Cevap : Katı Atık Yönetimi

4 DEPOLAMA ALANLARININ DİZAYN METODLARI

Sızıntı sularının doğal ortamda seyrelmesine ve kalıcı kirliliğe sahip olmasına göre iki farklı dizayn metodu kullanılır

41 Doğal seyrelme tipi çöp depolama alanlarının dizaynı

Sızıntı suyunun çöp depolama alanının altına sızmasına, yeraltı suyu ile çöp depolama alanı arasındaki doymamış bölgede seyreleceği beklentisi ile bu metot kullanılır

Bu tip depolama yerleri yalnızca tehlikesiz (zararsız) atıkların uzaklaştırılmasında kullanılır

Bu tip çöp depolama alanlarının az da olsa yeraltı suyunu kirlettiği gözlenmiştir

1 Hendek metodu

Bu metodda arazide bir hendek kazılır ve atıklar içine yerleştirilir Örtü malzemesi kazılan hendekten sağlanır

Yeraltı suyunun derinde olduğu arazinin düz, kazılabilirliğin kolay olduğu yerlerde bu metot tercih edilir

Bu yöntemde; 30-150 m uzunluk, 2 m derinlik, 5-75 m genişlikte hendek kazılır

2 Alan metodu

Atıklar oluşturulan alanın yüzeyine yayılır ve sıkıştırılır Daha sonra üzeri örtü malzemesi ile örtülerek sıkıştırılır

Bu metodda kazı ihtiyacı çok azdır Çünkü atıklar düz bir yüzeye yerleştirilir Genelde bu metot yeraltı suyunun yüzeye yakın olduğu yerlerde tercih edilir
Örtü malzemesi kazı olmadığından, sahaya dışarıdan getirilir

3 Rampa metodu

Bu metot hendek ve alan metotlarının oldukça standart bir modifikasyonudur
Atıklar bir eğim üzerine yayılır ve sıkıştırılır daha sonra üzeri toprakla örtülür Örtü malzemesi atık dökülen yerin hemen önünden sağlanır Örtü malzemesi için kazılan çukur bir sonraki atıkları dökmek için kullanılır

Bu metot yeraltı suyunun yüzeye yakın olduğu yerlerde ve yeterli örtü malzemesi olduğu zaman tercih edilir Uygun eğimli araziler ve örtü malzemesi bulunduğu zaman oldukça ekonomik bir metottur

42 Kalıcı kirliliğe sahip çöp depolama alanlarının dizaynı
Bu metodun dizaynında en önemli faktör sızıntı suyunun yeraltısuyuna karışmasını önlemektir

Bu nedenle bu tip depolama alanlarının tabanı, kil veya geomembran yada her ikisinde birden kullanılarak geçirimsiz hale getirilir ve sızıntı suyu toplama sistemi yerleştirilir

KATI ATIK DEPOLAMA TEKNİĞİ PROJE AŞAMALARI
I ATIK ENVANTERİ

* Depolanacak çöplerin özellikleri
* Evsel
* Endüstriyel
* Nüfus
* Atık miktarının belirlenmesi
* İstatistik yöntemler
* Bertaraf yöntemleri
* Yakma
* Kompostlaştırma
* Depolama

II ALTERNATİF DEPOLAMA YERLERİNİN SEÇİMİ
Depolama yeri ilk araştırmaları

Kriterler :
* Meteorolojik
* Topoğrafik
* Jeolojik
* Hidrojeolojik
* Milli parklar, su havzaları vb koruma alanları
* Yerleşim alanlarına olan mesafe
* Turistik
* Taşkın, heyelan ve çığ alanları
* Taşıma güzergahları
* Estetik-psikolojik

III YER SEÇİMİ
Kriterler-Araştırmalar
METEOROLOJİ

* Yağış-sellenme
* Rüzgar hızı ve hakim rüzgar yönü
* Sıcaklık ve kuraklık
* Nispi nem
* Don
* Güneşlenme

TOPOĞRAFYA

* Yükseltiler-düzlükler
* Jeomorfoloji
* Drenaj ağları
* Eş eğim haritası

JEOLOJİ

* Litoloji
* Tektonik durum
* Kitle hareketleri
* Depremsellik
* Ayrışma
* Erozyon
* Volkanik aktiviteler

HİDROJEOLOJİ

* Akarsular
* Havza özellikleri
* Yeraltısuyu bütçesi
* Beslenme ve boşalma alanı
* Su tablası haritası
* Kayaçların hidrojeolojik katsayıları

IV DEPOLAMA YERİ AYRINTILI MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ ÇALIŞMALARI
1 ARAZİ ÇALIŞMALARI

* Litoloji
* Kayaçların mühendislik sınıflaması
* Jeolojik yapı ( Fissür, çatlak, fay ve kıvrımlar )
* Olası kitle hareketleri ( Düşme, akma, heyelan vb )
* Malzeme araştırması ( Geçirimsiz, yarı geçirimli, örtü )
* Sondaj ( RQD, litolojik ve jeofizik log )
* Karstik yapı ( Dolin, mağara, uvala vb )
* Ayrışma durumu
* Erozyon riski
* Yeraltı su seviyesi ölçümleri
* In-situ deneyler ( SPT, vane )
* Numune alınması

2 LABORATUAR ÇALIŞMALARI

* Zemin endex özellikleri
- Birim hacim ağırlık
- Porozite, boşluk oranı
- Doygunluk derecesi
- Atterberg limitleri ( PL, LL, RL )
- Su içeriği

* Zemin sınıflandırması
- Birleştirilmiş zemin sınıflandırması
- Zeminlerin kullanılabilme özellikleri

* Kesme deneyleri
- Üç eksenli, tek eksenli basınç deneyi ( c, * )
- Basınç direnci
- Elastisite modülü

* Ödometre deneyi ( mv )
* Permeabilite deneyi
* Malzeme deneyleri
- Los Angeles deneyi
- Deval deneyi
- Don deneyi
- Proctor deneyi
- Kaliforniya taşıma indisi ( CBR )
- Kum eşdeğeri deneyi ( PI )
- Kimyasal analizler ( Sülfat, karbonat,mikroorganizma )

* Sökülebilirlik - kazılabilirlik
- Sismik hız
- Klas verme
3 BÜRO ÇALIŞMALARI

* Nüfus projeksiyonu
* Katı atık miktarı tahmini
* Meteorolojik verilerin derlenip değerlendirilmesi
* Topoğrafik verilerin değerlendirilmesi
* Malzeme durumu değerlendirilmesi
* Stabilite durumu değerlendirilmesi
* Zemin-Kaya durumu değerlendirilmesi
* Hidrolojik-Hidrojeolojik değerlendirme
* Mühendislik jeolojisi değerlendirmesi
* Sonuçların ayrı ayrı haritalanıp uygun yerlerin seçilmesi

V SONUÇLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Her kriter ( jeoloji, hidrojeoloji vb ) bilimsel ve teknik yöntemlere göre irdelenip değerlendirildikten sonra haritalanıp şekilde görüldüğü gibi " nihai yer seçimi haritası " yapılarak seçilen yerler uygunluk derecesine göre sınıflandırılmasını içermektedir

Yer seçimi haritası ( nihai harita )
Malzeme haritası
Hidroloji ve hidrojeoloji haritası
Mühendislik jeolojisi haritası
Meteoroloji haritası
Topoğrafik harita
Demoğrafik harita
Şekil : Haritaların üst üste çakıştırılması ile ( overlay ) nihai yer seçimi haritasının elde edilmesi

SONUÇ :
A - Çok uygun
B - Uygun
C - Koşullu uygun
D - Uygun değil

__________________