Ülkeler Coğrafyası

ÜLKELER COĞRAFYASI

Genel Bilgiler

Yeryüzünün yüzölçümü : 510 milyon km 2

Yeryüzünde karaların ve denizlerin dağılımı : % 71 deniz (361 milyon km 2)

% 29 kara (149 milyon km 2)

Kuzey yarımküre : % 61 Deniz, % 39 Kara

Güney yarımküre : % 81 Deniz, % 19 Kara

Yukarıdaki verilerden anlaşılacağı gibi karaların büyük bir kısmı Kuzey yarımkürede bulunmaktadır Bu nedenle ülkelerin bir çoğu da KYKde bulunur

Kıta : Kendine bağlı adalarla birlikte etrafı deniz ve okyanuslarla çevrili büyük kara parçasıdır

Yeryüzünde 6 kıta bulunmaktadır

Bunların yüzölçümlerine göre sıralanışı şöyledir :

Asya : 44 milyon km 2

Amerika : 42 milyon km 2

Afrika : 30 milyon km 2

Antartika : 13 milyon km 2

Avrupa : 10 milyon km 2

Avustralya (Okyanusya) : 9 milyon km 2

Okyanus : kıtaların arasında büyük çukurluklarda yer alan geniş ve derin su kütleleridir Yeryüzünde 3 okyanus bulunmaktadır

Büyük okyanus (Pasifik) 180 milyon km 2

Atlas okyanusu (Atlantik) 106 milyon km 2

Hint okyanusu 75 milyon km 2

Kuzey yarımkürede bulunan başlıca ülkeler :

Türkiye, tüm Avrupa ülkeleri, Ortadoğu ülkeleri (İran, Irak, S Arabistan gibi), Rusya, Kafkas ülkeleri, Orta Asya Türk Devletleri, Güney ve Güneydoğu Asya (Japonya, Çin, Malezya gibi), Kuzey Afrika ülkeleri (Mısır, Tunus, Libya, Cezayir gibi), Kuzey ve Orta Amerika ülkeleri (ABD, Kanada, Meksika, Küba, Panama, Nikaragua)

Güney yarımkürede bulunan başlıca ülkeler :

Güney Amerika ülkelerinin bir çoğu (Brezilya, Arjantin, Şili, Peru, Bolivya gibi), Güney Afrika ülkeleri (Güney Afrika Cumhuriyeti, Angola, Madagaskar, Mozambik gibi), Endonezyanın bir kısmı, Avustralya, Yeni Zellanda ve Papuo Yeni Gine Ayrıca Antartika kıtasının tamamı bu kıtadadır

Üzerinden ekvator geçen ülkeler :
Ekvator, Kolombiya, Brezilya (Güney Amerika)

Gobon, Kongo, Zaire, Uganda, Kenya, Somali (Orta Afrika)

Üzerinden yengeç dönencesi geçen ülkeler :

Meksika (Orta Amerika)

Batı Sahra, Moritanya, Mali, Cezayir, Nijer, Libya, Mısır (Kuzey Afrika)

S Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (Arap Yarımadası)

Hindistan, Bangladeş, Birmanya, Çin (G Doğu Asya)

Üzerinden oğlak dönencesi geçen ülkeler :

Şili, Arjantin, Paraguay, Brezilya (G Amerika)

Namıbia, Botswana, A Afrika Cumhuriyeti, Mozambik, Madagaskar (Güney Afrika)

Avustralya

Dönenceler arasında kalan ülkeler :

KYKde : Amerika ülkeleri (Panama, Küba, Nikaragua, Venezuella, Guyana gibi), Orta Afrika ülkeleri (Nijer, Çad, Sudan, Etiyopya, Kamerun, Nijerya, Liberya), Güneydoğu Asya ülkeleri (Vietnam, Kamboçya, Tayland, Malezya)

GYKde : Bolivya, Peru (G Amerika), Angola, Zambia, Tanzanya (G Afrika)

Yukarıdaki ülkeler dışında yer alan tüm ülkeler orta ve soğuk kuşak ülkeleridir

Makroklima Tiplerine Göre Ülkeler

Ekvatoral iklim : Güney Amerika (Brezilya, Kolombiya), Orta Afrika (Kamerun, Zaire), Güneyfoğu Asya (Tayland, Malezya, Endonezya), Avustralyanın kuzey sahilleri

Savan iklimi : Güney Amerika (Brezilya, Arjantin, Kolombiya), Orta ve Güne Afrika (Çad, Sudan, Angola, Zambia, Mozambik), Avustralyanın kuzayi

Çöl iklimi : Şilinin kuzeyi, Büyük Sahra Çölü (Cezayir, Libya, Mısır, Sudan, Çad), Kalahari Çölü (G Afrika Cumh Angola, Botswana), Avustralyanın iç kesimleri (Gibson, Büyük Victoria ve kum çölleri), Kuzey Amerikanın içleri (Arizona, Meksika Platosu), Orta Asya (Gobi,Takla Makan, Kızıl kum çölleri), Hindistanın kuzeyi (Tar çölü)

Muson iklimi : Güney ve Güneydoğu Asya (Hindistan, Bangladeş, Birmanya, Laos, Vietnam, Çin), Avustralyanın kuzey kısmı (Yer yer Japonya ve Güneydoğu Afrika)

Akdeniz iklimi : Akdeniz ülkeleri (Türkiye, Yunanistan, İtalya, İspanya, Portekiz, Fransanın ve Yugoslavyanın güneyi, Fas, Tunus ve Cezayirin kuzeyi, Lübnan), Güneybatı Avustralya, Güney Afrika Cumh (Cope Town), Şilinin orta kesimleri ve California

Ilıman okyanus iklimi : batı ve Orta Avrupa (İngiltere, Fransa, Hollanda,Norveç, Almanya), yer yer Kuzey Amerika, Avustralyanın bazı kesimleri, Asyanın doğusu

Karasal iklim : Güney Amerika (Arjantin), Meksika ve ABDnin iç kesimleri, Orta Afrika (Mali, Nijer, Çad, Sudan), Türkiye, Orta Doğu, Afganistan ve Orta Asya (Kazakistan, Kırgızistan), yer yer Avustralya ve G Afrikada etkilidir

Soğuk iklim : Kanadanın büyük kısmı, İsveç ve Finlandiyanın kuzeyi, Rusyanın büyük kısmı, özellikle kuzey şeridi (Sibirya)

Tundra iklimi : Kanada ve Rusyanın kuzey kıyıları ile Grönlandın kıyıları

Kutup iklimi : Antartika, Kuzey Buz Denizi ve Grönlandın büyük kesimi (Grönland, Danimarkaya ait bir adadır Pek nüfusu yoktur)

Ayrıca yüksek dağlık alanlar Himalayalar (Çin, Tibet, Nepal), Alpler (Orta Avrupa), And Dağları (Güney Amerika) soğuk iklimlere sahne olurlar

AVRUPA KITASI

Genel özellikleri :

Büyük bir yarımada şeklindedir Çeşitli körfezler ve önemli yarımadalar bulunur
Genel yükseltisi en az olan kıtadır (Ortalama 330 metre)
Alp Himalaya dağ sistemi yakın zamanda oluşmuş olup deprem bölgesidir
Alpleri İsviçrenin tamamı, İtalyanın kuzeyi, Fransanın doğusu, Almanyanın güneyi ve Avusturyanın büyük bir kesiminde yayılış gösterir
Kuzey kesimleri buzul aşınımına sahne olmuştur (Norveç, İsveç, Finlandiya, İsviçre)
Akarsular çoktur Rejimleri düzenlidir Çoğu denge profiline ulaşmıştır (Tuna, Laire, Sen, Ren, Elbe, Viştul, Po, Don, Volga), Alpler üzerinde ve Finlandiya üzerinde bol göle bulunur (En büyükleri Lodoga ve Onegadır)
Kıtada çöl yoktur
Kıyılar girintili, çıkıntılıdır Gel-git hakimdir Bu nedenle Haliçler oluşmuştur (İngiltere, Hollanda, Belçika, Almanya)
Gulf-Stream sıcak su akıntısı nedeniyle kıtanın batı kıyıları ılımanlaşır (İngiltere, Hollanda, Norveç, Almanya)
Alçak düzlükler geniş yer kaplar (Hollanda, Belçika, Danimarka, Rusyanın büyük bir kısmı)
Dünya sanayisinin ¼ ü bu kıtadadır
Sanayinin başladığı ve geliştiği yer kabul edilir
Kıtanın en önemli madenleri kömür, demir ve petroldürözellikle intansif (yoğun) tarım yaygındır
Yaklaşık yarım milyar kişi bu kıtada yaşar Km 2 ye 100 kişi düşer
Nüfus artış hızı 2 dir
Yaşlı nüfus oranı fazladır (Ortalama yaşam süresi en fazla olan kıtadır) Dışarıdan göç alır
Başlıca Ülkeleri
Akdeniz ülkeleri
Orta Avrupa ülkeleri
Batı Avrupa ülkeleri
İskandinav ülkeleri

İspanya
İsviçre
İngiltere (Britanya Ad)
Norveç

İtalya
Avusturya
İrlanda (Britanya Ad)
İsveç

Fransa
Almanya
İzlanda
Finlandiya

Yunanistan (Balkan yarımadası)
Slovenya (Balkan yarımadası)
Portekiz (İber yarımadası)


Arnavutluk (Balkan yarımadası)
Lüksemburg (Benelüks ülkeleri)
Belçika (Benelüks ülkeleri)


Yugoslavya (Balkan yarımadası)
Makedonya (Balkan yarımadası)
Hollanda (Benelüks ülkeleri)


Hırvatistan (Balkan yarımadası)
Liecht
Danimarka


Bosna-Hersek (Balkan yarımadası)




Malta





Doğu Avrupa ülkeleri : Birleşik Devletler Topluluğu ( Rusya, Ukrayna, Estonya, Moldovya, Gürcistan)

Polonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Macaristan, Bulgaristan, Romanya ve Türkiye



İspanya :

- Başkent : Madrid

- Y ölçümü : 504 bin km 2

- Tarım ön plandadır

- zeytin ve kayısıda ikinci, arpa, üzüm ve fındıkta üçüncü sıradadır

- Turizm bir diğer gelir kaynağıdır

- Nüfusu, yaklaşık 40 milyon dur


Fransa :

- Başkent : Paris

- Y ölçümü : 543 bin km 2

- 58 milyon kişi yaşar

- Batı Avrupanın en geniş ülkesidir Okyanus kıyılarında büyük haliçler vardır

- Üç iklim görülür : Okyanus, Karasal, Akdeniz

- Gelişmiş (sanayileşmiş) bir ülkedir

- Tarımı gelişmiştir

- Gelen turist sayısında dünyada önemlidir
İtalya :

- Başkent : Roma

- Y ölçümü : 301 km 2

- 57 milyon kişi yaşar

- Önemli bir deprem ülkesidir (Faal yanardağlar vardır)

- Zeytin 1 sıradadır

- Tipik Akdeniz ülkesidir

-




Almanya

- Başkent : Berlin

- Y Ölçümü : 357 bin km 2

- 81 milyon kişi yaşar

- Dünyada, ekonomisi güçlü, sanayileşmiş bir ülkedir

- ulusal gelirin yarıdan fazlasın sanayi ürünleri tutar

- zengin kömür yatakları vardır

- Türkiyenin en çok ticaret yaptığı ülkedir
İngiltere

- Başkent : Londra

- Y Ölçümü : 244 bin km 2

- 60 milyon kişi yaşar

-Bir ada ülkesidir

- Gel-git etkilidir Haliçler vardır

- Batı rüzgarları ve Gulf Stream akıntıları vardır

- Sanayi oldukça gelişmiştir

- deniz ticaret filosunda dünyada 1 sıradadır

- balıkçılık çok gelişmiştir

- zengin petrol ve doğalgaz yatakları bulunur


Hollanda

- Başkent : Amsterdam

- Y Ölçümü : 41 bin km 2

- 15 milyon kişi yaşar

- Bir BENELÜX ülkesidir

- Ülkenin %20 si deniz seviyesinden aşağıdadır

- Denizden kazanılan yerler % 40 alan kaplar Bu nedenle alçak ve düzlük bir ülkedir

- Nüfus yoğunluğu fazladır

- İntansif tarım yapılır

- Büyük haliçler vardır

- Zengin doğalgaz rezervine sahiptir




İsviçre

- Başkent : Bern

- Küçük bir ülkedir

- Alp dağları ülkenin tamamını kapsar

- Kış turizmi, saat, bankacılık, çikolata gibi alanlarda öndedir İsviçre hiçbir savaşa katılmamış, hiçbir birliğe üye olmayan tarafsız bir ülkedir

- Denize kıyısı olmamasına rağmen deniz filosu vardır
Belçika

- Başkent : Brüksel

- Haliçli kıyılara sahiptir

- Nüfus yoğunluğu fazladır

- intansif tarım uygulanır
Norveç

- Başkent : Oslo

- Bir İskandinav ülkesidir İskandinav sıradağlarıyla kaplıdır

- Gulf Stream sıcak su akıntısından dolayı komşusu İsveçten daha ılımandır (Aynı enlemde olmalarına rağmen)

- Kıyıları fiyortludur Buzul aşınımı yaygındır Balıkçılık gelişmiştir




İsveç : İskandinav ülkesidir Sanayisi gelişmiştir Beyaz kömür (su gücüyle) büyük miktarda enerji üretimi yapar Orman zenginliği fazladır

İzlanda : Atlas okyanusu açıklarında bir balıkçı ülkesidir

Danimarka : Alçak düzlüklerle kaplı bir yarımadadır

Finlandiya : Sayısız göl bulunur

Avusturya : Hiçbir denize kıyısı yoktur Alplerin bulunduğu bir ülkedir

Rusya Federasyonu : Dünyanın en geniş ülkesidir Geniş ovalarla kaplıdır Zengin yer altı kaynaklarına sahiptir (Kömür, Demir, Petrol)


ASYA KITASI

Genel Özellikleri

Yeryüzünün en geniş kara parçasıdır
Yeryüzünün en yüksek dağ kütlesi Himalayalar buradadır (Everest 8800 m) Bu dağlar önemli deprem alanlarıdır
Akarsular boldur ve oldukça uzundur (Lena, Yenisey, Obi, Sarıırmak, Gökırmak, Ganj, Seyhun, Ceyhun, Fırat, Dicle)
Dünyada karalar üzerinde en derin yer Baykal Gölü tabanıdır (1400 m)
Başlıca göller Hazar, Aral, Balkaş ve Baykaldır
İsrail yakınlarında bulunan Lut gölü su seviyesi deniz seviyesinden 395 m aşağıdadır
En yüksek platolar Pamir ve Tibet buradadır
BDT ve Japonya dışında sanayi pek gelişmemiştir
Dünya petrolünün %60ı buradadır (BDT ilk sırada gelir)
Dünyanın en önemli kalay yatakları buradadır
Bakır rezervinde BDT 2dir
Pirinç, çay, kauçuk, jüt ve pamukta 1 sıradadır
İpek Böcekçiliğinde birinci sıradadır
Avustralyadan sonra BDT en çok koyun besleyen ülkedir
Japonya balıkçılıkta 1 sıradadır
Dünya nüfusunun %60ı buradadır
Nüfus daha çok Muson ve Güneydoğu Asya bölgelerinde yaşar
Kıtanın doğu kıyıları önemli kırık hatlar üzerinde olduğundan oldukça hareketlidir Özellikle Japonyada deprem günlük bir olay haline gelmiştir Büyük okyanus kıyılarında birçok yanardağ faal durumdadır


Ortadoğu ülkeleri

Suriye

Lübnan

İsrail

Ürdün

Irak

SArabistan

Katar

BAE

Umman

Yemen

İran

Ermenistan

Azerbaycan

Gürcistan
Orta Asya ülkeleri

Kazakistan

Özbekistan

Türkmenistan

Tacikistan

Kırgızistan

Moğolistan

Afganistan


Güney Asya ülkeleri

Pakistan

Hindistan

Nepal

Bangladeş

Bhutan

Srilanka




Doğu Asya ülkeleri

Çin

Japonya

G Kore

Tayvan
Güneydoğu Asya ülkeleri

Birmanya

Tayland

Loos

Vietnam

Kamboçya

Filipinler

Malezya

Endonezya

Papua Yeni Gine

Singapur

__________________