06-05-2009
|
#1
|
[KAPLAN]
|
Afiş | Afiş Asma | Sokak Ressamları << Sokağın Dili Ve Süsü >>
Belçika'dan 1905 yılına ait bir afiş
Afiş;Reklam amacıyla herkesin görebileceği yerlere atılan resimli ve yazılı kâğıt
Büyük caddelerde, ara sokaklarda, yol boylarında, trende, vapurda, otobüste, kısası her yerde, her gün gördüğümüz afişler farkında olmadan yaşantımızın bir parçası olmuştur Asıl görevi zevklerimize yön vermek, gideceğimiz eğlence yerlerini, veya satın alacağımız eşyayı seçerken bizi etkilemek olan afişler, aynı zamanda sokaklarımızın süsüdür Bu renk renk süsler olmasa şehirlerin duvarları pek sıkıntılı ve tekdüze kalacaktı, denebilir
Tarihçiler afişin XV yüzyılda matbaanın icadıyla birlikte doğduğunu söyler Kâğıt afişlerden önce, parşömen üstüne yazılan «bildiri»leı vardı Yabancı kaynaklı tarihî filimler-de hepiniz görmüşsünüzdür: miinadî denilen haberciler bu parşömen bildirileri önce köy meydanlarında yüksek sesle okur, sonra duvarlara asarlardı Sonra kâğıt afişler ve bildiriler duvarlara asılmağa ve yapıştırılmağa başladı XVIII yy yazarlarından biri, tıpkı bugün söyleyeceğimiz gibi, «Afişler Paris'i örter, renklendirir ve giydirir» diye yazıyordu
Afiş asma
Afiş asma hakkı, her ülkede belli kurallara ve yasalara bağlanmıştır İsteyen, istediği yere, istediği afişi a-samaz Afiş asma her şeyden önce bir ticarî iştir, kentlerde bu iş için ayrılan yerler belediyeninse belediye tarafından, özel kişilerinse sahipleri tarafından isteyenlere kiralanır Çok işlek yerlerde çok pahalı fiyatlar ödenir, bunun için yapılan gizleyen tahta perdelerden bile yararlanılır Siyasî özdeyişler, veya eylemci grupların sloganları da afiş sayılır
Ustalıkla kullandıktan çok Uzun saplı fırçalarıyla afiş yapıştıncılar zaman zaman süresi biten afişlerin yerine yenilerini asarlar Bu sürekli değişim sokakların dekorunu canlandırır, yeniler
Afişler
En çekici afişler, kuşkusuz, ilân niteliğinde olan bildiriler değildir Genellikle beyaz üstüne siyah basılan bu bildiriler bize sadece basit metinler sunar: «Burada park etmek yasaktır» veya «sola dönüş yoktur» gibi Seçim dönemlerinde duvarlar çeşitli ' partilerin veya bağımsız adayların bildirileriyle dolar Savaş çıkması ihtimali varsa, genel seferberlik kararnameleri en küçük köylere kadar duvarlara asılır 
Ama, asıl afişler, amacı herhangi bir şeyi tanıtmak, haber vermek, sattırmak olan reklam afişleridir Yeni bir filim, çamaşırınızı «bembeyaz» yapabilecek bir çamaşır tozu veya biriktirdiğiniz parayla ilgilenen bir bankanın adını duyuran afişler, kendi konusuna uygun desenler veya fotoğraflarla resimlenir Bir de, son yıllarda gençlerin, odalarının duvarına «raptiyeledikleri» sadece süsleyici amaç güden afişler vardır Gençler arasında çok moda olan bu afişler İngilizce adıyla tanınır: poster
Sokak ressamları
Afiş yaratıcıları çoğu zaman gerçek birer sanatçıdır Sırf kendi zevkleri için, veya hayatlarını kazanmak için, ya da sergilerini haber vermek için, afişçilerin ustası ünlü ressam Tou-louse-Lautrec'i (1864-1901) örnek alarak afişler çizerler
Cumhuriyet döneminde türk afiş sanatının ilk ustaları jthap Hulusi ve Kenan Temizan'dır Yurdaer Altıntaş, Mesut Manioğlu, Mengü Ertel, Selçuk Önal ise günümüzün ünlü afişçileridir
Kaynak: BilgeNesil com | Meydan Larouse Gençlik Ansiklopedisi s 23
|
|
|