Şengül Şirin
|
Cevap : İstanbul
Cumhuriyet Dönemi
Cumhuriyet sonrası 1923- 1950 yılları arasında fiziksel atılımlar olmuştur 1900'lerin başında 1 milyon olan nüfus, 1927'de 690 000'e düşmüştür, 1935'de 740 000 ve 1945'de tekrar 900 000'e ulaşmıştır 1950'lerde Balkanlar'dan göç almıştır Bu dönemde şehirleşmede gecekondular önplana çıkmaktadır 1960'larda ise gecekonduların yanında, apartmanlaşma başlamıştır 1970'lerde hızlı nüfus artışı ile konut ve ulaşım sorunları önem kazanmıştır Bu dönemde otomobil sayısının artması ve sonucunda trafiğin artması Boğaziçi Köprüsü'nün yapılmasında etkili olmuştur ve ulaşımda önemli bir yere gelmiştir İstanbul metropoliten alanı 1970-1975 yılları arasında merkezde 50 kilometre yarıçaplı bir alan iken 1980'de 60 kilometre yarıçapa ulaşmıştır 1990'ların nüfus artışı, nüfusun dış taraflara yayılması ile sonuçlanmıştır ve sonucunda İETT'nin yetersiz gelmesi ile dolmuş ve minibüsler bu açığı kapatmaya çalışmışlardır
Coğrafya ve İklim
Coğrafya
İstanbul'un kuzey ve güneyi denizlerle çevrili Kuzeyinde Karadeniz,güneyinde Marmara Denizi vardır Batısında Tekirdağ'ın Çerkezköy, Çorlu, Marmara Ereğlisi ve Saray ilçeleri, doğusunda Kocaeli'nin Gebze, Körfez ve Kandıra ilçeleri bulunur Boğaziçi'ndeki Fatih Sultan Mehmet ve Boğaz Köprüleri
şehrin iki yakasını birbirine bağlar İstanbul, idari olarak 32 ilçe, 112 köye ayrılır İklim
İstanbul'un yazları sıcak ve nemli; kışları soğuk, yağışlı ve bazen karlıdır Yıllık yağmur düşüşü 870mm dir Nem yüzünden, hava sıcak olduğundan daha sıcak; soğuk olduğundan daha soğuk hissedilebilir Kış aylarındaki ortalama ısı 7°C ile 9°C civarındadır ve kar yağışı genelde görülür Kış aylarında bir iki hafta kar yağabilir Haziran'dan Eylül'e kadar otalama sıcaklık 28°C dir
En sıcak ay Haziran (23 2)°C, en soğuk ay da Ocak (5 4°C) dır Şu ana kadar en sıcak hava; Ağustos 2000'de 40 5°C olarak kaydedilmiştir En soğuk hava ise; Şubat 1927'de -16 1°C olarak kaydedilmiştir
Şehir biraz rüzgarlıdır; ortalama rüzgar hızı saatte 17km dir
Yaz en kuru mevsimdir, ama Akdeniz iklimlerin aksine kurak mevsim yoktur
Nüfus
İstanbul'un nüfusu son 25 yılda 4 katına çıkmıştır İstanbul'da yaşayanların yaklaşık %65'i Avrupa yakasında; %35'si de Anadolu yakasında yaşar İşsizlik sebebi ile bir çok insan İstanbul'a göç etmiş, genelde şehir etrafında gecekondu mahalleleri oluşturmuştur
İlçeleri
Adalar, Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beykoz, Beyoğlu, Büyükçekmece, Çatalca, Eminönü, Esenler, Eyüp, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sarıyer, Sultanbeyli, Silivri, Şile, Şişli, Ümraniye, Üsküdar, Tuzla, Zeytinburnu yeşilpınar ilçelerine sahiptir
Eğitim
Üniversiteler
İstanbul'da yedi devlet üniversitesi, on altı vakıf üniversitesi bulunmaktadır
Devlet Üniversiteleri
Boğaziçi Üniversitesi
Galatasaray Üniversitesi
İstanbul Teknik Üniversitesi
İstanbul Üniversitesi
Marmara Üniversitesi
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
Yıldız Teknik Üniversitesi
İstanbul'daki Vakıf Üniversiteleri
Bahçeşehir Üniversitesi
Beykent Üniversitesi
Bilgi Üniversitesi
Doğuş Üniversitesi
Fatih Üniversitesi
Haliç Üniversitesi
Işık Üniversitesi
Kadir Has Üniversitesi
Koç Üniversitesi
Cem Tenekeciler Üniversitesi
Maltepe Üniversitesi
Okan Üniversitesi
Sabancı Üniversitesi
Ticaret Üniversitesi
Yeditepe Üniversitesi
İstanbul'daki önemli mekânlar
Surlar
İstanbul Surları, İstanbul'un etrafını çeviren surlar tarihte 7 yy dan başlayarak inşa edilmiş, yıkılmalar ve yeniden yapmalarla dört defa elden geçmiştir Son yapımı M S 408'den sonradır II Theodosius (408-450) zamanında İstanbul surları Sarayburnu'ndan Haliç kıyısı boyunca Ayvansaray'a bu taraftan ve Marmara kıyısı boyunca Yedikule'ye, Yedikule'den Topkapı'ya, Topkapı'dan Ayvansaray'a uzanıyordu
Surların uzunluğu 22 km dir Haliç surları 5 5 km , kara 6,5km Marmara Surları 9 km dir
Kara surları üç bölümden oluşur Hendek, dış sur,iç sur Hendekler bugün tarım alanı olmuştur Sura bitişik ve 50 m aralıklarla kara surları tarafında, birçoğu yıkılmış, çatlamış durumda 96 burç bulunmaktadır Bu burçlar, boydan boya uzanan sur duvarlarından 10 m lik çıkıntıda, çoğunlukla kare planlı ve 25 m yüksekliğindedir
Saraylar
Dolmabahçe Sarayı: Dolmabahçe Sarayı, Karaköy'den Sarıyer'e uzanan sahil şeridinin Kabataş ile Beşiktaş arasında kalan bölümünde, Marmara Denizi'nden Boğaziçi'ne deniz yoluyla girişte sol sahilde, Üsküdar'ın karşısında yer alan saray Denizden yer alınıp doldurulmasıyla ortaya çıkan alana yapıldığı için dolmabahçe adını almıştır Yapımı için dış devletlerden borç alınmıştır
Beylerbeyi Sarayı: Beylerbeyi sarayı 1861-1865 yıllarında, eski ahşap bir sahil sarayının yerinde Sultan Abdülaziz tarafından Sarkis Balyan'a yaptırılmıştır
Topkapı Sarayı: Topkapı Sarayı, İstanbul'da yer alan ve dünyada günümüze gelebilmiş sarayların en eskisi ve genişidir Konumu, Haliç’i, Boğaziçi’ni ve Marmara denizi gören, İstanbul’un ilk kuruluş yeri olan bilinen akropol tepesidir Tarihi İstanbul üçgen yarımadasının en uç noktasında, 5 km'yi bulan surlarla çevrili, 700 000 m2 özel araziye sahip bir komplekstir
Yıldız Sarayı: Yıldız Sarayı ilk kez Sultan III Selim'in ( 1789- 1807) annesi Mihrişah Sultan için yaptırılmış, özellikle Osmanlı padişahı II AbdülhamitOsmanlı Devletinin ana sarayı olarak kullanılmış, günümüzde Beşiktaş İlçesi’nde yer alan bir saraydır Dolmabahçe Sarayı gibi tek bir bina halinde değil, Marmara denizi sahilinden başlayarak kuzeybatıya doğru yükselip sırt çizgisine kadar tüm yamacı kaplayan bir bahçe ve koruluk içine yerleşmiş saraylar, köşkler, yönetim, koruma, servis yapıları ve parklar bütünüdür
zamanında Çırağan Sarayı: İstanbul, Beşiktaş ilçesi, Çırağan Caddesi üzerinde bulunan tarihi saray
Haliç ve Boğaziçi’nin en güzel yerleri sultanlar ve önemli kişilere saray ve köşkleri için tahsis edilmişti Zaman içinde bunların bir çoğu yok olmuştur Büyük bir saray olan Çırağan da 1910 yılında yanmıştı Önceki bir ahşap sarayın yerinde 1871 yılında Sultan Abdülaziz tarafından Saray Mimarı Serkis Balyan’a yaptırılmıştı Dört yılda 4 milyon altına mal olan yapının ara bölme ve tavanı ahşap, duvarlarda mermer kaplıydı Yapımı için Avrupa devletlerinden borç alınmıştır
Taş işçiliğinin üstün örnekleri sütunları zengin döşenmiş, mekanlar tamamlardı Odalar nadide halılarla, mobilyalar altın yaldızlar ve sedef kalem işleri ile süslüydü Boğaziçi’nin diğer sarayları gibi Çırağan da birçok önemli toplantıya mekan olmuştu Renkli mermerle süslenmiş cepheleri, abidevi kapıları vardı ve arka sırtlardaki Yıldız Sarayına bir köprü ile bağlanmıştı Cadde tarafı yüksek duvarlar ile çevriliydi Yıllar boyu harabe halinde duran kalıntı büyük tamirler sonunda yeniden ihya olmuş, yanına ilave edilen eklentiler ile beş yıldızlı, güzel bir sahil oteline dönüştürülmüştür Bahçesinde süs havuzu, bir iskele ve bir helikopter pisti bulunmaktadır Günümüzde birçok sosyal aktiviteye ev sahipliği yapmaktadır
Meydanlar
Taksim Meydanı
Taksim semti ve meydanı adını, eskiden Galata-Beyoğlu suyunun "taksim edildiği", Taksim Maksemi'nden almıştır
Meydan olmadan önce, eski evlerin sıralandığı dar bir bölge olan semt, meydan haline getirilip genişletildikten sonra zamanla bugünkü görünümünü almıştır Meydanın ortasındaki Cumhuriyet Anıtı ve çevresi bugün tören yeri olarak kullanılıyor ve buluşma yeri işlevini üstleniyor Meydanın başlangıcından Tünel'e kadar nostaljik tramvay çalışır
Taksim Meydanı’nın simgesi haline gelen Cumhuriyet Anıtı İtalyan heykeltraş Pietro Canonica'ya yaptırılmış, 1928 yılında yerine yerleştirilmiştir Anıtın yapımı 2,5 yıl sürmüş, anıt taş ve bronz kullanılarak yapılmıştır Maliyeti için halktan para toplanmıştır Cumhuriyet dönemi anıtlarından ilk defa figüratif bir anlatımla Atatürk'ü ve yeni düzeni anlatan bir heykeldir Anıt dikilmeden önce Taksim'de alan özelliği yoktu
Sultanahmet Meydanı
İstanbul'un en önemli meydanlarından biri Bizans devrinde Hipodrom olarak bilinirdi “Hipodrom” Yunanca "hippos" (at) ve "dromos" (yol) sözcüklerinin bileşiminden oluşan ve "atyolu" anlamına gelen bir kelimedir Osmanlı döneminde buraya At Meydanı denirdi
Günümüze çok az kalıntıları kalan Bizans devri önemli yapıları ve abideleri Hipodrom çevresinde inşa edilmişti “Büyük Saray” diye bilinen İmparatorluk Sarayı Hipodromun yanından başlar, aşağılara, deniz kenarına kadar uzanırdı Bu Saraydan günümüze bir büyük salonun yer mozaik panosu gelebilmiştir Şehrin en önemli meydanı Agusteion ve burası ile cadde arasında Milerium zafer takı bulunurdu Cadde Roma’ya kadar uzanan yolun başlangıcı idi ve ilk kilometre taşı da buradaydı
Osmanlı zamanında da Yeniçeri isyanları bu bölgede olur, kırk gün kırk gece süren şehzade sünnet düğünleri, şenlikler burada yapılırdı İstanbul'da Halide Edip'in işgale karşı konuşma yaptığı 1920 Sultanahmet mitingi de burada yapılmıştır
Meydanın orta yerinde Kayzer Wilhelm'in ziyaret hatırası olarak yapılmış olan Alman Çeşmesi bulunmaktadır Meydanın batısında ise İstanbul Adliyesi yer almaktadır Meydan günümüzde İstanbul'un en önemli turistik merkezidir
Beyazıt meydanı
İstanbul'un Eminönü ilçesinde bulunan tarihi bir meydandır İstanbul Üniversitesi ve Tarihi Kapalı Çarşı'ya ev sahipliği yapmaktadır Beyazıt Camiini de içinde bulunduran meydan turistlerin uğrak noktasıdır
Ulaşım
Şehre ulaşım
Şehre havayolu, karayolu, denizyolu ve demiryolu ile ulaşmak mümkündür Şehrin 2 adet uluslararası havalimanı mevcuttur Bunlar Yeşilköy Atatürk Havalimanı ve Sabiha Gökçen Havalimanı dır
Büyük İstanbul Otogarı 1980'li yıllarda Topkapı'da bulunan İstanbul Trakya Otogarı'nın yetersiz gelmesi üzerine, 1987'de İstanbul Büyükşehir BelediyesiAvrupa'nın en büyük otogarı olmakla beraber dünyanın en büyük 3 otogarı konumundadır
Haydarpaşa Garı, 1908'de İstanbul - Bağdat Demiryolu hattının başlangıç istasyonu olarak inşa edilen tren garıdır Gar, TCDD'nin ana istasyonudur İstanbul'un Anadolu Yakasında Kadıköy'de bulunur Osmanlı İmparatorluğunun son dönemlerinde Bağdat Demiryolu yanında İstanbul-Şam-Medine ( Hicaz Demiryolu) seferleri de yapılmaya başlanmıştır İstanbul hakkında detaylı bilgi için "Ayrıca Bakınız" listesindeki linkleri inceleyebilirsiniz ile Büyük İstanbul Otobüs İşletmeleri Anonim Şirketi arasında imzalanan antlaşmayla yapımına başlanmış, 1994 yılında hizmete girmiştir İstanbul Büyükşehir Belediyesi
İstanbul Belediye Başkanları
|