05-24-2009
|
#1
|
Şengül Şirin
|
NEPTÜN
NEPTÜN

Roma mitolojisinde Neptün (eski yunan : Poseidon) deniz tanrısıdır
Uranüs'ün keşfinden sonra, yörüngesinin Newton kanunlarına uymadığı farkedilmiş ve buna, daha uzak bir gezegenin çekiminin neden olduğu düşünülmüştür Adams ve Le Verrier birbirlerinden bağımsız olarak, Jupiter Satürn ve Uranüs'ün orbital hareketlerinden bu bilinmeyen gezegenin yörüngesini hesaplamışlardır Ve nihayet 1846'da Galle ve d'Arrest tarafından Neptün keşfedilmiştir
Keşfinden 2 yüzyılı aşkın bir süre önce 1613'de Neptün, Jupiter'e yakın bir konumda iken Galileo tarafından gözlemlenmiş, ancak bir yıldız olarak değerlendirilmiştir
Sistemin 8 ve Gaz Devleri'nin en dış gezegenidir ekvatorundaki çevresi 49,500 km dir (içine 60 dünya sığacak büyüklükte) Bir Neptün yılı 165 dünya yılına eşittir Bir Neptün günü ise 16 saat 6 7 dakika kadardır Pluto'nun yörüngesi çok eksantrik olup bazen Neptün'ün yörüngesini keser Bu durumda Neptün birkaç yıl boyunca güneş'e en uzak gezegen konumunda olur
Neptün'ün yapısı muhtemelen Uranüs'e benzer Çapı, kütlesi, rotasyon süresi, çekim alanının şekli ve hidrojen helyum ve suyun yüksek basınç altındaki davranışı bize Neptün'ün iç yapısı hakkında fikir verir Neptün'ün dış zarfı, moleküler hidrojen, helyum ve metandan oluşur (2 dünya kütlesinde) Bunun altındaki katman yüksek basınç altındaki, bolca su, metan, amonyak ve diğer elementlerden oluşmuştur (10-15 dünya kütlesinde) En derinde de kaya ve buz dan oluşmuş çekirdeği vardır (1 dünya kütlesinden az) Jupiter ve Satürn gibi Neptün'ün de bir iç enerji kaynağı vardır Güneşden aldığından iki kat fazla enerji yayar
Atmosferi büyük oranda hidrojen, helyum ve az miktarda metan içerir Mavi rengi metandan dolayıdır (metan kırmızı ışığı absorbe eder) Diğer gaz gezegenleri gibi Neptün'de de enlemlere paralel rüzgar bantları bulunur Güneş sisteminin en hızlı rüzgarları Neptün'dedir, hızları yer yer 2000 km/saat'i aşar Voyager uzay aracı ile buluşması sırasında Neptün atmosferindeki en baskın özellik, güney yarıküresinde görülen Büyük Koyu Leke idi (sağda) Çevresinde parlak beyaz bulutların da olduğu bu lekeyi Neptün rüzgarları saatte 1000 km 'yi aşan bir hızla batıya taşıyordu Atmosferin aşağı tabakalarından bir kabarma olarak değerlendirilen bu lekenin nasıl oluştuğu bilinmemektedir Hubble gözlemleri (solda) 1994 de Büyük Koyu Lekenin kaybolduğunu gşstermiş ve birkaç ay sonra da bu kez kuzey yarıkürede yeni bir lekenin oluştuğunu gözlemlemiştir Muhtemelen bulutların alt ve üst bölgeleri arasındaki ısı farkları Neptün atmosferinde çok hızlı değişimlere neden olmaktadır Sağdaki resimde Sirrüs benzeri bulut oluşumları görülmektedir Bu parlak beyaz bulutların gölgesi 50 km aşagıdaki mavi bulut tabakası üzerine düşmekte Güneşin aydınlattığı, çizgiler halindeki bu beyaz bulutların genişlikleri 50 - 160 km arasında değişmekte ve uzunukları binlerce km 'yi aşmaktadır Bu resim, Büyük Koyu Leke'nin güneyinde oluşmuş Küçük Koyu Leke'yi göstermektedir Bu koyu leke içindeki spiral beyaz bulutlarıyla, Neptün atmosferindeki bir fırtınayı göstermektedir Neptün'ün de halkaları vardır Dünyadan yapılan gözlemlerde yay parçaları halinde gözüken bu halkaların tam olduğu Voyager2 tarafından gösterilmiştir Halkalardan birinin (sağda) şaşırtıcı şekilde, birbiri üzerine sarılarak helezon oluşturan iki halkadan oluştuğu görülmüştür Halkalar oldukça koyu renkte olup içerikleri tahminden öteye geçmemektedir Neptün'ün manyetik alanı da Uranüs'ünki gibi eksenden farklı bir açıdadır İç katmanlarındaki iletken maddenin hareketiyle oluştuğu sanılmaktadır
Gece nereye bakacağınızı bilirseniz iyi bir dürbünle Neptün görülebilir Ancak minik bir diskden farklı birşey görmek işterseniz gelişmiş bir teleskopa ihtiyaç vardır
Neptün'ün bilinen 8 uydusu vardır (Triton ve 7 küçük uydu)
Solda Hubble Uzay Teleskopu ile elde edilmiş gerçek renklerinde Neptün ve uydularından en büyüğü olan Triton'un resmini görmektesiniz Neptün atmosferindeki bulut bantları da belirgin şekilde gözükmekte (Gezegenlerin uyduları bölümüne bakınız )
Neptün Sayısal Değerler Kâşif Johann Gotfried Galle Keşfedildiği tarih 23 Eylül 1846 Kütle (kg) 1 024e+26 Kütle (Dünya = 1) 1 7135e+01 Ekvatoryal yarıçap (km) 24,746 Ekvatoryal yarıçap (Dünya = 1) 3 8799e+00 Ort Yoğunluk (gm/cm^3) 1 64 Ort Güneşden uzaklık (km) 4,504,300,000 Ort Güneşden uzaklık (Dünya = 1) 30 0611 Rotasyon süresi (saat) 16 11 Orbital periyod (yıl) 164 79 Ort Orbital hız (km/sn) 5 45 Orbital eksantriklik 0 0097 Eksen eğimi (derece) 28 31 Orbital eğim (derece) 1 774 Ekvatoryal yer çekimi (m/sn^2) 11 0 Ekvatoryal kaçış hızı (km/sn) 23 50 Görünür geometrik beyazlık 0 41 Magnitude (Vo) 7 84 Ort bulut ısısı -193 to -153°C Atmosferik basınç (bar) 1-3 Atmosferik bileşimi Hidrojen Helyum Metan
85%
13%
2%
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|