06-05-2009
|
#2
|
[KAPLAN]
|
Cevap : Atlıkarınca << Dönün, Dönün Güzel Tahta Atlar... >>
Atlıkarınca
İstanbul'da bir alışveriş merkezindeki atlı karınca
Atlı karınca, yere sabitlenmiş bir eksen etrafında döndürülen bir platform veya askılara takılı oyuncak atlar, uçaklar, arabalar gibi nesnelerden oluşan büyük bir oyuncak ve eğlence aracıdır
İki yüzyıl öncesine kadar Atlıkaraca denmiştir Sözcüğün etimolojisi üzerine en yaygın sav, İtalyanca Carousse'dan Karaca olarak değişmesidir Oysa İtalyanca carousse ve İspanyolca Garusso sözcüğü savaş oyunu anlamındadır ve 11 yüzyılda Arap ordularında savaşan Türklerin at eğitimi için kullandıkları bir alet ve eğlence amaçlı at oyunlarına verilen isimden türetilmiştir At karaca ya da atlı karaca adlarıyla Anadoluda hala yer isimleri mevcuttur
Atlıkarınca ise Osmanlı toplum yaşamında önemli bir yer tutan seyirlik bir oyundur Bellerine giydileri at kuklalarıyla müzik eşliğinde türlü gülünçlükler yapan oyuncuların gösterisidir "  kukla, meddah, ortaoyunu, tuluat, köy seyirlik oyunları, aşık karşılaşmaları,baranalar, fasıl heyetleri, halk oyunları, canbazlar, ayı oynatıcıları, atlıkarıncalar  " BU seyirlik oyunların giderek toplum hayatından çıkışı ile Atlı karaca, Atlı karınca olarak adlandırılmaya başlanmıştır
Geleneksel tipleri ve türünün ilk örnekleri dönen bir platformun üstüne yerleştirilmiş olan tahta atlar ya da değişik hayvanlardan oluşmaktaydı Bunlar sadece bir eksen etrafında dönmemekte aynı zamanda atın veya hayvanın koşuşunu canlandırmak için yukarı ve aşağı yönde hareket etmektedirler
Artık sadece atlar veya hayvanlar değil aynı zamanda arabalar, uçaklar ve hatta uzay araçları gibi modern makinaların da maketleri kullanılmaktadır Atlı karıncalar çoğunlukla lunaparklar gibi eğlence mekanlarında bulunmakla birlikte bir çok alışveriş merkezinde ve diğer parklarda tek başlarına da bulunabilmektedirler
Basit bir atlı karınca
Lunaparklarda büyük ve elektrik ile çalışan atlı karıncalar bulunurken, çok basit üç dört çocuğun oturabileceği kadar küçük olan bir atlı karınca sadece yere sabitlenmiş bir eksen ve ona dik açıyla bir bilyalı rulman mekanizmasıyla ilişkilendirilmiş dönen 3-4 oturaktan oluşabilmektedir
|
|
|