Türkiye Romantizmi: Ahmet Mithat, Namık Kemal, Şemsettin Sami, Recaizade Ekrem

**Şengül Şirin** · 06-06-2009

• Türkiye Romantizmi

Toplumsal ve siyasal alanda Batı'ya yönelme hareketinin başlangıç tarihi olan Tanzimat fermanı'nın ilanından (1839) 20 yıl sonra başlayan ve batı edebiyatı örnek tutularak meydana getiren Tanzimat edebiyatının (1859 -1895) daha ilk yıllarında türk okur ve seyircisi romantizm akımının başlıca kişilerinin belli başlı yapıtlarıyla karşılaşmıştır: Victor Hugo (Sefiller, Bir mahkûmun son günü, Hernani vb

; ayrıca şiirlerinden çeviriler: Tıfl-ı nâim vb

), Chateaubriand (Son serâc'ın sergüzeşti, Atala, Rene), Bernardin de Saint-Pierre (Pol ve Virjini), Lamartine Graziella vb

; ayrıca şiirlerinden çeviriler: Souvenir, Göl vb

), Alexandre Dumas Pere Monte-Cristo vb

), Alexandre Dumas Fils Kamelyalı kadın vb

), tiyatro alanında özellikle Shakespeare (çeşitli oyunları), Schiller (çeşitli oyunları) vb

anılabilir

Tanzimat edebiyatının pek çok yazar ve şairi (Ahmet Mithat, Namık Kemal, Şemsettin Sami, Recaizade Mahmut Ekrem, Abdüllhak Hamit vb

) romantizm akımının etkisi altındadır

Namık Kemal'in İntibah adlı romanında Kamelyalı kadın'ın, Vatan yahut Silistre oyununda Romeo ve Juliet' in, Gülnihal'de Hamlet'ın, Zavallı çocuk' ta Hernani'nn izleri görülür; Mukaddime-i Celal'öe CromweH'in önsözü'nün adım adım izlendiği

Edebiyat-ı cedide döneminde, Halit Ziya'nın Mai ve siyah adlı romanının o dönem şairlerini temsil eden baş kişisi Ahmet Cemil, kışın yağmurlu, karlı gecelerinde özel ders vermek için Vezneciler'e gitmek zorunda kalışından yakınırken, evin "küçük, sıcak odasında minderin üzerine boylu boyunca uzanarak Musset' nin Geceler'ini, Hugo'nun oyunlarını, Lamartine'in Tefekkürat'ını okumak için özlem duyduğunu anlatır

İkinci meşrutiyetten sonra, Milli edebiyat döneminde Yusuf Ziya'nın (Ortaç) hece vezniyle yazılmış ilk oyun olduğu için önemli sayılan Binnaz adlı oyununda da Hugo'nun bir oyununun etkisi bulunduğu ileri sürülmüştür

Gerek o dönemde, gerek Cumhuriyet dönemi edebiyatımızın ilk yıllarında yazan lirik şairlerden bazılarının şiirlerinde de romantizm etkileri sezilir

Kaynak:Büyük Larousse, Cilt 16, sf 9901 biliniyor

Abdülhak Hamit'in Makber ve Bir sel'ilenin hasbıhali adlı şiir kitaplarında Hugo'dan, Finten oyununda ise Shakespeare'den esintiler vardır

i

06-06-2009	#1
Şengül Şirin	Türkiye Romantizmi: Ahmet Mithat, Namık Kemal, Şemsettin Sami, Recaizade Ekrem • Türkiye Romantizmi Toplumsal ve siyasal alanda Batı'ya yönelme hareketinin başlangıç tarihi olan Tanzimat fermanı'nın ilanından (1839) 20 yıl sonra başlayan ve batı edebiyatı örnek tutularak meydana getiren Tanzimat edebiyatının (1859 -1895) daha ilk yıllarında türk okur ve seyircisi romantizm akımının başlıca kişilerinin belli başlı yapıtlarıyla karşılaşmıştır: Victor Hugo (Sefiller, Bir mahkûmun son günü, Hernani vb; ayrıca şiirlerinden çeviriler: Tıfl-ı nâim vb), Chateaubriand (Son serâc'ın sergüzeşti, Atala, Rene), Bernardin de Saint-Pierre (Pol ve Virjini), Lamartine Graziella vb; ayrıca şiirlerinden çeviriler: Souvenir, Göl vb), Alexandre Dumas Pere Monte-Cristo vb), Alexandre Dumas Fils Kamelyalı kadın vb), tiyatro alanında özellikle Shakespeare (çeşitli oyunları), Schiller (çeşitli oyunları) vb anılabilir Tanzimat edebiyatının pek çok yazar ve şairi (Ahmet Mithat, Namık Kemal, Şemsettin Sami, Recaizade Mahmut Ekrem, Abdüllhak Hamit vb) romantizm akımının etkisi altındadır Namık Kemal'in İntibah adlı romanında Kamelyalı kadın'ın, Vatan yahut Silistre oyununda Romeo ve Juliet' in, Gülnihal'de Hamlet'ın, Zavallı çocuk' ta Hernani'nn izleri görülür; Mukaddime-i Celal'öe CromweH'in önsözü'nün adım adım izlendiği Edebiyat-ı cedide döneminde, Halit Ziya'nın Mai ve siyah adlı romanının o dönem şairlerini temsil eden baş kişisi Ahmet Cemil, kışın yağmurlu, karlı gecelerinde özel ders vermek için Vezneciler'e gitmek zorunda kalışından yakınırken, evin "küçük, sıcak odasında minderin üzerine boylu boyunca uzanarak Musset' nin Geceler'ini, Hugo'nun oyunlarını, Lamartine'in Tefekkürat'ını okumak için özlem duyduğunu anlatır İkinci meşrutiyetten sonra, Milli edebiyat döneminde Yusuf Ziya'nın (Ortaç) hece vezniyle yazılmış ilk oyun olduğu için önemli sayılan Binnaz adlı oyununda da Hugo'nun bir oyununun etkisi bulunduğu ileri sürülmüştür Gerek o dönemde, gerek Cumhuriyet dönemi edebiyatımızın ilk yıllarında yazan lirik şairlerden bazılarının şiirlerinde de romantizm etkileri sezilir Kaynak:Büyük Larousse, Cilt 16, sf 9901 biliniyor Abdülhak Hamit'in Makber ve Bir sel'ilenin hasbıhali adlı şiir kitaplarında Hugo'dan, Finten oyununda ise Shakespeare'den esintiler vardır i __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır