Cevap : Eski Mısır Tarihi

Kadeş Savaşı



Ramses savaşa hazırlandı Ra birligi yokedildi ve Ramses'in kampı savunmasız kaldı Hitit casusları konuşturuldu ancak bir işe yaramadı Ramses tuzaga dusurulmuştu Sadece Amon birligiyle harekete geçebilecekti

Herşeye rağmen Ramses kontrolu elşne almayı başardı ' Ben yalnızım ama Amon beni koruyacak' dedi ve harekete geçti Hititlilere 6 kere hücum etti Yenilmek aklına bile gelmemişti Hititliler kaçtı ve yenilgiyi zafere dönüştürmüş oldu

Ölen Hitit askerlerinin sağ elleri kesildi ve üstüste kondu Bu sadece birinci rounddu

Ertesi sabah Ramses kişisel bir zafer kazandı Hititler barış önerdi Ramses barışı kabul etmedi ancak sadece ateşkesi kabul etti Ramses'in Mısır'a dönüşü muhteşemdi ve savaşın her anını tapınak duvarlarına kazıttı

Hititlerle ramses arasındaki bu anlaşma tarihteki bilinen ilk barış anlaşması olarak kabul edilir Ramses'in Kadeş'i bırakma sebebi çıkış sırasındaki yenilgiyi kaldıramaması olarak gosterilebilir

Ancak Kadeş savaşı daha önce oldugu bilinmektedir bu nedenle bu olasılık ortadan kalkar



İsrail Savaşı



Deltada yaşayan İsrailliler artmıştı ve firavunla bazı çatışmalar ortaya çıktı Musa Firavun'dan halkın gitmesi için izin istedi ancak Firavun izin vermeyince Musa asasını yere attı ve asa yılana dönüştü Firavun bundan etkilenmemişti çünkü firavunun kendi adamları da bunu yapabiliyordu Yere düşe yılan kafasını kaldırdı Musa " Nil'deki balıklar ölecek ve Nil'in suyu igrenç olacak Mısırlılar Nil'in suyunu içemeyecek" dedi ancak firavun yine de İsraillilere izin vermedi

10 lanet gerçekleşecekti Bu lanetlerin 10su ise Mısır'da doğan herkesib ilk çoçukları ölecekti Bu da gerçekleşmişti

Bunun üzerine Firavun önce gitmelerine izin verdi sonra da vazgeçti

Musa bir mucize gerçekleştirdi ve Nil'in suları ikiye ayrıldı ve İsrailliler kaçtıOnları izleyen Mısırlılar ise boguldu Firavun sonunda yenilmiştir( Bu tarihte gercek olarak kabul edilmiştir ancaok Mısır tarihinde yazılı olanlar bunlar degildir)



Bu olayın gerçekligi konusunda şüpheler mevcuttur Eger bunlar gercekse neden herşeyi yazmayı adet edinen Mısırlıların kayıtlarında yoktur? Acaba tek neden Mısırlıların yenilgilerini kaydetmemeleri miydi?



Ramses bir gece bir rüya görür ve rüya yorumu yapabilenYusuf (joseph) çağırılır Rüyada 7 şişman inek 7 zayıf ineği yemiştirYusuf'un yorumu 7 bereketli yılın ardından 7 kıtlık yılının gelecegidir

Kıtlık donemi ge4rcekten de gelir ve Mısır buna daha önceden hazırlandıgı için hiç etkilenmeden atlatır

Mısır'ın bir bolgesinde belli bir kayalık kutlesi vardır ve burdaki kayaların üstünde İsrail çıkışı kayıtlıdır ve çıkış burdan ögrenilebiliyorBurada aynı zaman da savaş zaferleri kayıtlı ve İsraillilerin göçebe bir toplum oldugu belirtiliyor

Ramses 67 yıllık hükümdarlıgının sonunda 92 yaşında öldü ve 100 çocugu oldu ( bu çocuklarının hepsi öz cocukları degildir)



Tüm tapınaklara oğullarının kabartmaları yapılmıştır

Krallar vadisinde her mezar numaralandırılmış vaziyettedir 5 numaralı mezar Ramses'in oğulları için yaptırılmış mezardır ve en geniş mezar oldugu bilinmektedir

Çıkışa denk gelen firavunun Ramses ( adsız firavun) oldugu tarihte kesin olarak kabul edilmiştir





Ramses tüm eşleri arasında en önem verdigi Nefertari idi Ramses ve Nefertari Nil'e açıldılar ancak Nefertari öldü ve Ramses ona Mısır'ın en güzel tapınağını yaptırdı Ramses Nefertari'nin ölümünden sonra çok değişti Artık ordularının başında savaşamıyordu Artık eski gucu kalmamıştı

Ramses tum hayatı boyunca mezar ve anıtlara çok önem vermiştir ve yaptırdıgı her anıtın üstüne adını kazıtmıştır hatta kendisinden önce olanların üstüne dahi adını kazıtmıştırRamses döneminde ölüler tapınağı yapılmıştı ve bunun yapılması için tüm halkın çalıştıgı soyleniyor

Dunyanın en buyuk sutunlu salonu olan Karnak Tapınagını da Ramses yaptırmıştır ve toplam 134 sütun vardır

Ebu Simbel Tapınagının önüne ise 20şer metre yuksekliginde 4 tane oturan Ramses heykeli yaptırdı Ayaklarının dibine de kızkardeşi ve 3 kızının kucuk heykelleri yerleştirilmiştir



TUTH-ANKH-AMON


--------------------------------------------------------------------------------

Tuthankamon'un Lord Carnarvon'un cabalari sonucu ortaya cikarilan mezarindan cikan en degerli parca olan ustu degerli taslarla bezenmis maskesi

Akhenaton ve Nefertiti'nin 6 kızı ve bir oğlu olmuştu 6 kızı da bilinmeyen sebeplerden ölmüştü ve Akhenaton lanetlenmiş kral olarak goruldu Amarna şehrindeki 17 yıllık dönem boyunca Aton tek tanrı olmuştu Athenaton'un oğlu Tuth-ankh-aten yarı(üvey) kızkardeşi Ankhesenamon ile evlendi Tutankhaten adını degiştirdi ve tuthankamon yaptı

Tutankhamon firavun olmasından bir sure sonra Ey vezir oldu Saraya giriş çıkış ve kararlar Ey'den çıkıyordu

Tutankhamon 20 yaşında gizemli bir şekilde öldü Ölümünün ardından birisi Tutankhamon'un izlerini çalışmıştır



Cenaze günü 12 adam Tutankamon'un çekerken Ey bu kişilerin arasında degildi Ey'in üzerinde panter derisi ve başında da firavun tacı vardı Ey Tutankhamon'u alt edip firavun olmayı başarmıştı

Ankesenamon bunun üzerine düşmanı olan Hitit Kralına bir mektup yazmış ve bu mektupta resmen yalvarmıştır Krala onun çok fazla oglunun oldugunu söylemiş ve oğullarından birini göndermesini istemişti Bir hizmetçiyle evlenemeyecegini söylemişti Kral bunun bir numara olduğunu düşünerek reddetmişti Ankesenamon tekrar mektup yazmış ve neden böyle düşündügünü sormuş Eeğer doğru olmasaydı kendini küçük düşürmeyecegini ve ona yalvarmayacagını yazmış ve tekrara bir hizmetçiyle evlenemeyeceğini söylemiş ( bu mektuplar şuanda beyşehirde muzede bulunuyor)

Saraydan birinin onu evlenmeye zorladıgı kesindi Sonunda kral oğlunu yollamış ancak Mısır sınırlarına ulaşamadan öldürülüyor

Ey sonunda Ankesenamon'la evlendi Ankesenamon'un kurtulmaya calıştıgı hizmetçi Ey'di ve sonunda Ey firavun olmuştu



Günümüzde bulunanların arasında bir yüzük vardı ve bu yüzüğün üstünde 2 kartuş vardı Bir kartuşta Ey'in diger kartuşta ise Ankesenamon'un adı yazılıydı Yani bu yüzük evlendiklerine dair bir başka kanıt oldu

Ey firavun olduktan 3 yıl sonra öldü Mezarında eski eşi Tey'in de adı geçiyordu ancak isim silinmişti

Tutankhamon'un mezarına bakıldığında çiftin birbirine çok bağlı olduğu fikri ediniliyor Duvarlardaki figurlerde birbirine dokunurken veya yardım ederken resmedilmiş Örnegin bir resimde Tutankhamon avlanırken Ankesenamon ona okunu uzatıyor Kolkola dururken resmedilmişler Bulunanların arasında Tutankhamon'un Ankesenamon için yaptırdığı altından bir tabla var Üstünde hiçbir işleme olmayan bir lamba var Lamba çok sade ancak yanınca üzerinde Tutankhamon ve Ankesenamon'un resmi oluşuyor

Ankesenamon'un 2 düşük yaptığı mezarındaki 2 mumyadan anlaşılıyor Birisi 5 (mumyalanmış) ve digeri ise 8 aylık (yarı mumyalanmış) olmak üzere ikisi de kızmış

Tutankhamon'un mezarına Nefkeperur gibi zengin ve sağlıklı olsun yazılmış

Aped festivalinde Karnak tapınağında Tutankhamon'un resmi görevler yapmış olduğu da duvarlardaki kayıtlardan görülüyor



Tutankhamon 20 yaşındayken ölmüştür Mezarı acıldıgında çok zengin bir görüntüyle karşılaşıyoruz Mısırlılar'ın ısı kullanmadan altını şekle konusunda uzmanlaştıları burda bulunanlardan da gayet iyi anlaşılmaktadır Tabutu 120 kg ve 05 cm kalınlıgında altından yapılmıştır Altın maskesi de bulunmuştur



Mısırlılar altının güneşten geldiğine inanıyordu (dünyanın oluşumu) Altın Ra'nın simgesiydi Firavunlar kendilerini altınla kaplıyorlardı

Burada Ankesenamon'un öldürülmüş olabileceğine dair kanıtlar vardır

Tutankhamon'un taş mezarı açıldıktan sonra X-ışınlarıyla incelenmişti Kafasının arkasından darbe aldığı görülüyor ancak yüzüstü yatar pozisyonda iken alınmış bir darbe olduğu saptanmıştı

Neden öldüren kişi bulunmaya çalışılmamıştı ve yargılanmamıştı? Çünkü bu işi vezirin yönetmesi gerekiyordu ve vezir bu işi yürütmüyordu Vezir'i de kimse yargılayamıyordu

Bugün onca yaptığından sonra kimse vezir Ey'i tanımıyor Mezarı soyulmuş ve biriktirdiği tüm mirası çalınmış ve duvardaki yazılar da silinmiş

Tutankhamon krallar vadisinde günümüze kadar gömülü kalan tek firavundur


Karnak Tapinağı


--------------------------------------------------------------------------------



Dunyada bugune kadar insa edilmis en buyuk ve en dikkate deger dini kompleks olan Amon Tapinagi,modern Luksor kenti yakinlarinda ki Karnak mevkiindedirTapinakAmon rahiplerinin "Cennetin en buyugu,Dunyanin en eskisi"diyerek hergun ilahiler okuduklari,Tanri Amon inancinin merkezi (Nesut-Towi,anlami 2 kentin Tahti)olan Teb Kentinde tarihi bilinmeyen cok eski bir yapi ile baslamis,orta ve yeni krallik donemlerinde yapilan eklemelerle eski misir'in buyuk kompleksine donusmustur



100 donum alana yayilmis olan kompleksin,guney yonundeki 8 hektarlik alanda,yuzey arastirmalari ve kazi calismalari surdurulmektedirXIHanedan doneminde baslatilan,XVIII ve XX hanedanlar doneminde tamamlanan buyuk boyutlu yapilarin cekirdegi AMon Tapinagina iki yanindan koc basli Sfenkslerin bulundugu caddeden girilirUzerinde yazit ve desen bulunmayan 113m genisliginde ve 15m kalinligindaki buyuk 1pilondan sonra yuksek duvar ve sutunlarla cevrilmis sagli sollu koc baslikli Sfenkslerin siralandigi buyuk salona gelinirSol yanda IISeti tapinagi,Amon,MutKhons Tnarilari icin uc kucuk sapel ve sagda uc yani Osiris sutunlari ile cevrili avlusu bulunan IIIRamses Tapinagi yer alirOrtada 25Hanedanin HAbes kokenli Firavunlarindan Tharka'ya ait koskun 21m Yuksekligindeki papirus baslikli 10 sutundan birisi ile Amon bas rahiplerinden XXIhanedan Firavunu Smendes e air buyuk heykel bulunurAvluya bitisik olan ve XVIII hanedan firavunlarindan Horemhab'in insa ettirdigi 2pilon duvarindan gecilerek buyuk Hipostil hole girilirBuranin yapimini IIIAmenhotep baslanmis,ISeti devam ettirmis ve IIRamses Tamamlatilmistir6 donumluk alana yayilmis 15 ve 23m yukseklikte 134 sutunun olusturdugu buyuk Hipostil holden yukari baktigimizda,sutunlari birbirleri uzerine egilip sallanarak,gokyuzune ulasmaya calisan agaclara benzetirsiniz



3pilon IIIAmenhotep,4pilon ITutmosis tarafindan yaptirilmistir4pilon onunde I ve IIITutmosis'e ait dikili taslardan 1ayakta(yukseklik 28m agirlik 143 ton)digerinin parcalariysa avluda yatmaktadirBuradan itibaren Tanri Amon'a ait kutsal dar ve kucuk mekanlar,giristeki ana aks'in devaminda ardarda dizilirken,sag tarafta guney yonundeki aksta IIITutmosis ve Hatcepsut'un yaptirdigi pilonlar ve anitsal heykeller ile kutsal gol ve nilometre yer alr4pilonun arkasindan IIITutmosis in yaptirdigi 14 sutunlu kucuk hipostil hol ve Kralice Hatcepsut'a 2 dikili tastan birisi durmaktadir(2956m 200 ton agirliginda)5 pilon ITutmosis,6pilon ise IITutmosis tarafindan yaptirilmisTapinagin sonunda bulunan en ilginc bolum,IIITutmosis in yaptirdigi buyuk festival tapinagidirBotanik ve hayvanat bahcesi olarak bilinen bu bolumde,firavunun suriye seferinden donerken getirdigi hayvan bitkilere ait cok guzel kabartmalar islenmistirTamami kesme tastan insa edilen Amon kompleksinde,2000 yil boyunca cesitli firavunlar tarafindan eklemeler yapilmistirBeraberinde pek cok yazit ve tasvirlerin islenmesi bu kompleksi ayni zamanda dunyanin en buyuk ve en eski arsivlerinden biri haline getirmistir