Balkanlar'ın Tarihi Ve Bağımsızlık Mücadeleleri

**Şengül Şirin** · 06-12-2009

Tarih

Avrupa'nın başka hiçbir bölgesi Balkan Yarımadası kadar saldırıya uğramamıştır

Yüz yıllar boyunca saldırganlar dalga dalga doğudan ve kuzeyden Balkan Yarımadası'na girmiş ve her seferinde orada buldukları uygarlıkları yıkmışlardır

Balkanlar'a ilk büyük saldırı Latince konuşan Romahlar'dan geldi

İsa'dan sonraki ilk yüzyıllar boyunca Balkanlar'ı onlar yönettiler ve Tuna Irmağı'm barbar akınlarına karşı sınır olarak belirlediler

Roma İmparatorluğu İS 364'te ikiye bölününce, Balkanlar'ın kuzeybatı ucu, Roma'nın egemenliğinde kaldı

Öbür bölümleri ise Bizans İmparatorluğu' nun egemenliği altına girdi

Bizans İmparatorluğu'nda halkın dili Yunanca'ydı (bak

BİZANS İMPARATORLUĞU)

Balkanlar'a, Romalılar'dan sonra barbar kabileleri geldi

4

ve 5

yüzyıllarda Gotlar ve Hunlar Balkanlar'a saldırarak kentleri ve köyleri yakıp yıktılar

6

yüzyılda kuzeyden kitleler halinde gelen Slavlar, yarımadanın eski halklarını öldürerek ya da dağlara sürerek, Balkanlar'a iyice yerleştiler

Slavlar'ın ardından 7

yüzyılda Bulgarlar gelerek büyük bir imparatorluk kurdularsa da, sonunda Bizans İmparatorluğu'nun egemenliğine girdiler

Bu arada Balkan halklarından ikisi, Sırplar ve Hırvatlar da ayrı birer devlet kurmuşlardı

Birçok değişik halkın yaşadığı Balkan Yarımadası'nda barış hiç de uzun sürmüyordu

Savaşlar çıkıyor yeni egemenlikler kuruluyor, sonra da başkalarının egemenliğine girme sırası onlara geliyordu

Örneğin Sırplar'ın kurdukları güçlü devlet, 14

yüzyılda Türkler' in saldırısı sonucu yıkıldı

Avrupa'ya geçerek hemen hemen bütün Balkan Yarımadası' nı ele geçiren Türkler, Bizans İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'i 1453'te aldılar ve kent bu tarihten sonra İstanbul adıyla bir Türk kenti olarak varlığını sürdürdü

Bağımsızlık Mücadeleleri

Her ulusun kendi kendini yönetmesi, başka bir ulusun yönetimi altında olmaması düşüncesi 19

yüzyılda Avrupa'da hızla yayılıyordu

Balkan halkları da Osmanlı egemenliğine karşı başkaldırdılar ve birer birer bağımsızlıklarını elde ettiler

1878'de güçlü Avrupa devletlerinin düzenlediği Berlin Kongresi'nde, Romanya, Bulgaristan ve Sırbistan'ın bağımsızlığına karar verildi

Sırbistan'ın üzerinde hak iddia ettiği Bosna ve Hersek eyaletleri ise güçlü bir devlet olan Avusturya'nın egemenliğine bırakıldı

Bu durum Bosna halkında Avusturya yönetimine karşı büyük bir nefret uyandırdı ve ciddi sorunlara yol açtı

1914 Haziran'ında, Bosna'nın başkenti Saray-bosna'da genç bir Boşnak, Avusturya Veliah-tı Arşidük Ferdinand'ı öldürdü

Avusturya bu suikastın arkasında Sırbistan'ın bulunduğunu ileri sürdü ve I

Dünya Savaşı'na varan olaylar birbirini izledi

Kuşkusuz bu olay I

Dünya Savaşı'nın nedeni değilse de, savaşın çıkmasına yol açan bir kıvılcım oldu

Berlin Kongresi'nden sonra bile Osmanlılar, Balkanlar'da önemli bir güce sahiptiler

Ama, 1912'de bağımsız Balkan devletleri birleşerek Osmanlılar'a karşı savaş açtılar ve savaşı kazandılar

Ne var ki, ele geçirilen toprakların bölüşümünde anlaşamayınca 1913'te bu kez kendi aralarında savaşmaya başladılar

Bulgaristan'ı yenen Sırbistan ve Yunanistan, kazanılan toprakların büyük bölümünü kendi aralarında bölüştüler

Bu arada, Arnavutluk adıyla yeni bir devlet kuruldu

Yugoslavya'nın ortaya çıkışı ise I

Dünya Savaşı sonrasına rastlar

Sırplar, Hırvatlar, Slovenler, Boşnaklar ve Karadağlılar gibi değişik halklar Yugoslavya'da bir arada yaşamaktadır

II

Dünya Savaşı'ndan sonra Balkan ülkelerinin çoğunda sosyalist yönetimler işbaşına geldi

Tarih boyunca kalıcı bir barışın sağlanamadığı, sık sık savaşlara sahne olan Balkanlar'da, II

Dünya Savaşı'ndan sonra oluşan barış ortamı ve siyasal sınırlar bu kez de Doğu Avrupa'da komünist yönetimlerin çöküşü ve SSCB'nin dağılışıyla sarsıldı

Doğu Avrupa üzerindeki etkisi 1980'lerin sonunda ortadan kalkıncaya değin Bulgaristan, Romanya, Yugoslavya ve Arnavutluk'ta komünist partilerin denetimindeki yönetimler işbaşındaydı

Ama önce Bulgaristan'da Todor Jivkov yönetimden uzaklaştırıldı, ardından Romanya'da Nikolay Çavuşesku Aralık 1989'da bir halk ayaklanması sonucu devrildi

Yugoslavya'da gittikçe büyüyen ekonomik sorunlar, yükselen demokratikleşme talepleri ve şiddetlenen etnik çatışmalar, sonunda bir iç savaşa ve federal cumhuriyetin parçalanmasına yol açtı

Hırvatistan, Slovenya, Bosna-Hersek ve Makedonya cumhuriyetleri bağımsızlıklarını ilan ettiler

Başlangıçta Doğu Avrupa'daki değişikliklerden etkilenmeyecek gibi görünen Arnavutluk'ta da siyasal gelişmeler 1991'de hızlandı ve 1992 başında yapılan seçimlerde Arnavutluk Emek Partisi iktidardan uzaklaştırıldı

Bulgaristan'da Ekim 1991'de yapılan seçimler sonucunda Demokratik Güçler Birliği, çoğunluğunu Türkler'in oluşturduğu Haklar ve Özgürlükler Hareketi'nin desteğiyle iktidara geldi

Bu gelişmeler sonucunda Balkanlar'daki eski sosyalist ülkelerde bir yandan serbest piyasa ekonomisine öbür yandan çok partili demokretik sisteme geçiş yönündeki girişimler hız kazandı

Ama Sırp milislerin Bosna-Hersek e karşı başlattıkları savaş Birleşmiş Milletler başta olmak üzare tüm uluslararası örgütlerin, Avrupa Topluluk'larının NATO'nun ve ABD ile öbür ülkelerin çabalarına karşın tüm şiddetiyle sürüyordu

06-12-2009	#1
Şengül Şirin	Balkanlar'ın Tarihi Ve Bağımsızlık Mücadeleleri Tarih Avrupa'nın başka hiçbir bölgesi Balkan Yarımadası kadar saldırıya uğramamıştır Yüz yıllar boyunca saldırganlar dalga dalga doğudan ve kuzeyden Balkan Yarımadası'na girmiş ve her seferinde orada buldukları uygarlıkları yıkmışlardır Balkanlar'a ilk büyük saldırı Latince konuşan Romahlar'dan geldi İsa'dan sonraki ilk yüzyıllar boyunca Balkanlar'ı onlar yönettiler ve Tuna Irmağı'm barbar akınlarına karşı sınır olarak belirlediler Roma İmparatorluğu İS 364'te ikiye bölününce, Balkanlar'ın kuzeybatı ucu, Roma'nın egemenliğinde kaldı Öbür bölümleri ise Bizans İmparatorluğu' nun egemenliği altına girdi Bizans İmparatorluğu'nda halkın dili Yunanca'ydı (bakBİZANS İMPARATORLUĞU) Balkanlar'a, Romalılar'dan sonra barbar kabileleri geldi 4 ve 5 yüzyıllarda Gotlar ve Hunlar Balkanlar'a saldırarak kentleri ve köyleri yakıp yıktılar 6 yüzyılda kuzeyden kitleler halinde gelen Slavlar, yarımadanın eski halklarını öldürerek ya da dağlara sürerek, Balkanlar'a iyice yerleştiler Slavlar'ın ardından 7 yüzyılda Bulgarlar gelerek büyük bir imparatorluk kurdularsa da, sonunda Bizans İmparatorluğu'nun egemenliğine girdiler Bu arada Balkan halklarından ikisi, Sırplar ve Hırvatlar da ayrı birer devlet kurmuşlardı Birçok değişik halkın yaşadığı Balkan Yarımadası'nda barış hiç de uzun sürmüyordu Savaşlar çıkıyor yeni egemenlikler kuruluyor, sonra da başkalarının egemenliğine girme sırası onlara geliyordu Örneğin Sırplar'ın kurdukları güçlü devlet, 14 yüzyılda Türkler' in saldırısı sonucu yıkıldı Avrupa'ya geçerek hemen hemen bütün Balkan Yarımadası' nı ele geçiren Türkler, Bizans İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'i 1453'te aldılar ve kent bu tarihten sonra İstanbul adıyla bir Türk kenti olarak varlığını sürdürdü Bağımsızlık Mücadeleleri Her ulusun kendi kendini yönetmesi, başka bir ulusun yönetimi altında olmaması düşüncesi 19 yüzyılda Avrupa'da hızla yayılıyordu Balkan halkları da Osmanlı egemenliğine karşı başkaldırdılar ve birer birer bağımsızlıklarını elde ettiler 1878'de güçlü Avrupa devletlerinin düzenlediği Berlin Kongresi'nde, Romanya, Bulgaristan ve Sırbistan'ın bağımsızlığına karar verildi Sırbistan'ın üzerinde hak iddia ettiği Bosna ve Hersek eyaletleri ise güçlü bir devlet olan Avusturya'nın egemenliğine bırakıldı Bu durum Bosna halkında Avusturya yönetimine karşı büyük bir nefret uyandırdı ve ciddi sorunlara yol açtı 1914 Haziran'ında, Bosna'nın başkenti Saray-bosna'da genç bir Boşnak, Avusturya Veliah-tı Arşidük Ferdinand'ı öldürdü Avusturya bu suikastın arkasında Sırbistan'ın bulunduğunu ileri sürdü ve I Dünya Savaşı'na varan olaylar birbirini izledi Kuşkusuz bu olay I Dünya Savaşı'nın nedeni değilse de, savaşın çıkmasına yol açan bir kıvılcım oldu Berlin Kongresi'nden sonra bile Osmanlılar, Balkanlar'da önemli bir güce sahiptiler Ama, 1912'de bağımsız Balkan devletleri birleşerek Osmanlılar'a karşı savaş açtılar ve savaşı kazandılar Ne var ki, ele geçirilen toprakların bölüşümünde anlaşamayınca 1913'te bu kez kendi aralarında savaşmaya başladılar Bulgaristan'ı yenen Sırbistan ve Yunanistan, kazanılan toprakların büyük bölümünü kendi aralarında bölüştüler Bu arada, Arnavutluk adıyla yeni bir devlet kuruldu Yugoslavya'nın ortaya çıkışı ise I Dünya Savaşı sonrasına rastlar Sırplar, Hırvatlar, Slovenler, Boşnaklar ve Karadağlılar gibi değişik halklar Yugoslavya'da bir arada yaşamaktadır II Dünya Savaşı'ndan sonra Balkan ülkelerinin çoğunda sosyalist yönetimler işbaşına geldi Tarih boyunca kalıcı bir barışın sağlanamadığı, sık sık savaşlara sahne olan Balkanlar'da, II Dünya Savaşı'ndan sonra oluşan barış ortamı ve siyasal sınırlar bu kez de Doğu Avrupa'da komünist yönetimlerin çöküşü ve SSCB'nin dağılışıyla sarsıldı Doğu Avrupa üzerindeki etkisi 1980'lerin sonunda ortadan kalkıncaya değin Bulgaristan, Romanya, Yugoslavya ve Arnavutluk'ta komünist partilerin denetimindeki yönetimler işbaşındaydı Ama önce Bulgaristan'da Todor Jivkov yönetimden uzaklaştırıldı, ardından Romanya'da Nikolay Çavuşesku Aralık 1989'da bir halk ayaklanması sonucu devrildi Yugoslavya'da gittikçe büyüyen ekonomik sorunlar, yükselen demokratikleşme talepleri ve şiddetlenen etnik çatışmalar, sonunda bir iç savaşa ve federal cumhuriyetin parçalanmasına yol açtı Hırvatistan, Slovenya, Bosna-Hersek ve Makedonya cumhuriyetleri bağımsızlıklarını ilan ettiler Başlangıçta Doğu Avrupa'daki değişikliklerden etkilenmeyecek gibi görünen Arnavutluk'ta da siyasal gelişmeler 1991'de hızlandı ve 1992 başında yapılan seçimlerde Arnavutluk Emek Partisi iktidardan uzaklaştırıldı Bulgaristan'da Ekim 1991'de yapılan seçimler sonucunda Demokratik Güçler Birliği, çoğunluğunu Türkler'in oluşturduğu Haklar ve Özgürlükler Hareketi'nin desteğiyle iktidara geldi Bu gelişmeler sonucunda Balkanlar'daki eski sosyalist ülkelerde bir yandan serbest piyasa ekonomisine öbür yandan çok partili demokretik sisteme geçiş yönündeki girişimler hız kazandı Ama Sırp milislerin Bosna-Hersek e karşı başlattıkları savaş Birleşmiş Milletler başta olmak üzare tüm uluslararası örgütlerin, Avrupa Topluluk'larının NATO'nun ve ABD ile öbür ülkelerin çabalarına karşın tüm şiddetiyle sürüyordu __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır