Meclis-i Mebusan

Meclis-i Mebusan, Mebuslar Meclisi olarak da adlandırılır İIk Türk Parlamentosu, "Meclis-i Umumi" (Genel Meclis) adı altında ve iki meclisli olarak, 20 Mart 1877'de çalışmalarına başladı İki dereceli seçimler sonucu oluşan "Heyet-i Mebusan" veya bazen ifade edildiği gibi "Meclis-i Mebusan" (Milletvekilleri Heyeti), 69'u Müslüman ve 46'sı Müslüman olmayan 115 üyeden oluşuyordu



Meclis-i Mebusan, Mebuslar Meclisi olarak da adlandırılır İIk Türk Parlamentosu, "Meclis-i Umumi" (Genel Meclis) adı altında ve iki meclisli olarak, 20 Mart 1877'de çalışmalarına başladı İki dereceli seçimler sonucu oluşan "Heyet-i Mebusan" veya bazen ifade edildiği gibi "Meclis-i Mebusan" (Milletvekilleri Heyeti), 69'u Müslüman ve 46'sı Müslüman olmayan 115 üyeden oluşuyordu Doğrudan doğruya padişahça atanan "Heyet-i Ayan" veya diğer adıyla "Meclis-i Ayan" (Seçkinler Heyeti) ise, 26 üyeden kurulmuştu

Genel Meclis'in çalışmaya başlamasından kısa süre sonra 23 Nisan 1877'de Rusya, Osmanlı Devleti'ne savaş açtı Savaş sırasında, millet temsilcilerinin hükümeti eleştirmeleri ve sert çıkışları karşısında, Heyet-i Mebusan 28 Haziran 1877'de padişahça dağıtıldı Ardından yapılan seçimler sonucu 13 Aralık 1877'de, Türk tarihinin ikinci millet temsilcileri meclisi toplandı Ancak, Rus savaşının kötü bir gelişme göstermesi sonucunda, bu yeni Meclis de 14 Şubat 1878'de padişah tarafından tekrar dağıtıldı

Zamanın padişahı II Abdülhamit 1878'den 1908 yılına kadar Meclis'i toplamadan ülkeyi idare etti 1908 yılı başlarında giderek artan dış gelişmeler ve son derece şiddetlenen aydınlar muhalefeti nedeniyle, Meclis'i Umumi yi 23 Temmuz 1908'de toplantıya çağırmak zorunda kaldı

Böylece, II Meşrutiyet dönemi açılmış oluyordu Aynı zamanda Anayasanın yeniden uygulamaya konduğu bu dönem, Türk siyasî hayatında "özgürlük ilanı" olarak da anılır Anayasa, 1909, 1912, 1914, 1916 yıllarında sekiz kez değiştirildi Bu yolla, 1876 Anayasasının yapısı çoğu kez önemli değişikliklere uğradı

Değişiklikler sonucunda, padişahın zararlı faaliyetleri iddiasıyla vatandaşları yurtdışına sürgün etme hakkı kaldırıldı Basın özgürlüğü genişletildi ve sansür yasağı konuldu

Vatandaşlara toplantı ve dernek kurma özgürlükleri tanındı Artık siyasî partiler de kurulabilecekti Ayrıca, hükümet Meclis'e karşı sorumlu tutulmuştu Padişahın dilediği zaman Meclis'i dağıtması hükmü sıkı kayıtlar altına alındı Gensoru kurumu yerleşti Padişahın yasama yetkisine belli sınırlar getirildi Meclis üyelerine doğrudan doğruya kanun teklifi verme hakkı tanındı Meclis Başkanını, padişah müdahelesi olmadan Meclisin seçmesi kabul edildi Bir padişah tahta çıktığı zaman, Meclis-i Umumi önünde Anayasa hükümlerine uymaya ve millete sadakat yemini edecekti

1909 yılında yapılan bu anayasal değişikliklerin getirdiği demokratik parlamenter sistem, iç ve dış olaylar nedeniyle uzun süre yaşayamadı Yıpratıcı bir siyasal mücadele ortamına, 1911'deki Trablusgarp Savaşı ve Ekim 1912'de başlayan Balkan Savaşlarının acılı günleri de eklenince, 1914 ve 1916 yıllarında Anayasada yapılan değişikliklerle padişahın Meclis'i dağıtma yetkisi aşama aşama artırıldı Ayrıca, en güçlü parti durumunda bulunan "İttihat ve Terakki'nin tek parti diktatörlüğü, demokratik gelişmenin önünü tıkayan önemli nedenlerden birini oluşturdu

Balkan Savaşlarının 1913 sonbaharında yapılan anlaşmalarla sona ermesinden bir yıl sonra Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşına katılmak durumunda kaldı Savaşın bitim yılında, 3 Temmuz 1918'de VI Mehmet30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Mütarekesi'nden sonra da, padişah VI Mehmet, 21 Aralık12 Ocak1920'de yeniden toplattı (Vahdettin) Osmanlı Devleti'nin son padişahı olarak tahta çıkmıştı Birinci Dünya Savaşı yenilgiyle sonuçlandı: 1918'de Meclis-i Mebusan'ı dağıttı Kamuoyunun bütün tepkisine rağmen, Meclis-i Mebusan'ı Anayasanın açık hükmünü çiğneyerek ancak