Japonya

Japonya Japonya Meşruti Monarşi Ülkenin Adı: Japonya

Yönetim Biçimi: Meşruti Monarşi

Başkenti: Tokyo

İdari Bölümleri: 47 bölge; Aichi, Akita, Aomori, Chiba, Ehime, Fukui, Fukuoka, Fukushima, Gifu, Gumma, Hiroshima, Hokkaido, Hyogo, Ibaraki, Ishikawa, Iwate, Kagawa, Kagoshima, Kanagawa, Kochi, Kumamoto, Kyoto, Mie, Miyagi, Miyazaki, Nagano, Nagasaki, Nara, Niigata, Oita, Okayama, Okinawa, Osaka, Saga, Saitama, Shiga, Shimane, Shizuoka, Tochigi, Tokushima, Tokyo, Tottori, Toyama, Wakayama, Yamagata, Yamaguchi, Yamanashi

Bağımsızlık Günü: 660 MÖ (Jimmu İmparatorluğunun kuruluşu)

Milli Bayramları: İmparator Akihito'nun doğum günü, 23 Aralık (1933)

Anayasası: 3 Mayıs 1947

Üye Olduğu Uluslararası Örgüt ve Kuruluşlar: AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), APEC (Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Forumu), ARF, AsDB (Asya Kalkınma Bankası), ASEAN (Güneydoğu Asya Ülkeleri Örgütü), AG (Avustralya Grubu), BIS (Uluslararası İmar Bankası), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Teşkilatı), CP, EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G- 5, G- 7, G-10, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IEA (Uluslararası Enerji Ajansı), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), NAM, NEA (Nükleer Enerji Ajansı), NSG, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü),OPCW, OSCE (partner), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNDOF (BM Ateşkes Gözlem Misyonu), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNITAR (BM Eğitim Araştırma Enstitüsü), UNRWA (BM Filistin Mültecileri Yardım Komisyonu), UNU, UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü), ZC

Pasifik Okyanusunda dört büyük, beş yüz orta büyüklükte ve üç bin küçük adadan meydana gelmiş bir devlet Büyük adaların adları Hokkaido, Honşu, Kiyudiyu ve Sihoku’dur Japonya’nın toplam uzunluğu 2400 km’dir

Târihi

Japonya’nın ilk sâkinlerinin Doğu Asya ve Güney Pasifik adalarından gelen göçmenler olduğu sanılmaktadır Japon halkının atalarının şimdi Yamato ırkı diye bilinen ve MS 3 ve 4 asırda savaşçı kabîleler ve klanlar üzerine giderek üstünlük kuran aynı ırka âit insanlar olduğu zannedilmektedir




Dördüncü yüzyılın sonunda Japonya ve Kore Yarımadasındaki krallıklar arasında temas kurulmuştu Bu târihten sonra Japonya’da Çin’in kültür etkileri görüldü Önce Konfüçyüs dîni ve sonra Budizm, Hindistan, Çin, Kore yoluyla 538 yılında buraya girmişti
Ülkenin ilk ve devamlı hükûmet merkezi 8 yüzyılın başında Nara’da kuruldu 710 ile 784 yılları arasında 74 sene bu imparatorluk devâm etti 794 yılında ise Kyoto’da yeni bir hükûmet merkezi kuruldu Burası bin yıl kadar imparatorun oturduğu yer olmuştur Başkentin Kyoto’ya taşınması, 1192 yılına kadar devam etmiş olan Heian devrinin başlangıcı olmuştur

1185 yılında Danoura Savaşında Minamotolar rakip Taira Kralını yok ederek gâlip gelmişlerdir
Minemotoların iktidârı ele geçirmesi, Shogun denilen askerî liderler idâresi altında yedi asırlık bir feodal hâkimiyet devrinin başlangıcı olmuştur 1192 yılında Minamotolar hükûmet merkezini Tokyo yakınındaki Kamakura’ya kurdular
1213 yılında iktidar Minamotolardan, 1333 yılına kadar askerî yönetimi sürdüren Hogoların eline geçti Bu dönemde Moğollar, 1274 ve 1281 yıllarında olmak üzere iki defâ Kuzey Kyushu’ya saldırdılar Her iki savaşta başarılı olamayan Moğollar, ayrıca meydana gelen tayfunların tesiri ile Japonya’dan çekildiler



1333 ile 1338 yılları arasında görülen kısa süreli imparatorlukları, Ashikaga Takauji tarafından Kyoto’da Muromachi’de kurulan yeni bir askerî yönetim tâkip etti Bu kurulan hükûmet 1338’den 1578’e kadar iki yüz yıldan fazla bir süre devâm etmiştir
On altıncı yüzyılda Avrupalılar Japonya topraklarına ayak bastılar Bu arada misyonerler, Hıristiyanlığı burada yaymaya çalıştılar Bunun üzerine Japon liderleri Hıristiyanlığın ve batı düşüncelerinin Japonya için zararlı olacağına inandıkları için Hollanda ve Çin tüccarı hâric olmak üzere bütün yabancıların Japonya’ya girişini yasakladılar İki buçuk yüzyıl süresince Hollandalı tüccarların bulunduğu bu küçük ada, Japonya ile dış dünyâ arasında tek temas noktası olmuştur

1853 yılında Amerikalı Komodor Matthev CPerry dört gemiden meydana gelen donanmasıyla Tokyo Körfezine girmiş, ertesi yıl tekrar Japonya’ya gelerek, Japonları kendi ülkesiyle bir dostluk anlaşması imzâlamaya iknâ etmiştir Bu anlaşmayı, aynı yıl içinde Rusya, Büyük Britanya veHollanda ile imzâlanan anlaşmalar tâkip etmiştir Bu anlaşmalar dört yıl sonra ticâret anlaşmalarına dönüşmüştür



Tokogaua Shogunluğunun derebeylik sistemi 1867 yılında yıkılmasına kadar geçen on yıllık süre içinde büyük bir karışıklık hüküm sürmüş ve 1868 yılında Meigi döneminin tekrar teşkilâtlanmasıyla bütün hâkimiyet yeniden imparatorun eline geçmiştir
İmparator Meigi’nin idâresinde japonya, batıda gelişmesi yüzyıllar süren şeyleri kısa bir sürede başarmaya koyulmuş, modern sanâyileri, politik kuruluşları ve modern bir toplum modeli ile modern bir millet meydana getirmiştir Japonya 1894-1895 yıllarında Çinlilerle, 1904 ve 1905 yıllarında da Ruslarla savaşmıştır Japonya her iki savaşı da kazanarak 1875’te Rusya’ya verdiği Sahalin Adalarını geri almış, Formosa ve Kore’yi ele geçirmiş ve Mançurya’da bâzı çıkarlar elde etmişti 1920 yılında Japonya, Anglo-Japon Birleşmesi kararları gereğince Birinci Dünyâ Harbine girmişti

1937’de Japonya-Çin Savaşı başladı Birinci Dünyâ Harbinde Almanlara karşı savaşan Japonya, 1939’da Almanya ve İtalya ile askerî bir ittifak kurdu ve 7 Aralık 1941’de Hawai Adalarına baskın yaparak Amerikan donanmasını yok etti Savaşın ilk yıllarında üstün görünen Japonlar, sonraki yıllarda ağır kayıplara uğradılar Amerikan uçaklarının 6 Ağustos 1945’te Hiroshima ve 9 Ağustosta Nagasaki’ye attıkları atom bombaları İkinci Dünyâ Savaşının netîcesini belli etmişti 14 Ağustos 1945’te kayıtsız şartsız teslim olmayı kabul eden Japonya ile 2 Eylül 1945’te resmî teslim anlaşması imzâlandı
Yedi yıl sonra, 1951 yılı Eylül ayında Japonya 48 devletle San Francisko’da Barış Antlaşmasını imzâladı 1952 yılı Nisan ayında yürürlüğe giren bu anlaşma ile Japonya tekrar istiklâlini kazandı 1956 yılında ise Japonya 80 devlet olarak Birleşmiş milletlere tam üyeliğe kabul edilmiştir

Bağımsızlığını kazandıktan sonra büyük bir ekonomik gelişme ile bugünkü refah düzeyine ulaşmış ve teknik ve bilimde çok ileri gitmiş olan Japonya, hemen hemen bütün dünyâ pazarlarını ele geçirmiş bir devlettir Liberaller İkinci Dünyâ Savaşından bu yana iktidardadır
1926’da tahta geçen İmparator Hirohito, 7 Ocak 1989’da öldü Yerine büyük oğlu Prens Akihito tahta geçti ve 1990 Kasım ayında taç giydi




Fizikî Yapı

Japonya, Hokkoida, Honshu, Shikoku ve Kyushu isimli dört ana adadan ve sâhil çizgisi açığında yüzlerce küçük adadan ibârettir Japonya topraklarının % 80’i dağlıktır Ülkede hâlen 60 faal, 165 sönmüş yanardağ bulunmaktadır Ülkenin en meşhur dağı 3776 m yüksekliğindeki Fuji’dir Bu dağ zarif görünüşü ve muhteşem güzelliği ile dünyâca meşhurdur Ülkenin dörtte biri yanardağ döküntü ve külleriyle kaplıdır Başlıca yanardağ bölgeleri Hokkaido, Honşu’nun kuzey ve orta kesimleriyle Kiyusiyu’nun güneyidir
Japonya’da çok miktarda akarsu bulunur Bu akarsular uzunluğu kısa ve süratli akışa sâhiptirler Ayrıca bol miktarda krater gölleri vardır En büyük gölü Biwa Gölüdür
Japonya’nın topografik görüntüsü, bâzan çok güzel, bâzan da çok korkunç manzaralarla doludur Karlarla beslenen dağ gölleri, kayalık boğazlar ve gürültülü nehirler, sarp dağ zirveleri ve şahâne şelâleler turistleri cezbeden dünyâca meşhur yerlerdir

Tabiî Kaynaklar



Bitki örtüsü ve hayvanlar: Japonya’nın tabiî bitki örtüsü ile ormanlar, topraklarının % 70’ini teşkil etmektedir Meşe, kâfuru ve bambu ağaçlarından meydana gelen subtropikal ormanlar, güneyde yer alır Bu kesimin kuzeyinde ise, geniş yapraklı ağaçlardan müteşekkil ormanlar vardır Bu ormanlarda; huş, kayın, meşe, kavak ve akağaç vardır

Japonya’da en popüler ağaç türü, Hokkaido hâriç hemen hemen ülkenin her yerinde yetişen ve“sugi” veya Japon sediri denilen ağaçtır “Hinoki” denen Japon selvisi ile “Akamutsu” denilen Japon kızılçamı Sugi’den sonra en çok yetişen ağaçların başında gelmektedir



Mâdenler: Japonya mâden kaynakları bakımından çok fakir olup, sanâyii beslemek için gerekli mâdenlerin çoğuna sâhip değildir Japonya’da az miktarda kömür, kurşun, çinko, arsenik, bizmut, pirit, kükürt, kireç taşı, barit, silis taşı, feldspat, dolamit ve alçı taşı yatakları vardır İhtiyaçlarını dışardan alır

Nüfus ve Sosyal Hayat

Japonya’nın nüfûsu 123200000 olup, dünyâ sıralamasında nüfus fazlalığı yönünden yedinci sırayı alır Yüzölçümünün az olması sebebiyle nüfus yoğunluğu çok fazladır Halkın % 77’si şehirlerde yaşar Şehirlerde yaşayan halkın % 58’i Tokyo, Osaho ve Nagoya’da toplanmıştır Nüfûsu milyonu aşan yedi büyük şehir vardır Bunlardan başşehir olan Tokyo, 8323699 nüfûsa sâhiptir

Ekonomi

Tarım: Nüfûsun büyük kısmının şehirlerde oturmasına rağmen, tarım Japonya ekonomisinin önemli bir kısmıdır Toplam arâzinin ancak % 16’sı ekilebilir Japonya’da tarım çok modern usullerle yapılmaktadır Yetişen ürünlerin başında pirinç gelir Pirinç üretimi ortalama 15000000 tondur Pirinçten sonra ençok buğday, arpa, darı, şekerpancarı, patates ve fasulye yetiştirilir Ayrıca tütün, pamuk, çay ve bunun yanında büyük bir kısmını ihraç ettiği çok çeşitli meyveler de yetiştirilmektedir
Hayvancılık: İyi mer’aların azlığı, hayvancılığın nisbeten küçük çapta kalmasına sebep olmuştur Çiftliklerde sığır, koyun ve tavuk yetiştirilir Bunların sayısı az olmasına rağmen, elde edilen ürün çoktur

Ormancılık: Ormanlar Japonya’nın toplam arâzisinin üçte ikisini kaplar Bu ormanlar ülkenin temel inşâat malzemesini, kâğıt üretimi için gerekli kâğıt hamurunun büyük bir kısmını sağlayan başlıca kaynağı teşkil eder Ormancılık ve kerestecilik sanâyiinde çalışanların toplamı dört milyon civârındadır Fakat son yıllarda artan talep karşısında kereste ithal etmek zorunda kalmıştır Kereste ithali petrolden sonra ikinci sırayı almaktadır



Balıkçılık: Japonya’nın dört tarafı denizlerle çevrili olması sebebiyle, balıkçılık gelişmiştir Çok iyi donatılmış modern gemileriyle hemen hemen dünyânın her tarafında balık avı yapar Yılda ortalama olarak tutulan 15 milyon ton balık, ülkede tüketilir ve çok az miktarı ihraç edilir Balık üretimi bakımından dünyâda birincidir Fakat Japon balıkçılığı son yıllarda gerilemiştir

Sanâyi: Japonya dünyânın üçüncü sanâyi ülkesidir Sanâyisi daha çok ağır sanâyi üzerinde toplanmıştır Başlıca sanâyi tesisleri gemi, otomobil, elektronik ve optik cihaz, lokomotif, uçak, kimyâ ve her çeşit makina îmal eden fabrikalardır İş gücünün % 26’sı sanâyi kesiminde çalışmaktadır Japon sanâyi kuruluşları doğudaki Kanto Ovasından Kiyusiyu’ya kadar uzanan bir kuşak üzerinde yer alır Bu bölgede üç sanâyi merkezi vardır Bunlar Keihin bölgesi, Hanshin bölgesi ve Chukyo bölgesidir Keihin bölgesi, Tokyo, Yokohama ve Kawasaki şehirlerini içine alır Hanshin bölgesi Osaka, Hyogo ve Kyoto şehirlerini içine alır Chukyo bölgesi ise Nagoyo şehri ile koyu çevresini içine alır Savaştan sonra gelişen Japonya sanâyi merkezleri, denizden kazanılmış topraklar üzerine kurulmuştur

Ticâret: Japonya elde ettiği sanâyi ürünlerinin büyük miktarını ihraç etmektedir Ticâretin büyük bir kısmını deniz yoluyla gerçekleştiren Japonya’nın en önemli ürününü % 30’luk bir oranla makinalar meydana getirir Bunu demir ve çelik mâmülleri, pamuk ürünleri, taşıma araçları, gemi, optik cihazlar, ham ipek, cam, porselen, oyuncak, elektronik araçlar ve balık mâmulleri tâkip eder
İthal ettiği ürünlerin başında petrol gelir Bunu demir cevheri, buğday tâkip eder Bunların yanında ham pamuk, yün, kauçuk, ham maddeler ve kereste de ithal eder
Dünyânın hemen hemen bütün ülkeleriyle ticâret yapar En fazla ticâreti ABD ve Kanada ile olup bunu Asya ülkeleri tâkip eder

Ulaşım: Japonya’daki karayollarının toplam uzunluğu 1098900 kilometredir Bu yolların ancak % 65’i asfalttır Demiryollarının uzunluğu ise 26000 km civârındadır Demiryolu ulaşımı Japonya’da kara ulaşımından daha önemli rol oynamaktadır Sür’at ve yer altı trenleri meşhurdur

Deniz ulaşımı, ada devleti olduğu için gelişmiştir Birçok limandan dünyânın her tarafına seferler düzenlenmektedir Ticâretin büyük kısmı deniz ticâret filosuyla sağlanmaktadır
Hava ulaşımıJaponya Hava Yolları tarafından sağlanmaktadır En önemli hava limanları olan Tokyo ve Osaka milletlerarası hava alanlarıdır Târifeli sefer yapılan 71 havaalanı vardır

Genel İstatistiki Bilgiler

Konum: Doğu Asya'da, Kuzey Pasifik Okyanusu ve Japon Denizi arasında, Kore yarımadasının doğusunda yer alan ada ülkesi

Coğrafi Konumu: 36 00 Kuzey derecesi, 138 00 Doğu boylamı

Bulunduğu Kıta: Asya

Yüzölçümü: 377,835 km²

Sınırları: 0 km

Denize Kıyısı (Sahil şeridi): 29,751 km

İklimi: Güneyde tropikal ve kuzeyde soğuk ılıman iklim görülür

Arazi Yapısı: Çok sayıda kayalıklar ve dağlar vardır

Deniz Seviyesinden Yüksekliği: en alçak noktası: Hachiro-gata -4 m

en yüksek noktası: Fujiyama 3,776 m

Doğal Kaynakları: Önemsiz mineral kaynaklar ve balık

Arazi Kullanımı: tarıma uygun topraklar: %11

Devamlı Ekilen Alanlar: %1

Otlakları: %2

Ormanlık Arazisi: %67

Diğer Arazileri: %19 (1993 verileri)

Sulanan Arazisi: 27,820 km² (1993 verileri)

Ülkede Görülme Olasılığı Olan Doğal Afetler: Çoğunluğu sönmüş olan birkaç aktif

volkan, yılda yaklaşık 1500 sismik olay

Nüfus: 126,771,662 (Temmuz 2001 verileri)

Nüfus Artış Oranı: %017 (2001 verileri)

Mülteci oranı: 0 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)

Bebek Ölüm Oranı: 388 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)

Ortalama Hayat Süresi: Toplam Nüfusun: 808 yıl

Erkeklerde: 7762 yıl

Kadınlarda: 8415 yıl (2001 verileri)

Ortalama Çocuk Sayısı: 141 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)

HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %002 (1999 verileri)

HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 10,000 (1999 verileri)

HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 150 (1999 verileri)
Ulus: Japon

Nüfusun Etnik Dağılımı: Japon %994, Koreli %06 (1999)

Din: Shinto ve Budizm %84, diğe %16

Diller: Japonca

Okur Yazar Oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler

Toplam Nüfusta: %99 (1970 verileri)

GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 315 trilyon $ (2000 verileri)

GSYİH - reel büyüme: %13 (2000 verileri)

GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %2

endüstri: %35

hizmet: %63 (1999 verileri)

Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %-07 (2000 verileri)

İş Gücü: 677 milyon (Aralık 2000)

İşsizlik oranı: %47 (2000)

Endüstri: Motorlu araçların dünya çapında ve teknolojik olarak gelişmiş üreticileri, elektronik araç - gereçler, makine parçaları, çelik, gemiler, kimyasallar, tekstil, gıda

Endüstrinin büyüme oranı: %53 (2000 verileri)

Elektrik Üretimi: 1018 trilyon kWh (1999)

Elektrik Tüketimi: 947038 milyar kWh (1999)

Elektrik İhracatı: 0 kWh (1999)

Elektrik İthalatı: 0 kWh (1999)

Tarım Ürünleri: Pirinç, şeker pancarı, sebze, meyve, domuz eti, kümes hayvanları, süt ürünleri, yumurta, balık

İhracat: 450 milyar $ (2000
)
İhracat Ürünleri: Motorlu araçlar, yarı iletkenler, ofis makineleri, kimyasallar

İhracat Ortakları: ABD %30, Tayvan %7, Güney Kore %64, Çin %62, Hong Kong %56 (2000 verileri)

İthalat: 355 milyar $ (2000)

İthalat Ürünleri: Yakıt, gıda maddeleri, kimyasallar, tekstil, ofis makineleri

İthalat Ortakları: ABD %19, Çin %145, Güney Kore %54, Tayvan %48, Endonezya %43, Avustralya %39 (2000 verileri)

Para Birimi: Yen (JPY)

Para Birimi Kodu: JPY

Mali Yılı: 1 Nisan - 31 Mart