Eski Mısır Tarihi

★★★Eski Mısır Tarihi★★★

Dil
"Gizemli, bilinmeyenli çizgiler, resimler, taslaklar, işaretler, şifreler, insanlar, hayvanlar, masal yaratıkları,bitkiler, meyveler,araçlar,elbise parçaları,örgüler,silahlar,geometrik şekiller,dalgalı çizgiler ve alevlerBunlar Tahta üzerinde,taş üzerinde ve sayısız papirüsler üzerinde bulunurlarTapınak duvarlarında,mezar odalarında,anı levhalarında,tabutların, çekmecelerin üzerinde bulunurlarMısırlılar eski ulusların yazmayı en çok sevenlerindendir



Hiyeroglif nasıl okunup yazılır?Mısır yazısı,coğu,nesnelerin resmi olduğundan rahatlıkla ayırt edilebilen 700'den fazla işaretten oluşmuştu Yanda görüldüğü gibi,her bir işaret ,gerek özel bir nesneyi,gerekse belli bir sesi temsil ediyordu Hiyeroglif yazısı soldan sağa ya da aşağıdan yukarıya yazılabilirdiHayvanların ya da insanların yüzleri sola dönükse soldan sağa,sağa dönükse sağdan sola okunurdu



Ne ile yazarlardı:? Yazıcılar ,mürekkep ve fırça kullanarak papirus denen sazlardan yapılmış özel bir çeşit kağıda yazı yazarlardı Ayrıca ostraka olarak bilinen kırık çömlek parçlarının üzerinede yazarlardı

Hiyerogliflerle ilgili daha cok bilgiye Tıkla !



Yazıcılar: Mısır hiyeroglif yazısı son derece karmaşıktıYazıcı adı verilen kimseler,okumak ve yazmak için özel olarak eğitilmişlerdiBu becerileri onlara güç ve saygınlık kazandırıyordu Yazıcılar tapınaklarda ya da devlet yönetiminde iyi işlere girebiliyorlardı Çoğunluk vergi de ödemiyordu

Firavun adları kartus aı verilen oval bir cercevenin icine yazılırdıYanda Firavun Meyre'nin bir kartusu'nun resmi bulunmaktadir



Stenografi: Daha sonraları Mısırlılar,hiyeroglif yazısının daha kolay bir uyarlaması olan 2 türlü steno yazı geliştirmişlerdirHiyeroglif yazısı ise, tapınaklardaki ve kamusal yapılardaki kayıtlarda kalmıştı Mısırlılar,bir yazı biçimi bulan en eski uluslardan biridir Onların "Alfabeleri" bizim bugün kullandığımız gibi harflerden değil,resim ve işaretlerden oluşmuştu Biz Mısır yazısına "Kutsal yazı" anlamına gelen hiyoroglif adı veririzBu isim Mısırlıların,yazı yazma yetilerinin onlara ilim Tanrısı Tot tarafından verildiğine inanıyor olmalarından kaynaklanıyor Firavun adları kartuş adı verilen oval bir çerçevenin içine yazılırdı

Mumyalama ve Tanrılar



Krallar vadisi ile Deir El-Bahri arasında gizli bir dehlizde bulunan ve mezar soyguncularının elinden kurtarılarak 14 Temmuz 1881'de Luksor'dan gemiye bindirilen 40 firavun mumyasını taşıyan gemi,Kahire'ye doğru ilerlemekteydiNil kıyısındaki köylüler,3500 yıl önceleri ülkelerini Tanrısal güçlerle yöneten bu insanların hala varolan bedenlerine saygı duymuşlar,ilahiler okuyan kadınlar göğüslerini kumlarla ovalayıp,başlarına toprak atmışlar,erkeklerde havaya silah sıkmışlardı



Mumyalama işlemi ölüyü öbür dünyadaki yaşamına hazırlamak için yapılan bir dizi törenden sadece başlangıç olanıdırBu işlem insanların yanı sıra boğa,timsah,kedi gibi hayvanlar içinde yapılmaktaydıArapça ve Farsça'da "Mumiya" doğada bulunan katran ve bunun karışımlarına denilir,ilaç oalrak da kullanılırdıGerçekte ölünün bedenini konserve edercesine korumak için yapılan "Tahnit" işleminde katranın kullanılması,onu mumya ile eş anlamlı yapmıştır

Mumyalama işlevi şöyle gerçekleştirilirdi:

Önce ölü yıkanir Burnundan sokulan aletlerle beyin boşaltılır

Göz ve ağız boşukları,yağlı keten tamponlarla doldurulup göz kapakları kapatılırdı

Rahip habeş denilen keskin bir opsidyenle vücüdun sol tarafını açarak,içindekileri tamamen boşaltır ve bunları "Kanopik" denilen çömlek ve vazoların içine koyardıBoşalan karın kısmı ve kadınların göğüs içleri,hurma şarabı ve kokulu bitkilerle temizlendikten sonra, reçine, tarçın,soğan ve kokulu mir ile karıştırılmış ağaç talaşı,yerleştirilirdi

Acılan yerler dikildikten sonra Mısırlılar'ın "Net-jeryt" denilen ve kahire yakınlarındaki bir vadide bulunan "Natron" tozu sodyum karbonat ve ya Sodyum Klorit (tuz) ile karıştırılan madde içinde 40 ve ya 70 gün(soylular için 272gün) bekletilirdiBöylece vücuttaki nem absorbe edilir,organik yapı antiseptik korumaya alınırdıBir çeşit insan salamurası olan bu işlemin sonunda eller göğüste veya karın üzerinde birleştirilerek vücüt yatar durumuna getirilir ve kurutulurdu



Tanrılar


--------------------------------------------------------------------------------

Horus : Osirisle İsis in oglu,Mısır tahtını miras almıstırhatta taht icin seti ile olan savasları mısır mitolojisinde onemli yer tutarCennetin hukumdarı aynı zamandada Mısır ın kralı Horus un ecnnetin kralı,yeryuzunun kralı,ve kutsal $ahin olmak uzere Teslis(uçlü)kavramı Mısır dinin yerlesmıs yönü olduHorus un evrensel oldugu ve ezelden beri var oldugu fikri 1hanedanlıga kadar uzanır ki, bunu da Piramit yazilarında belirtiliyor


--------------------------------------------------------------------------------

Horus of Behedet (Hadit) : Behedet şehrinde tapılan Horus’un formlarındandır Büyük kanatları güneş diskinin bir formu olarak gösterilir, genelde önemli manzaraların üstünde uçtuğu görülür (Mısır’ın dinsel sanatında) Hadit, Horus’un her zaman her yerde hazır oluşuyula resmedilmiştir Crowley’in de Magic in Theory and Practice kitabında dediği gibi, “son derece küçük ve atomik haldeki her yerde ve her zaman hazır olan parçaya Hadit” denir


--------------------------------------------------------------------------------

Horus’un dört oğlu : Osiris’in vücudunun parcalarının koruyucularıdır ve bundan sonra ölülerin vücutlarının koruyucuları olmuşlardır Amset, Hapi, Duamutef ve Qebsenuef Sırasıyla tanrıçalar İsis Nephthys, Neith ve Selket tarafından korunurlardı

Amset (İmsety, Mestha; Golden Dawn, Amseth): Horus’un dört oğlundan biridir Ölülerin karaciğerinin koruyucusudur ve Tanrıça İsis tarafında korunur

Hapi : Horus’un dört oğlundan biridir Babun kafalı mumyalanmış adam olarak görülüyor Ölülerin ciğerlerinin koruyucusudur ve Tanrıça Nephthys tarafından korunurduHapi ismi farklı hiyerogliflerle ifade edilmişti; çoğunlukla ama herzaman olmamak kaidesiyle Nil Nehrinin tanrısının ismiydi Hapi, tacı zambaklardan (yukarı Nil) veya papirus bitkilerinden (Aşağı Nil) yapılmış şişman bir adama benzetilmiştir


--------------------------------------------------------------------------------

Hator (Het-Heru, Het-Hert : Mısır’ın çok eski bir tanrıçasıdır, inek tanrı Hator ismi yunan uyarlamasıdır Het-Hert (the house above) ve Het-Heru (Horus’un evi)’nun değişik biçimlerinden yozlaştırılmasıdır İki terim de onun gökyüzü tanrıçası olduğuna işaret ediyor Sık sık İsis’le eşdeğer tutulmuştur Hator Edfu’da Horus’un partneri olarak tapılmıştır Teb’de ölümün tanrıçası olarak düşünülmüştü Ayrıca o aşkın dansın alkolün ve yabancı toprakların koruyucusuydu


--------------------------------------------------------------------------------

SobeK :Fayum un merkezi Crocodillopolis in tanrısı idiOrada canlı sürüngenler ve timsahlar havuzlarda muhafaza edilirlerdiSu tanrısı olarak,aynı zamanda Nil'in yıllık tasmasını ve vadisinin gübrelenmesini sembolise etti


--------------------------------------------------------------------------------

SeT :En eski dönemlerde Set, Aşağı Mısır’ın koruyucu tanrı

sıydı ve çölün şiddetli fırtınalarını sembolize eder Bu fırtınaları Aşağı Mısır’lılar yatıştırmak için yöntemler aramışlardır Yukarı Mısır Aşağı Mısır’ı yendiğinde ve ilk hanedana giriliğinde, Set Yukarı Mısır’ın Hanedanlık tanrısı Horus’un şeytani düşmanı olarak bilinmeye başlandı Set, Osiris, İsis ve Nephthys’in kardeşi ve aynı zamanda Nephthys’in kocasıydı Bazı mitlere göreyse Aubis’in babasıydıSet’in kardeşini öldürmesi ve yeğeni Horus’u öldürmeye teşebbüs etmesiyle bilinir Ama Horus kurtulmayı ve babasının öcünü almayı başarır Bunu Mısır’ın heryerinde kurallarını koyarak yapmıştır Set’i hadım etmiş ve Sonsuza kadar onu çöle sürmüştür19Hanedanda Set’e olan saygı yeniden dirilmeye başlamıştır ve birzamanların büyük tanrısı olarak görülmüştür Mısır’ı yabancılardan koruyan ve çöldeki kuvvetleri yardımseverce zapteden tanrı olmuştur


--------------------------------------------------------------------------------

Shu :Kuru rüzgarların ve atmosferin tanrısı, Ra’nın oğlu, Tefnut’un kardeşi ve kocası, Geb ve Nut’un babasıdır Hiyerogliflerde kafasına devekuşu tüyü giymiş olarak gösterilmiştir (Maat’ınkine benzeyen) Genelde boylu boyunca uzanmış olan Geb’le kızı Nut’u ayrılarak ayakta durmuş olarak gösterilmiştir “Shu” ismi genelde “kuru, boş” anlamına gelen shu kökünden geliyor Shu aynı zamanda güneş ışığının kişileştirmelerinden biridir Shu ve Tefnut’un bir ruhun iki yarısı olduğu söylenir Belki de eşruhların en eski (ilk) kaydedilen örneğidir


--------------------------------------------------------------------------------

Anuket :Yukarı Mısır’da, Elefantin’in çevresinde, Anuket, Khunum ve Sati’nin (kızları olarak) tapılmıştır Kutsal hayvanı gazeldi Soğuk su dağıtıcısı olduğuna inanılır ve kendi insan kafasına tüylü bir taç giyerdi


--------------------------------------------------------------------------------

Apis : Muhtemelen sadece hayvan olarak betimlenmiş ve hiçbir zaman hayvan başlı bir insan olarak gösterilmemiş eski bir Mısır Tanrısıdır Apis çoğunlukla Ptah’la bağlantılı olmuştur ve kültünün merkezi Memphis’tir Aslında Apis verimlilik tanrısıdır Güneş diski ve uraeusserpent’ten oluşan boğa tacıyla betimlenmiştir Kutsal Apis boğası Memphis’te bulunurdu ve Serapum’da büyük bir kitle halinde Apis boğalarının mezarı bulunuyor


--------------------------------------------------------------------------------

Duamutef (Tuamutef; Golden Dawn, Thmoomathpf) : Horus’un 4 oğlundan biri Duamutef çakal başlı mumyalanmış bir adam olarak gösterilmiş Ölünün midesinin koruyucusudur ve Tanrıça Neith tarafından korunur


--------------------------------------------------------------------------------

Edjo elta’nın yılan tanrıçası, Aşağı Mısır’ın sembolü ve koruyucusu, Yukarı Mısır’ın tanrıçası Nekhbet’in tamamlayıcısıdır Kralın tacının bir parcası olarak giyilirdi

Geb (Seb : Yeryüzünün tanrısı, Shu ve Tefnut’un oğlu Nut’un kardeşi ve kocası, Osiris, Set, İsis ve Nephthys’in babasıdır Kutsal hayvanı ve sembolü kazlardı Genelde yeşil ve siyah tenli olarak gösterilmiştir Yeşil yaşayan canlıların rengi ve siyah ise Nil’in bereketli çamururun rengidir Geb kötülerin ruhlarını tutuklu tutacak ve onları cennede çıkarmayacaktı Diğer geleneklerde yeryüzünün dişi olmasıyla çelişerek Geb’in erkeğe özgü (erkeksi) olmasıyla göze çarpar

Khnum : Koç başlı insan olarak görünürdü Antinoe ve Elefantin’de tapılıyordu Çömlekçi çarkında insanlara şekil veren, yaratıcı tanrılardan biriydi Onun arkadaşları(partnerleri) Heqet, Neith ve Sati’ydi


--------------------------------------------------------------------------------

Khons(Chons) :Teb’in büyük (triad)larının 3 Üyesi (ailesi Amen ve Mut’la) Khons ayın tanrısıydı Onun hakkında en çok bilinen hikaye Thoth’la senet (passage) denen eski bir oyun oynarken ışığının bir kısmına bahse girmiş Thoth kazanmış, ışığının bir kısmını kaybettiği için Khons bir ay boyunca tüm ihtişamını gösterememiş ve batıp tekrar büyümek için beklemesi gerekmiş Karnak’taki çevrili olan tapınak ona adanmıştır

Qetesh :Suriyeli bir tanrı olduğuna inanılıyor, Qetesh aşkın ve güzelliğin tanrıçasıdır Qetesh güzel çıplak bir kadın olarak, bir aslanın üstünde ayakta durur veya onu sürer durumda, elinde çiçek, ayna veya yılanlarla resmedilmiştir Genelde yuvarlak yüzle gösterilmiştir (Mısır sanat ve geleneklerinde alışılmamış bir durum) Aynı zamanda erkekliğin tanrısı Min’in partneri olarak düşünülüyor


--------------------------------------------------------------------------------

Ra-Horathky (Ra-Hoor-Khuit) :Horizonların Horus’u olan Ra’dır Ra’nın başka bir tanımlaması da onu Horus’la bir tutmaktır Bu ikisi solar gücün göstergesi olarak gösterilmiştir “Ra-Hoor-Khuit”in yazılışı Aleister Crowley tarafından önce Book of Law kitabında popüler edilmiştir


--------------------------------------------------------------------------------

Sekhmet işi aslan tanrıçası, Ptah’ın tanrısı olarak takip edilmiş Ra’nın gözündeki ateşten insanları günahlarından dolayı cezalandıracak olan bir intikam yaratığı olarak yaratılmıştır Sonra da doğrunun barışçıl bir koruyucusu olmuştur Yardımsever Bast ile yakından ilgilidir (bağlantılıdır)


--------------------------------------------------------------------------------

MaaT :Çeşitli geleneklere göre Thoth’un karısı Ra’nın kızı olduğu düşünülmüştür Maat’ın adı “gerçek” ve “adalet” hatta “kozmik sıralamayı” ifade eder İngilizce’de net bir söylenişi yoktur Maat’ın konseptiyle bir kişileştirme ve biraz da mitoloji vardır Maat saçında devekuşu tüyü olan uzun boylu bir kadın olarak belirtilmiştir O ölümün kararı için vardı ve tüyü ölünün saf ve dürüst bir hayat yaşamış olup olmadığına karar vermek için ölünün kalbini dengelerdi


--------------------------------------------------------------------------------

Harpocrates (Hor-pa-kraat) : Golden Dawn, Hoor-par-kraat): “Çocuk Horus”, İsis ve Osiris’in oğlu, emzirilen küçük bir çocuk, Yukarı Mısır’ın büyük tanrısı yetişkin Horus’tan ayrılmıştır Parmak emen genç bir oğlan olarak gösterilmiştir Golden Dawn sessizliği ona ithaf etmiştir, çünkü tahminen parmağını emme hareketi genelde bilinen “shhh” ifadesini akla getiriyor

Heqet : Kurbağa başlı başlangıçta var olan tanrıçalardan, Hermopolis’teki 8 tanrıdan biri olarak inanılır ve Antinoe’deki Khunum’un partneri olarak görülür

Heru-ra-ha : Crowley’in Mısır benzeri mitolojisinin karma bir tanrısı; Ra-Hoor-Khuit ve Hoor-par-kraat’ın bir karması İsmi Mısır diline çevrildi, tahminen “Horus ve Ra’ya şükredin” anlamına geliyor Tabi, bu da başka bir yozlaştırma


--------------------------------------------------------------------------------

İsİs : Sanat TanrıcasıOsiris in karısı ve kıs kardesiHorus un annesi,a$k tanrıcası ve i$tar,A$era,Asherah,AsTarte ,sibel,Afrodit,ve Venus un kar$ıtı idiBüyük bir anne ve zevce olarak,bütün disi ilahların en popüleri oldu


--------------------------------------------------------------------------------

Amen (Amon,Amun,Ammon,Amoun) : Amen’in adı “saklı olan” demektir Amen ilk zamanlardan itibaren Teb şehrinin baş tanrısıdır ve Hermopolis rahiplerine göre yaşayan yaratıcı tanrı olarak görülmüştürKutsal hayvanları kaz ve koçtur Orta krallığa kadar Teb’de yerel bir tanrıydı fakat Tebliler Mısır’da hükümdarlıklarını kurduklarında Amen kalıcı bir tanrı oldu ve 18 Sülale tarafından Tanrıların kralı olarak adlandırıldı Ünlü tapınağı Karnak, insan tarafından yapılmış en büyük dini yapıdır Bugde’ye göre, 19 Ve 20 Hanedanlar Amen’in “görünmeyen yaratıcı güç” olduğunu cennetteki, dünyadaki, engin derinlerde ve yer altı dünyasındaki hayatın temeli olduğunu düşünürler ve kendisini Ra’nın formunda gösterir Artı, Amen ihtiyacı olan her adanmış dindarın koruyucusu olarak karşımıza çıkmıştır Sonraki inanışa göre Amen kendi kendini yaratmıştır Önceki Teb’li inanışa göre Amen Thoth tarafından başlangıçta varolan sekiz tanrıdan biri olarak yaratmıştır (Amen, Amenet, Heq, Heqet, Nun, Naunet, Kau, Kauket) Yeni karllık boyunca Amen’in eşi Mut, “Anne” idi ve bunun Mısır’lı eşiti “Büyük (ulu) anne” olarak görülmektedir Bu ikili (Mut ve Amen) Tanrı ve Tanrıça Çiftini oluşturur, bu diğer inanışlarda da görülür Oğulları ay tanrısı Khons’tur