Cevap : Fatura Ve Teyit Mektubu, Faturaya Itiraz, Faturanin Delil Niteligi

**yesimciwciw** · 06-04-2009

DÖRDÜNCÜ KISIM
FATURANIN DELİL NİTELİĞİ
1

FATURANIN İSBAT VASITASI OLMA ÖZELLİĞİ

Faturanın ispat vasıtası olma özelliği esasen kendisinden sadır olmayan bir kimsenin, TTK md

23 hükmü gereğince sekiz günlük süre içinde itiraza uğramaması sonucu aleyhine deli olabilmesinden ileri gelmektedir

Faturanın kendisinden sadır olan fatura tanzim eden aleyhine delil olması genel olarak belgelerin delil özelliğinin tabii bir neticesidir

A) GENEL OLARAK DELİL ve İSPAT
Genel manası ile delil ve ispat, ihtilaf mevzuu olan maddi veya hukuki vakıanın olduğu veya olmadığı hususunda hâkime kanaat verecek delil ve karineleri arz etmek, hâkimin kanaatini bu noktaya çekmektir45

Özel hukukta delil ve karineler, ispat için Usul Hukukunun izin verdiği vasıtalarla yerine getirilir

Maddi hukuk bir hakkın doğumunu veya son bulmasını belli vakıaların varlığına bağlı tutmuştur

İşte delillin konusu da bu maddi vakıalardır ve bu vakıalar hakkında delil gösterilir

Gösterilen delil ile vakıa ispat edilirse, artık mahkeme o vakıanın hukuki niteliğini belirleyerek ispat eden taraf lehine hüküm verir46

Deliller kesin delil ve takdiri delil olmak üzere iki türlüdür

İkrar, kesin hüküm, senet, yemin ve ticari defterler kesin delillerdir

İddianın ispatı için gösterilen kesin deliller hâkimi bağlar ve bu halde hâkimin takdir yetkisi yoktur

Tanık, bilirkişi, keşif vs

ise hâkimin takdirine bağlı olan delillerdir

Bu bilgiler ışığında fatura tanzim eden tacir için senet mahiyetindedir ve kesin delil niteliğindedir

İspat vasıtalarından biri de karinelerdir

Karine belirli bir olaydan, belirli olmayan diğer bir olay için çıkarılan sonuçtur47

Maddi ve kanuni karine olmak üzere ikiye ayrılır

Maddi karineler hayat tecrübelerinden çıkan karineler olup bu husus hâkim tarafından tespit ve takdir olunur

Kanuni karineler ise, kanunun açıkça bir olayı, başka bir olayın olduğuna veya olmadığına delil olarak göstermesidir

Kanuni karinelerde aksinin ispat edilebilip edilememesine göre kat’i karine ve adi karine olarak ikiye ayrılır

TTK

md 23 hükmüne göre tacir kendisine tebliğ edilmiş ve kendisi adına tanzim edilmiş faturaya sekiz gün içinde itiraz etmemesi halinde, bu fatura münderecatını kabul etmiş sayılacağına dair olan kanuni karine aksi ispat edilebilen adi bir karinedir

B) FATURAYA İLİŞKİN KARİNE
Fatura, normal olarak tanzim eden aleyhine yazılı delillerdendir

Bu münasebetle fatura, ispat hukuku bakımından senet mahiyetindedir ve kat’i delil teşkil eden yazılı ispat vasıtasıdır

45 ÜNAL, Oğuz Kürşat,: Fatura ve İspat Kuvveti, Üçüncü Baskı Ankara 2003
46 KURU, Baki; Hukuk Muhakemeleri Usulü, İstanbul 1990 c

2
47 KURU, Baki; Hukuk Muhakemeleri Usulü, İstanbul 1990 c

2
24

06-04-2009	#23
yesimciwciw	Cevap : Fatura Ve Teyit Mektubu, Faturaya Itiraz, Faturanin Delil Niteligi DÖRDÜNCÜ KISIM FATURANIN DELİL NİTELİĞİ 1 FATURANIN İSBAT VASITASI OLMA ÖZELLİĞİ Faturanın ispat vasıtası olma özelliği esasen kendisinden sadır olmayan bir kimsenin, TTK md 23 hükmü gereğince sekiz günlük süre içinde itiraza uğramaması sonucu aleyhine deli olabilmesinden ileri gelmektedir Faturanın kendisinden sadır olan fatura tanzim eden aleyhine delil olması genel olarak belgelerin delil özelliğinin tabii bir neticesidir A) GENEL OLARAK DELİL ve İSPAT Genel manası ile delil ve ispat, ihtilaf mevzuu olan maddi veya hukuki vakıanın olduğu veya olmadığı hususunda hâkime kanaat verecek delil ve karineleri arz etmek, hâkimin kanaatini bu noktaya çekmektir45 Özel hukukta delil ve karineler, ispat için Usul Hukukunun izin verdiği vasıtalarla yerine getirilir Maddi hukuk bir hakkın doğumunu veya son bulmasını belli vakıaların varlığına bağlı tutmuştur İşte delillin konusu da bu maddi vakıalardır ve bu vakıalar hakkında delil gösterilir Gösterilen delil ile vakıa ispat edilirse, artık mahkeme o vakıanın hukuki niteliğini belirleyerek ispat eden taraf lehine hüküm verir46 Deliller kesin delil ve takdiri delil olmak üzere iki türlüdür İkrar, kesin hüküm, senet, yemin ve ticari defterler kesin delillerdir İddianın ispatı için gösterilen kesin deliller hâkimi bağlar ve bu halde hâkimin takdir yetkisi yoktur Tanık, bilirkişi, keşif vs ise hâkimin takdirine bağlı olan delillerdir Bu bilgiler ışığında fatura tanzim eden tacir için senet mahiyetindedir ve kesin delil niteliğindedir İspat vasıtalarından biri de karinelerdir Karine belirli bir olaydan, belirli olmayan diğer bir olay için çıkarılan sonuçtur47 Maddi ve kanuni karine olmak üzere ikiye ayrılır Maddi karineler hayat tecrübelerinden çıkan karineler olup bu husus hâkim tarafından tespit ve takdir olunur Kanuni karineler ise, kanunun açıkça bir olayı, başka bir olayın olduğuna veya olmadığına delil olarak göstermesidir Kanuni karinelerde aksinin ispat edilebilip edilememesine göre kat’i karine ve adi karine olarak ikiye ayrılır TTK md 23 hükmüne göre tacir kendisine tebliğ edilmiş ve kendisi adına tanzim edilmiş faturaya sekiz gün içinde itiraz etmemesi halinde, bu fatura münderecatını kabul etmiş sayılacağına dair olan kanuni karine aksi ispat edilebilen adi bir karinedir B) FATURAYA İLİŞKİN KARİNE Fatura, normal olarak tanzim eden aleyhine yazılı delillerdendir Bu münasebetle fatura, ispat hukuku bakımından senet mahiyetindedir ve kat’i delil teşkil eden yazılı ispat vasıtasıdır 45 ÜNAL, Oğuz Kürşat,: Fatura ve İspat Kuvveti, Üçüncü Baskı Ankara 2003 46 KURU, Baki; Hukuk Muhakemeleri Usulü, İstanbul 1990 c 2 47 KURU, Baki; Hukuk Muhakemeleri Usulü, İstanbul 1990 c 2 24 __________________