Şengül Şirin
|
İngiltere (Birleşik Krallık)
İngiltere (Birleşik Krallık) İngiltere Krallığı
Ülkenin Adı: İngiltere Krallığı
Yönetim biçimi: Meşruti Krallık
Başkenti: Londra
Bağımlı toprakları: Anguilla, Bermuda, İngiliz Hint Okyanusu Bölgesi, İngiliz Virgin Adaları, Kayman Adaları, Falkland Adaları, Cebelitarık, Guernsey, Jersey, Isle of Man, Montserrat, Pitcairn Adaları, Saint Helena, Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları, Turks ve Caicos Adaları
Milli Bayramları: Kraliçe Elizabeth'in doğum günü, Haziran'ın ikinci Cumartesi (1926)
Üye Olduğu Uluslararası Örgüt ve Kuruluşlar: AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), AsDB (Asya Kalkınma Bankası), AG (Avustralya Grubu), BIS (Uluslararası İmar Bankası), C, CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CDB (Karayipler Kalkınma Bankası), CE (Avrupa Konseyi), CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Teşkilatı), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), EIB (Avrupa Yatırım Bankası), ESA (Avrupa Uzay Ajansı), ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), Avrupa Birliği, FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G- 5, G- 7, G-10, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IEA (Uluslararası Enerji Ajansı), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), MONUC (BM Kongo Operasyonu), NAM, NATO (Kuzey Atlantik Asemblesi), NEA (Nükleer Enerji Kurulu), NSG, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü),OPCW, OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), SPC (Güney Pasifik Komisyonu), UN (Birleşmiş Milletler), UN Güvenlik Konseyi, UNAMSIL (BM Sierra Leone Misyonu), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNFICYP (BM Barış Gücü), UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNIKOM (BM Irak-Kuveyt Gözlem Misyonu), UNMIBH (BM Bosna Hersek Misyonu), UNMIK (BM Kosova Geçici Yönetimi), UNOMIG (BM Gürcistan Gözlem Misyonu), UNRWA (BM Filistin Mültecileri Yardım Komisyonu), UNTAET (BM Doğu Timor Geçiş Yönetimi), UNU, UPU (Dünya Posta Birliği), WCL (Dünya Emek Konfederasyonu), WEU (Batı Avrupa Konseyi), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü), ZC
Avrupa’nın kuzeybatı kıyısında yer alan Britanya Adalar Topluluğu üzerinde, dört ülkeden müteşekkil bir devlet Bu adalar topluluğu Büyük Britanya ve İrlanda Adalarıyla birlikte, 5000 küçük adadan meydana gelmiştir Batısında İrlanda Denizi, doğusunda Kuzey Denizi, kuzeyi, güneybatısı ve kuzeybatısı Atlas Okyanusu ile çevrilidir Bu Birleşik Krallığa Büyük Britanya, Kuzey İrlanda, İskoçya Krallığı ve Gall Prensliği dâhildir
Târihi

İngiltere târihi, 5 yüzyılda Britanya Adasına Anglosaksonların ayak basmasıyla başlar Anglosaksonlar kendi adını verdikleri adaya yerleşip, 6 ve 7 yüzyıllarda birbirine râkip küçük krallıklar kurdular Sekizinci yüzyılda Roma ve İrlanda’nın etkisiyle Hıristiyanlığı kabul eden Anglosaksonlar, Avrupa’yı da etkileyen bir medeniyet meydana getirdiler 795’te başlayan İskandinav istilâsı 11 yüzyılın başına kadar birkaç defâ tekrarlandı Daha sonra Danimarkalı Büyük Knud, adayı tamâmen fethetti Anglosakson Hânedanından Edward (1042-1066) birliği tekrar kurdu Bunun ölümü üzerine tahta geçen Harold’u tanımayan NormandiyaDükü William, taht üzerinde hak iddiâ etti Normandiya kralları ve özellikle ilk Anjou’lu hükümdarlar Fransa’da geniş ve zengin toprakları olduğundan, Fransa’daki Capet Sülâlesine bağımlıydılar Küçük İngiltere Krallığı bir süre Avrupa’da Somme Vâdisinden Pirene Dağlarına kadar uzanan büyük bir mülkün bir uzantısı gibi yaşadı Avrupa ile ilişkiler İngiltere Krallığı ile Fransa Krallığını sonu gelmez savaşlara sürükledi Bunların başlıcası 1337-1453 seneleri arasında süren Yüzyıl Savaşlarıdır

Üçüncü Henry, Galler ülkesinde uç beyliklerinin gelişmesini destekledi ve 1170 yılında İrlanda’da “Pale” sömürgeleri kuruldu Birinci Edward, Galler ülkesini fethetti Etkisini İskoçya’ya kabul ettirmeyi denedi Daha sonra 14 ve 15 yüzyıllarda İngiltere Krallığı birtakım sosyal, dînî, siyâsî karışıklıklara sahne oldu
Monarşi otoritesini parlamento aracılığıyla millete kabul ettiren Yedinci Henry ve Sekizinci Henry (1458-1541) düzen ve birliği sağlamlaştırdılar
Birinci Elizabeth’in uzun ve başarılı saltanatında İskoçya’da İngiliz etkisinde farklılık görülmeye başlandı İngiltere Tudorlarıyla, İskoçya Stuartları arasındaki evlenmeler, iki geleneksel düşmanı birbirine yaklaştırdı Daha sonra İskoçya Kralı Birinci James İngiltere kralı oldu 1707 yılında iki krallığı birleştiren bir antlaşma imzâlandı Bu târihten sonra Büyük Britanya târihi başlar
On sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıllarda Britanya büyük bir sanâyi devleti olarak ortaya çıktı Bunun yanında çeşitli yerlerde kurdukları sömürge devletleri ülke ekonomisinin gelişmesinde çok faydalı oluyordu On dokuzuncu yüzyılın başlarında Avustralya, Kanada, Hindistan,Afrika’da bâzı devletler, Karayib Adaları ve Hong Kong gibi dünyânın büyük bir kısmına yayılan dev bir sömürge imparatorluğu vardı Bu sömürgelerin bir kısmı 19 yüzyılın sonlarında ve 20 yüzyılın başlarında ayaklanmalarla yavaş yavaş bağımsızlığını îlân ettiler

Yirminci yüzyılın başlarında çıkan Birinci Dünyâ Harbine giren İngiltere, harbin sonunda imparatorluğun en geniş sınırlarına ulaştı 1929-1930 dünyâ ekonomik buhranı büyük ölçüde İngiltere’yi de etkisi altına aldı 1922 yılında bir ayaklanmayla İrlanda, Birleşik Krallıktan ayrıldı ve 1949’da İrlanda Cumhûriyeti kuruldu İrlanda Adasının kuzeydoğusunda kalan kısmı Birleşik Krallığa kaldı
İkinci Dünyâ Savaşına katılan İngiltere gâlip bir devlet olarak savaştan çıktıysa da, süper devlet olma niteliğini kaybetmeye başladı
İngiltere’de İkinci Dünyâ Harbinden sonra günümüze kadar pekçok hükümet değişikliği oldu Muhâfazakar ile işçi partileri arasında iktidar el değiştirmektedir Britanya, Birleşmiş Milletlerin, NATO’nun ve AET’nin aktif bir üyesidir
Fiziki Yapı
Britanya’nın yüzey şekilleri karmaşıktır Britanya’nın Fizikî Yapısını incelerken bu Birleşik Krallığı meydana getiren dört devletin Fizikî Yapısını bilmek gerekir
İskoçya: İskoçya 78 783 km2 lik bir yüzölçümüne sâhiptir İskoçya fizikî bakımdan üç bölgeye ayrılır: Güney Uplandları, bunlardan yüksek olan Highlandlar ve Lowlandlar
Güney Uplandlar üzerindeki Cheviot Tepeleri yer yer 200 m’yi aşar Bu tepeler İngiltere ile İskoçya arasında tabiî bir sınır çizgisi meydana getirir İskoçya’nın en uzun ırmağı Tay (190 km)dır
Highlandlar iki sıradağa ayrılırlar Bunlar Grampianlar ve Kuzeybatı Highlandlardır Büyük Britanya Adalarının en yüksek noktası Grampiamlar üstündeki 1343 m ile Ben Nevis Doruğudur İskoçya kıyılarında birkaç haliç vardır Kıyı şeridinin başka bir özelliği fiyordlardır Kıyı açıklarında yüzlerce ada yer alır
Galler: 20 768 km2lik bir yüzölçümüne sâhiptir Ülkenin büyük bir kesimi dağlıktır ve % 60’tan fazlasını Cambrian Dağları kaplar Snowdon Tepesi 1085 m ile en yüksek yeridir Bâzı yüksek yerlerin dışında Galler’in büyük bir kısmının yüksekliği 160-180 m arasında değişir Kuzey ve güneyde kıyı ovaları vardır Galler’den Conway Clwyd Dee, Severn, Usk, Wye, Taf ve Reheidol gibi birçok ırmak doğar Britanya’nın en uzun ırmağı olan Severn (354 km) Plynlimmon sırtlarından doğar
Kuzey İrlanda: İrlanda adasının kuzey doğusunda kalan 14 120 km2lik yüzölçümüne sâhip bir ülkedir Bu bölgenin en göze çarpan özelliği, sığ Lough Neagh Gölü ve çevresindeki ovalardır Ovaları dağ silsileleriyle çevrilidir Güneydoğuda granit Mourne Dağları 852 m’ye kadar yükselir Kuzey İrlanda’da yüksek yerler ve ırmaklar azdır Batıda Sperrin Dağları 683 m’ye yükselir Irmakların az olmasına rağmen gölleri çoktur En büyük gölü olan Lought Neagh’un yüzölçümü 400 km2dir

İngiltere: 130 439 km2lik bir yüzölçümüne sâhip olan İngiltere, Birleşik Krallığı meydana getiren ülkelerin en büyüğüdür İngiltere’nin yüzey şekilleri karmaşıktır Yükseltiler kuzey ve batıdan, güney ve doğuya doğru alçalır Kuzey ve batının dağları yaşlıdır Üç belirgin yükselti alanı vardır Kuzeybatıda Cumbria veya göller bölgesi, İskoçya sınırından başlayarak ülkenin yarısına yakın bölümünden geçen ve “İngiltere Omurgası” olarak adlandırılan Pennine Zinciri ve güneybatı yarımadası düz alanlar, uçurumlar ve vâdilerdir Derin vâdilerin yer aldığı eski dağlar bölgesinde İngiltere’nin en yüksek dağı Scafell (978,5 m) bulunur
Windermere ve Derwenwater dağları göller bölgesindedir Eden Vâdisi boyunca güneye doğru uzanan Pennine Dağları yer alır ve bu dağlar ovalar tarafından kesilir Tyne Vâdisi Pennine bölgesindedir İngiltere’nin coğrafî merkezi olan Midlands, Pennine Dağlarının güneyindedir Bu bölge büyük bir yayladan meydana gelir Bu bölgenin batısında Severn Irmağı, kuzeyinde Trent Irmağı, güneyinde Thames Irmağı yer alır Midlands bölgesinin güneyinde Salsbary Ovası yer alır Kuzeydeki tebeşir kayalıklar Chiltern Dağlarını ve Doğu Anglia Dağlarını kapsar Chiltern’ler ve Kuzey Downs arasında Thames veya Londra havzası yer alır Cotswolds’dan çıkan ve Kuzey Denizine dökülen Thames Nehri (338 km) İngiltere’nin en uzun ırmağıdır
İklimi
Okyanus etkilerinin ağır bastığı İngiltere iklimi son derece değişkendir Havalar uzun süreli dengeli gitmez Kışlar nisbeten yumuşak, yazlar ise serindir Golf stream sıcak su akıntısının adaların iklimi üzerinde büyük tesiri vardır Kuzey enlemde olmasına rağmen kışın sıcaklık ortalaması 7°C’dir Kışın Britanya’nın batı kesimleri daha nemli, rüzgârlı ve ılıktır Doğu bölgeleri Avrupa kıtasından gelen soğuk ve kuru rüzgârlardan etkilenir Yazın ortalama sıcaklık güneyde 27°C, kuzeyde ise 15°C olur
Ortalama yağış miktarı 1016 mm’den fazladır Göller bölgesindeki dağlarda bu miktar 2500 mm’den fazlaya çıkar İç taraflarda kışın bölgesel sis yaygındır
Tabiî Kaynakları
Bitki örtüsü ve hayvanlar: Britanya’nın büyük bir kesimi kıraç arâzidir Ormanlar ancak topraklarının % 5’ini kaplar Alçak arâzilerde görülen meşe ormanları, yükseklerde yerini huş ve çam ağaçlarına bırakır Genel olarak günümüzde bu ağaçlık alanlar tarım arâzisi ve otlak hâline gelmiştir Britanya’da meşe, karaağaç, dişbudak ve kayın gibi ağaçlardan müteşekkil korular ülkenin her yanında yaygındır İskoçya’da en yaygın ağaç çam ve huş ağaçlarıdır Günümüzde ağaçlandırma çalışmaları hızla sürmektedir
Ormanların kesilmesi yabâni hayvanların azalmasına sebep olmuştur Kızılgeyik, tilki ve keklik gibi yabânî hayvanlar bulunur Britanya Adalarında 200 kadar kuş türüne rastlanır ve birçok göçmen kuşlar belli zamanlarda buraya gelir Britanya’da yabânî hayvanları koruma kânununca, yarasa öldürenlere ağır para cezâsı kesilmektedir
Mâdenler: Britanya’nın en zengin yeraltı kaynağı kömürdür Büyük kömür yatakları Pennineler boyunca özellikle Durham’da, Yorkshire’da ve Nottinghamshire’da bulunur Tabiî gaz ve petrol Kuzey Denizi kıyılarından elde edilir Midlands’da demir cevheri yatakları vardır Fakat buradan elde edilen demir filizi ülke ihtiyâcını karşılamamaktadır Öteki mâdenler kalay ve bakır cevheridir Cheshire tuzları kimyâ sanâyii için değerli bir hammaddedir
Nüfus ve Sosyal Hayat
İngiltere’nin nüfûsu 57 411 000’dir Nüfûsun % 80’i şehirlerde yaşar Kilometre kareye 235 kişi ile dünyânın en büyük nüfus yoğunluğuna sâhip ülkelerinden biridir Nüfûsun yaklaşık 3 milyonu Galler’de, 5,5 milyonu İskoçya’da, 2 milyonu Kuzey İrlanda’da yaşamaktadır

Halk, geleneklerine çok bağlı bir millet olarak tanınır Atalarından kalan kraliyet, cumhûriyet olsa bile bugün hâlâ devâm etmektedir Halkın kânunlara ve polise gösterdikleri saygıdan dolayı, İngiliz polisi silah taşımaz, yalnızca tahta bir jop bulundurur Önemli şehirleri arasında Cambridge, Birmingham, Derby, Ipswich, Liverpool, Nottingham, Northampton, Oxford, Cardfiff, Newpord, Tozfaen, Belfast, Down ve Iyrone’dir
Dîni: Halkın büyük bir kısmı üzerinde Anglikan kilisesi hâkimdir İskoçya kilisesinin 1,3 milyon taraftarı vardır 6 milyon civârında Katolik, Metodist ve Baptist mezhepleri de mevcuttur Ayrıca Müslüman, Mûsevî ve Budist dinlerine mensup halk da vardır
Eğitimi: Birleşik Krallıkta 5 ilâ 16 yaş arasında eğitim mecbûridir Öğrencilerin % 95’i devlet okullarında ücretsiz eğitim görürler Ayrıca özel okullar da bulunur Okulların sayısı 38 000’i bulur Devlet okullarında ortalama 20 kişiye bir öğretmen düşer Birleşik Krallıkta 46 Üniversite, ayrıca 700’ü aşkın teknik ve ticârî kolej, sanat ve öğretmen okulları gibi çeşitli yüksek eğitim kurumları vardır

İngiltere’nin en eski üniversitelerinden biri olan Cambridge Üniversitesi çok uzun yıllar önce eğitime açılmıştır Üniversite kitaplığında iki milyon civârında kitap bulunmaktadır Diğer eski üniversitesi ise Oxford Üniversitesidir Ayrıca 1440 yılında kurulan Eton Koleji eski okullardandır
İngilizlerin eğitime önem vermeleri, ülkede birçok ilim adamının yetişmesine sebep olmuştur Ünlü fizikçi Newton, Harvey ve Boyle,Halley, Watson, Dalton, Faraday, Boule gibi bilim adamları bu ülkede yetişmişlerdir
Sağlık: İngiliz sosyal refah sistemi; sağlık hizmetini, personel sosyal hizmetlerini ve sosyal güvenliği ihtivâ eder

Sağlık hizmeti, gelire bakılmaksızın mukim olan herkese verilir Sosyal güvenlik sistemi, muhtaç durumda olan kimselere ve âilelere yardım sağlar Hükûmet, sağlık hizmetinden doğrudan doğruya sorumludur Sağlık hizmetleri ve sosyal güvenlik faaliyetleri mahallî sağlık kurulları ve sağlık yetkilileri tarafından yürütülür
Personel sosyal hizmetlerinden mahallî idâreler sorumlu olmakla beraber, bu husustaki prensip ve tâlimatların tesbit edilmesi hükûmetin vazifesidir Personel sosyal hizmetleri, mahallî idâreler ve sosyal yardım kuruluşları tarafından yerine getirilir Bu hizmetler; yaşlılara, güçsüzlere, özürlülere, özürlü çocuklarla bakıma muhtaç çocuklara verilen hizmetlerdir
Spor: Birleşik Krallık, futbolun vatanı olarak gösterilir Ülkede 25 520 spor kulübüne üye 70 000 dolayında futbol takımı ve bu takımlarda yer alan yaklaşık 750 000 lisanslı futbolcu vardır İngilizlere mahsus olan polo, rugby, hokey, kriket, golf, badmington bu ülkede doğmuştur ve bâzıları sâdece bu adalar devletlerinde oynanır Ayrıcaİngilizler birçok spor branşlarında başarı göstererek adlarını dünyâya duyurmuşlardır Birleşik Krallığı meydana getiren her ülkenin birer millî takımı vardır
Çevre koruması: İngiltere, Birleşmiş Milletler tarafından düzenlenen çevre konferanslarının hepsine katılmıştır İngiliz hükûmeti bir çevre fonu kurmuştur Ayrıca İngiltere’de gönüllü çevre grupları mevcuttur İngiltere’deki gönüllü kuruluşlar şunlardır: 1)Eski Eserleri Koruma Derneği, 2)Eski Anıtları Koruma Derneği, 3)Corciya Grubu, 4) İskoçya Mîmârî Eserler Derneği, 5)Ulster Mîmârî Eserler Derneği, 6) Viktorya Derneği, 7) Britanya Arkeoloji Konseyi
Çevrenin korunması için İngiltere’de kurulan Green Belts’in görevleri şunlardır: a) İnşâat bölgelerini sınırlamak, b) Kır çevresini korumak, c) Şehirlerin birleşmesini önlemek, d) Târihî şehirlerin özel karakterini korumak, e) Şehirlerin ıslâhına yardımcı olmak
Siyâsî Hayat

Britanya parlamenter bir sisteme sâhip anayasal bir monarşidir İngiltere, Birleşik Krallık statüsüne sâhiptir Yasama yetkisi teorik olarak Avam Kamarasında veya Lordlar Kamarasındadır LordlarKamarasında üyelik çoğunlukla babadan oğula geçer Lordlar Kamarasının üye sayısı 1168’dir Avam kamarasına seçilmiş 635 üye 5 yıl boyunca görev yapar İngiltere mahallî yönetimi bölge ve mıntıka konseylerince yürütülür Daha etkili bir yönetim amacıyla İngiltere’deki mıntıkalar 1974 yılında yeniden teşkilatlandırılmıştır Bunun sonucunda 6 şehir bölge ve Avon, Cleveland ve Humberside bölgeleri belirlenmiştir

Krallıkta yazılı bir anayasa yoktur Mahkemelerde başlıca iki kaynaktan gelen karmaşık hukuk uygulanır Kaynaklardan biri “Acts of Parliament” denilen yasalarla, bunlara uygun tüzük ve yönetmeliklerden müteşekkil yazılı hukuktur Diğeri ise târih boyunca olan mahkeme kararlarından meydana gelmiş “Common Law”dır Kânun koyucu, parlamentodur Ülke genelinde uygulanan tek bir hukuk sistemi yoktur İngiltere ve Galler’de ayrı, İskoçya’da ayrı, Kuzey İrlanda’da ayrı hukuk sistemleri vardır
Britanya’nın tamâmında cezâ hukûku ile medenî hukuk arasında önemli farklar görülür
Savunma: İngiltere, Avrupa’daki istikrarsız politika sebebiyle NATO İttifâkına ihtiyaç olduğuna inanmaktadır NATO’nun güvenlik ve silâhların kontrolu konularında politik işbirliği sağlayacağını kabul etmektedir İngiltere Avrupa’da 56 000 civârında asker bulundurmaktadır Bu sayının 90’lı yılların sonuna doğru düşürülmesi planlanmıştır İngiltere ayrıca körfez ülkelerine, Angola, Namibya ve Nijerya’ya asker göndermiştir Çeşitli ülkelerden çok sayıda askerî personel kurs görmek için İngiltere’ye gelmektedir
Ekonomi
Sanâyi ve ihrâcat alanında dünyânın başta gelen ülkelerindendir Dünyâda ticârette beşinci sırayı, ihrâcatta ise dördüncü sırayı alır
Tarım: Birleşik Krallıkta tarım çok gelişmiş olup, modern âletlerle yapılmaktadır Gıdâ ihtiyâcının % 60’ı ülkede yapılan tarımla sağlanır Ekilen arâzi 20 milyon hektardır Bu ülke topraklarının % 80’ini meydana getirir Topraktan, iklim ve toprak yapısı elverişli olmamasına rağmen çok yüksek verim elde edilir Buna sebep ise, zirâatın en modern tekniklerle yapılmasıdır
En çok yetiştirilen tarım ürünleri buğday, arpa, yulaf, şekerpancarı ve patatestir Bahçecilik de ülkede gelişmiştir Tarım ürünlerinin % 12’sini sebze, meyve ve çiçek meydana getirir
Hayvancılık: Ülkede hayvancılık da gelişmiştir İklimin yağışlı olması sebebiyle bâzı bölgede hayvancılık yapılmaktadır Sığır yetiştiriciliği modern usûllerle yapılır ve ticârette önemli yer tutar Koyun, sığır ve kümes hayvanı beslenir
Balıkçılık: Ülkedeki balıkçılık sanâyii dünyâ çapında önemli bir yer tutar Balıkçılık filosu 4 047 adet çeşitli tipte gemiden meydana gelmiştir Her yıl ortalama bir milyon ton balık avlanır
Ormancılık: Ülkede 1 749 000 hektar alanda üretim yapılmaktadır Bunun bir kısmı özel sektör tarafından işletilir
Sanâyi: Ülkenin îmâlât sanâyiinin büyük bölümü kömür yataklarının bulunduğu alanlarda toplanmıştır Petrol, tabiî gaz ve nükleer enerjinin enerji kaynağı olarak kullanılmasıyla güneydoğuda özellikle Londra’da yeni sanâyi merkezleri gelişmiştir Bugün makina sanâyii en önemli sektörleri arasında yer alır Bu sanâyi gemi yapımı, gemi mühendisliği, uçak, motorlu araç, dokuma makinaları, elektrikli makinalar ve elektronik dallarını içine alır Motor sanâyinin merkezlerinden başlıcaları Batı Midlands, Luton ve Oxford’dadır İngiltere uçak sanâyiinde çok gelişmiş olup, her tür uçak îmâl edilir Gelişmiş olan dokuma sanâyii ve makinalarının üretimi ekonomide önemli bir yer tutar Kimyâ sanâyii de çok gelişmiştir Cam, seramik, kauçuk ve kâğıt üretilen maddeler arasındadır Dünyâdaki birçok uçakta kullanılan uçak motoru “Rolls Royce” ülkenin en önemli makina ve otomobil sanâyisi olarak yer alır
Ticâret: Dünyânın en önde gelen ticâret ve îmâlat ülkeleri arasında yer alan Birleşik Krallık, dünyâda ticârette beşinci sırada, ihrâcatta ise dördüncü sırada yer alır Büyük Britanya, dışarıdan petrol, gıdâ maddeleri ve tütün, kereste, iplik gibi maddeler satın alır Dışarıya ise makina, elektrik malzemeleri, ulaşım araçları, kimyâ ürünleri ve silah satar AET üyesi olan ülke, ticâretinin büyük bir kısmınıAET ve ABD ile yapar
Ulaşım: Ülkede 336 076 km karayolu bulunmaktadır Bunun 2 353 km’si otobandır Demiryollarının uzunluğu ise 18 200 km’yi bulmaktadır Hava ulaşımı ise devlete âit iki havayolu şirketi ile sağlanmaktadır Ayrıca özel havayolu şirketleri de bulunmaktadır Bir ada ülkesi olan Birleşik Krallıkta deniz ulaşımı çok gelişmiştir Aynı zamanda akarsuların 4000 km’lik kısmında ulaşım mümkündür Deniz ticâret filosu dünyâda üçüncü sırayı almaktadır Dünyâdaki gemi sayısının % 10’una sâhiptir
Birleşik Krallığın Deniz Aşırı Eyâletleri
Ülke, târihte büyük bir sömürge kurmuş ise de bâzı sömürgeleri bağımsızlıklarını kazanmışlardır Bugün hâlâ dünyânın büyük bir bölümüne yayılmış olan sömürge eyâletleri vardır Bu eyâletleri şunlardır: Man Adası, Channel Adaları, Guernsey Baılıwıck Adaları, Antiqua, Dominica, Saint Lucia, Saint Vincent, Bermuda, Cayman Adaları, Gilbert Adaları, İngiliz Hint Okyanusu Toprakları, Pitcorin Adaları, Hong-Kong, Antartik Toprakları, Saint Helena, Ascension, Tristan’da, Cunha, Soloman Adaları, Tuvalu, Turks ve Caicos Adaları
Genel İstatistiki Bilgiler
Konum: Batı Avrupa, Kuzey Atlas Okyanusu ile Kuzey Denizi arasında, Fransa'nın kuzeybatısında yer alır
Coğrafi Konumu: 54 00 Kuzey derecesi, 2 00 Batı boylamı
Bulunduğu Kıta: Avrupa
Yüzölçümü: 244,820 km²
Sınırları: toplam: 360 km
Sınır Komşuları: İrlanda 360 km
Denize Kıyısı (Sahil şeridi): 12,429 km
İklimi: Ilıman
Arazi Yapısı: Engebeli tepelikler ve alçak dağlar, doğu ve güneydoğuda ovalar yer alır
Deniz Seviyesinden Yüksekliği: en alçak noktası: Fenland 4 m
en yüksek noktası: Ben Nevis 1,343 m
Doğal Kaynakları: Kömür, petrol, doğal gaz, kalay, kireçtaşı, demir, tuz, kil, alçıtaşı, kurşun, silis, işlenebilir toprakları
Arazi Kullanımı: tarıma uygun topraklar: %25
Devamlı Ekilen Alanlar: %0
Otlakları: %46
Ormanlık Arazisi: %10
Diğer Arazileri: %19 (1993 verileri)
Sulanan Arazisi: 1,080 km² (1993 verileri)
Nüfus: 59,647,790 (Temmuz 2001 verileri)
Nüfus Artış Oranı: %0 23 (2001 verileri)
Mülteci oranı: 1 07 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
Bebek Ölüm Oranı: 5 54 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
Ortalama Hayat Süresi: Toplam Nüfusun: 77 82 yıl
Erkeklerde: 75 13 yıl
Kadınlarda: 80 66 yıl (2001 verileri)
Ortalama Çocuk Sayısı: 1 73 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0 11 (1999 verileri)
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 31,000 (1999 verileri)
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 450 (1999 verileri)
Ulus: İngiliz
Nüfusun Etnik Dağılımı: İngiliz %81 5, İskoç %9 6, Irlandalı %2 4, Welsh %1 9, Ulster %1 8, Batı Hindistanlı, Hindistanlı, Pakistanlı ve diğer %2 8
Din: Anglikan 27 milyon, Roma Katolikleri 9 milyon, Muslüman 1 milyon, Presbyterian 800,000, Methodist 760,000, Sikh 400,000, Hindu 350,000, Musevi 300,000 (1991 verileri)
Diller: İngilizce, Welsh, İskoç
Okur Yazar Oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
Toplam Nüfusta: %99 (1978 verileri)
GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 1 36 trilyon $ (2000 verileri)
GSYİH - reel büyüme: %3 (2000 verileri)
GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %1 7
endüstri: %24 9
hizmet: %73 4 (1999)
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %2 4 (2000 verileri)
İş Gücü: 29 2 milyon (1999)
İşsizlik oranı: %5 5 (2000 verileri)
Endüstri: Makine parçaları, elektrik enerjisi ekipmanları, gemi yapımı, uçaklar, motorlu araçlar ve parçaları, elektronikler, komünikasyon araçları, metaller, kimyasallar, kömür, petrol, kağıt ve kağıt ürünleri, gıda maddeleri, tekstil, giysi, tüketim malları
Endüstrinin büyüme oranı: %2 (2000)
Elektrik Üretimi: 342 771 milyar kWh (1999)
Elektrik Tüketimi: 333 012 milyar kWh (1999)
Elektrik İhracatı: 265 milyon kWh (1999)
Elektrik İthalatı: 14 5 milyar kWh (1999)
Tarım Ürünleri: Tahıllar, patatse, sebze, sığır, koyun, kümes hayvanı, balık
İhracat: 282 milyar $ (2000)
İhracat Ürünleri: Sanayi malları, yakıt, kimyasallar, gıda, meşrubat, tütün
İhracat Ortakları: AB %58, ABD %15 (1999)
İthalat: 324 milyar $ (2000)
İthalat Ürünleri: Sanayi malları, makine, yakıt, gıda maddeleri
İthalat Ortakları: AB %53, ABD %13, Japonya %5 (1999)
Para Birimi: İngiliz Poundu (GBP)
Para Birimi Kodu: GBP
Mali Yılı: 1 Nisan - 31 Mart Oyu
|