Cevap : Vücudumuzu Tanıyalım...Resimli

**Şengül Şirin** · 05-27-2009

Endokrin sistem, vücudun kontrol ve düzenleme görevini sinir sistemi ile birlikte yürüten sistemdir
Endokrin sistem sinir sistemi birlikte çalışarak organizmanın bütünlüğünü sağlar Endokrin sistemin başlıca üç işlevi vardır
• Büyüme, gelişme ve üremeyle ilgili olayların başlıca düzenleyicisidir
• Metabolik aktivite ve vücut sıvılarındaki kimyasalların yoğunluğunu ayarlayarak homeostazın korunmasını sağlar
• Sinir sistemi ile birlikte strese karşı dayanıklılığı arttırır

Endokrin sistem endokrin bezlerden oluşur Bu bezler hormon denen salgıyı salgılar

Ürettikleri salgıları kana veren bezlere iç salgı bezi bu salgılara da hormon denir Ürettikleri salgıları kanala veren bezlere ise dış salgı bezi denir Bu salgılara da enzim denir
İç salgı bezleri sistemi ( endokrin sistem ) birbirleriyle iletişim halindeki farklı bezlerden meydana gelir İç salgı bezleri insan vücudunu kontrol eden bir sistemdir Bu sistem sinir sistemiyle birlikte vücudun çalışmasını düzenler Vücudun olağan ve olağan dışı olaylara tepkisini ayarlar İç salgı bezleri bu işlevini salgıladıkları hormonlar vasıtasıyla sağlar Değişik bezlerden salgılanan çeşitli hormonlar kan yoluyla ilgili organlara ulaşırlar ve bu organlara çeşitli emirler taşırlar

Hormon

Canlıların vücudunda bulunan bezler tarafından üretilip, kan ile taşınan maddelerdir Her hormonun etki edeceği hücre, doku veya organ farklıdır
Az miktarda üretilip, protein ve yağ yapısındadırlar Vücutta hormon üreten bezler; hipofiz, tiroid, paratiroid, adrenal, pankreas ve eşey bezleridir

Hormonlar etki yerlerine göre 3 tiptir
Genel etkili hormonlar: Kan yoluyla ulaştıkları, vücudun br çok yerinde etkili olan hormonlardır, örneğin büyüme hormonu
Hedef yapılara etkili hormonlar: Sadece belli doku ve organlara etkili olan hormonlardır
Lokal etkili hormonlar: Sadece salgılandıkları alanda etkili olan hormonlardır

Hormon Üreten Bezler

a Hipofiz Bezi
Beynin tabanında hipotalamusun altında yer alır Merkezi sinir sisteminin hipotalamus kısmı ile olan bağlantısı sayesinde diğer bezleri kontrol eden ana bezdir

İki kısma ayrılır Ön lobuna adenohipofiz, arka lobuna ise nörohipofiz adı verilir Adenohipofiz, hipofizin gerçek endokrin bölümüdür Hipotalamusta üretilen hormonlar taşıyıcı damarlar vasıtası ile adenohipofize gelir ve hipofiz hormonlarının salınmasını ya da baskılanmasını sağlar
Nörohipofiz ile ile hipotalamus arasında sinir bağlantıları vardır

Hipofiz bezinde üretilen hormonlar ve görevleri

Büyüme hormonu (growt hormon, GH) : Büyüme ve gelişmeyi sağlar Özellikle kemik ve kas dokusunun gelişmesinde etkilidir Metabolizmayı doğrudan etkiler Büyüme döneminde fazla salgılanması devliğe az salgılanması cüceliğe sebep olur
Tiroid stimüle edici hormon (TSH): Tiroid bezini uyararak tiroid hormonlarının sentezlenmesi ve salgılanmasını sağlar
Prolaktin: Dişilerde gebelik döneminde memedeki süt bezlerinin çalışarak süt üretmesini ve enjeksiyonunu sağlayan hormonu salgılar
Folikül stimüle edici hormon (FSH) : Folikül stimüle edici hormon kadınlarda her bir menstrual siklus sırasında ovaryumda folikül hücrelerinin büyümesini ve östrojen salgılanmasını, erkeklerde ise sperm üretimini sağlar

Melanosit stimüle edici hormon (MSH) : Deriye renk verici maddeleri uyaran hormondur
Lüteinleştirici horman (LH) : Kadınlarda ovulasyonu (yumurtlamayı), progesteron ve östrojen salgılanmasını, erkeklerde ise testesteron salgılanmasını sağlar

b Tiroid bezi
Tiroid bezi, boynun ön kısmına yerleşmiş olan, salgıladığı hormonlarla vücut metabolizmamızı düzenleyen ve yaklaşık 25-40 g kadar olan bir bezdir Tam olarak yutak ve gırtlak arasında yer alır

Gırtlağın ön tarafında bulunan tiroid bezi salgıladığı hormonlarla, vücuttaki tüm organların işleyişini ve metabolizmasını etkiler İki çeşit hormon üretir
Tiroksin : Vücut metabolizmasını hızlandırır Tiroksin hormonu iyot varlığında sentezlenir Alınan yiyeceklerde iyot eksikse tiroksin salgılanamaz ve tiroit bezi büyür Buna guatr denir Tiroksin hormonu az salındığında hücreler arası sıvıda sodyum ve suyun, kanda ise kolesterolün yükselmesine yol açar
Kalsitonin : Kandaki kalsiyum ve fosfatın kemiklere geçmesini sağlar Kanın kalsiyum ve fosfor konsantrasyonunun ayarlanmasında düşürücü etkiye sahiptir
Paratiroid bezi : Tiroid bezinin arkasında yer alan dört küçük bezdir Salgıladığı parathormon, kemikten kalsiyum serbestleşmesini, kemikte kalsiyum depolanmasını sağlayan osteoblastları inhibasyonunu, kalsiyumun böbrekten atılmasını azaltıp fosfor atılımını arttırmak gibi fonksiyonları yerine getirir

c Böbrek üstü bezleri (adrenal bezler)
İki böbreğin üst kısmına yerleşmiş bir çift bezdir Dışta yer alan kabuk (korteks) ve içte yer alan öz (medulla) olmak üzere iki kısımdan oluşur

Kabuk (korteks) kısmından salınan hormonlar: Adrenal korteks hormonlar steroid yapıdadırlar Su ve iyon dengesini sağlayan hormonlardır, En önemlisi aldosterondur Aldosteron böbreklerde iyonların (sodyum ve klor) emilimini arttırır

Öz Bölgesinden (medulla) Salınan Hormonlar: Adrenalin ve noradrenalin hormonlarını üretir Bu hormonlar, kavga veya kaçış durumları için gereken ani bedensel tepkileri oluşturur ve desteklerler Adrenalin korku, heyecan, öfke anında salınır Kan basıncını yükseltir, kalp atışlarını hızlandırır, damarları daraltır, göz bebeklerini büyütür, kılları dikleştirir

d Pankreas Bezi
Pankreas bezi karma bir bezdir Ürettiği enzimleri özel bir kanalla on iki parmak bağırsağına gönderir
Pankreas bezi salgıladığı iki çeşit hormon ile kandaki şeker dengesini ayarlar
İnsülin, kanda şeker miktarı arttığı zaman salınır Kandaki şekerin {glikozun} fazlasının karaciğerde glikojen şeklinde depolanmasını sağlar İnsülin yeterli salgılanmazsa kandaki şeker oranı yükselirbu da şeker hastalığına sebep olur Şeker hastalığı olan kişilerin idrarında glikoza rastlanır
Glukagon ise kandaki glikoz miktarı azaldığı zaman salınır Karaciğerde depolanmış glikojende'" gereken miktarını glikoza dönüştürerek kana geçmesini sağlar

e Böbrekler
Böbrekler iki değişik yapıda hormon salgılarlar

Kalsitriol : Steroid yapıda olan bir hormondur Vücutta kalsiyum iyonunu destekler D vitaminin aktif şeklidir

Eritropoietin : Kırmızı kemik iliğinden eritrosit yapımını uyarır Böbreklerdeki düşük oksijen oranına cevap olarak salınır Böylelikle artan eritrosit yapımı sonucunda oksijen taşıma kapasitesi de artar

f Eşey Bezleri
Üreme sistemi hormonlarını kadınlarda ovaryum ( yumurtalık), erkeklerde ise testisler üretirler Eşey bezleri ergenlik çağına girildikten sonra hipofiz bezinin etkisiyle faaliyet gösterir

Testislerde erkeklik hormonları olan androjenler üretilir Bunlardan testosteron hormonu fonksiyonel sperm yapımını ve olgunlaşmasını ikincil cinsiyet özelliklerinin (sakal ve bıyık çıkması,kılların büyümesi,sesin kalınlaşması,kemiklerin gelişmesi erkek tipi kaslı bir vücut yapısının oluşması) ortaya çıkmasını sağlar

Yumurtalık dişilerde bulunan bir çift bezdir Ergenlik dönemine ulaşıldığında bu bezden östrojen ve progesteron hormonları salgılanır Östrojen dişilikle ilgili ikincil cinsiyet özelliklerini (dişilere özgü ince ses gelişimi,üreme organlarını gelişimi,dişiye ait vücut yapısının oluşması) sağlar
Progesteron hormonu ise gebeliğe hazırlanmada önemli rol oynar Embriyonun gelişmesi için rahmi hazırlar, embriyonun uterin tüpü boynuna iletilmesini sağlar ve meme bezlerinin gelişmesinde önemli bir yere sahiptir __________________________________________________ ___________________

05-27-2009	#3
Şengül Şirin	Cevap : Vücudumuzu Tanıyalım...Resimli Endokrin sistem, vücudun kontrol ve düzenleme görevini sinir sistemi ile birlikte yürüten sistemdir Endokrin sistem sinir sistemi birlikte çalışarak organizmanın bütünlüğünü sağlar Endokrin sistemin başlıca üç işlevi vardır • Büyüme, gelişme ve üremeyle ilgili olayların başlıca düzenleyicisidir • Metabolik aktivite ve vücut sıvılarındaki kimyasalların yoğunluğunu ayarlayarak homeostazın korunmasını sağlar • Sinir sistemi ile birlikte strese karşı dayanıklılığı arttırır Endokrin sistem endokrin bezlerden oluşur Bu bezler hormon denen salgıyı salgılar Ürettikleri salgıları kana veren bezlere iç salgı bezi bu salgılara da hormon denir Ürettikleri salgıları kanala veren bezlere ise dış salgı bezi denir Bu salgılara da enzim denir İç salgı bezleri sistemi ( endokrin sistem ) birbirleriyle iletişim halindeki farklı bezlerden meydana gelir İç salgı bezleri insan vücudunu kontrol eden bir sistemdir Bu sistem sinir sistemiyle birlikte vücudun çalışmasını düzenler Vücudun olağan ve olağan dışı olaylara tepkisini ayarlar İç salgı bezleri bu işlevini salgıladıkları hormonlar vasıtasıyla sağlar Değişik bezlerden salgılanan çeşitli hormonlar kan yoluyla ilgili organlara ulaşırlar ve bu organlara çeşitli emirler taşırlar Hormon Canlıların vücudunda bulunan bezler tarafından üretilip, kan ile taşınan maddelerdir Her hormonun etki edeceği hücre, doku veya organ farklıdır Az miktarda üretilip, protein ve yağ yapısındadırlar Vücutta hormon üreten bezler; hipofiz, tiroid, paratiroid, adrenal, pankreas ve eşey bezleridir Hormonlar etki yerlerine göre 3 tiptir Genel etkili hormonlar: Kan yoluyla ulaştıkları, vücudun br çok yerinde etkili olan hormonlardır, örneğin büyüme hormonu Hedef yapılara etkili hormonlar: Sadece belli doku ve organlara etkili olan hormonlardır Lokal etkili hormonlar: Sadece salgılandıkları alanda etkili olan hormonlardır Hormon Üreten Bezler a Hipofiz Bezi Beynin tabanında hipotalamusun altında yer alır Merkezi sinir sisteminin hipotalamus kısmı ile olan bağlantısı sayesinde diğer bezleri kontrol eden ana bezdir İki kısma ayrılır Ön lobuna adenohipofiz, arka lobuna ise nörohipofiz adı verilir Adenohipofiz, hipofizin gerçek endokrin bölümüdür Hipotalamusta üretilen hormonlar taşıyıcı damarlar vasıtası ile adenohipofize gelir ve hipofiz hormonlarının salınmasını ya da baskılanmasını sağlar Nörohipofiz ile ile hipotalamus arasında sinir bağlantıları vardır Hipofiz bezinde üretilen hormonlar ve görevleri Büyüme hormonu (growt hormon, GH) : Büyüme ve gelişmeyi sağlar Özellikle kemik ve kas dokusunun gelişmesinde etkilidir Metabolizmayı doğrudan etkiler Büyüme döneminde fazla salgılanması devliğe az salgılanması cüceliğe sebep olur Tiroid stimüle edici hormon (TSH): Tiroid bezini uyararak tiroid hormonlarının sentezlenmesi ve salgılanmasını sağlar Prolaktin: Dişilerde gebelik döneminde memedeki süt bezlerinin çalışarak süt üretmesini ve enjeksiyonunu sağlayan hormonu salgılar Folikül stimüle edici hormon (FSH) : Folikül stimüle edici hormon kadınlarda her bir menstrual siklus sırasında ovaryumda folikül hücrelerinin büyümesini ve östrojen salgılanmasını, erkeklerde ise sperm üretimini sağlar Melanosit stimüle edici hormon (MSH) : Deriye renk verici maddeleri uyaran hormondur Lüteinleştirici horman (LH) : Kadınlarda ovulasyonu (yumurtlamayı), progesteron ve östrojen salgılanmasını, erkeklerde ise testesteron salgılanmasını sağlar b Tiroid bezi Tiroid bezi, boynun ön kısmına yerleşmiş olan, salgıladığı hormonlarla vücut metabolizmamızı düzenleyen ve yaklaşık 25-40 g kadar olan bir bezdir Tam olarak yutak ve gırtlak arasında yer alır Gırtlağın ön tarafında bulunan tiroid bezi salgıladığı hormonlarla, vücuttaki tüm organların işleyişini ve metabolizmasını etkiler İki çeşit hormon üretir Tiroksin : Vücut metabolizmasını hızlandırır Tiroksin hormonu iyot varlığında sentezlenir Alınan yiyeceklerde iyot eksikse tiroksin salgılanamaz ve tiroit bezi büyür Buna guatr denir Tiroksin hormonu az salındığında hücreler arası sıvıda sodyum ve suyun, kanda ise kolesterolün yükselmesine yol açar Kalsitonin : Kandaki kalsiyum ve fosfatın kemiklere geçmesini sağlar Kanın kalsiyum ve fosfor konsantrasyonunun ayarlanmasında düşürücü etkiye sahiptir Paratiroid bezi : Tiroid bezinin arkasında yer alan dört küçük bezdir Salgıladığı parathormon, kemikten kalsiyum serbestleşmesini, kemikte kalsiyum depolanmasını sağlayan osteoblastları inhibasyonunu, kalsiyumun böbrekten atılmasını azaltıp fosfor atılımını arttırmak gibi fonksiyonları yerine getirir c Böbrek üstü bezleri (adrenal bezler) İki böbreğin üst kısmına yerleşmiş bir çift bezdir Dışta yer alan kabuk (korteks) ve içte yer alan öz (medulla) olmak üzere iki kısımdan oluşur Kabuk (korteks) kısmından salınan hormonlar: Adrenal korteks hormonlar steroid yapıdadırlar Su ve iyon dengesini sağlayan hormonlardır, En önemlisi aldosterondur Aldosteron böbreklerde iyonların (sodyum ve klor) emilimini arttırır Öz Bölgesinden (medulla) Salınan Hormonlar: Adrenalin ve noradrenalin hormonlarını üretir Bu hormonlar, kavga veya kaçış durumları için gereken ani bedensel tepkileri oluşturur ve desteklerler Adrenalin korku, heyecan, öfke anında salınır Kan basıncını yükseltir, kalp atışlarını hızlandırır, damarları daraltır, göz bebeklerini büyütür, kılları dikleştirir d Pankreas Bezi Pankreas bezi karma bir bezdir Ürettiği enzimleri özel bir kanalla on iki parmak bağırsağına gönderir Pankreas bezi salgıladığı iki çeşit hormon ile kandaki şeker dengesini ayarlar İnsülin, kanda şeker miktarı arttığı zaman salınır Kandaki şekerin {glikozun} fazlasının karaciğerde glikojen şeklinde depolanmasını sağlar İnsülin yeterli salgılanmazsa kandaki şeker oranı yükselirbu da şeker hastalığına sebep olur Şeker hastalığı olan kişilerin idrarında glikoza rastlanır Glukagon ise kandaki glikoz miktarı azaldığı zaman salınır Karaciğerde depolanmış glikojende'" gereken miktarını glikoza dönüştürerek kana geçmesini sağlar e Böbrekler Böbrekler iki değişik yapıda hormon salgılarlar Kalsitriol : Steroid yapıda olan bir hormondur Vücutta kalsiyum iyonunu destekler D vitaminin aktif şeklidir Eritropoietin : Kırmızı kemik iliğinden eritrosit yapımını uyarır Böbreklerdeki düşük oksijen oranına cevap olarak salınır Böylelikle artan eritrosit yapımı sonucunda oksijen taşıma kapasitesi de artar f Eşey Bezleri Üreme sistemi hormonlarını kadınlarda ovaryum ( yumurtalık), erkeklerde ise testisler üretirler Eşey bezleri ergenlik çağına girildikten sonra hipofiz bezinin etkisiyle faaliyet gösterir Testislerde erkeklik hormonları olan androjenler üretilir Bunlardan testosteron hormonu fonksiyonel sperm yapımını ve olgunlaşmasını ikincil cinsiyet özelliklerinin (sakal ve bıyık çıkması,kılların büyümesi,sesin kalınlaşması,kemiklerin gelişmesi erkek tipi kaslı bir vücut yapısının oluşması) ortaya çıkmasını sağlar Yumurtalık dişilerde bulunan bir çift bezdir Ergenlik dönemine ulaşıldığında bu bezden östrojen ve progesteron hormonları salgılanır Östrojen dişilikle ilgili ikincil cinsiyet özelliklerini (dişilere özgü ince ses gelişimi,üreme organlarını gelişimi,dişiye ait vücut yapısının oluşması) sağlar Progesteron hormonu ise gebeliğe hazırlanmada önemli rol oynar Embriyonun gelişmesi için rahmi hazırlar, embriyonun uterin tüpü boynuna iletilmesini sağlar ve meme bezlerinin gelişmesinde önemli bir yere sahiptir __________________________________________________ ___________________ __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır