Cevap : Dünya’da İklim Ve Doğal Bitki Örtüsü/lise 3 Sınıf

**Şengül Şirin** · 05-21-2009

Ilıman Kuşak Okyanus İklimi

Ilıman Kuşak Okyanus İkliminin Özellikleri

Orta Kuşak kıtalarının batı kıyılarında, batı rüzgarlarının ve sıcak su akıntılarının etkisiyle gelişen bir iklim tipidir

Yıllık ortalama sıcaklık 20°C’nin altındadır

Sıcaklık farkları belirgin değildir

Yazlar serin ve yağışlı, kışlar ılık ve yağışlı geçer

Her mevsim yağışlıdır

Sonbahar ve kış yağışları daha belirgindir

Kar yağışı ve don olayı ender görülür

Kış aylarında cephesel, yaz aylarında hem cephesel hem de yükselim yağışları görülür

UYARI : Okyanus ikliminin belirmesinde temel etken batı rüzgarları ve sıcak su akıntılarıdır

Ilıman Kuşak Okyanus İkliminin Doğal Bitki Örtüsü

Yayvan ve iğne yapraklı ağaçlardan oluşan karma ormanlardır

Yer yer çayırlar görülür

Ilıman Kuşak Okyanus İkliminin Görüldüğü Yerler

Kuzey Amerika’nın batı ve güneydoğu kıyılarında,
Güney Amerika’nın güneybatı kıyılarında,
Batı Avrupa’nın Atlas Okyanusu kıyılarında,
Yeni Zellanda’da,
Afrika’nın güneyinde,
Avustralya’nın doğusunda,
Tasmanya’da görülür

Ilıman Kuşak Karasal İklim

Ilıman Kuşak Karasal İklimin Özellikleri

Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer

Günlük ve mevsimlik sıcaklık farkları belirgindir

En yağışlı mevsim ilkbahardır

Don olayı sık görülür

Sıcak çöllerin kenarlarında görülen karasal iklimde yaz mevsimi kısa sürer

UYARI : Ilıman karasal iklimde kış aylarındaki yağış azlığı, termik yüksek basıncın etkili olmasına bağlıdır

Yazın görülen yağışlar ise konveksiyoneldir

Ilıman Kuşak Karasal İklimin Doğal Bitki Örtüsü

İlkbahar yağışlarıyla yeşeren, yaz kuraklığı ile sararan kısa boylu otlardır

Bunlara step ya da bozkır denir

Steplere Kuzey Amerika’da preri, Güney Amerika’da pampa adı verilir

Yüksek yerlerde yer yer iğne yapraklı ağaçlar görülür

Ilıman Kuşak Karasal İkliminin Görüldüğü Yerler

Kuzey ve Güney Amerika’nın iç kısımlarında,
Anadolu’nun iç kısımlarında,
Irak’ta,
İran’da,
Türkistan’da,
Afrika’nın iç kısımlarında,
Avustralya’nın iç kısımlarında görülür

Soğuk Kuşak İklimleri

60° - 90° enlemleri arasında görülür

Sıcaklık yıl boyunca düşüktür

İklimin elverişsiz olması tarımı sınırlandırmaktadır

Soğuk Kuşak Karasal İklim

Soğuk Kuşak Karasal İklimin Özellikleri

Bu iklim iki alt bölüme ayrılır

Yazı ve Kışı Soğuk Karasal İklim

Yıllık sıcaklık farkları belirgindir

Yazlar soğuk, yer yer serin ve kısa, kışlar ise çok soğuk, uzun ve karlı geçer

Kar uzun süre toprakta kalır

En yağışlı mevsim yazdır ve konveksiyonel yağış görülür

Sıcaklık ortalamalarının Ekvator’a doğru gidildikçe artmasına bağlı olarak bu iklim tipi değişir ve yazları sıcak karasal iklime geçilir

Yazları Sıcak Karasal İklim

Kış sıcakları -10°C’nin altına inmez

Yaz sıcaklıkları 20°C nin üstüne çıkar

Yağış miktarı fazladır

İlkbahar ve yaz yağışları daha belirgindir

Soğuk Kuşak Karasal İklimin Doğal Bitki Örtüsü

İğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlardır

Bu bitki örtüsüne tayga adı verilir

Yer yer çayırlar görülür

Soğuk Kuşak Karasal İklimin Görüldüğü Yerler

Soğuk kuşağın yazları sıcak karasal iklimi,
ABD’nin kuzeydoğusunda,
Kanada’da,
Kuzey Çin’de,
Mançurya’da,
Rusya’da,
Orta Sibirya’da görülür

Soğuk kuşağın yazları da soğuk karasal iklimi,
Asya, Avrupa ve Amerika kıtalarının kuzeyinde, tundra ikliminin altında bir kuşak halinde görülür

Tundra İklimi

Tundra İkliminin Özellikleri

Yazlar çok kısa ve serin geçer Yaz sıcaklığı 10°C’nin üstüne çıkmaz
Yıllık yağış miktarı 250 mm civarındadır
Kışlar çok soğuk ve uzun geçer
Toprak kış aylarında donmuş haldedir
Yaz aylarında toprağın üst kısımlarında çözülmeler görülür ve bataklıklar oluşur

Tundra İkliminin Doğal Bitki Örtüsü

Düşük sıcaklığa ve kuraklığa uyum sağlamış olan kısa boylu çalılar, otlar ve yosunlardır

Bu bitki örtüsüne tundra adı verilir

Tundra İkliminin Görüldüğü Yerler

60°-70° enlemleri arasında,
Asya’da,
Avrupa’da,
Kanada’nın kuzey kısımlarında,
Güney Amerika’nın güney kısımlarında görülür

Kutup İklimi

Kutup İkliminin Özellikleri

Sıcaklık yıl boyunca 0°C’nin altındadır

Sıcaklığın düşük olması buharlaşmayı engellediği için yağış az ve kar biçimindedir

Sürekli donmuş halde olan toprak kar ve buz ile kaplıdır

Kutup İkliminin Doğal Bitki Örtüsü

Toprak , sürekli kar ve buz örtüsü ile kaplı olduğu için bitki örtüsünden söz edilemez

Kutup İkliminin Görüldüğü Yerler

Kutuplar çevresinde,
Grönland’da,
Antartika’da görülür

Türkiye’de İklim ve Doğal Bitki Örtüsü

Türkiye’de Görülen İklim Tipleri

Türkiye, matematik ve özel konumu nedeniyle çeşitli iklim tiplerinin görüldüğü bir ülkedir

Türkiye’de, çevresindeki denizlerin, kara kütlelerinin, basınç merkezlerinin, enlemin ve yeryüzü şekillerinin etkisiyle 3 ana iklim tipi belirmiştir

Ana iklim tipleri arasında her iki iklim tipinin de özelliğini taşıyan geçiş iklimleri görülür

Karadeniz İklimi

Karadeniz İkliminin Özellikleri

Karadeniz Bölgesi’nin kıyı kesimlerinde görülür

Her mevsim yağışlıdır

En çok yağış sonbahar ile kış aylarında düşer

Türkiye’de görülen iklimler içinde yıllık yağış miktarı en fazla olandır

Yazlar serin ve yağışlı, kışlar ılık ve yağışlı geçer

Yıllık sıcaklık farkı azdır

Bulutluluk oranı yüksek, güneşli gün sayısı azdır

Karadeniz iklimi yer şekillerinin farklılığı nedeniyle 3 alt tipe ayrılmıştır

UYARI : Karadeniz iklimi sıcaklık ve nem koşulları bakımından okyanusal iklime benzer

Bu iklim tipinde yağış miktarı dağların konumuna ve yükseltilerine bağlı olarak farklılık gösterir

Doğu Karadeniz Tipi

Dağların kıyıdan hemen sonra yükselmesi, uzanış yönleri ve bunların yağış getiren rüzgarlara dönük olması gibi etkenlerden dolayı Türkiye’nin ve bölgenin en yağışlı bölümüdür

Yıllık sıcaklık ortalaması : 14°C - 15°C
Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 7°C
Temmuz ayı sıcaklık ortalaması : 23°C
Yıllık yağış miktarı 1500-2500 mm

Orta Karadeniz Tipi

Bu bölümde dağlar kıyıdan uzaklaştığı ve yükseltileri azaldığı için yıllık yağış miktarı azalmıştır

Yıllık sıcaklık farkları azdır

Yıllık sıcaklık ortalaması : 14°C - 15°C
Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 7°C
Temmuz ayı sıcaklık ortalaması : 23°C
Yıllık yağış miktarı : 700 – 900 mm

Batı Karadeniz Tipi

Yaz ve kış sıcaklıkları Orta ve Doğu Karadeniz tipine göre biraz daha düşüktür

Yıllık yağış miktarı, Orta Karadeniz’dekinden daha azdır

Kar yağışı ile don olayı Doğu ve Orta Karadeniz’e göre daha sık görülür

Yıllık sıcaklık ortalaması : 13°C - 14°C
Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 5°C
Temmuz ayı sıcaklık ortalaması : 21°C
Yıllık yağış miktarı : 1000-1500 mm

Karadeniz İkliminin Doğal Bitki Örtüsü

Sıcaklık ve yağış koşulları gür ormanların ve ormanaltı florasının gelişmesini sağlamıştır

Ancak Orta Karadeniz Bölümü’nde yıllık yağış miktarının azalmasına bağlı olarak orman örtüsü zayıflar

Karadeniz Bölgesi Bitki Katları

Geniş yapraklı ağaçlardan oluşan orman
Geniş ve iğne yapraklı ağaçlardan oluşan orman
İğne yapraklı ağaçlardan oluşan orman
Alpin çayırlar

Akdeniz İklimi

Akdeniz İkliminin Özellikleri

Yazları sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer

Kar yağışı ve don olayı ender görülür

En yağışlı mevsim kış, en kurak mevsim yazdır

Yaz kuraklığı belirgindir

Akdeniz iklimi sıcaklık ortalamaları farklı olduğu için 2 tipe ayrılır

UYARI : Akdeniz ikliminin etki alanı Akdeniz Bölgesi’nde Toros Dağları’nın varlığı nedeniyle dar, Ege Bölgesi’nde ise dağların kıyıya dik uzanması nedeniyle geniştir

Asıl Akdeniz Tipi

Akdeniz ve Ege kıyılarında görülür

Dağların kıyıdan hemen sonra yükseldiği yerlerde yağış miktarı artar

Kış sıcaklığının en yüksek olduğu yerler Akdeniz kıyılarıdır

Yıllık sıcaklık ortalaması : 18°C - 19°C
Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 8°C - 9°C
Temmuz ayı sıcaklık ortalaması : 28°C - 30°C
Yıllık yağış miktarı : 750 – 1000 mm

Bozulmuş Akdeniz Tipi (Marmara Tipi)

Gelibolu Yarımadası ile Güney Marmara kıyılarında daha yaygın olan bu iklim tipi, Trakya’nın büyük bir bölümünde de görülür

Akdeniz iklimi ile Karadeniz iklimi arasında geçiş özelliği gösterir

Enlem farkı nedeniyle sıcaklık ortalamaları Asıl Akdeniz tipine göre düşüktür

Kar yağışı ve don olayı Asıl Akdeniz tipine göre daha sık görülür

Yıllık sıcaklık ortalaması : 12°C - 15°C
Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 5°C - 6°C
Temmuz ayı sıcaklık ortalaması : 24°C
Yıllık yağış miktarı : 600 – 800 mm

UYARI : Akdeniz İkliminin Marmara tipinde sıcaklıkların daha düşük olması, enlem farkı ve kuzeyden gelen rüzgarların etkisiyle açıklanır, Karadeniz ikliminin etkisiyle yaz yağışlarında artış görülür

Akdeniz İkliminin Doğal Bitki Örtüsü

Kısa, bodur ağaç ve çalılardan oluşan makilerdir

Maki bütün yıl boyunca yeşil kalır

Makilerin yükselti sınırı enlemin etkisine bağlı olarak değişir

Akdeniz’de 700 – 800 m
Ege’de 400 – 500 m
Güney Marmara’da ise 250 – 300 m’dir

Karasal İklim

Karasal İklimin Özellikleri

Kuzey Anadolu ve Toros Dağları denizel etkilerin iç bölgelere girmesini zorlaştırdığı için iç kesimlerde iklim karasallaşmıştır

Yıllık yağış miktarı az, sıcaklık farkl

05-21-2009	#2
Şengül Şirin	Cevap : Dünya’da İklim Ve Doğal Bitki Örtüsü/lise 3 Sınıf Ilıman Kuşak Okyanus İklimi Ilıman Kuşak Okyanus İkliminin Özellikleri Orta Kuşak kıtalarının batı kıyılarında, batı rüzgarlarının ve sıcak su akıntılarının etkisiyle gelişen bir iklim tipidir Yıllık ortalama sıcaklık 20°C’nin altındadır Sıcaklık farkları belirgin değildir Yazlar serin ve yağışlı, kışlar ılık ve yağışlı geçer Her mevsim yağışlıdır Sonbahar ve kış yağışları daha belirgindir Kar yağışı ve don olayı ender görülür Kış aylarında cephesel, yaz aylarında hem cephesel hem de yükselim yağışları görülür UYARI : Okyanus ikliminin belirmesinde temel etken batı rüzgarları ve sıcak su akıntılarıdır Ilıman Kuşak Okyanus İkliminin Doğal Bitki Örtüsü Yayvan ve iğne yapraklı ağaçlardan oluşan karma ormanlardır Yer yer çayırlar görülür Ilıman Kuşak Okyanus İkliminin Görüldüğü Yerler Kuzey Amerika’nın batı ve güneydoğu kıyılarında, Güney Amerika’nın güneybatı kıyılarında, Batı Avrupa’nın Atlas Okyanusu kıyılarında, Yeni Zellanda’da, Afrika’nın güneyinde, Avustralya’nın doğusunda, Tasmanya’da görülür Ilıman Kuşak Karasal İklim Ilıman Kuşak Karasal İklimin Özellikleri Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer Günlük ve mevsimlik sıcaklık farkları belirgindir En yağışlı mevsim ilkbahardır Don olayı sık görülür Sıcak çöllerin kenarlarında görülen karasal iklimde yaz mevsimi kısa sürer UYARI : Ilıman karasal iklimde kış aylarındaki yağış azlığı, termik yüksek basıncın etkili olmasına bağlıdır Yazın görülen yağışlar ise konveksiyoneldir Ilıman Kuşak Karasal İklimin Doğal Bitki Örtüsü İlkbahar yağışlarıyla yeşeren, yaz kuraklığı ile sararan kısa boylu otlardır Bunlara step ya da bozkır denir Steplere Kuzey Amerika’da preri, Güney Amerika’da pampa adı verilir Yüksek yerlerde yer yer iğne yapraklı ağaçlar görülür Ilıman Kuşak Karasal İkliminin Görüldüğü Yerler Kuzey ve Güney Amerika’nın iç kısımlarında, Anadolu’nun iç kısımlarında, Irak’ta, İran’da, Türkistan’da, Afrika’nın iç kısımlarında, Avustralya’nın iç kısımlarında görülür Soğuk Kuşak İklimleri 60° - 90° enlemleri arasında görülür Sıcaklık yıl boyunca düşüktür İklimin elverişsiz olması tarımı sınırlandırmaktadır Soğuk Kuşak Karasal İklim Soğuk Kuşak Karasal İklimin Özellikleri Bu iklim iki alt bölüme ayrılır Yazı ve Kışı Soğuk Karasal İklim Yıllık sıcaklık farkları belirgindir Yazlar soğuk, yer yer serin ve kısa, kışlar ise çok soğuk, uzun ve karlı geçer Kar uzun süre toprakta kalır En yağışlı mevsim yazdır ve konveksiyonel yağış görülür Sıcaklık ortalamalarının Ekvator’a doğru gidildikçe artmasına bağlı olarak bu iklim tipi değişir ve yazları sıcak karasal iklime geçilir Yazları Sıcak Karasal İklim Kış sıcakları -10°C’nin altına inmez Yaz sıcaklıkları 20°C nin üstüne çıkar Yağış miktarı fazladır İlkbahar ve yaz yağışları daha belirgindir Soğuk Kuşak Karasal İklimin Doğal Bitki Örtüsü İğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlardır Bu bitki örtüsüne tayga adı verilir Yer yer çayırlar görülür Soğuk Kuşak Karasal İklimin Görüldüğü Yerler Soğuk kuşağın yazları sıcak karasal iklimi, ABD’nin kuzeydoğusunda, Kanada’da, Kuzey Çin’de, Mançurya’da, Rusya’da, Orta Sibirya’da görülür Soğuk kuşağın yazları da soğuk karasal iklimi, Asya, Avrupa ve Amerika kıtalarının kuzeyinde, tundra ikliminin altında bir kuşak halinde görülür Tundra İklimi Tundra İkliminin Özellikleri Yazlar çok kısa ve serin geçer Yaz sıcaklığı 10°C’nin üstüne çıkmaz Yıllık yağış miktarı 250 mm civarındadır Kışlar çok soğuk ve uzun geçer Toprak kış aylarında donmuş haldedir Yaz aylarında toprağın üst kısımlarında çözülmeler görülür ve bataklıklar oluşur Tundra İkliminin Doğal Bitki Örtüsü Düşük sıcaklığa ve kuraklığa uyum sağlamış olan kısa boylu çalılar, otlar ve yosunlardır Bu bitki örtüsüne tundra adı verilir Tundra İkliminin Görüldüğü Yerler 60°-70° enlemleri arasında, Asya’da, Avrupa’da, Kanada’nın kuzey kısımlarında, Güney Amerika’nın güney kısımlarında görülür Kutup İklimi Kutup İkliminin Özellikleri Sıcaklık yıl boyunca 0°C’nin altındadır Sıcaklığın düşük olması buharlaşmayı engellediği için yağış az ve kar biçimindedir Sürekli donmuş halde olan toprak kar ve buz ile kaplıdır Kutup İkliminin Doğal Bitki Örtüsü Toprak , sürekli kar ve buz örtüsü ile kaplı olduğu için bitki örtüsünden söz edilemez Kutup İkliminin Görüldüğü Yerler Kutuplar çevresinde, Grönland’da, Antartika’da görülür Türkiye’de İklim ve Doğal Bitki Örtüsü Türkiye’de Görülen İklim Tipleri Türkiye, matematik ve özel konumu nedeniyle çeşitli iklim tiplerinin görüldüğü bir ülkedir Türkiye’de, çevresindeki denizlerin, kara kütlelerinin, basınç merkezlerinin, enlemin ve yeryüzü şekillerinin etkisiyle 3 ana iklim tipi belirmiştir Ana iklim tipleri arasında her iki iklim tipinin de özelliğini taşıyan geçiş iklimleri görülür Karadeniz İklimi Karadeniz İkliminin Özellikleri Karadeniz Bölgesi’nin kıyı kesimlerinde görülür Her mevsim yağışlıdır En çok yağış sonbahar ile kış aylarında düşer Türkiye’de görülen iklimler içinde yıllık yağış miktarı en fazla olandır Yazlar serin ve yağışlı, kışlar ılık ve yağışlı geçer Yıllık sıcaklık farkı azdır Bulutluluk oranı yüksek, güneşli gün sayısı azdır Karadeniz iklimi yer şekillerinin farklılığı nedeniyle 3 alt tipe ayrılmıştır UYARI : Karadeniz iklimi sıcaklık ve nem koşulları bakımından okyanusal iklime benzer Bu iklim tipinde yağış miktarı dağların konumuna ve yükseltilerine bağlı olarak farklılık gösterir Doğu Karadeniz Tipi Dağların kıyıdan hemen sonra yükselmesi, uzanış yönleri ve bunların yağış getiren rüzgarlara dönük olması gibi etkenlerden dolayı Türkiye’nin ve bölgenin en yağışlı bölümüdür Yıllık sıcaklık ortalaması : 14°C - 15°C Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 7°C Temmuz ayı sıcaklık ortalaması : 23°C Yıllık yağış miktarı 1500-2500 mm Orta Karadeniz Tipi Bu bölümde dağlar kıyıdan uzaklaştığı ve yükseltileri azaldığı için yıllık yağış miktarı azalmıştır Yıllık sıcaklık farkları azdır Yıllık sıcaklık ortalaması : 14°C - 15°C Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 7°C Temmuz ayı sıcaklık ortalaması : 23°C Yıllık yağış miktarı : 700 – 900 mm Batı Karadeniz Tipi Yaz ve kış sıcaklıkları Orta ve Doğu Karadeniz tipine göre biraz daha düşüktür Yıllık yağış miktarı, Orta Karadeniz’dekinden daha azdır Kar yağışı ile don olayı Doğu ve Orta Karadeniz’e göre daha sık görülür Yıllık sıcaklık ortalaması : 13°C - 14°C Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 5°C Temmuz ayı sıcaklık ortalaması : 21°C Yıllık yağış miktarı : 1000-1500 mm Karadeniz İkliminin Doğal Bitki Örtüsü Sıcaklık ve yağış koşulları gür ormanların ve ormanaltı florasının gelişmesini sağlamıştır Ancak Orta Karadeniz Bölümü’nde yıllık yağış miktarının azalmasına bağlı olarak orman örtüsü zayıflar Karadeniz Bölgesi Bitki Katları Geniş yapraklı ağaçlardan oluşan orman Geniş ve iğne yapraklı ağaçlardan oluşan orman İğne yapraklı ağaçlardan oluşan orman Alpin çayırlar Akdeniz İklimi Akdeniz İkliminin Özellikleri Yazları sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer Kar yağışı ve don olayı ender görülür En yağışlı mevsim kış, en kurak mevsim yazdır Yaz kuraklığı belirgindir Akdeniz iklimi sıcaklık ortalamaları farklı olduğu için 2 tipe ayrılır UYARI : Akdeniz ikliminin etki alanı Akdeniz Bölgesi’nde Toros Dağları’nın varlığı nedeniyle dar, Ege Bölgesi’nde ise dağların kıyıya dik uzanması nedeniyle geniştir Asıl Akdeniz Tipi Akdeniz ve Ege kıyılarında görülür Dağların kıyıdan hemen sonra yükseldiği yerlerde yağış miktarı artar Kış sıcaklığının en yüksek olduğu yerler Akdeniz kıyılarıdır Yıllık sıcaklık ortalaması : 18°C - 19°C Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 8°C - 9°C Temmuz ayı sıcaklık ortalaması : 28°C - 30°C Yıllık yağış miktarı : 750 – 1000 mm Bozulmuş Akdeniz Tipi (Marmara Tipi) Gelibolu Yarımadası ile Güney Marmara kıyılarında daha yaygın olan bu iklim tipi, Trakya’nın büyük bir bölümünde de görülür Akdeniz iklimi ile Karadeniz iklimi arasında geçiş özelliği gösterir Enlem farkı nedeniyle sıcaklık ortalamaları Asıl Akdeniz tipine göre düşüktür Kar yağışı ve don olayı Asıl Akdeniz tipine göre daha sık görülür Yıllık sıcaklık ortalaması : 12°C - 15°C Ocak ayı sıcaklık ortalaması : 5°C - 6°C Temmuz ayı sıcaklık ortalaması : 24°C Yıllık yağış miktarı : 600 – 800 mm UYARI : Akdeniz İkliminin Marmara tipinde sıcaklıkların daha düşük olması, enlem farkı ve kuzeyden gelen rüzgarların etkisiyle açıklanır, Karadeniz ikliminin etkisiyle yaz yağışlarında artış görülür Akdeniz İkliminin Doğal Bitki Örtüsü Kısa, bodur ağaç ve çalılardan oluşan makilerdir Maki bütün yıl boyunca yeşil kalır Makilerin yükselti sınırı enlemin etkisine bağlı olarak değişir Akdeniz’de 700 – 800 m Ege’de 400 – 500 m Güney Marmara’da ise 250 – 300 m’dir Karasal İklim Karasal İklimin Özellikleri Kuzey Anadolu ve Toros Dağları denizel etkilerin iç bölgelere girmesini zorlaştırdığı için iç kesimlerde iklim karasallaşmıştır Yıllık yağış miktarı az, sıcaklık farkl