Mimar Sinan ve İleri Görüşlülüğü

**Şengül Şirin** · 06-05-2009

Mimar Sinan ve İleri Görüşlülüğü

Bir Mimar Sinan eseri olan Sehzadebası Cami’nin 1990′li yıllarda devam eden restorasyonunu yapan firma yetkililerinden bir inşaat mühendisi, caminin restorasyonu sırasında yasadıkları bir olayı TV’de şöyle anlatmıştı

Cami bahçesini çevreleyen havale duvarında bulunan kapıların üzerindeki kemerleri oluşturan taşlarda yer yer çürümeler vardı

Restorasyon programında bu kemerlerin yenilenmesi de yer alıyordu

Biz insaat fakültesinde teorik olarak kemerlerin nasıl inşaat edildiğini öğrenmiştik fakat taş kemer inşaası ile ilgili pratiğimiz yoktu

Kemerleri nasıl restore edeceğimiz konusunda ustalarla toplantı yaptık

Sonuç olarak kemeri alttan yalayan bir tahta kalıp çakacaktık

Daha sonra kemeri yavaş yavaş söküp yapım teknikleri ile ilgili notlar alacaktık ve yeniden yaparken bu notlardan faydalanacaktık

Kalıbı söktük

Sökmeye kemerin kilit taşından başladık

Taşı yerinden çıkardığımızda hayretle iki taşın birleşme noktasında olan silindirik bir boşluğa yerleştirilmiş bir cam şişeye rastladık

şişenin içinde dürülmüş beyaz bir kağıt vardı

şişeyi açıp kağıda baktık

Osmanlıca bir şeyler yazıyordu

Hemen bir uzman bulup okuttuk

Bu bir mektup idi ve Mimar Sinan tarafından yazılmıştı

Şunları söylüyordu;

Bu kemeri oluşturan taşların ömrü yaklaşık 400 senedir

Bu müddet zarfında bu taşlar çürümüş olacağından siz bu kemeri yenilemek isteyeceksiniz

Büyük bir ihtimalle yapı teknikleri de değişeceğinden bu kemeri nasıl yeniden inşa edeceğinizi bilemeyeceksiniz

İşte bu mektubu ben size, bu kemeri nasıl inşa edeceğinizi anlatmak için yazıyorum

Koca Sinan mektubunda böyle başladıktan sonra o kemeri inşa ettikleri taşları Anadolu’nun neresinden getirttiklerini söyleyerek izahlarına devam ediyor ve ayrıntılı bir biçimde kemerin inşasını anlatıyordu

Bu mektup bir insanin, yaptığı işin kalıcı olması için gösterebileceği çabanın insan üstü bir örneğidir

Bu mektubun ihtişamı, modern çağın insanlarının bile zorlanacağı taşın ömrünü bilmesi, yapı tekniğinin değişeceğini bilmesi, 400 sene dayanacak kağıt ve mürekkep kullanması gibi yüksek bilgi seviyesinden gelmektedir

Şüphesiz bu yüksek bilgiler de o koca mimarin erişilmez özelliklerindendir

Ancak erişilmesi gerçekten zor olan bu bilgilerden çok daha muhteşem olan 400 sene sonraya çözüm üreten sorumluluk duygusudur

06-05-2009	#3
Şengül Şirin	Mimar Sinan ve İleri Görüşlülüğü Mimar Sinan ve İleri Görüşlülüğü Bir Mimar Sinan eseri olan Sehzadebası Cami’nin 1990′li yıllarda devam eden restorasyonunu yapan firma yetkililerinden bir inşaat mühendisi, caminin restorasyonu sırasında yasadıkları bir olayı TV’de şöyle anlatmıştı Cami bahçesini çevreleyen havale duvarında bulunan kapıların üzerindeki kemerleri oluşturan taşlarda yer yer çürümeler vardı Restorasyon programında bu kemerlerin yenilenmesi de yer alıyordu Biz insaat fakültesinde teorik olarak kemerlerin nasıl inşaat edildiğini öğrenmiştik fakat taş kemer inşaası ile ilgili pratiğimiz yoktu Kemerleri nasıl restore edeceğimiz konusunda ustalarla toplantı yaptık Sonuç olarak kemeri alttan yalayan bir tahta kalıp çakacaktık Daha sonra kemeri yavaş yavaş söküp yapım teknikleri ile ilgili notlar alacaktık ve yeniden yaparken bu notlardan faydalanacaktıkKalıbı söktük Sökmeye kemerin kilit taşından başladık Taşı yerinden çıkardığımızda hayretle iki taşın birleşme noktasında olan silindirik bir boşluğa yerleştirilmiş bir cam şişeye rastladık şişenin içinde dürülmüş beyaz bir kağıt vardı şişeyi açıp kağıda baktık Osmanlıca bir şeyler yazıyordu Hemen bir uzman bulup okuttuk Bu bir mektup idi ve Mimar Sinan tarafından yazılmıştı Şunları söylüyordu; Bu kemeri oluşturan taşların ömrü yaklaşık 400 senedir Bu müddet zarfında bu taşlar çürümüş olacağından siz bu kemeri yenilemek isteyeceksiniz Büyük bir ihtimalle yapı teknikleri de değişeceğinden bu kemeri nasıl yeniden inşa edeceğinizi bilemeyeceksiniz İşte bu mektubu ben size, bu kemeri nasıl inşa edeceğinizi anlatmak için yazıyorum Koca Sinan mektubunda böyle başladıktan sonra o kemeri inşa ettikleri taşları Anadolu’nun neresinden getirttiklerini söyleyerek izahlarına devam ediyor ve ayrıntılı bir biçimde kemerin inşasını anlatıyordu Bu mektup bir insanin, yaptığı işin kalıcı olması için gösterebileceği çabanın insan üstü bir örneğidir Bu mektubun ihtişamı, modern çağın insanlarının bile zorlanacağı taşın ömrünü bilmesi, yapı tekniğinin değişeceğini bilmesi, 400 sene dayanacak kağıt ve mürekkep kullanması gibi yüksek bilgi seviyesinden gelmektedir Şüphesiz bu yüksek bilgiler de o koca mimarin erişilmez özelliklerindendir Ancak erişilmesi gerçekten zor olan bu bilgilerden çok daha muhteşem olan 400 sene sonraya çözüm üreten sorumluluk duygusudur __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır