Şengül Şirin
|
Cevap : Toplumsal Gelişmenin Unsurları
1 Aşağıdakilerden hangisi azgelişmişliği belirleyen ölçütlerden değildir?
A) Doğum ve ölüm oranlarının yüksek olması
B) Okur – yazar oranının düşük olması
C) Uluslaşma oluşumunun tamamlanmış olması
D) Üretimde daha çok insan ve hayvan gücü kullanılması
E) Kişi başına düşen ulusal gelirin düşük olması
(1977)
2 Köyden kente göçün en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tarımsal ürün fiyatlarının sanayi ürün fiyatlarına göre düşük olması
B) Sanayileşme ve makineli tarımın gelişmesi
C) Sağlık ve eğitim gibi hizmet yatırımlarının kentlerde yoğunlaşması
D) Kitle iletişim (haberleşme) araçlarının yaygınlaşması
E) Ulaşım ve taşımacılığın kolaylaşması
(1977)
3 Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye’deki kentleşme olgusunun bir özelliğidir?
A) Kentlere göçün temel nedeninin toprak anlaşmazlıkları ve kan davaları olması
B) Kentlerin ticari ve siyasi merkezler olmaktan çıkması
C) Kentleşme hızının sanayileşme hızından yüksek olması
D) Çevre denetiminin zayıflamasıyla göç edenler arasında suça yönelmenin azalması
E) Göç edenlerin kısa zamanda kent yaşamına uyum sağlayabilmesi
(1979)
4 “Kültür, toplumsal etkileşimin ürünüdür”
“Kültür, çevremizin insan eseri olan kısmıdır”
Yukarıdaki tanımların her ikisinde de kültürün hangi özelliği üzerinde durulmuştur?
A) Toplumlar arasındaki ilişkilerden etkilenme
B) Toplumdan topluma değişiklik gösterme
C) Toplumsal birliği sağlayıcı olma
D) İnsan tarafından yaratılmış olma
E) İnsan gereksinimlerine cevap verme
(1982/ÖSS)
5 “Çağımız toplumlarının bazılarında gözlemlenen değişme, tüm toplumsal öğelerde aynı zamanda ve hızda olmamaktadır Bu da, geleneksel ve çağdaş toplumsal yapıya ilişkin bazı özelliklerin bir arada bulunmasına yol açmaktadır Geçiş dönemindeki bu toplumlarda geleneksel değerler bir ölçüde anlamını yitirmiş Çağdaş değerler ise henüz tümüyle özümsenememiştir”
‘Kültürel çözülme olarak adlandırılan bu durumu, toplum nasıl bir yol izleyerek daha az bir sarsıntıyla geçirebilir?
A) Değişmeyi, yalnızca bilin ve teknoloji alanlarına sınırlayarak
B) Geleneksel değerleri, değişmelerin etkisinden koruyarak
C) Bir yenilik benimsenmeden, başka bir yenilik yapmayarak
D) Yeniliklerin tartışılmasını önleyerek
E) Farklı alanlardaki değişmeyi, dengeli ve uyumlu tutmaya çalışarak
(1982/ÖYS)
6 Aşağıdakilerden hangisi kültürün bir niteliği değildir?
A) Gelişmiş toplumlara özgü olma
B) Bir toplumda kuşaktan kuşağa aktarılma
C) Toplumdaki bireyleri birbirine yaklaştırma
D) Toplumların ayırt edici özelliği olma
E) Zamanla değişikliğe uğrayabilme
(1981/ÖYS)
7 “Kültürel öğeler, insanın biyolojik, psikolojik ve toplumsal nitelikteki temel gereksinimlerini gidermeye yöneliktir Psikoloji bilimi doyumla sonuçlanan davranışların giderek alışkanlığa dönüştüğünü göstermiştir Kültürel öğelerin de, zaman içinde varlıklarını sürdürebilmeleri bireylere sağladıkları doyumla açıklanabilir”
Bu görüşe dayanarak aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?
A) Kültürü zenginleştirmek için bireylerde yeni gereksinimler yaratılmalıdır
B) Gereksinimleri karşılamada yetersiz olan kültürel öğeler zamanla varlığını yitirebilir
C) Bireylerin her türlü gereksinimlerinin karşılandığı toplumlarda kültürel gerileme başlar
D) Aynı gereksinim, değişik kültürlerde değişik yollarla karşılanmakta olabilir
E) Kültür alışverişi, gereksinimleri birbirinden farklı toplumlar arasında gerçekleşebilir
(1982/ÖSS)
8 Buhar makinesi James Watt'tan yüzyıl kadar önce icat edildiği halde bu makinenin sanayide kullanılması hemen gerçekleşmedi Çünkü XVll yüzyılda sanayi henüz gelişmemişti Sanayinin gelişmesini hazırlayıcı koşullar XVlll yüzyılda olgunlaştı Buhar makinesi de ancak bundan sonra sanayide kullanılmaya başlandı”
Bu bilgilere dayanarak, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Yenilikler elverişli ortamlarda benimsenip yaygınlaşır
B) Yenilikler, toplumsal sorunlar yaratabilir
C) Olumsuz tepkiler, yeniliklerin yaygınlaşmasını önler
D) Teknolojik yenilikler, toplumsal yaşamı değiştirir
E) Yeniliğe açıklık bakımından toplumlar arasında fark vardır
(1983/ÖSS)
9 Geleneksel toplumlarda görülen geniş aile tipi endüstrileşme ile birlikte yerini çekirdek aile tipine bırakmaya başlamıştır
Bu gözlem, aşağıdakilerden hangisinin bir kanıtı olabilir?
A) Sosyal değişme
B) Sosyal dayanışma
C) Sosyal tabakalaşma
D) Sosyal etkileşim
E) Sosyal çözülme
(1984/ÖYS)
10 “Durkheim, toplumsal kuralların gücünün azalması veya yetersizliği sonucunda bireylerin davranışlarıyla değer sistemleri arasındaki uyumun bozulmasına ve toplumsal dayanışmanın zayıflamasına ‘kuralsızlık’ (anomi) adını vermektedir”
“Kuralsızlık”ın yaygınlaştığı bir toplumda aşağıdakilerden hangisinin görülmesi beklenmez?
A) Sorumluluk duygusunun zayıflaması
B) Toplumsal ilişkilerin biçim değiştirmesi
C) Toplumsal görüş ayrılıklarının azalması
D) Yönetime karşı güvenin sarsılması
E) Toplumsal değerlere bağlılığın azalması
(1985/ÖYS )
11 – Gece vakti tırnak kesmek uğursuzluk getirir
– Yatan çocuğun üstünden atlanırsa boyu kısa kalır
– Eşiğe oturanın rızkı kesilir
Batıl olduğu bilinse bile bu tür inançların toplumsal hayatta etkili olmaya devam etmesini sağlayan temel etken aşağıdakilerden hangisidir?
A) Toplumsal değişmeyi yönlendirmesi
B) İstenmeyen davranışları engellemesi
C) Açıklanamayan konulara ışık tutması
D) Düşünce ayrılıklarını gidermesi
E) Bireylere güven duygusu vermesi
(1989/ÖSS)
12 İlk daktilo makinesi 18 yüzyıl başında yapılmış, ancak yüz elli yıl kadar sonra yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır Oysa 19 yüzyılın sonlarında ilk denemeleri yapılan televizyon, hızla tüm toplum kesimlerine yayılmıştır
Bu örnek aşağıdaki genellemelerden hangisini destekler?
A) İnsan ihtiyaçları çeşitlenmiştir
B) Belli süre içinde gerçekleşen buluşların sayısı artmıştır
C) Bilimsel bilgi birikimi artmıştır
D) Buluştan, yaygın bir şekilde yararlanma süresi kısalmıştır
E) Üretimde, beklenmeyen ölçüde bir verim artışı olmuştur
(1986/ÖSS)
13 Asya bozkırlarında zaman zaman görülen kuraklığın yol açtığı göçler, katı bir hiyerarşiye ve güçlü geleneklere dayanan geniş aile yapısını ortaya çıkarmıştır İnsanları ayrı ayrı yerleşmeye zorlayan Norveç fiyortları ise bireyciliğe yol açmıştır
Bu görüşe dayanarak, aşağıdaki genellemelerden hangisine ulaşılabilir?
A) Doğa koşulları değişmese de toplumsal yapı zamanla değişir
B) Aile yapısı değiştikçe toplumsal yapı da değişir
C) Doğa koşulları toplumun yapısını etkiler
D) İnsanlar toplu halde yaşadıkları zaman, doğa üzerinde daha etkili olurlar
E) Toplumla doğa koşulları arasında ilişki kurmak zordur
(1987/ÖSS)
14 Uçak icat edildikten sonra hava ulaştırmacılığı gelişti Bu alanda ortaya çıkan sorunları çözümlemek, ilişkileri düzenlemek için yeni hukuk kuralları oluşturuldu
Bu durum, aşağıdaki genellemelerden hangisine bir örnek olabilir?
A) Hukuk kuralları ülkelere göre değişir
B) Hukuk sisteminin çağdaşlaştırılması toplumsal gelişmeyi hızlandırır
C) Hukuk kurallarının değişmesi zaman alır
D) Yeni sorunlar, hukuk sisteminde yeni düzenlemeler gerektirir
E) Yeni yaptırımlar hukuk kurallarını güçlendirir
(1987/ÖYS)
15 Kitle iletişim araçlarındaki gelişmeler, dünyanın ‘çeşitli bölgelerinde yaşayan, farklı kültürlere sahip insanların birbirleriyle tanışmasını ve karşılıklı anlayış içinde yakınlaşmalarını sağlamaktadır
Bu parçada, kitle iletişim araçlarının özellikle hangi işlevi üzerinde durulmaktadır?
A) Belirli bir kültürün etkisini yayma
B) Kültür birikimini kuşaktan kuşağa aktarma
C) Kişilerin ilgi alanlarını genişletme
D) Kültür alışverişini kolaylaştırma
E) İnsanlarda öğrenme merakı uyandırma
(1989/ÖSS)
16 Son arkeolojik bulgular, tarım devriminin Ortadoğu, Çin Hindi, Orta ve Güney Amerika’da büyük ırmakların kıyısında, birbirinden bağımsız olarak başladığını göstermiştir Oysa daha önceleri, tarım devriminin Mezopotamya’da başladığı ve suya atılan bir taşın halkaları gibi işleyerek ülkeden ülkeye geçtiği sanılıyordu
Buna göre, son arkeolojik bulgular aşağıdaki görüşlerden hangisinin yanlışlığını ortaya çıkarmıştır?
A) Benzer doğa koşulları benzer üretim biçimleri yaratır
B) Her yenilik tek bir kaynaktan doğup dünyaya yayılır
C) Her toplumun kültürü kendine özgüdür
D) Her toplum evrim basamaklarını farklı sürelerde geçer
E) Bireysel yaratıcılık uygarlığın gelişmesinde etkili olur
(1992/ÖSS)
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|