile Kabil hikayesinden esinlendiğini anlatmıştır - bir kardeş Tanrı tarafından sevilir, diğeri hor görülür

Kaynakça

Vikipedi
Braunbehrens, Volkmar: Mozart in Vienna: 1781-1791, Timothy Bell Trans, HarperPerennial, 1986 ISBN 0-06-0997405-2 {{Please check ISBN|0-06-0997405-2 (too long)}}
Deutsch, Otto Erich: Mozart: A Documentary Biography, Eric Blom et al Trans, Stanford University Press, 1965

__________________