Roma İmparatorluğu - Geniş Anlatım -

**Verus_TR** · 06-10-2009

Roma İmparatorluğu

Bugünkü İtalya’nın Latium bölgesinde, Tiber Irmağı’na bakan tepelerde kurulmuş birkaç köyden oluşan eski Roma, sonradan dünyanın en büüyk imparatorluklarından birinin merkezi oldu

Romalılar tarihte pek çok ülkenin dilini, edebiyatını, yasalarını, yönetim biçimini ve mimarlığını etkiledi

Roma Tarihinin Dönemleri

a

Krallık Öncesi Dönem (İ

Ö

753 öncesi)
b

Krallık Dönemi (İ

Ö

753 - 509 arası)
c

Cumhuriyet Dönemi (İ

Ö

509 - 27 arası)
d

İmparatorluk dönemi (İ

Ö

27– I

S

476 arası)

Krallık Öncesi Dönem

İtalya’da eskitaş çağından beri yaşayan insan toplulukları vardı

İ

Ö

3000’lerde, yenitaş çağına geçmiş Akdeniz asıllı halklar görülür

İtalya’ya 1200yıllarında gelen kabileler İtalikler’dir

İtalikler’in yerli halkla karışmalarından “Latinler”(ovalılar) denen halk doğmuş

İtalya’ya Anadolu’dan gelen, Romalı ozan Vegilius’un Aeneas destanında anlatılan Etrüskler’in, denizcilikte usta bir halk olduğu anlaşılıyor

Etrüksler, İtalya’da tarımcı köy toplulukları halinde yaşayan Latinler üzerinde kurdukları egemenlikle, toplumsal farklılaşmaya uğramış toplumların,dolayısıyla uygarlığın orataya çıkmasına yol açmıştır

Bu olaydan yüzyıl kadar sonra bazı Latin köyleri birer kent duruma geçmişler

Bu kent toplumlarında şarap, zeytinyağı ve maden işletmeciliği, Kartaca , Fenike ve Ege adaları ile ticaret ilişkileri görülür

Siyasi örgütleniş “civitas” denen bağımsız kent devletleri biçimindedir

Kent devletleri önceleri seçimle iş başına gelen ve aynı zamanda en yüsek komutan, yargıç,din adamı olan krallarca yönetilirdi

Zamanla monarşilerin yerini aristokrasiler alır

Krallık Dönemi

Efsaneye göre,Roma’yı Romus ve Romulus kardeşler kurmuştur

Eskiçağ tarihçileri, Roma krallığının başlangıcı olarak I

Ö

753’ü verirler

Etrüksler, üzerinde egemenlik kurdukları Latin köylerini birleştirip Roma kentini kurarken, yerli halkı kentin kurulmasında zorla çalıştırmışlar

Bu durum iki toplumun arasını açmış

Latin halkın zamanla güçlenen aristokratları , bir buçuk yüzyıl sonra ayaklanarak I

Ö

509’da Etrüks kralını kovmuşlar

Romus ve Romulus

Bir efsaneye göre Roma kenti MÖ 753’te Romus ve Romulus tarafından kurulmuştur

Bu efsaneye göre Romulus Roma’nın kurucusu, Romus ise onun ikiz kardeşidir

Eski İtalyan kentlerinden Alba Longa’nın Numitor adında bi kralı vardır

Numitor’un tahtına göz diken kardeşi Amulius onu devirir ve tahtını güvenceye almak için, Numitor’un kızı Rhea Silvia’ya hiç evlenmeyeceğine ilişkin yemin ettirir

Evlenirse, doğacak çocukları tahta sahip çıkacağından korkmaktadır

Oysa savaş tanrısı Mars, Rhea’ya aşık olur

Rhea’nın Mars’tan ikiz oğulları dünyaya gelir

Rhea’nın oğullarının büyüyüp kendisini tahtından edecekleri kaygısıyla, Amulius bebekleri bir sandığın içinde Tiber Irmağı’na attırır

Taşan ırmağın suları alçalınca ikizlerin içinde bulunduğu sandık kıyıya vurur

Onları bulan dişi kurt, sütüyle besleyerek büyütür

Kurt gibi, Mars’ın kutsal saydığı hayvanlardan olan ağaçkakan da çocuklara yiyecek taşır

Daha sonra ikizleri bulan kralın çobanı Faustulus onları karısına götürür

Çobanla karısı Romus ve Romulus adlarını verdikleri çocukları öz çocuklarıymış gibi büyütürler

Her ikisi de gözünü budaktan sakınmayan, güçlü ve yiğit delikanlılar olur ve serüvenci birçoban çetesinin başına geçerler

Bir gün Romus yakalanır, cezalandırılmak üzere Numitor’un huzuruna çıkarılır

Delikanlının hiç çobana benzemediğini gören Numitor, onu sorguya çeker ve çok geçmeden kim olduğunu anlar

Amulius’a baş kaldıran Romus ve Romulus onu öldürüp krallığı büyükbabaları Numitor’a geri verirler

Bir kent kurmaya karar veren Romus ve Romulus, dişi kurdun onları emzirip büyüttüğü yeri seçerler

Romulus, Palatium (günümüzde Palatino) Tepesi’nin çevresine bir duvar örmeye başlar

Romus yaptığı duvarın çok alçak olduğunu ileri sürerek kardeşiyle alay eder ve kanıtlamak için üzerinden atlar

Öfkesine yenik düşen Romulus, Romus’u öldürür

Bir başka efsaneye göre ise iki kardeş ikiz oldukları için kentin başına kimin geçeceğine karar vermek amacıyla kehanetlere başvururlar

İkisi de birer tepeye çıkar ve gelecek kehanetleri beklemeye başlarlar

İlk kehanet Romus’a gelir: 6 tane akbaba görmüştür

İkinci olarak Romulus’a kehanet gelir: 12 akbaba görmüştür

Romus ilk kendisinin kehaneti gördüğünü öne sürerek başa geçmek ister, fakat Romulus kendisinin daha çok akbaba gördüğünü ileri sürer ve o da başa geçmek ister

Böylece iki kardeşin arasında bir tartışma olur, Romulus Romus’u öldürür ve başa geçer

Romulus, kendi adından esinlenerek “Roma” adını verdiği yeni kentin yapımını sürdürür

Kendisine sığınan kanun kaçaklarını, Capitolium (günümüzde Capitolino) Tepesi’ne yerleştirir

Ne var ki, aralarında hiç kadın yoktur

Romulus, bi İtalyan kabilesi olan Sabinler’in kadınlarını kaçırmak için hileye başvurur

Bir şenlik düzenleyerek Sabinler’i çağırır

Erkekler eğlenceye dalınca, Romulus’un adamları Sabinli kadınları kaçırır

Öfkeden deliye dönen Sabinli erkekler, kralları Titus Tatius’un önderliğinde Romulus’la savaşırlar

Ama Romalı eşlerinden hoşlanmaya başlayan Sabinli kadınlar araya girerek barışı sağlar

Titus Tatius, bir savaşta ölene kadar, Romulus’la birlikte iki halkı da yönetir

Yaşamının geri kalan döneminde tek başına hüküm süren ve hem savaşta, hem de barışta büyük bir önder olduğunu kanıtlayan Romulus, günün birinde şiddetli bir fırtına sırasında yok olur

Romalılar onun tanrıya dönüşerek gökyüzüne yükseldiğine inanırlar, Quirinus adıyla ona taparlar

MS IV

yüzyılda ortaya çıktığı düşünülen bu efsanenin Roma kentinin adını ve bazı gelenekleri açıklamak için bir Yunan öyküsünden esinlenilerek yaratılmış olduğu sanılmaktadır

Cumhuriyet Dönemi

Etrüks kralını kovarak yönetimi el geçiren, kendilerine Patricii(babalar) denen Latin aristokratları, Etrüks karallık kurumuna duydukları düşmanlıktan dolayı, krallık düzenini yıkıp, cumhuriyeti kurmuşlar

Batı dillerinde cumhuriyet anlamına gelen “republic” Latince’de “halk için” anlamına gelen “Res publica”den gelmektedir

Res publica zamanla, toplumun tek kişi tarafından değil meclislerce yönetilmesi anlamını kazanmıştır

Bir yönetime cumhuriyet denilmesi için meclislerin halk meclisi olması zorunlu değildir

Gerçekten, Roma Cumhuriyeti de “aristokratik bir cumhuriyer”tir

Nüfusunun %10’nu oluşturan patriciler iyi örgütlenmiş büyük toprak sahipleri sınıfıydı ve tam vatandaşlık haklarına sahiptiler

Nüfusunun %90’nı oluşturan sınırlı vatandaşlık hakları tanıdıkları plebler üzerinde aristokratik bir cumhuriyet yönetimi kurmuşlardı

Plebler sınıfı da yoksul ve zengin plebler olarak ikiye ayrılır

Zengin plebler bir kentsoylular sınıfını oluştururken, pleblerin yoksullaşan kesimi Rıma proletaryasını oluşturacaktık

Latimce’de “proles” çocuk demektir

Vatandaşları zenginliklerine göre ordunun birliklerine almak ve öteki vatandaş haklarıyla ve görevleriyle ilgili düzenlemeleri yapmak amacıyla, Roma vatandaşları çeşitli server sınıflarına ayrılırlarken, ploterya adı, vatandaşların çocuklarından başka servertleri olmayan yoksul kesimini belirtmek için kullanılmıştı

Roma toplumunun cumhuriyet dönemindeki bu sınıfları dışında ileride imparatorluk döneminde, plenblerin orduya süvari olarak atlarıyla katılan üst tabakalılaradan oluşan bir “atlılar” sınıfı ortaya çıkacaktır

Zenginleşen plebler patricileri zorlayarak siyasal haklarını genişletip memur olmaya başlayınca, patrici üyeleriyle evlenmelerini önleyen yasaları da kaldırtmışlar

Böylece patrici üyeleriyle zengin pleblerin karışmalarından doğan bu sınıfa, iyiler anlmaına gelen “optimates” denecektir

Buna karşılık zengin olmayan halk sınıfına “populares” denmeye başlanacaktır

Daha önceleri patriciler ile plebler arasında olan sınıf ve iktidar kavgaları, cumhuriyetin sonlarına doğru ve imparatorluk döneminde optimates ve populares sınıfları arasında sürecektir

Roma’da cumhuriyet döneminin tarihi, dışta Roma’nın gelişmesinin, içte sınıf kavgalarının tarihi olmuştur

Roma kent devleti güçlenirken, Romalılar Sicilya’da ve Kartaca’da kölelerin ya da serflerin çalıştırıldıkları büyük topraklarda kapitalist yöntemlerle, pazara dönük, karlı tarımsal üretmin yapıldığına tanık oldular

Roma toprak ağaları, “latifundia” denen çiftliklerde yapılan bu yönetim biçimini benimsediler

Bu, bir yandan sınıf çatışmalarına yol açarken, öte yandan Roma’yı geniş toprakları olan bir kara imparatorluğu durumuna getirme yolunda sonuçlar doğurdu

Roma, Atina’dan çok daha büyük çapta köle emeğine dayanan bir toplumdu

İç gelişmeler alanında Roma plebleri, patrici sınıfyla savaşımlarında adım adım ilerleyerek, Roma’nın yönetiminde gittikçe daha fazla söz sahibi olabilmeyi başardılar

Önce patricilerin “Senato”suna karşlık kendi “Pleb Meclsini” kurdular

Patricilerdenn istedikleri hakları alamayınca “öyleyse kendi başınızın çaresine bakın” diyerek, Roma’dan ayrılıp başka bir yerde kendi topluluklarını kurmak üzere yürüyüşe geçince, borçlarını bağışlatıp, köle durumuna düşmüş üyelerinin özgürlüklerini geri verdirip “tribün” denen memular ile Roma yönetimine katılma haklarını elde ettiler

İ

Ö 450 yılında “On iki Levha Yasası”nı, aristokratik sözlü hukukunun yerine geörmeyi başardılar

İ

Ö

447’de Pleb meclisini bir halk meclisi durumana getirerek, Senato gibi yasa çıkarma yetkisine sahib bir meclise kavuştılar

İ

Ö

445’te ise, pleblerle patrici sınıfından olanların evlenmlerini yasaklayan yasayı kaldırttılar

İ

Ö

421’de, daha önce yalnızca patrici üyelerine açık olan Roma yüksek memurlukları pleblere açıldı

İ

Ö

326’da borç köleliği kaldırıldı

İ

Ö

287’de plebler bir kez daha kendi devletlerini kurmak üzere Roma’dan ayrıldıklarında, çaresiz kalan patriciler, pleb halk meclisini Senatoya eşit bir yasama gücüne sahip olmasını kabul ettiler

İçte sınıf çatışmaları bu yönde gelişirken, dışta Roma’nın hızla genişlendiğini görüyoruz

Roma ilk gelişmelerini tuz ticareti yolu üzerinde bulunuşuna borçludur

Tuz ticaretine zamanla zeytinyağı ve şaağ ticareti eklenmiş, bu yolla zeytin ve üzüm tarımına geçilmiştir

Latifundilarda köleler çalıştırarak pazara yönelik bir tarım gerçekleştirilmiştir

Bu gelişmeler patricilerin topraklarını genişletme yolunda bir politika izlemelerine neden olmuştur

İ

Ö

493’de Roma’nın otuz Latin kent ile kurduğu “Latin Birliği” giderek Roma’nın bunlar ve bunlara eklenen kentler üzerine dayattığı bir egemenliğe dönüşür

İ

Ö

448’de Roma Akdeniz ticaretine girerek, genişlemesine hem karadan hem denizden sürdürme olanağı bulmuştur

Roma kentince yönetilen Latin Birliği’ni yönetime katılma hakkı olmayan kentleri, kendilerine de Roma vatandaşlık haklarının tanınması isteği ile İ

Ö

340’ta ayaklandılar

Bu ayaklanma bastırıldı; ama dene de bunların halklarına Roma vatandaşlık hakları tanındı

Ancak Roma, kentler arası ticareti elinden kaçırmamak için, bu kentlerin birbirleri ile olan ticareti yasakladı

İ

Ö

272’den sonra Roma, Güney İtalya daki Yunan kent devletlerini ele geçirdi

İ

Ö

264’te Akdeniz ticareti ve gemenliği yolunda Kartaca ile savaştı

İ

Ö

210’da Kartaca’yı kesin olarak yenince Akdeniz’i ele geçirdi

İ

Ö

168’de Makedonya’yı İ

Ö

146’da Yunanistan’ı topraklarına kattı

06-10-2009	#1
Verus_TR	Roma İmparatorluğu - Geniş Anlatım - Roma İmparatorluğu Bugünkü İtalya’nın Latium bölgesinde, Tiber Irmağı’na bakan tepelerde kurulmuş birkaç köyden oluşan eski Roma, sonradan dünyanın en büüyk imparatorluklarından birinin merkezi oldu Romalılar tarihte pek çok ülkenin dilini, edebiyatını, yasalarını, yönetim biçimini ve mimarlığını etkiledi Roma Tarihinin Dönemleri aKrallık Öncesi Dönem (İÖ 753 öncesi) bKrallık Dönemi (İÖ 753 - 509 arası) cCumhuriyet Dönemi (İÖ 509 - 27 arası) d İmparatorluk dönemi (İÖ 27– IS 476 arası) Krallık Öncesi Dönem İtalya’da eskitaş çağından beri yaşayan insan toplulukları vardı İÖ 3000’lerde, yenitaş çağına geçmiş Akdeniz asıllı halklar görülürİtalya’ya 1200yıllarında gelen kabileler İtalikler’dir İtalikler’in yerli halkla karışmalarından “Latinler”(ovalılar) denen halk doğmuş İtalya’ya Anadolu’dan gelen, Romalı ozan Vegilius’un Aeneas destanında anlatılan Etrüskler’in, denizcilikte usta bir halk olduğu anlaşılıyor Etrüksler, İtalya’da tarımcı köy toplulukları halinde yaşayan Latinler üzerinde kurdukları egemenlikle, toplumsal farklılaşmaya uğramış toplumların,dolayısıyla uygarlığın orataya çıkmasına yol açmıştır Bu olaydan yüzyıl kadar sonra bazı Latin köyleri birer kent duruma geçmişler Bu kent toplumlarında şarap, zeytinyağı ve maden işletmeciliği, Kartaca , Fenike ve Ege adaları ile ticaret ilişkileri görülür Siyasi örgütleniş “civitas” denen bağımsız kent devletleri biçimindedir Kent devletleri önceleri seçimle iş başına gelen ve aynı zamanda en yüsek komutan, yargıç,din adamı olan krallarca yönetilirdi Zamanla monarşilerin yerini aristokrasiler alır Krallık Dönemi Efsaneye göre,Roma’yı Romus ve Romulus kardeşler kurmuştur Eskiçağ tarihçileri, Roma krallığının başlangıcı olarak IÖ 753’ü verirler Etrüksler, üzerinde egemenlik kurdukları Latin köylerini birleştirip Roma kentini kurarken, yerli halkı kentin kurulmasında zorla çalıştırmışlar Bu durum iki toplumun arasını açmış Latin halkın zamanla güçlenen aristokratları , bir buçuk yüzyıl sonra ayaklanarak IÖ 509’da Etrüks kralını kovmuşlar Romus ve Romulus Bir efsaneye göre Roma kenti MÖ 753’te Romus ve Romulus tarafından kurulmuştur Bu efsaneye göre Romulus Roma’nın kurucusu, Romus ise onun ikiz kardeşidir Eski İtalyan kentlerinden Alba Longa’nın Numitor adında bi kralı vardır Numitor’un tahtına göz diken kardeşi Amulius onu devirir ve tahtını güvenceye almak için, Numitor’un kızı Rhea Silvia’ya hiç evlenmeyeceğine ilişkin yemin ettirir Evlenirse, doğacak çocukları tahta sahip çıkacağından korkmaktadır Oysa savaş tanrısı Mars, Rhea’ya aşık olur Rhea’nın Mars’tan ikiz oğulları dünyaya gelir Rhea’nın oğullarının büyüyüp kendisini tahtından edecekleri kaygısıyla, Amulius bebekleri bir sandığın içinde Tiber Irmağı’na attırır Taşan ırmağın suları alçalınca ikizlerin içinde bulunduğu sandık kıyıya vurur Onları bulan dişi kurt, sütüyle besleyerek büyütür Kurt gibi, Mars’ın kutsal saydığı hayvanlardan olan ağaçkakan da çocuklara yiyecek taşır Daha sonra ikizleri bulan kralın çobanı Faustulus onları karısına götürür Çobanla karısı Romus ve Romulus adlarını verdikleri çocukları öz çocuklarıymış gibi büyütürler Her ikisi de gözünü budaktan sakınmayan, güçlü ve yiğit delikanlılar olur ve serüvenci birçoban çetesinin başına geçerler Bir gün Romus yakalanır, cezalandırılmak üzere Numitor’un huzuruna çıkarılır Delikanlının hiç çobana benzemediğini gören Numitor, onu sorguya çeker ve çok geçmeden kim olduğunu anlar Amulius’a baş kaldıran Romus ve Romulus onu öldürüp krallığı büyükbabaları Numitor’a geri verirler Bir kent kurmaya karar veren Romus ve Romulus, dişi kurdun onları emzirip büyüttüğü yeri seçerler Romulus, Palatium (günümüzde Palatino) Tepesi’nin çevresine bir duvar örmeye başlar Romus yaptığı duvarın çok alçak olduğunu ileri sürerek kardeşiyle alay eder ve kanıtlamak için üzerinden atlar Öfkesine yenik düşen Romulus, Romus’u öldürür Bir başka efsaneye göre ise iki kardeş ikiz oldukları için kentin başına kimin geçeceğine karar vermek amacıyla kehanetlere başvururlar İkisi de birer tepeye çıkar ve gelecek kehanetleri beklemeye başlarlar İlk kehanet Romus’a gelir: 6 tane akbaba görmüştür İkinci olarak Romulus’a kehanet gelir: 12 akbaba görmüştür Romus ilk kendisinin kehaneti gördüğünü öne sürerek başa geçmek ister, fakat Romulus kendisinin daha çok akbaba gördüğünü ileri sürer ve o da başa geçmek ister Böylece iki kardeşin arasında bir tartışma olur, Romulus Romus’u öldürür ve başa geçer Romulus, kendi adından esinlenerek “Roma” adını verdiği yeni kentin yapımını sürdürür Kendisine sığınan kanun kaçaklarını, Capitolium (günümüzde Capitolino) Tepesi’ne yerleştirir Ne var ki, aralarında hiç kadın yoktur Romulus, bi İtalyan kabilesi olan Sabinler’in kadınlarını kaçırmak için hileye başvurur Bir şenlik düzenleyerek Sabinler’i çağırır Erkekler eğlenceye dalınca, Romulus’un adamları Sabinli kadınları kaçırır Öfkeden deliye dönen Sabinli erkekler, kralları Titus Tatius’un önderliğinde Romulus’la savaşırlar Ama Romalı eşlerinden hoşlanmaya başlayan Sabinli kadınlar araya girerek barışı sağlar Titus Tatius, bir savaşta ölene kadar, Romulus’la birlikte iki halkı da yönetir Yaşamının geri kalan döneminde tek başına hüküm süren ve hem savaşta, hem de barışta büyük bir önder olduğunu kanıtlayan Romulus, günün birinde şiddetli bir fırtına sırasında yok olur Romalılar onun tanrıya dönüşerek gökyüzüne yükseldiğine inanırlar, Quirinus adıyla ona taparlar MS IV yüzyılda ortaya çıktığı düşünülen bu efsanenin Roma kentinin adını ve bazı gelenekleri açıklamak için bir Yunan öyküsünden esinlenilerek yaratılmış olduğu sanılmaktadır Cumhuriyet Dönemi Etrüks kralını kovarak yönetimi el geçiren, kendilerine Patricii(babalar) denen Latin aristokratları, Etrüks karallık kurumuna duydukları düşmanlıktan dolayı, krallık düzenini yıkıp, cumhuriyeti kurmuşlar Batı dillerinde cumhuriyet anlamına gelen “republic” Latince’de “halk için” anlamına gelen “Res publica”den gelmektedirRes publica zamanla, toplumun tek kişi tarafından değil meclislerce yönetilmesi anlamını kazanmıştır Bir yönetime cumhuriyet denilmesi için meclislerin halk meclisi olması zorunlu değildir Gerçekten, Roma Cumhuriyeti de “aristokratik bir cumhuriyer”tir Nüfusunun %10’nu oluşturan patriciler iyi örgütlenmiş büyük toprak sahipleri sınıfıydı ve tam vatandaşlık haklarına sahiptiler Nüfusunun %90’nı oluşturan sınırlı vatandaşlık hakları tanıdıkları plebler üzerinde aristokratik bir cumhuriyet yönetimi kurmuşlardı Plebler sınıfı da yoksul ve zengin plebler olarak ikiye ayrılır Zengin plebler bir kentsoylular sınıfını oluştururken, pleblerin yoksullaşan kesimi Rıma proletaryasını oluşturacaktık Latimce’de “proles” çocuk demektir Vatandaşları zenginliklerine göre ordunun birliklerine almak ve öteki vatandaş haklarıyla ve görevleriyle ilgili düzenlemeleri yapmak amacıyla, Roma vatandaşları çeşitli server sınıflarına ayrılırlarken, ploterya adı, vatandaşların çocuklarından başka servertleri olmayan yoksul kesimini belirtmek için kullanılmıştı Roma toplumunun cumhuriyet dönemindeki bu sınıfları dışında ileride imparatorluk döneminde, plenblerin orduya süvari olarak atlarıyla katılan üst tabakalılaradan oluşan bir “atlılar” sınıfı ortaya çıkacaktır Zenginleşen plebler patricileri zorlayarak siyasal haklarını genişletip memur olmaya başlayınca, patrici üyeleriyle evlenmelerini önleyen yasaları da kaldırtmışlar Böylece patrici üyeleriyle zengin pleblerin karışmalarından doğan bu sınıfa, iyiler anlmaına gelen “optimates” denecektir Buna karşılık zengin olmayan halk sınıfına “populares” denmeye başlanacaktır Daha önceleri patriciler ile plebler arasında olan sınıf ve iktidar kavgaları, cumhuriyetin sonlarına doğru ve imparatorluk döneminde optimates ve populares sınıfları arasında sürecektir Roma’da cumhuriyet döneminin tarihi, dışta Roma’nın gelişmesinin, içte sınıf kavgalarının tarihi olmuştur Roma kent devleti güçlenirken, Romalılar Sicilya’da ve Kartaca’da kölelerin ya da serflerin çalıştırıldıkları büyük topraklarda kapitalist yöntemlerle, pazara dönük, karlı tarımsal üretmin yapıldığına tanık oldular Roma toprak ağaları, “latifundia” denen çiftliklerde yapılan bu yönetim biçimini benimsediler Bu, bir yandan sınıf çatışmalarına yol açarken, öte yandan Roma’yı geniş toprakları olan bir kara imparatorluğu durumuna getirme yolunda sonuçlar doğurdu Roma, Atina’dan çok daha büyük çapta köle emeğine dayanan bir toplumdu İç gelişmeler alanında Roma plebleri, patrici sınıfyla savaşımlarında adım adım ilerleyerek, Roma’nın yönetiminde gittikçe daha fazla söz sahibi olabilmeyi başardılar Önce patricilerin “Senato”suna karşlık kendi “Pleb Meclsini” kurdular Patricilerdenn istedikleri hakları alamayınca “öyleyse kendi başınızın çaresine bakın” diyerek, Roma’dan ayrılıp başka bir yerde kendi topluluklarını kurmak üzere yürüyüşe geçince, borçlarını bağışlatıp, köle durumuna düşmüş üyelerinin özgürlüklerini geri verdirip “tribün” denen memular ile Roma yönetimine katılma haklarını elde ettiler İÖ 450 yılında “On iki Levha Yasası”nı, aristokratik sözlü hukukunun yerine geörmeyi başardılar İÖ 447’de Pleb meclisini bir halk meclisi durumana getirerek, Senato gibi yasa çıkarma yetkisine sahib bir meclise kavuştılar İÖ 445’te ise, pleblerle patrici sınıfından olanların evlenmlerini yasaklayan yasayı kaldırttılar İÖ 421’de, daha önce yalnızca patrici üyelerine açık olan Roma yüksek memurlukları pleblere açıldı İÖ 326’da borç köleliği kaldırıldı İÖ 287’de plebler bir kez daha kendi devletlerini kurmak üzere Roma’dan ayrıldıklarında, çaresiz kalan patriciler, pleb halk meclisini Senatoya eşit bir yasama gücüne sahip olmasını kabul ettiler İçte sınıf çatışmaları bu yönde gelişirken, dışta Roma’nın hızla genişlendiğini görüyoruz Roma ilk gelişmelerini tuz ticareti yolu üzerinde bulunuşuna borçludur Tuz ticaretine zamanla zeytinyağı ve şaağ ticareti eklenmiş, bu yolla zeytin ve üzüm tarımına geçilmiştir Latifundilarda köleler çalıştırarak pazara yönelik bir tarım gerçekleştirilmiştir Bu gelişmeler patricilerin topraklarını genişletme yolunda bir politika izlemelerine neden olmuştur İÖ 493’de Roma’nın otuz Latin kent ile kurduğu “Latin Birliği” giderek Roma’nın bunlar ve bunlara eklenen kentler üzerine dayattığı bir egemenliğe dönüşür İÖ448’de Roma Akdeniz ticaretine girerek, genişlemesine hem karadan hem denizden sürdürme olanağı bulmuştur Roma kentince yönetilen Latin Birliği’ni yönetime katılma hakkı olmayan kentleri, kendilerine de Roma vatandaşlık haklarının tanınması isteği ile İÖ340’ta ayaklandılarBu ayaklanma bastırıldı; ama dene de bunların halklarına Roma vatandaşlık hakları tanındı Ancak Roma, kentler arası ticareti elinden kaçırmamak için, bu kentlerin birbirleri ile olan ticareti yasakladıİÖ272’den sonra Roma, Güney İtalya daki Yunan kent devletlerini ele geçirdi İÖ264’te Akdeniz ticareti ve gemenliği yolunda Kartaca ile savaştı İÖ210’da Kartaca’yı kesin olarak yenince Akdeniz’i ele geçirdi İÖ168’de Makedonya’yı İÖ146’da Yunanistan’ı topraklarına kattı __________________