Cevap : Çarpışma Analizleri > Z Bozunmaları

**Şengül Şirin** · 05-25-2009

Z parçacığının elektron pozitron çiftine bozunmasına bir örnek

Çünkü açığa çıkan parçacıklar; elektromanyetik kalorimetrede durdurulduklarına göre, hafif parçacıklar

Öte yandan, iz saptama katmanında iz bıraktıklarına ve de zıt yönlerde hareket ettiklerine göre, zıt işaretli elektrik yükü taşıyan bir çift olmalılar

Örneğin bir elektron pozitron çifti

Parçacık patikaları birbirine göre 180 derece açı yaptığından, momentum korunabiliyor

Dolayısıyla, bu olayda nötrino yok

Elektromanyetik kalorimetrenin hemen dışında, parçacıkların patikaları renginde, iki uzun dikdörtgen bulunuyor ve bu kalorimetrede bırakmış oldukları enerji miktarlarını gösteriyor

Dikdörtgenler, patikaların uzantısını oluşturmuyor, ya da parçacıkların nereye kadar gittiğini göstermiyor

Z parçacığının elektronla pozitrona bozunma olaylarının önemli bir özelliği, sadece iki patikanın bulunması ve parçacık enerjilerinin hemen tümüyle kaydedilmiş olması

Z'nin muonlara bozunması da buna benzer şekilde, fakat iki patikanın uzantısı olarak, muon odasında iki çarpı işaretiyle gösteriliyor

Burada; yeşil renkle gösterilen soldaki patika, tek bir parçacığa ait

Bu parçacık yüklü ve bir muon

Sağdaki grupta ise (kırmızı), bazıları yüksüz olan bir parçacık yağmuru var ve aralarında muon yok

Gerçi böyle bir jet, bir kuarkın bozunmasından kaynaklanabilirdi

Fakat o durumda, bir de karşıt kuarkın bulunup, en az bir jete daha yol açmış olması gerekirdi

Dolayısıyla bu ikinci grup, en ağır lepton olan bir taunun bozunmasının sonucu

O halde soldaki muon da, bu taunun karşıtının bozunma ürünü olmalı

Demek ki bu, Z parçacığının bir tau-karşıttau çiftine, tau parçacıklarının da başka parçacıklara bozunmasının bir örneğini oluşturuyor

Tau parçacıklarından biri, yeşil renkle gösterilen muon ile, gözlenemeyen bir nötrinoya; diğeri ise bir parçacık yağmuruna bozunmuş

Z parçacığı bir tau çiftine bozunduğunda, tau parçacıkları çok kısa bir süre içerisinde bozunduklarından, kendileri gözlenemiyor

Ancak bozunma ürünleri gözlenebiliyor

Genel olarak, buna benzer tau olaylarından geriye; herhangi bir sayıda yüksüz ve 2, 4 veya 6 yüklü parçacık patikası kalıyor

(Bu durumda üç kırmızı ile bir yeşil olmak üzere 4

) Dolayısıyla tau olayları, çift sayıda yüklü parçacık patikasının varlığıyla tanınabiliyor

Yüklü olanlar parlak, yüksüz olanlar mat renklerle gösterilmiş oluyor

Ayrıca, gözlemden kaçan nötrinolar nedeniyle, hatırı sayılır miktarda enerji eksiği ile karşılaşılıyor

Momentum da korunmamış görünebiliyor

Burada iki parçacık yağmuru var

Z parçacığı bir kuarkla karşıtına bozunmuş, bunlar da yeşil ve kırmızı renkle gösterilen jetlere yol açmış olmalı

Jetler esas olarak; proton, mezon veya nötron gibi hadronlardan oluşuyor

Ancak, yeşil renkle gösterilen gruptaki çarpı işaretleri, grupta bir muonun bulunduğunu belirtiyor

05-25-2009	#2
Şengül Şirin	Cevap : Çarpışma Analizleri > Z Bozunmaları Z parçacığının elektron pozitron çiftine bozunmasına bir örnek Çünkü açığa çıkan parçacıklar; elektromanyetik kalorimetrede durdurulduklarına göre, hafif parçacıklar Öte yandan, iz saptama katmanında iz bıraktıklarına ve de zıt yönlerde hareket ettiklerine göre, zıt işaretli elektrik yükü taşıyan bir çift olmalılar Örneğin bir elektron pozitron çifti Parçacık patikaları birbirine göre 180 derece açı yaptığından, momentum korunabiliyor Dolayısıyla, bu olayda nötrino yok Elektromanyetik kalorimetrenin hemen dışında, parçacıkların patikaları renginde, iki uzun dikdörtgen bulunuyor ve bu kalorimetrede bırakmış oldukları enerji miktarlarını gösteriyor Dikdörtgenler, patikaların uzantısını oluşturmuyor, ya da parçacıkların nereye kadar gittiğini göstermiyor Z parçacığının elektronla pozitrona bozunma olaylarının önemli bir özelliği, sadece iki patikanın bulunması ve parçacık enerjilerinin hemen tümüyle kaydedilmiş olması Z'nin muonlara bozunması da buna benzer şekilde, fakat iki patikanın uzantısı olarak, muon odasında iki çarpı işaretiyle gösteriliyor Burada; yeşil renkle gösterilen soldaki patika, tek bir parçacığa ait Bu parçacık yüklü ve bir muon Sağdaki grupta ise (kırmızı), bazıları yüksüz olan bir parçacık yağmuru var ve aralarında muon yok Gerçi böyle bir jet, bir kuarkın bozunmasından kaynaklanabilirdi Fakat o durumda, bir de karşıt kuarkın bulunup, en az bir jete daha yol açmış olması gerekirdi Dolayısıyla bu ikinci grup, en ağır lepton olan bir taunun bozunmasının sonucu O halde soldaki muon da, bu taunun karşıtının bozunma ürünü olmalı Demek ki bu, Z parçacığının bir tau-karşıttau çiftine, tau parçacıklarının da başka parçacıklara bozunmasının bir örneğini oluşturuyor Tau parçacıklarından biri, yeşil renkle gösterilen muon ile, gözlenemeyen bir nötrinoya; diğeri ise bir parçacık yağmuruna bozunmuş Z parçacığı bir tau çiftine bozunduğunda, tau parçacıkları çok kısa bir süre içerisinde bozunduklarından, kendileri gözlenemiyor Ancak bozunma ürünleri gözlenebiliyor Genel olarak, buna benzer tau olaylarından geriye; herhangi bir sayıda yüksüz ve 2, 4 veya 6 yüklü parçacık patikası kalıyor (Bu durumda üç kırmızı ile bir yeşil olmak üzere 4) Dolayısıyla tau olayları, çift sayıda yüklü parçacık patikasının varlığıyla tanınabiliyor Yüklü olanlar parlak, yüksüz olanlar mat renklerle gösterilmiş oluyor Ayrıca, gözlemden kaçan nötrinolar nedeniyle, hatırı sayılır miktarda enerji eksiği ile karşılaşılıyor Momentum da korunmamış görünebiliyor Burada iki parçacık yağmuru var Z parçacığı bir kuarkla karşıtına bozunmuş, bunlar da yeşil ve kırmızı renkle gösterilen jetlere yol açmış olmalı Jetler esas olarak; proton, mezon veya nötron gibi hadronlardan oluşuyor Ancak, yeşil renkle gösterilen gruptaki çarpı işaretleri, grupta bir muonun bulunduğunu belirtiyor __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır