Sekiz Aşamalı Asil Yol

Sekiz Aşamalı Asil Yol

Bu sekiz aşamalı yol genelde bilgelikle ilgili olanlar, ahlâkla ve eğitimle ilgili olanlar olmak üzere üç ana başlık altında toplanır:

• Ahlakla ilgili olanlar (Śīla):

1 Doğru söz;2 Doğru davranış;3 Namuslu kazanç;

• Zihin eğitimine yönelik olanlar (Samadhi):

4 Doğru çaba;5 Doğru farkındalık (Ing: Mindfulness, Pali: Sati);6 Doğru konsantrasyon

• Bilgelikle ilgili olanlar (Prajñā):

7 Doğru bakış açısı, doğru görüş;8 Doğru niyet; Sekiz aşamalı yolu, her bireyin kendi yorumu doğrultusunda pratik bir sekilde hayata geçirmesine Budizm'de çok önem verilir Doğru niyetle yola çıkıp, ahlâki bir hayat çerçevesinde, insan zihninin terbiyesi ve eğitiminin en pratik ve dolaysız yolları aranır
Özellikle farkındalık insanin iç ve dış dünyasını dingin ve konsantre bir ortamda kendi hayatını muhakeme etme ve hissetmesine yardimci olur Bir çeşit içebakış olan bu meditasyon, sangha denilen cemaatin desteği ile olur Meditasyonun en yaygın şekli rahat bir ortamda dik oturarak (Ör: bir sandalyede) nefesi takip etmektir Nefesi takip esnasında vücutta ve zihinde olagelen aktiviteler, dikkatle ve yargisiz takip edilmeye calışılır Dikkat dağıldığı zaman kendi kendini yargılamadan, şefkatle tekrar nefesi takibe geri dönülür Dikkat ve uyanıklık çerçevesinde bu nefes takibi zamanla zihin-vücudun kendini öğrenmesini sağlar Zen budizminde bu çeşit meditasyona zazen denilir Budizmde meditasyon ve zihin terbiyesine, ve dolayisiyla bireyin kendini degistirip gelistirmesine onem verilir Fakat esas amac her bireyin kendisindeki toplumdaki ve dunyadaki izdirabi azaltmasidir Mahayana Budizminde bunu amaclayan insanlara bodisatva adi verilir

• Pratītyasamutpāda (ing dependent origination): Her olgu kendisinden once olan baska olgulardan neden-sonuc iliskisinden dogar

Klasik Budizmde bu neden sonuc zinciri 12 safhaya ayristirilir

• Anicca (Sanskrit: anitya): Hic bir olgu/fikir/vucut daimi degildir, ve degisime tabidir
• Anatta (Sanskrit: anātman): Her insandaki benlik/karakter, "ben" duygusu da degisime tabidir Bundan dolayi sabit bir "ben" duygusuna

sahip olmak gercekle bagdasmaz

• Dukkha (Sanskrit: duḥkha): Butun varliklar aci veya izdiraba, veya tatminsizlige tabidirler Olgularin degisime tabi oldugunun farkina

varanlar, olgularin birbirleriyle olan neden sonuc iliskisini gorebilenler bu izdirabi azaltabilirler veya yok edebilirler
Budizm, başlangıçta yalnızca ahlâkî düşünceler ve bir tür yoga hayatı ya da düzenli ve disiplinli bir yaşam anlayışı ile sınırlanmış ve daha sonra, kutsal kast ayrımlarına, Tanrı'ya tapınma biçimlerine ve kurban törenlerine dayanan Hinduizmden ayrılarak, aynı zamanda felsefi bir akım şeklinde gelişmiştir Buddhizme göre, varolan her şey, Tanrı'nın hiçbir müdahalesi olmadan, neden-sonuc zincirine uygun olarak maddeden meydana gelir Evrende ne varsa, bu şekilde varlığa gelir Ruh da, bu yasalara tabi olmak durumundadır Başka bir deyişle, Buddhizm, varlık görüşünde bireylerin, canlı varlıkların ezeli-ebedi bir ruhları olmadığını savunur Bir yaratıcının varolmadığına inanan Buddha'ya göre, kötülükle acının varoluşu bir yaratıcıya duyulacak inancın önünde aşılmaz bir engel oluşturur
Budizme göre nesneler, varlıklar, duygular, hiçbiri devamlı, ilelebet suregelecek olgular değildir Her şey geçicidir ve insanın daimi olarak bağlanabileceği herhangi bir şey (nesne, fikir, vucut) yoktur Madde dünyasında ve ruh dünyasında devamlı hiçbir şey yoktur Bu yuzden Budizmde herseyin birbirine olan baglantisi ve etkilesimini gerek bilimsel olarak, gerek meditasyonda gormeye onem verilir Birey toplumdan soyutlanamaz, toplum cevreden soyutlanamaz Herkes, herkesten sorumludur

__________________