Şengül Şirin
|
Afrika
Afrika, Avrupa'nın güneyinde, Atlantik Okyanusu'nun doğusunda, Hint Okyanusu'nun batısında ve Antarktika'nın kuzeyinde bulunan kıta Eski dünya karalarından birisi olan Afrika, 30 218 000 km² yüz ölçümü ile kıtalar arasında Asya ve Amerika'nın ardından üçüncü sırada gelir Afrika adı, Kartaca'ya ilk defa ayak basan Romalılarca "Afri" veya "Africani" denilen oymakların adından esinlenerek verilmiştir Afrika adı bu ülkeye Pön savaşları sırasında verilmiştir
Afirka kıtasının konumunu
Afrika, Avrupa'nın güneyinde, Avrasya olarak bilinen eski dünya kıtasının batısındaki büyük yarımada olan Avrupa, Sami dillerde Erep (yahut Irib) Güneşin Battığı taraf anlamına gelir Fenikelilerden Yunanlılara geçen bu ad, Yunanca'da Europa olmuş ve Ege Denizi'ne göre batıda bulunan ülkelere bu ad verilmiştir
  Atlantik Okyanusu'nun doğusunda,
Atlas Okyanusu veye Atlantik, Pasifik 'den sonraki en büyük ikinci okyanusdur Bir zamanlar tek parça olan ata kıtanın bölünmesiyle oluşmuş olup, Avrupa ve Afrika 'yı Amerika Kıtası 'ndan ayırır Yan denizleri ile birlikte (Akdeniz, Kuzey Denizi ve Baltık Denizi) 106,2 Mil km² alana sahip olup, yeryüzünün beşte bir alanını kaplar 3314 metre ortalama derinliği bulunan okyanusun en derin noktası Porto Riko Çukuru dur
  
Hint Okyanusu'nun batısında ve Hindistan, Afrika ve Okyanusya tarafından çevrilen, dünyanın üçüncü büyük okyanusu Asya’nın güneyinde, Afrika ile Avustralya arasında kalan deniz 20° doğu boylamıyla Atlantik’ten, 147° doğu boylamıyla Büyük Okyanustan ayrılır Bu deniz, okyanuslar içinde en küçük olanıdır Avustralya ile Afrika arasındaki uzaklık yaklaşık olarak 10 000 kilometredir Yüzölçümü kollarıyla berâber 74 900 000 km2yi bulur
 
Antarktika'nın kuzeyinde bulunan Dünyanın beşinci büyük kıtası Yüzölçümü 14 107 637 kilometrekaredir Güney kutbu etrafında her tarafı karla kaplı, daima fırtınalı ve buz kütleleri ile çevrili bir kara parçasıdır Antarktika, Ross ve Wendel deniz körfezleri ile Antarktika Yarımadası hariç ana hatlarıyle hemen hemen çember şeklindedir
  
kıta
Eski dünya karalarından birisi olan Afrika, 30 218 000 km² yüz ölçümü ile kıtalar arasında Asya ve Amerika'nın ardından üçüncü sırada gelir
Afrika adı, Kartaca'ya ilk defa ayak basan Romalılarca "Afri" veya "Africani" denilen oymakların adından esinlenerek verilmiştir Afrika adı bu ülkeye
  
Pön savaşları sırasında verilmiştir O zamana kadar Yunanlı yazarlar bu kıtaya " Pön savaşları İlkçağda Romalılarla Kartacalılar arasındaki savaşlara verilen ad Üç Pön Savaşından birincisi M Ö 264-241, ikincisi M Ö 218-201, üçüncüsü M Ö 149-146 tarihleri arasında meydana geldi Pön Savaşlarının sebebi; Romalılarla Kartacalıların Batı Akdeniz'deki hakimiyet kurma mücadelesidir
Birinci Pön Savaşı: Batı Sicilya'ya hakim olan Kartacalıların, Sicilya Adasının doğusuna da hakim olmak istemeleriyle başladı M Ö 264 yılında Messina şehrindeki koloniler ve boğaz üstün
  
Libya" yani "Lebular Diyarı" derlerdi Fakat MS I yy sonlarında bu isim bütün kıta için kullanılmaya başlandı Afrika terimi daha sonra Arapça'ya "İfrikiya" şeklinde geçmiştir
Afrika kuzey-güney doğrultusunda Tunus'taki Libya Arap Halk Sosyalist Cemahiriyesi Afrika kıtasının, kuzeyinde Akdeniz kıyısında yer alan bir ülke 32°-20° kuzey enlemleri ile 10°-25° doğu boylamları arasında kalır KuzeydeAkdeniz, doğuda Mısır, güneydoğuda Sudan güneyde Nijer ve Çad, batıda ise Cezâyir ve Tunus’la çevrilidir
  
Beyaz Burun (37° 22' 20'' K Paraleli) ile Güney Afrika Cumhuriyeti'ndeki Ahulhas Burnu (34° 50'28'' G Paraleli) arasında 8 025 km boyunda, doğu batı doğrultusunda ise; Somali'deki Ras Hafun Burnu (51° 25' 27'' D Meridyeni) ile Senegal'deki Yeşil Burun (17° 31' 17'' B Meridyeni) arasında 7 416 km genişliğindedir
Afrika kuzeyden Akdeniz ile sınırlanırken kuzeydoğuda Fogo dağına ev sahipliği yapan, 4033 km2'lik burun orjinal ismi Republica De Cabo Verde'dir Dilimizde Kape Verde olarak bilinir uzun sureli kuraklıkların yanında yaşanan ciddi su sıkıntısı, sık sık meydana gelen volkanik ve sismik aktiviteler sonucu tarıma uygun topraklar %11i oluşturur Dogal olarak gsmh'i çok aşağılarda tutmuştur
  
Süveyş Kanalı ile Asya'dan ayrılır Kıta doğuda Süveyş Kanalı Akdeniz ileKızıldeniz'i birleştiren 161 km uzunluğunda yapay suyolu Kanalın genişliği 70-125 m arasında değişmektedir Derinliği 11-12 m'dir Su kesimi 10,36 m'den fazla olan gemiler kanaldan geçemez 1951 yılında trafiği kolaylaştırmak amacıyla el-Kantara ile el-Firdan arasında 13,5 km' lik bir yan geçit açılmıştır 1869’da ulaşıma açılan kanal, havuzlar kullanılmadan, deniz seviyesinde 169 km uzunluğunda bir geçiş sağlar Kanal, Hint Okyanusu ile Akdeniz ve Atlas Okyanus
  
Kızıldeniz ve Kızıldeniz Afrika ile Asya (Arap Yarımadası) arasında yer alan, Hint Okyanusu'na bağlı bir denizdir Uzunluğu 2000 km civarı olup, bazı kaynaklarda 1900 km veya 2350 km diye geçmektedir Kuzeyde Mısır'daki Süveyş Kanalı ile doğal olmayan yoldan Akdeniz'e bağlanmıştır; güneyde ise Arap Yarımadası ucunda Bab el Mendeb Boğazı ile Hint Okyanusu'na bağlanır
  
Hint Okyanusu ile komşudur Hindistan, Afrika ve Okyanusya tarafından çevrilen, dünyanın üçüncü büyük okyanusu Asya’nın güneyinde, Afrika ile Avustralya arasında kalan deniz 20° doğu boylamıyla Atlantik’ten, 147° doğu boylamıyla Büyük Okyanustan ayrılır Bu deniz, okyanuslar içinde en küçük olanıdır Avustralya ile Afrika arasındaki uzaklık yaklaşık olarak 10 000 kilometredir Yüzölçümü kollarıyla berâber 74 900 000 km2yi bulur
  
Babülmendep Boğazı Arap Yarımadasına 18 km yaklaşır Kıtanın güneyi yine Hint Okyanusu, batısı Kızıldeniz'i Aden Körfezi'ne bağlayan boğaz
  
Atlas Okyanusu ile çevrilidir Kıta kuzeybatıda Avrupa'dan 14 km genişliğindeki ATLAS OKYANUSU Alm atlantischer Ozean, Fr Océan Atlantique, İng Atlantic Ocean Dünyanın ikinci büyük denizi Büyüklük bakımından Büyük Okyanustan sonra gelir Doğusunda Avrasya ve Afrika, batısında Amerika (kuzey ve güney) bulunur Bu okyanus, eski dünya ile yeni dünyayı birbirinden ayırır
Bazıları Kuzey Buz Denizi ile Antarktika Okyanusunu da Atlas Okyanusuna dahil ederler Umumi kanaat, Kuzey Buz Denizi ile Antarktika Okyanusunun buraya dahil olmadığı
 
Cebelitarık Boğazı ile ayrılır
|