XVIII. Yüzyıl Islahatları

XVIII Yüzyıl Islahatları

XVIII Yüzyıl Islahatlarının Genel Niteliği

XVIII Yüzyıl ıslahatlarında Osmanlı Devlet adamları, gerilemenin nedenlerini araştırıp, bunlara çareler bulma yoluna gitti
Bu yüzyıl ıslahatları, XVII yüzyıl ıslahatlarına göre daha köklü, sonuç bakımından daha olumludur
Yapılan ıslahatlarda, ilk defa neden-sonuç ilişkisi kuruldu
XVIII yüzyıl ıslahatarı, daha öncekilerde olduğu gibi kişilerle sabit kalmayıp devlet politikası haline getirildi
Avrupa’nın teknik ve askeri üstünlüğü kabul edildi
Yapılan ıslahatlar genelde, askeri alana yönelikti
XVII yüzyılın aksine Batı’daki gelişmelerden yararlanıldı
Lale Devri Islahatları (1718-1730)

Lale Devri; 1718′de imzalanan Pasarofça Antlaşması ile başlayan ve 1730′da çıkan Patrona Halil İsyanı ile son bulan dönemin adıdır
Lale Devri ıslahatlarının en önemlisi, 1727 yılında Osmanlı Devleti’nde kullanılmaya başlanan matbaadır
Matbaanın kullanılmaya başlamasından sonra, Üsküdar’da Dar-üt Tıbat-ül Amire adıyla devlet matbaası kuruldu
Çeşitli semtlerde kütüphaneler, Yalova’da kağıt imalathanesi açıldı
Avrupa’yı yakından tanımak amacıyla Avrupa’ya ilk elçiler bu dönemde gönderildi
Kumaş imalathaneleri açıldı
Yeniçeri Ocağı’ndan Tulumbacı Ocağı adıyla ilk defa bir itfaiye bölüğü kuruldu
Çiçek aşısı ilk kez kullanıldı


Patrona Halil İsyanı

Lale Devri’nde yapılan ıslahatlar, ulemanın ve yeniçerilerin çıkarlarına ters düşmüştü
Lale Devri ile birlikte artan lüks yaşantı, halkın tepkisine yol açmıştı
Sadrazam Damat İbrahim Paşa, İran seferine gitmek istememişti
Patrona Halil ve Muslu Beşe ismindeki iki Arnavut önderliğindeki bir grup 1730′da isyanı başlattılar
Vergilerden şikayetçi halk ve İran Seferi’ne katılmak istemeyen yeniçeriler de isyana katıldı
Saraya giden asiler, padişah III Ahmet’ten Damat İbrahim Paşa’nın kafasını istediler
Sadrazam kendilerine teslim edilince onu idam ettiler
Asiler, padişah III Ahmet’i tahttan indirerek yerine I Mahmut’u geçirdiler
Patrona Halil İsyanı ile Lale Devri sona erdi


I Mahmut Dönemi Islahatları

Yabancı uzmanlardan yararlanarak askeri alanda ıslahatlar yaptı
Aslen Fransız olan Humabaracı Ahmet Paşa’nın yardımıyla Osmanlı ordusunun Topçu ve Humbaracı sınıflarında düzeltme yaptı

Humbaracı Ahmet Paşa orduyu, takım, bölük, tabur ve alay gibi birimlere ayırdı
Subay yetiştirmek amacıyla ilk defa Kara Mühendishanesi açıldı


III Mustafa Dönemi Islahatları

İlk önce maliyeye düzen verdi Lüzumsuz devlet masraflarını keserek hazineyi rahatlattı
Sadrazam Koca Ragıp Paşa’nın tavsiyesi üzerine, Topçu Ocağı’nın başına Baron de Tot isminde bir Macar getirildi
Baron de Tot, topçu ocağı ve tophaneyi düzenledi
Osmanlı ordusunda sürat topçuları ismiyle yeni bir sınıf oluşturdu
III Mustafa, maliyeyi düzletmek için “Esham-ı Tahvilat” ismiyle borçlanma senetleri çıkardı
Deniz Mühendishanesi açıldı


I Abdulhamit Dönemi Islahatları

Sadrazam Halil Hamid Paşa’nın yardımları ile orduda ıslahatlar yaptı
Topçu, humbaracı ve lağımcı ocaklarında yeni düzenlemeler yapıldı
Yeniçeri sayımı yapılarak ulufe sahteciliği önlenmek istendi
1773 yılında Mühendishane-i Bahr-i Hümayun açıldı


III Selim Dönemi Islahatları

Dönemin ünlü devlet adamlarına yapılacak ıslahatlar konusunda rapor hazırlattı
Ordu ve maliye işlerine öncelik vererek ıslahatlara başladı
Yeniçeri Ocağı’na el sürmeden Nizam-ı Cedid Ocağı’nı kurdu
1795 yılında Mühendishane-i Berr-i Hümayun açıldı
Nizam-ı Cedid ordusunun masraflarını karşılamak amacıyla İrad-ı Cedid hazinesi oluşturuldu
Avrupa’ya sürekli elçiler gönderildi
Nizam-ı Cedid ıslahatlarına karşı olanlar, Yeniçerilerin de desteğini alarak, 1807 yılında Kabakçı Mustafa İsyanı’nı çıkardılar